Αριθμός 3458/2001

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Β΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 7 Φεβρουαρίου 2001, με την εξής σύνθεση: Φ. Στεργιόπουλος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Β΄ Τμήματος, Σ. Καραλής, Δ. Κωστόπουλος, Γ. Ανεμογιάννης, Ν. Σκλίας, Σύμβουλοι, Ι. Γράβαρης, Σ. Μαρκάτης, Πάρεδροι. Γραμματέας η Μ. Μπερδεμπέ, Γραμματέας του Β΄ Τμήματος.

Για να δικάσει την από 14 Σεπτεμβρίου 1998 αίτηση: του Προϊσταμένου ΔΟΥ Α΄ Πειραιά, ο οποίος παρέστη με τον Γ. Λάζο, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, κατά του Ν. Γ. Θ., κατοίκου Πειραιά (Π. **), ο οποίος δεν παρέστη.

Με την αίτηση αυτή ο αναιρεσείων Προϊστάμενος επιδιώκει να αναιρεθεί η 1020/1997 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Παρέδρου Ι. Γράβαρη.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον αντιπρόσωπο του αναιρεσείοντος Προϊσταμένου, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

Σκέφθηκε κατά τον Νόμο

1. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση, η οποία έχει ασκηθεί κατά το νόμο χωρίς καταβολή τελών και παραβόλου, έχει δε, με την υπ' αριθ. 3553/2000 απόφαση του Τμήματος, παραπεμφθεί στην επταμελή σύνθεση λόγω σπουδαιότητος, ζητείται, παραδεκτώς, η αναίρεση της υπ' αριθ. 1020/1997 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς. Με την απόφαση αυτή εξαφανίσθηκε, κατ' αποδοχήν εφέσεως του αναιρεσιβλήτου, η απορριπτική προσφυγής του υπ' αριθ. 3954/1995 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιώς, περαιτέρω δε, κατ' αποδοχή της ως άνω προσφυγής, ακυρώθηκε η υπ' αριθ. 20953/13.12.1994 αρνητική απάντηση του Προϊσταμένου της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας Β΄ Πειραιώς, που είχε εκδοθεί επί αιτήματος του αναιρεσιβλήτου για μερική ανάκληση δηλώσεών του φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 1989, έγινε δεκτή η εν λόγω ανάκληση, και διατάχθηκε η επιστροφή σ' αυτόν, ως αχρεωστήτου, του φόρου που είχε καταβάλει βάσει των ανακληθεισών δηλώσεων.

2. Επειδή, στην παράγραφο 4 του άρθρου 11 του Ν.Δ. 3323/1955 περί φορολογίας εισοδήματος, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 12 παρ. 1 του Ν. 1828/1989 (Α΄ 2), και της οποίας παραγράφου 4 η ισχύς άρχισε από το οικονομικό έτος 1989 (άρθρο 44 παρ. στ΄ Ν. 1828/1989), ορίζονται τα εξής: «Η δήλωση αποτελεί δεσμευτικό τίτλο για το φορολογούμενο. Δύναται όμως αυτός, ένεκα συγγνωστής πλάνης, να ανακαλέσει αυτήν εν όλω ή εν μέρει . . . Η ανάκληση ενεργείται με την υποβολή δήλωσης εντός του οικείου οικονομικού έτους στον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας . . . Στην περίπτωση απόρριψης της ανάκλησης επιδίδεται από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας με απόδειξη γνωστοποίηση αυτής στο φορολογούμενο, ο οποίος δύναται να την προσβάλει προσφεύγοντας, μέσα σε προθεσμία είκοσι (20) ημερών από την επίδοση, ενώπιον του διοικητικού πρωτοδικείου. Αν η ανακλητική δήλωση υποβληθεί σε χρόνο μεταγενέστερο του οικείου οικονομικού έτους, ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας υποχρεούται να γνωστοποιήσει στο φορολογούμενο, επί αποδείξει, ότι η ανάκληση δεν γίνεται δεκτή λόγω παρόδου του οικείου οικονομικού έτους και ο φορολογούμενος δύναται να προσφύγει μέσα σε προθεσμία είκοσι (20) ημερών από την επίδοση κατά της γνωστοποίησης αυτής ενώπιον του διοικητικού πρωτοδικείου, το οποίο αποφαίνεται στην ουσία . . . Ανάκληση δήλωσης με σκοπό την ανατροπή οριστικής και αμετάκλητης φορολογικής εγγραφής είναι ανεπίτρεπτη.». Εξ άλλου, στην παράγραφο 6 του άρθρου 68 του ως άνω Ν.Δ. 3323/1955, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 17 του Ν. 1828/1989, ορίζεται ότι «Στην περίπτωση υποβολής ανακλητικής δήλωσης ή δήλωσης με επιφύλαξη η αξίωση για την επιστροφή του φόρου παραγράφεται μετά τρία (3) έτη από τη με οποιοδήποτε τρόπο αποδοχή της δήλωσης.». Τέλος, κατά μεν το άρθρο 91 παρ. 2 του Ν.Δ. 321/1969 «Περί Κώδικος Δημοσίου Λογιστικού» (Α΄ 205), «Ο χρόνος παραγραφής των χρηματικών αξιώσεων κατά του Δημοσίου δι' αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντα ποσά είναι τριών ετών . . . », κατά δε το άρθρο 93 του ίδιου Ν. Δ/τος, «Η παραγραφή άρχεται από του τέλους του οικ. έτους, καθ' ό εγεννήθη η αξίωσις και είναι δυνατή η δικαστική αυτή επιδίωξις.».

3. Επειδή, όπως προκύπτει από τις ανωτέρω διατάξεις του Ν.Δ. 3323/1955, οι οποίες, όπως ισχύουν μετά το Ν. 1828/1989, είναι εφαρμοστέες από το οικονομικό έτος 1989 στη φορολογία εισοδήματος, υπερισχύουσες, ως μεταγενέστερες και ειδικότερες, των ως άνω περί παραγραφής διατάξεων του Ν.Δ. 321/1969, η αξίωση του φορολογουμένου για επιστροφή φόρου εισοδήματος που έχει καταβάλει βάσει δηλώσεώς του, προϋποθέτει την αντίστοιχη ανάκληση της δηλώσεως. Η ανάκληση αυτή μπορεί να γίνει είτε εντός του οικονομικού έτους κατά το οποίο υποβλήθηκε η δήλωση είτε και μεταγενεστέρως μέχρις όμως του χρόνου εντός του οποίου είναι δυνατή η βεβαίωση του φόρου από τη φορολογική αρχή, δηλαδή εντός του χρόνου παραγραφής της σχετικής φορολογικής αξιώσεως του Δημοσίου, εκτός αν οριστικοποιηθεί εν τω μεταξύ η φορολογική εγγραφή. Από δε την τυχόν αποδοχή της εν λόγω ανακλήσεως αρχίζει η τριετής παραγραφή της αξίωσης επιστροφής του φόρου που καταβλήθηκε βάσει της ανακληθείσης δηλώσεως.

4. Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, ο αναιρεσίβλητος, στις 9.12.1994, υπέβαλε στη φορολογική αρχή αίτηση, με την οποία ανακάλεσε εν μέρει τις δηλώσεις του (αρχική και συμπληρωματική) φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 1989 και ζήτησε την επιστροφή του αντίστοιχου φόρου, ως αχρεωστήτως καταβληθέντος. Η αίτηση αυτή απορρίφθηκε με την ένδικη πράξη της φορολογικής αρχής, η προσφυγή δε του αναιρεσιβλήτου κατά της εν λόγω πράξεως απορρίφθηκε πρωτοδίκως με την αιτιολογία ότι η σχετική αξίωσή του είχε παραγραφεί σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 91 παρ. 2 και 93 του Ν.Δ. 321/1969. Το διοικητικό εφετείο, αντιθέτως, με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, έκρινε, κατ' αποδοχήν της εφέσεως του αναιρεσιβλήτου, ότι, εφ' όσον η κατά τ' ανωτέρω ανάκληση των δηλώσεών του δεν είχε γίνει δεκτή από τη φορολογική αρχή, δεν είχε αρχίσει η τριετία για την παραγραφή της ένδικης αξιώσεώς του, σύμφωνα με την εφαρμοστέα στην περίπτωση αυτή διάταξη της παραγράφου 6 του άρθρου 68 του Ν.Δ. 3323/1955, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 17 του Ν. 1828/1989? κατόπιν αυτού δε εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση, περαιτέρω δε, κατ' αποδοχή της προσφυγής του αναιρεσιβλήτου, δέχθηκε την κατά τ' ανωτέρω ανάκληση των δηλώσεών του και διέταξε την επιστροφή σ' αυτόν του αντίστοιχου "βάσει των ανακληθεισών δηλώσεων καταβληθέντος" φόρου, ως αχρεωστήτου.

5. Επειδή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην 3η σκέψη της παρούσης αποφάσεως, η ως άνω κρίση του δευτεροβαθμίου δικαστηρίου, κατά την οποία η αξίωση του αναιρεσιβλήτου για την επιστροφή του ένδικου φόρου δεν είχε υποπέσει σε παραγραφή αφού δεν είχε γίνει δεκτή η ανάκληση των δηλώσεών του, ώστε να αρχίσει η σχετική τριετής προθεσμία, όπως ορίζεται στις προμνημονευθείσες διατάξεις του Ν.Δ. 3323/1955, είναι νομίμως αιτιολογημένη. Συνεπώς, ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος με την υπό κρίση αίτηση μόνος λόγος αναιρέσεως, κατά τον οποίο, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, εφαρμοστέες εν προκειμένω ήταν οι διατάξεις των άρθρων 91 παρ. 2 και 93 του Ν.Δ. 321/1969, σύμφωνα με τις οποίες η ένδικη αξίωση είχε παραγραφεί διότι είχε παρέλθει τριετία από το τέλος του οικονομικού έτους εντός του οποίου είχε γίνει η βάσει των ανακληθεισών δηλώσεων καταβολή του φόρου, είναι αβάσιμος και απορριπτέος, καθώς και η αίτηση στο σύνολό της.

Διά ταύτα

Απορρίπτει την αίτηση.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 12 Φεβρουαρίου 2001

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 10ης Οκτωβρίου 2001.

Ο Πρόεδρος του Β΄ Τμήματος Η Γραμματέας του Β΄ Τμήματος

Φ. Στεργιόπουλος Μ. Μπερδεμπέ