ΘΕΜΑ: Παροχή διευκρινίσεων για την εφαρμογή του άρθρου 36 του ν.2459/1997

Σχετ.: 1. Η υπό στοιχεία 20725/Β.979/10.05.2011 (Β'1207) απόφαση με θέμα «Καθορισμός διαδικασιών για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 36 του ν.2459/97», όπως τροποποιήθηκε με τις υπό στοιχεία Γ.Δ.Ο.Π. 0000811ΕΞ2017/24.05.2017 (Β'1927) και 107541ΕΞ2020/25.09.2020 (Β'4181) αποφάσεις.

2. Το υπ' αρ. 116525ΕΞ2020/14.10.2020 έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Πολιτικής για την παροχή διευκρινίσεων για την εφαρμογή του άρθρου 36 του ν.2459/1997 (ΑΔΑ: 6Θ2ΙΗ -ΛΣΕ).

3. Το υπ' αρ. 498 /29.10.2020 Έγγραφο του Προέδρου του ΕΛΓΑ.

Σε συνέχεια των ανωτέρω σχετικών και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 36 του ν.2459/1997, όπως ισχύει, για την αποζημίωση των επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από θεομηνίες, παρέχονται κατωτέρω διευκρινίσεις για τους δικαιούχους/πληγέντες και τις κατηγορίες επιχορήγησης, ως ακολούθως:

Α. Γενικές κατευθύνσεις

Η αρμόδια επιτροπή της Περιφέρειας, κατά την εκτέλεση του έργου τους για την καταγραφή και αποτίμηση των ζημιών, δύναται να λαμβάνει υπόψη της -συνδυαστικά- τις συνθήκες κάθε αγοράς και κλάδου, την απόσβεση κατά την προηγηθείσες χρήσεις, τη συνεισφορά και χρηστικότητα στην παραγωγική και οικονομική δραστηριότητα, την ανάγκη αντικατάστασης, αλλά και κάθε άλλη συνθήκη και πληροφόρηση που θα της επιτρέψει να καταλήξει σε ένα λελογισμένο και ρεαλιστικό αποτέλεσμα με στόχο την επανεκκίνηση της επιχείρησης μετά τη θεομηνία.

Ειδικότερα, στο τελικό αποτέλεσμα θα πρέπει να συνυπολογίζεται ότι (α) ζημία η οποία καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, εφόσον υπάρχει, αποζημιώνεται μόνο κατά το μέρος που υπερβαίνει το ποσό που εισέπραξε ο δικαιούχος από την ασφαλιστική εταιρεία, (β) αποζημιώνονται μόνο οι ζημίες που έχουν προκληθεί άμεσα από την εκάστοτε θεομηνία, και (γ) δεν αποζημιώνονται γεωργικές καλλιέργειες και πληγέντα από θεομηνία ζώα.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι η εν λόγω επιχορήγηση καλύπτει υλικές ζημίες σε στοιχεία ενεργητικού των επιχειρήσεων.

Β. Δικαιούχοι επιχορήγησης

Δικαιούχοι επιχορήγησης είναι βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες, εμπορικά καταστήματα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, άλλες επιχειρήσεις, καθώς και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς.

Ειδικότερα:

1. Στους δικαιούχους περιλαμβάνονται επιχειρήσεις που ασκούν νόμιμη οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τη μορφή τους, συμπεριλαμβανομένων και των ατομικών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών (όπως λογιστές, υδραυλικοί, ιατροί, κλπ). Επίσης, στους δικαιούχους δύναται να συμπεριλαμβάνονται και Δημόσιες επιχειρήσεις, Δημοτικές ή κοινοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις, καθώς και ανώνυμες εταιρείες των Οργανισμών Τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ).

2. Στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, περιλαμβάνονται οι γεωργικές ή κτηνοτροφικές μονάδες (επιχειρήσεις) οι οποίες ανήκουν σε ένα ή περισσότερα φυσικά πρόσωπα ή / και σε νομικά πρόσωπα. Επίσης, δικαιούχοι επιχορήγησης δύναται να είναι και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, όσοι δηλαδή έχουν δικαίωμα εγγραφής στο μητρώο αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

3. Στους μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς ανήκουν τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους σκοπούς που ενδιαφέρουν το κοινωνικό σύνολο και δεν επιδιώκουν κέρδος (όπως φιλανθρωπικά σωματεία, κοινωφελή ιδρύματα, αστικές εταιρείες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κλπ).

4. Στους δικαιούχους επιχορήγησης δεν συμπεριλαμβάνονται οι κάθε είδους υπηρεσίες του δημοσίου, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού, οι ναοί και οι ιερές μονές.

Επισημαίνεται ότι:

• Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να ασκούσαν νόμιμη οικονομική δραστηριότητα την ημέρα που συνέβη η θεομηνία και συνεχίζουν να λειτουργούν (με το ίδιο ΑΦΜ) κατά το χρόνο καταβολής της. Η νόμιμη λειτουργία αποδεικνύεται από την άδεια λειτουργίας της επιχείρησης ή λοιπές άδειες που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο.
• Πληγείσες επιχειρήσεις που ασκούν εποχική δραστηριότητα (όπως ελαιοτριβεία, ξενοδοχειακές μονάδες κλπ), δικαιούνται αποζημίωσης μόνο εφόσον είναι σε θέση να αποδείξουν τη νόμιμη δραστηριότητα από την οποία προκύπτει η εποχικότητά τους.
• Οι επιχειρήσεις οι οποίες τελούσαν σε αναστολή λειτουργίας λόγω COVID-19, δικαιούνται αποζημίωσης εφόσον είναι σε θέση να αποδείξουν ότι ήταν ενεργές.

Γ. Κατηγορίες επιχορήγησης

1. Κτιριακές εγκαταστάσεις: Στις κτιριακές εγκαταστάσεις συμπεριλαμβάνονται και αποθήκες και βοηθητικοί χώροι, εφόσον βρίσκονται στην οριοθετημένη περιοχή και είναι δηλωμένες. Οι ζημιές σε κτιριακές εγκαταστάσεις καλύπτονται μόνο εφόσον οι δικαιούχοι είναι ιδιοκτήτες και όχι ενοικιαστές, δηλαδή ανήκουν κατά πλήρη κυριότητα στην επιχείρηση που επλήγη και όχι σε τρίτους (εταίρους, μετόχους κλπ) και υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποζημιώνονται από άλλη πηγή, όπως από την αντίστοιχη απόφαση οριοθέτησης περιοχών και χορήγησης στεγαστικής συνδρομής.

2. Μέσα παραγωγής και εξοπλισμός: Καλύπτονται υλικές ζημιές που έχουν συνάφεια με το αντικείμενο και με τη δραστηριότητα της επιχείρησης.

Ενδεικτικά, αναφέρονται τα κάτωθι:

• Στις περιπτώσεις ξενοδοχείων: καρέκλες, ψυγεία, κρεβάτια, κλιματισμός, ιματισμός, καυστήρες, κλπ.
• Στις περιπτώσεις εμπορικών καταστημάτων: γραφεία, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ταμειακές μηχανές, κλπ.
• Στις περιπτώσεις ιατρείων: ιατρικά μηχανήματα, κλπ.
• Στις περιπτώσεις ιδιοκτητών ταξί, στην έννοια του μηχανολογικού εξοπλισμού περιλαμβάνονται και τα οχήματα τους, δηλαδή τα επιβατηγά δημόσιας χρήσης (ταξί).
• Στις περιπτώσεις αγροτών: τρακτέρ, μηχανήματα συγκομιδής, αντλιοστάσια, θερμοκήπια, πομώνες, κλπ.
• Στις περιπτώσεις υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων: αγωγοί, ηλεκτρομηχανολογικά στοιχεία, λοιπός βοηθητικός εξοπλισμός κ.λπ.
• Στα μέσα παραγωγής συγκαταλέγονται επίσης και σκάφη εφόσον αποτελούν παραγωγικό μέσο για τη δραστηριότητα της επιχείρησης.
• Στα μέσα παραγωγής, στις περιπτώσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων, συμπεριλαμβάνεται και το έγγειο κεφάλαιο, εφόσον οι δικαιούχοι είναι ιδιοκτήτες και όχι ενοικιαστές.

3. Εμπορεύματα: Ποικίλλουν ανάλογα με τη δραστηριότητα και το αντικείμενο της επιχείρησης. Για παράδειγμα, στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις ως εμπορεύματα νοούνται και τα αποθέματα γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής.

4. Πρώτες ύλες: Ποικίλλουν ανάλογα με τη δραστηριότητα της επιχείρησης. Για παράδειγμα σε μια αγροτική εκμετάλλευση ως πρώτες ύλες νοούνται και τα λιπάσματα, οι ζωοτροφές, κλπ.

5. Αποθηκευμένα προϊόντα: Πρόκειται για αυτά που έχουν καταγραφεί ως κατεστραμμένα, ανήκουν στην επιχείρηση και προορίζονταν για διάθεση και βρίσκονται εντός της οριοθετημένης περιοχής. Για παράδειγμα, στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις πρόκειται για την αποθηκευμένη παραγωγή.

6. Φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης: Πρόκειται για αυτά που έχουν καταγραφεί ως κατεστραμμένα, ανήκουν στην επιχείρηση και βρίσκονταν εντός της οριοθετημένης περιοχής.

Δ. Δικαιολογητικά

1. Για την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την αποζημίωση επιχειρήσεων απαιτείται η ΚΥΑ για την οριοθέτηση των περιοχών και η διαβίβαση από την Περιφέρεια της συγκεντρωτικής κατάστασης επιχειρήσεων στη Διεύθυνση Χρηματοοικονομικής Πολιτικής της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών, υπογεγραμμένη από την αρμόδια επιτροπή καταγραφής και εκτίμησης ζημιών που συγκροτεί η Περιφέρεια. Η ως άνω κατάσταση αποστέλλεται και σε ψηφιακή μορφή προς διευκόλυνση της διαδικασίας, στην ηλεκτρονική διεύθυνση mcdf@mnec.gr.

Η κατάσταση περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

• Επωνυμία Επιχείρησης.
• Διεύθυνση άσκησης δραστηριότητας της επιχείρησης.
• ΑΦΜ/ΔΟΥ.
• Στοιχεία επικοινωνίας επιχείρησης (τηλέφωνα, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου).
• Αντικείμενο δραστηριότητας.
• Δήμος.
• Δημοτική ενότητα - Δημοτικό διαμέρισμα - Τοπική Κοινότητα, όπως αναγράφονται στην απόφαση οριοθέτησης.
• Συνολική ζημία με ανάλυση ανά κατηγορία (κτιριακές εγκαταστάσεις για ιδιοκτήτες κατά πλήρη κυριότητα, εξοπλισμός, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, μέσα παραγωγής, αποθηκευμένα προϊόντα, τα οποία κατεγράφησαν ως κατεστραμμένα ).

2. Η καταβολή της επιχορήγησης πραγματοποιείται από τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Για την εκταμίευση της επιχορήγησης απαιτείται διαβίβαση από την Περιφέρεια στη Δ/νση Βιομηχανικής Πολιτικής του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων των κάτωθι δικαιολογητικών.

• Πρακτικό εκτίμησης ζημιών υπογεγραμμένο από την αρμόδια επιτροπή καταγραφής και εκτίμησης ζημιών που συγκροτεί η Περιφέρεια.
• Βεβαίωση της αρμόδιας περιφέρειας στην οποία αναγράφεται η επωνυμία, το ΑΦΜ της επιχείρησης, η ζημιά που υπέστη αναλυτικά ανά κατηγορία και συνολική, καθώς και αναφορά περί εγκατάστασης και άσκησης νόμιμης δραστηριότητας της επιχείρησης εντός της ζώνης οριοθέτησης.
• Βεβαίωση της Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ) της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με την οποία βεβαιώνεται ότι δεν έχει εγκριθεί Δωρεάν Κρατική Αρωγή για τις ίδιες ζημιές κτισμάτων.
• Υπεύθυνη Δήλωση ότι ο δικαιούχος δεν αποζημιώνεται από άλλον φορέα για τις ζημιές που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 36 του ν. 2459/1997.
• Βεβαίωση της ασφαλιστικής εταιρίας στην οποία εμφανίζεται το συνολικό ύψος αποζημίωσης που έλαβε ή πρόκειται να λάβει η επιχείρηση ή άλλως Υπεύθυνη Δήλωση περί μη ύπαρξης ασφαλιστικού συμβολαίου με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής.
• Πιστοποιητικό Πρωτοδικείου, των τελευταίων 3 μηνών, περί μη πτώχευσης.
• Γενικό Πιστοποιητικό και πιστοποιητικό ισχύουσας εκπροσώπησης της εταιρείας από το ΓΕΜΗ, για τις περιπτώσεις των υπόχρεων προς καταχώρηση στο ΓΕΜΗ, βάσει ΚΑΔ.
• Λοιπά δικαιολογητικά όπως αυτά καθορίζονται από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου επενδύσεων και Ανάπτυξης, η οποία μπορεί να ζητά από τις επιχειρήσεις επιπρόσθετα δικαιολογητικά, στα πλαίσια ελέγχου νομιμοποίησης των δικαιούχων.

Ε. Προκαταβολή

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημίες τόσο σε αριθμό πληγεισών επιχειρήσεων όσο και σε μέγεθος καταστροφής, μπορεί να παρέχεται προκαταβολή έναντι του συνολικού ποσού της επιχορήγησης. Η Περιφέρεια υποβάλλει ανά δεκαπενθήμερο στη Διεύθυνση Χρηματοοικονομικής Πολιτικής της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών κατάσταση των επιχειρήσεων που επλήγησαν και για τις οποίες έχει ολοκληρωθεί η εκτίμηση και η καταγραφή των ζημιών. Η κατάσταση αυτή, η οποία πρέπει να παρέχεται και σε ψηφιακή και επεξεργάσιμη μορφή προς διευκόλυνση της διαδικασίας (στην ηλεκτρονική διεύθυνση: mcdf@mnec.gr), υπογράφεται από την αρμόδια επιτροπή καταγραφής και εκτίμησης ζημιών που συγκροτεί η Περιφέρεια και περιλαμβάνει τα στοιχεία που ορίζονται στην παράγραφο 1 του μέρους Δ της παρούσας.

H εκταμίευση της προκαταβολής πραγματοποιείται χωρίς την προσκόμιση των δικαιολογητικών που ορίζονται στην παράγραφο 2 του μέρους Δ της παρούσας. Μετά την υποβολή των προβλεπόμενων δικαιολογητικών στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων υπολογίζεται το τελικό ποσό της δικαιούμενης επιχορήγησης και τυχόν ποσά που έχουν καταβληθεί καθ' υπέρβαση αυτής, αναζητούνται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.

Ζ. Αγροτικές εκμεταλλεύσεις

Στο πλαίσιο της διαδικασίας αποτίμησης ζημιών σε περιπτώσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων, στην αρμόδια επιτροπή καταγραφής και εκτίμησης ζημιών που συγκροτεί η Περιφέρεια δύνανται να συμμετέχουν και στελέχη του ΕΛΓΑ. Επίσης, η ανωτέρω επιτροπή δύναται να ανατρέξει -προς ενδεικτική πληροφόρηση και μόνο- σε όσα αναφέρονται στο από 29.10.2020 έγγραφο του Προέδρου του ΕΛΓΑ.

Επίσης, σε ειδικές περιπτώσεις μέσων παραγωγής, όπως το έγγειο κεφάλαιο, η αποτίμηση του οποίου απαιτεί ειδικές γνώσεις, ανάλυση και αξιολόγηση, η αρμόδια επιτροπή καταγραφής και εκτίμησης ζημιών που συγκροτεί η Περιφέρεια, στην οποία μπορούν να συμμετέχουν και στελέχη του ΕΛΓΑ, δύναται να αξιοποιεί συγκεκριμένες αναλύσεις και γνωματεύσεις από τον ΕΛΓΑ, οι οποίες και θα επιτρέπουν τον κατά περίπτωση προσδιορισμό της ζημίας.

Η. Συντονιστική επιτροπή και ομάδες εργασίας

Για το καλύτερο συντονισμό της διαδικασίας του πλαισίου επιχορήγησης επιχειρήσεων που προβλέπεται στο ν. 2459/1997, έχει συσταθεί και συγκροτηθεί Συντονιστική Επιτροπή για την παρακολούθηση και το συντονισμό των επιχορηγήσεων επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση ζημιών από θεομηνίες και φυσικές καταστροφές (Απόφαση Υπουργού Οικονομικών, 26.10.2020 - ΑΔΑ: 6Α68Η-ΛΣΓ). Παράλληλα, σε συνέχεια επικοινωνίας με την Περιφέρεια, δύναται να δημιουργούνται Ομάδες Εργασίας σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα υπό την Επιτροπή Συντονισμού, οι οποίες και θα παρακολουθούν και θα συντονίζουν σε τοπικό επίπεδο την προώθηση της διαδικασίας.

Με την παρούσα αντικαθίσταται το υπ' αρ. 116525ΕΞ2020/14.10.2020 έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Πολιτικής για την παροχή διευκρινίσεων για την εφαρμογή του άρθρου 36 του ν.2459/1997 (ΑΔΑ: 6Θ2ΙΗ -ΛΣΕ).

Ο Γενικός Διευθυντής

Γεώργιος Μανωλάς