ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 65 και 66 του ν. 4689/2020 (ΦΕΚ Α'103/27-5-2020) σχετικά με την αυτοδίκαιη περάτωση της πτώχευσης

ΣΧΕΤ: Η εγκύκλιος οδηγία Ε. 2190/6-11-2019 της Υπηρεσίας μας με θέμα: «Παροχή διευκρινίσεων και οδηγιών σχετικά με το χρόνο περάτωσης της πτώχευσης και την παραγραφή πτωχευτικών χρεών»

Σας κοινοποιούμε συνημμένα τις διατάξεις των άρθρων 65 και 66 του ν. 4689/2020 («Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών (ΕΕ) 2016/800, 2017/1371, 2017/541, 2016/1919, 2014/57/ΕΕ, κύρωση του Μνημονίου Διοικητικής Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, τροποποιήσεις του ν. 3663/2008 (Α'99) προς εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/1727 και άλλες διατάξεις», ΦΕΚ Α' 103/27-5-2020), με τις οποίες τροποποιήθηκε το άρθρο 166 («Παύση Εργασιών της Πτώχευσης») του ν. 3588/2007 (Πτωχευτικός Κώδικας) και, ειδικότερα, οι διατάξεις αυτού που ρυθμίζουν την αυτοδίκαιη περάτωση της πτώχευσης, και τέθηκαν μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή των νέων διατάξεων, αντίστοιχα.

Ειδικότερα:

1. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 65 του ν. 4689/2020 αντικαταστάθηκε η παράγραφος 3 του άρθρου 166 του Πτωχευτικού Κώδικα, που ρυθμίζει την αυτοδίκαιη περάτωση των πτωχεύσεων που διέπονται από τις διατάξεις του ανωτέρω κώδικα (ν. 3588/2007), δηλαδή των πτωχεύσεων που κηρύχθηκαν βάσει αιτήσεων πτώχευσης που υποβλήθηκαν στο δικαστήριο μετά την 16η/9/2007 («νέες πτωχεύσεις», βλ. κεφάλαιο Α εγκυκλίου Ε. 2190/2019), με εξαίρεση εκείνες για τις οποίες ακολουθείται η απλοποιημένη διαδικασία πτωχεύσεων μικρών επιχειρήσεων των άρθρων 162 έως 163γ ΠτΚ και κηρύχθηκαν μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4472/2017, ήτοι από 19/5/2017 και μετά.

Υπενθυμίζεται ότι με την προϊσχύουσα διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 166 του Πτωχευτικού Κώδικα προβλεπόταν αυτοδίκαιη περάτωση της πτώχευσης μετά παρέλευση δέκα (10) ετών από την έναρξη της ένωσης των πιστωτών, εκτός αν το συνολικό χρονικό διάστημα από την κήρυξη της πτώχευσης (έκδοση της πτωχευτικής απόφασης) υπερέβαινε τα δεκαπέντε (15) έτη, οπότε η πτώχευση περατωνόταν κατά τη συμπλήρωση της δεκαπενταετίας από την κήρυξη της πτώχευσης, ακόμα κι αν δεν είχαν συμπληρωθεί ακόμα 10 έτη από την έναρξη της ένωσης των πιστωτών (βλ. σχετικά παραδείγματα εφαρμογής της διάταξης στο οικείο κεφάλαιο Β.2.ν. της εγκυκλίου Ε. 2190/2019).

Ήδη με την νέα παράγραφο 3 του άρθρου 166 του Πτωχευτικού Κώδικα ορίζεται ότι η αυτοδίκαιη περάτωση της πτώχευσης μπορεί να επέλθει, διαζευκτικά, μετά την παρέλευση δέκα (10) ετών από την έναρξη της ένωσης των πιστωτών (ακόμα κι αν έχουν παρέλθει συνολικά περισσότερα από 15 έτη από την κήρυξη της πτώχευσης) ή την παρέλευση δεκαπέντε (15) ετών από την κήρυξη της πτώχευσης (ακόμα κι αν έχουν παρέλθει περισσότερα από 10 έτη από την έναρξη της ένωσης των πιστωτών). Η περάτωση της πτώχευσης επέρχεται κατά τη συμπλήρωση της μακρότερης των άνω προθεσμιών, όταν αποδεικνύεται ότι η διαδικασία της πτώχευσης είναι ενεργή, υπάρχουν ή αναμένονται καρποί ή/και εκκρεμούν δίκες.

Όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του ν. 4689/2020 επί του άρθρου 65 αυτού, σκοπός της νέας διάταξης είναι η αποφυγή των περιπτώσεων αυτοδίκαιης περάτωσης πτωχεύσεων με τη συμπλήρωση δεκαετίας από την έναρξη της ένωσης των πιστωτών, κατ' εφαρμογή της προϊσχύουσας διάταξης, παρά το γεγονός ότι κατά το χρόνο συμπλήρωσης της δεκαετίας οι εν λόγω πτωχεύσεις παραμένουν ενεργείς και αναμένονται από αυτές καρποί, όπως όταν υπάρχουν ακίνητα προς εκποίηση ή συντάσσεται ήδη πίνακας διανομής ή εκκρεμούν ανακοπές κατά του συνταχθέντα πίνακα, ενώ δεν έχει συμπληρωθεί ακόμα δεκαπενταετία από την κήρυξη της πτώχευσης.

2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 65 του ν. 4689/2020 προστέθηκαν στο άρθρο 166 του Πτωχευτικού Κώδικα νέες παράγραφοι 4 και 5, οι οποίες προβλέπουν την κατ' εξαίρεση δυνατότητα περαιτέρω παράτασης της πτωχευτικής διαδικασίας πέραν της συμπλήρωσης της μακρότερης των προθεσμιών της νέας παραγράφου 3 του ίδιου άρθρου (βλ. αμέσως ανωτέρω υπ' αριθ. 1 της παρούσας) με απόφαση του πτωχευτικού δικαστηρίου κατόπιν σχετικής αίτησης (παράτασης), που υποβάλλεται στο πτωχευτικό δικαστήριο το αργότερο, τριάντα (30) εργάσιμες ημέρες πριν από την εκπνοή της μακρότερης των άνω προθεσμιών. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται από το νόμο, μόνο αν μέχρι τη συμπλήρωση της μακρότερης των άνω προθεσμιών έχει συνταχθεί πίνακας διανομής, κατά του οποίου εκκρεμεί ανακοπή, οπότε με την απόφαση παράτασης το πτωχευτικό δικαστήριο δύναται να παρατείνει την πτωχευτική διαδικασία μέχρι την έκδοση αμετακλήτου αποφάσεως επί της ανακοπής και την, χωρίς καθυστέρηση, ολοκλήρωση της διανομής.

Επισημαίνεται ότι στη νέα παράγραφο 4 του άρθρου 166 του Πτωχευτικού Κώδικα προβλέπεται υποχρεωτική αμελλητί κοινοποίηση της αίτησης παράτασης, της σχετικής έκθεσης του Εισηγητή που υποβάλλεται στο δικαστήριο μέχρι τη συζήτηση της υπόθεσης, και της απόφασης του Πτωχευτικού Δικαστηρίου επί της ανωτέρω αίτησης στη Φορολογική Διοίκηση και συγκεκριμένα στη Διεύθυνση Εισπράξεων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Η ανωτέρω Διεύθυνση θα διαβιβάζει περαιτέρω άμεσα τα κοινοποιηθέντα στοιχεία στις αρμόδιες για την επιδίωξη της είσπραξης των οφειλών του πτωχού Υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης, για την ορθή τήρηση και ενημέρωση του χαρτοφυλακίου πτωχών οφειλετών.

Σύμφωνα με τη νέα παράγραφο 5 του άρθρου 166 του Πτωχευτικού Κώδικα, μέχρι την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου επί της αίτησης παράτασης τα πτωχευτικά όργανα συνεχίζουν να ασκούν τις αρμοδιότητές τους και η πτωχευτική διαδικασία δεν διακόπτεται. Η απόφαση του Δικαστηρίου δεν υπόκειται σε τακτικά ή έκτακτα ένδικα μέσα.

3. Σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 66 του 4689/2020, πτωχευτικές διαδικασίες που έχουν περατωθεί κατά τη δημοσίευση του ανωτέρω νόμου (δηλαδή κατά τις 27/5/2020) λόγω παρέλευσης δεκαετίας από την ένωση των πιστωτών θεωρούνται μη περατωθείσες, πριν παρέλθουν δύο (2) μήνες από την ανωτέρω ημερομηνία και υπό την προϋπόθεση ότι δεν παρήλθαν δεκαπέντε (15) έτη από την κήρυξη της πτώχευσης. Εντός του χρονικού διαστήματος των δύο μηνών από τη δημοσίευση του ν. 4689/2020 παρέχεται από το νόμο στο σύνδικο η δυνατότητα να αιτηθεί στον Εισηγητή της πτώχευσης τη συνέχιση της πτωχευτικής διαδικασίας, εφόσον η πτώχευση περιλαμβάνει ακίνητα, ή διαθέτει χρήματα ή ευρίσκεται στο στάδιο σύνταξης πίνακα διανομής ή εκκρεμεί ανακοπή κατά του πίνακα διανομής. Ο Εισηγητής, με έκθεσή του, δύναται να παρατείνει την πτωχευτική διαδικασία μέχρι την έκδοση αμετάκλητης απόφασης επί εκκρεμούσας ανακοπής και την ολοκλήρωση της διανομής ή τη συμπλήρωση δεκαπέντε (15) ετών από την κήρυξη της πτώχευσης.

Επισημαίνεται ότι και στις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 66 του ν. 4689/2020 προβλέπεται υποχρεωτική αμελλητί κοινοποίηση της αίτησης παράτασης και της έκθεσης του Εισηγητή περί παράτασης ή μη της πτώχευσης στη Φορολογική Διοίκηση και συγκεκριμένα στη Διεύθυνση Εισπράξεων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ συνδίκου και Εισηγητή, τη διαφορά επιλύει το Πτωχευτικό Δικαστήριο.

Με την επιφύλαξη των ανωτέρω τροποποιήσεων, που επήλθαν με τις κοινοποιούμενες διατάξεις του ν. 4689/2020 (Α'103), για τα θέματα περάτωσης της πτώχευσης και παραγραφής πτωχευτικών χρεών έχει εφαρμογή η σχετική εγκύκλιος οδηγία του Διοικητή Α.Α.Δ.Ε. Ε. 2190/611-2019 (ΑΔΑ: 6ΡΚ946ΜΠ3Ζ-ΗΥΤ).

Ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ