Επειδή, με την αίτηση αυτή, που εισάγεται στην 7/μελή σύνθεση του

Τμήματος μετά την 22/1991 απόφαση αυτού υπό 5/μελή σύνθεση, το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο ζητεί παραδεκτώς την αναίρεση της αποφάσεως 1789/1988 του Τριμ. Διοικ. Πρωτ. Πειραιώς, με την οποία έγινε δεκτή προσφυγή της αναιρεσίβλητης και, κατά μεταρρύθμιση της αποφάσεως 62/1987 της Αναθεωρ. Επιτροπής του ΝΑΤ, ορίσθηκε ως ημερομηνία ενάρξεως της απονεμηθείσης σε αυτήν συντάξεως λόγω θανάτου του συζύγου της η 1.1.1977, αντί της 1.5.1980 που είχε ορισθεί μετην απόφαση 4975/1985 του Προέδρου του ΝΑΤ.

Επειδή, το άρθρο 41 του Ν. 3170/1955 (φ. 76/Α'), το οποίο προέβλεπε τα του χρόνου ενάρξεως της καταβολής των παρεχομένων από το ΝΑΤ, συντάξεων, όριζε στην παρ. 2 αυτού (η οποία περιελήφθη ως παρ. 2 στο άρθρο 26 του Κωδ. Π.Δ. 913/1978φ.220 Α') ότι «η σύνταξις της οικογενείας του ησφαλισμένου ή συνταξιούχου ναυτικού άρχεται από της πρώτης του επομένου μηνός του θανάτου του δικαιοπαρόχου» στην παρ. 3 αυτού (παρ. 4 άρθρου 26 Π.Δ. 913/1978) ότι «ουδέποτε χορηγείται εις οικογένειαν ναυτικού σύνταξις αναδρομική διά χρονικόν διάστημα μακρότερον του εξαμήνου από της υποβολής της αιτήσεως προς απονομήν συντάξεως» και στην παρ. 4 αυτού, προστεθείσα με το άρθρο 40 του Ν. 4502/1966, (η οποία έλαβε τον αριθμό 8 στο ανωτέρω όρθρο 26 του Ν. Δ/τος 913/1978) ότι «εν ουδεμία ανεξαιρέτως περιπτώσει επιτρέπεται ν' αναγνωρισθώσιν υπό του Δ.Σ. ή της εν άρθρω 43 Αναθ. Επιτροπής συντάξεις, δια χρονικόν διάστημα πέραν της πενταετίας, αναδρομικώς υπολογιζομένης από της πρώτης του επομένου μηνός, καθ' ον εκδίδεται η σχετική εν προκειμένω απόφασις συνταξιοδοτήσεως». Εκ των ανωτέρω διατάξεων, η μεν πρώτη αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 6 του μεταγενεστέρου νόμου 1085/1980 (φ. 255Α') σύμφωνα με την οποία «η σύνταξις της οικογενείας θανόντος ησφαλισμένου ή συνταξιούχου ναυτικού άρχεται από της πρώτης του επομένου μηνός από της υποβολής της περί συνταξιοδοτήσεώς της αιτήσεως» οι δε δύο επόμενες καταργήθηκαν με την παρ. 3 του ίδιου άρθρου 6, από την έναρξη της ισχύος του Ν. 1085/1980, η οποία συμπίπτει, σύμφωνα με το άρθρο 51 αυτού, μετη δημοσίευσή του στην Ε.Τ. Κ. (6.11.1980).

Επειδή, κατά γενική αρχή του δικαίου της κοινωνικής ασφαλίσεως, το συνταξιοδοτικό δικαίωμα, όταν δεν υπάρχει αντίθετη διάταξη, κρίνεται με βάση το νομικό καθεστώς που ισχύει κατά το χρόνο επελεύσεως του ασφαλιστικού κινδύνου, ο οποίος, όταν πρόκειται για συνταξιοδότηση εμμέσως ασφαλισμένου, θεωρείται ότι επέρχεται κατά το χρόνο του θανάτου του αμέσως ασφαλισμένου, μέσω του οποίου συνδέεται με τον οικείο ασφαλιστικό φορέα. Το ιαχύον δε κατά το χρόνο του θανάτου δίκαιο διέπει όχι μόνο τις ουσιαστικές προϋποθέσεις του συνταξιοδοτικού δικαιώματος των μελών της οικογενείας του θανόντος, αλλά και τα της ενάρξεως της καταβολής της συντάξεως (πρβλ. Ολομελ. ΣΤΕ 378/1971). Επομένως, προκειμένης συνταξιοδοτήσεως μελών οικογενείας θανόντος ασφαλισμένου του ΝΑΤ, ισχύει ο κατά τη δισταξη του άρθρου 40 του Ν. 4502/1966 περιορισμός της πενταετίας από την έκδοση της συνταξιοδοτικής αποφάσεως, εάν ο θάνατος του αμέσως ασφαλισμένου επήλθε σε χρόνο κατά τον οποίο ίσχυε η ανωτέρω διάταξη.

Επειδή, ωστόσο, σε περίπτωση κατά την οποία απόφαση της Αναθ. Επιτροπής Παροχών του ΝΑΤ, απορριπτική αιτήματος συνταξιοδοτήσεως λόγω θανάτου, ακυρώθηκε κατόπιν προσφυγής με απόφαση του αρμοδίου διοικητικού δικαστηρίου, η κατά την ανωτέρω διάταξη πενταετία θα έχει ως αφετηρία, λόγω της αναδρομικότητας του ακυρωτικού αποτελέσματος, το χρόνο εκδόσεως της ακυρωθείσης αποφάσεως, από του οποίου και θα υπελογίζετο η εν λόγω πενταετία, εάν η απόφαση της Επιτροπής είχε εκδοθεί κατόπιν ορθής εφαρμογής του νόμου και είχε το κατά την απόφαση του διοικητικού δικαστηρίου περιεχόμενο. Τούτο δε, διότι η τυχόν καθυστέρηση εκδικάσεως της υποθέσεως και συμμορφώσεως των οργάνων του ΝΑΤ προς την απόφαση του διοικητικού δικαστηρίου δεν πρέπει να αποβαίνει σε βάρος των μελών της οικογενείας του θανόντος, τα οποία υπέβαλαν αίτημα συνταξιοδοτήσεως. Κατά την απόψη όμως δύο μελών με αποφασιστική ψήφο και ενός Παρέδρου, και στην περίπτωση αυτή η πενταετία πρέπει να έχει ως αφετηρία το χρόνο εκδόσεως της συνταξιοδοτικής αποφάσεως, διότι η διάταξη του άρθρου 4Ο του Ν. 4502/1966 έθεσε τον περιορισμό αυτό ακριβώς για να καλύψει κάθε καθυστέρηση στην έκδοση αποφάσεως απονομής συντάξεως, περιλαμβανομένης και της εμπλοκής σε δικαστικό αγώνα.

Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά τα εξής: Η αναιρεσίβλητη εζήτησε με την αρ. πρωτ. 62510/29.9.1976 αιτησή της προς το ΝΑΤ σύνταξη λόγω θανάτου του συζύγου της από ναυτικό εργατικό ατύχημα. Το αίτημα αυτό απορρίφθηκε αρχικά μετην απόφαση 105/24.5.1978 του Δ.Σ. του ΝΑΤ, το οποίο, αφού έλαβε υπόψη τις 481/1977 και 11/1978 γνωματεύσεις της οικείας Δ/θμίας Υγειον. Επιτροπής (ΒΥΕ), έκρινε ότι ο θάνατος του συζύγου της από καρκίνο του ήπατος στις 15.5.1975 δεν συνδέεται με την εργασία του στο πλοίο GOLDEN TRINITY, από το οποίο είχε απολυθεί στις 2.1.1975, διότι προσεβλήθη από ηπατίτιδα. Στη συνέχεια, η Αναθ. Επιτροπή Παροχών ΝΑΤ απέρριψε με την 7/21.2.1980 απόφασή της ενδικοφανή προσφυγή της αναιρεσίβλητης κατά της ανωτέρω αποφάσεως, ενώ με την απόφαση 1662/81 Διοικ. Πρ. Πειρ. απορρίφθηκε προσφυγή της ιδίας κατά της αποφάσεως της ανωτέρω Επιτροπής. Η απόφαση, όμως, του Πρωτοδικείου αναιρέθηκε, ύστερα από αίτηση της αναιρεσίβλητης, με την 4254/1983 απόφαση του Συμβ. Επικρατείας και η υπόθεση παραπέμφθηκε στο ίδιο δικαστήριο για νέα κατά την ουσία κρίση. Το Διοικ. Πρωτοδικείο ανέπεμψε με προδικαστική απόφασή του την υπόθεση στην Β.Υ.Ε. προκειμένου αυτή να αποφανθεί αιτιολογημένα αν υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της εργασίας του θανόντος και του θανάτου του από την ανωτέρω αιτία. Στη συνέχεια, με την απόφαση 805/1985 του ιδίου πρωτοδικείου ο θάνατος του συζύγου της αναιρεσίβλητης χαρακτηρίσθηκε ως εργατικό ατύχημα και υποχρεώθηκε το ΝΑΤ να χορηγήσει στην τελευταία σύνταξη από την αιτία αυτή. Με την απόφαση 4975/1985 του Προέδρου του ΝΑΤ απονεμήθηκε τελικώς στην αναιρεσίβλητη σύνταξη λόγω θανάτου, ορίσθηκε όμως ως ημερομηνία ενάρξεως της καταβολής της η 1η Μαίου 1980, ήτοι πέντε έτη πριν από τη δημοσίευση της 805/1985 αποφάσεως του

Πρωτοδικείου, κατ' εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 40 του Ν. 4502/1966 (άρθρο 26 παρ. 8 του Π.Δ/τος 913/1978). Κατά της αποφάσεως αυτής η αναιρεσίβλητη άσκησε αίτηση αναθεωρήσεως με την οποία ζήτησε η σύνταξή της να αρχίσει από 1.10.1976 (πρώτη του επόμενου μήνα από την υποβολή της αρχικής αιτήσεώς της), άλλως από 1.1.1977. Μετά την απόρριψη της αιτήσεως αναθεωρήσεως με την 62/1987 απόφαση της Αναθ. Επιτροπής Παροχών του ΝΑΤ, το διοικ. πρωτοδικείο, έκρινε με την προσβαλλόμενη απόφασή του ότι η καθυστέρηση της απονομής της συντάξεως δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της αναιρεσίβλητης αλλά των οργάνων του ΝΑΤ, αφού αυτά δεν παρέπεμψαν την από 29.9.1976 αίτηση της αναιρεσίβλητης εντός τριμήνου στην Υγειον. Επιτροπή, η απόφαση της Α/θμιας Υγειον. Επιτροπής εκδόθηκε μετά ενάμισυ χρόνο από την υποβολή της αιτήσεως, η απόφαση της ΒΥΕ μετά δύο χρόνια, ενώ η απόφαση 7/1980 της Αναθ. Επιτροπής δύο χρόνια μετά την άακηση της αρχικής αιτήσεως αναθεωρήσεως της αναιρεσίβλητης. Με την αιτιολογία αυτή, το δικαστήριο της ουσίας δέχθηκε την προσφυγή της αναιρεσίβλητης, μεταρρύθμισε την απόφαση της Αναθ. Επιτροπής και όρισε ως ημερομηνία ενάρξεως της καταβολής της συντάξεώς της την 1.1.1977 δηλαδή ένα τρίμηνο από την υποβολή της περί συνταξιοδοτήσεως αιτήσεώς της. Με τα δεδομένα αυτά, που δέχθηκε το δικαστήριο της ουσίας, η επίδικη πενταετία έπρεπε να υπολογισθεί, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη από την έκδοση της υπ' αρ. 7/21.2.1980 αποφάσεως της Αναθ. Επιτροπής του ΝΑΤ, η οποία τελικώς ακυρώθηκε από το διοικ. πρωτοδικείο, μετά την αναιρετική απόφαση του Συμβ. Επικρατείας, και αναγνωρίσθηκε το συνταξιοδοτικό δικαίωμα της αναιρεσίβλητης, το οποίο θα είχε έκτοτε αναγνωρισθεί, εάν η Αναθ. Επιτροπή είχε ορθώς εφαρμόσει το νόμο. Με αφετηρία την ημερομηνία αυτή, η καταβολή της συνταξεως της αναιρεσίβλητης έπρεπε να αρχίσει από τον επόμενο μήνα εκείνου κατά τον οποίο υπέβαλε την περί συνταξιοδοτήσεως αιτησή της, ήτοι από 1.10.1976 αντί της 1.1.1977 που όρισε το διοικ. πρωτοδικείο, πλην το ΝΑΤ δεν νομιμοποιείται να προσβάλλει κατά το σημείο αυτό την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, το οποίο βλάπτει την αναιρεσίβλητη. Κατά τα λοιπά, τα προβαλλόμενα από το αναιρεσείον ότι η πενταετία του άρθρου 40 του Ν. 4502/1966 έπρεπε να υπολογισθεί από 1.5.1980, όπως έκριναν τα όργανα αυτού είναι απορριπτέα ως αβάσιμα, όπως και η αίτηση στο σύνολό της.