Αριθμός 75/2009

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΣΤ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 23 Ιουνίου 2008, με την εξής σύνθεση: Ε. Γαλανού, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, K. Ευστρατίου, Σπ. Παραμυθιώτης, Σύμβουλοι, Φ. Γιαννακού, Δ. Τομαράς, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Ι. Μητροτάσιος.

Για να δικάσει την από 1η Νοεμβρίου 2006 αίτηση : των Σ. Γραφείων Μελετών υπό τις επωνυμίες :

α) «ΓΡΑΦΕΙΟ Δ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ Α.Ε.», που εδρεύει στην Νέα Κηφισιά Αττικής, οδός Α. αρ. 13 και Σενέκα,

β) «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ»,

γ) «Π.-Χ.-Κ. Ε.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα, οδός Λ. αρ. 40,

δ) «Λ.Δ.Κ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Ε.Π.Ε.», που εδρεύει στην Νέα Κηφισιά Αττικής, πάροδος Θ. αρ. 21,

ε) «ΚΑΣΤΩΡ Ε.Π.Ε.», που εδρεύει στο Χαλάνδρι Αττικής, οδός Ε. αρ. 18α και

στ) Δ. Γ., κάτοικος Χολαργού Αττικής, οδός Θ. αρ. 33, που ως σύμπραξη εδρεύουν στην Κηφισιά Αττικής, οδός Α. αρ. 13 και Σενέκα,

οι οποίοι παρέστησαν με τους δικηγόρους:

1) Αλίκη Χατζοπούλου (Α.Μ. 2554) και

2) Β. Π. (Α.Μ. 11487), που τους διόρισε στο ακροατήριο ο Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. Α. Α.,

κατά των Υπουργών:

1) Οικονομίας και Οικονομικών και

2) Μεταφορών και Επικοινωνιών, οι οποίοι παρέστησαν με την Α. Κ., Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Με την αίτηση αυτή τα αναιρεσείοντα συμπράττοντα γραφεία επιδιώκουν να αναιρεθεί η υπ’ αριθμ. 907/2006 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Συμβούλου Σπ. Παραμυθιώτη.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τους πληρεξούσιους των αναιρεσειόντων συμπραττόντων γραφείων, οι οποίοι ανέπτυξαν και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως και ζήτησαν να γίνει δεκτή η αίτηση και την αντιπρόσωπο των Υπουργών, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

Σ κέφθηκε κατά το Νόμο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως, έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (σχετ. τα υπ’ αριθμ. 1678166-8/2006 ειδικά γραμμάτια παραβόλου).

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή, ζητείται, παραδεκτώς, η αναίρεση της υπ’ αριθμ. 907/2006 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή των αναιρεσειόντων γραφείων μελετών, επί διαφοράς που ανεφύη κατά την εκτέλεση συμβάσεως εκπονήσεως μελέτης του νέου κτηρίου του αεροσταθμού του Κρατικού Αερολιμένα Θεσσαλονίκης «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», και συγκεκριμένα, από τον 3ο Λογαριασμό της εν λόγω μελέτης.

3. Επειδή, στο άρθρο 59 παρ. 1 του από 17-7/16-8-1923 ν.δ/τος «περί σχεδίων πόλεων κ.λ.π.» (Α΄ 325) ορίζεται ότι:

«Δια Β.Διαταγμάτων εκδιδομένων μετά γνώμην του Συμβουλίου των Δημοσίων ΄Εργων κανονίζεται η δι’ εκάστην περίπτωσιν πληρωτέα υπό των εργοδοτών αμοιβή εις τους μηχανικούς εν γένει και αρχιτέκτονας τους εκπονούντας μελέτας οιωνδήποτε έργων και τους αναλαμβάνοντας την εφαρμογήν των μελετών και την εποπτείαν εκτελέσεως των έργων τούτων …….».

Περαιτέρω, στο άρθρο μόνο του ν.δ. 2726/1953 (323 Α) ορίζονται τα εξής:

"1. Ο κατά το άρθρον 59 παρ. 1 του από 17.7/16.8.1923 Ν.Δ. "περί σχεδίων πόλεων κ.λπ." κανονισμός των ελαχίστων ορίων αμοιβής των μηχανικών εν γένει και αρχιτεκτόνων, εφαρμόζεται δι' όλας τας ειδικότητας των μηχανικών - μελών του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος, διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών, καθώς και δια τους βάσει ειδικών διατάξεων Νόμων ασκούντας τα επαγγέλματα ταύτα εν όλω ή εν μέρει. Τα ως ελάχιστα όρια αμοιβών αποτελούν κατωτέραν διατίμησιν δι' αμφότερα τα συμβαλλόμενα μέρη, καταργουμένης κατά τα λοιπά της παραγράφου 2 του ως άνω άρθρου.

2. . . .

3. Ο κανονισμός των αμοιβών δια μελέτας κ.λπ. έργων του Δημοσίου και Ν.Π.Δ.Δ. γίνεται δι' αποφάσεων εκδιδομένων υπό των Υπουργών Δημοσίων Έργων και Οικονομικών, μετά γνώμην του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων, δυναμένων να ορίσωσιν αμοιβήν κατωτέραν, πάντως όμως ουχί ανωτέραν των ισχυουσών δι' ιδιωτικά έργα.

4. ...".

Με βάση τις πιο πάνω εξουσιοδοτικές διατάξεις εκδόθηκε το π.δ. 696/1974 (301 Α), όπως τροποποιήθηκε τελικώς με το π.δ. 515/1989 (219 Α). Όπως ορίζεται στο άρθρο 1 του πιο πάνω δ/τος, οι καθοριζόμενες με το διάταγμα αυτό αμοιβές αποτελούν τα υποχρεωτικώς εφαρμοζόμενα κατώτατα όρια αποζημίωσης για την εκπόνηση μελετών και τη διενέργεια επιβλέψεων - παραλαβών και εκτιμήσεων συγκοινωνιακών, υδραυλικών και κτιριακών έργων, καθώς και τοπογραφικών, κτηματολογικών και χαρτογραφικών εργασιών.

4. Επειδή, εξάλλου, με βάση την εξουσιοδοτική διάταξη της παρ. 3 του άρθρου μόνου του ν.δ. 2726/1953 εκδόθηκε η Α3α/03/267/11.11.1974 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δημοσίων Έργων (φ. 1155 Β), με την οποία έχουν οριστεί οι αμοιβές για μελέτες κ.λπ. έργων του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημόσιου δικαίου, κατά ποσοστό 5% κατώτερες από τις αμοιβές που ισχύουν για ιδιωτικά έργα (βλ. και τη συναφή διάταξη του άρθρου 105 παρ. 3 του π.δ. 696/1974). Με βάση την τελευταία εξουσιοδοτική διάταξη (άρθρο μόνο παρ. 3 ν.δ. 2726/1953) εκδόθηκε και η Γ2/0/1/161/16.10.1975 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δημόσιων Έργων (φ. 1253 Β), όπως έχει τροποποιηθεί με τη Δ17α/01/120/Φ. 4.8/6.10.1988 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων (φ. 760 Β) – μόνον, όμως, καθ’ ό μέρος αφορά στις αμοιβές μελετών έργων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων - με την οποία ορίστηκαν οι αμοιβές για τις μελέτες κ.λπ. έργων προγράμματος δημόσιων επενδύσεων, κατώτερες από τις αντίστοιχες αμοιβές για ιδιωτικά έργα, κατά ποσοστά 5%, 10% και 15% αντιστοίχως, για μελέτες ύψους αμοιβής έως 10.000.000 δρχ., για το τμήμα της αμοιβής από 10.000.000 έως 20.000.000 δρχ. και για το τμήμα της αμοιβής πάνω από 20.000.000 δρχ.

5. Επειδή, με την προσβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά τα εξής: Κατόπιν διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού, για την ανάδειξη αναδόχου για την εκπόνηση της μελέτης του νέου κτηρίου του αεροσταθμού του Κρατικού Αερολιμένα Θεσσαλονίκης «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», εγκρίθηκε η ανάθεση του έργου αυτού στα ως άνω συμπράττοντα γραφεία μελετών δυνάμει της ΥΠΑ/Δ7/5022/410/02-02-2001 αποφάσεως του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών. Ακολούθησε η υπογραφή της από 15-12-2001 συμβάσεως μεταξύ του Διοικητή της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας και των γραφείων και, εν συνεχεία, η Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων για την εκπόνηση της μελέτης του έργου. Στο άρθρο 4 παρ.1 και 2 της πρόσκλησης ενδιαφέροντος για την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης, αναφέρεται ότι «ο προϋπολογισμός της μελέτης εκτιμάται σε 1.700.000.000 δρχ. και η χρηματοδότησή της γίνεται από τον τακτικό προϋπολογισμό της Υ.Π.Α. κωδικός 5161 (ΤΕΑΑ), υπόκειται δε στις προβλεπόμενες για τις μελέτες αυτές κρατήσεις». Στην Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων που υπεγράφη στις 15-12-2001, αναφέρεται στο άρθρο 6.7 ότι: «η αμοιβή που θα καταβληθεί στο μελετητή υπόκειται στις προβλεπόμενες για τα έργα του τακτικού προϋπολογισμού νόμιμες κρατήσεις υπέρ του Δημοσίου και τρίτων, στο άρθρο 6 παρ.8 ότι η αμοιβή του μελετητή υπόκειται σε έκπτωση υπέρ του Δημοσίου , σύμφωνα με την Γ2/0/1/161/16-10-1975 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δημοσίων ΄Εργων όπως αυτή τροποποιήθηκε με την Δ17α/120/Φ.4.8/6-10-1988 απόφαση των ιδίων υπουργών και στο άρθρο 6.12, ότι οι πληρωμές στο μελετητή διενεργούνται από τον εργοδότη από τις πιστώσεις ΚΑ 5161 με σχετικούς λογαριασμούς που θα συντάσσονται και θα υποβάλλονται από τον μελετητή.

Κατά τη διαδικασία έγκρισης και πληρωμής του 3ου Λογαριασμού και Πιστοποίησης, για την τμηματική πληρωμή μέρους της αμοιβής της προαναφερόμενης μελέτης, πραγματοποιήθηκαν :

α) κρατήσεις υπέρ τρίτων που προβλέπονται για τις πληρωμές που γίνονται από τον τακτικό προϋπολογισμό και

β) οι προβλεπόμενες για τα έργα που εντάσσονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εκπτώσεις, δηλαδή, μειώσεις επί των αμοιβών που προκύπτουν από την εφαρμογή της παρ. 1 της Γ2/0/1/161/16-10-1975 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Οικονομικών και Δημοσίων ΄Εργων, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την Δ17α/120/Φ.4.8/6-10-1988 απόφαση των ιδίων υπουργών, ανερχόμενες κλιμακωτά σε 5%, 10% και 15%.

Τα συμπράττοντα γραφεία, ανάδοχοι της εν λόγω μελέτης, διαφωνώντας προς την προαναφερόμενη, βλαπτική των συμφερόντων τους σωρευτική εις βάρος τους εφαρμογή των δύο, ως άνω, δυσμενεστέρων ρυθμίσεων, υπέβαλαν προς την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, Γενική Διεύθυνση Α. , Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών την υπ΄αριθμ.πρωτ. 2947/23-01-2003 ένσταση με την οποία ζήτησαν:

α) να διευκρινισθεί ποια είναι η πηγή χρηματοδοτήσεως της μελέτης, ώστε στους μελλοντικούς λογαριασμούς να εφαρμόζονται οι ανάλογες νόμιμες εκπτώσεις και κρατήσεις , δηλαδή είτε εκείνες που αφορούν τις δημόσιες επενδύσεις είτε εκείνες που αναφέρονται στα δημόσια έργα που χρηματοδοτούνται από τον τακτικό προϋπολογισμό και

β) την επιστροφή των ήδη αχρεωστήτως, κατά την άποψή τους, καταβληθέντων ποσών.

Η ένσταση απορρίφθηκε με την Δ7/8969/1335/07-03-2003 απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών με την αιτιολογία ότι: «οι μελέτες που ανατίθενται από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας χρηματοδοτούνται από τον κωδικό 5183 (ΤΕΑΑ) , πιστώσεις τακτικού προϋπολογισμού της Υ.Π.Α., άρα υπόκεινται στις προβλεπόμενες για τις μελέτες τακτικού προϋπολογισμού κρατήσεις (ΜΤΠΥ, ΤΣΜΕΔΕ, ΤΕΕ, ΕΜΠ, ΕΤΑΚΔΕ).

Το έργο του νέου κτηρίου αεροσταθμού (Α΄, φάση) του Κρατικού Αερολιμένα Θεσσαλονίκης «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», προβλέπεται να ενταχθεί στη Σ.Α.Ε. (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) και ως εκ τούτου στην υπό εκπόνηση μελέτη εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στην ΚΥΑ Δ17α/120/Φ.4.8/6-10-1988 περί κλιμακωτών εκπτώσεων (5, 10 και 15%). Κατά της αποφάσεως αυτής τα αναιρεσείοντα γραφεία άσκησαν την από 30-05-2003 αίτηση θεραπείας η οποία επιδόθηκε, νομίμως, στον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών καθώς και στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, όπως προκύπτει από τις υπ΄αριθμ.14274 και 14275/02-06-2003 εκθέσεις επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή Χ. Π., ενόψει, δε, του ότι δεν τους κοινοποιήθηκε η απόφαση του Υπουργού εντός της προβλεπόμενης από το άρθρο 12 του ν. 1418/1984 προθεσμίας, τα ίδια γραφεία άσκησαν προσφυγή κατά της τεκμαιρομένης απορρίψεως της αιτήσεως θεραπείας τους με την οποία θεωρείται παραδεκτώς συμπροσβαλλόμενη η Δ7/Γ/386/43/07-01-2004 απόφαση του Υπουργού που εκδόθηκε επί της ως άνω αιτήσεως θεραπείας μετά την άσκηση της προσφυγής, με την οποία απορρίφθηκε ρητώς η αίτηση θεραπείας με την ίδια, επί λέξει αιτιολογία της ανωτέρω προσβαλλομένης αποφάσεως.

Με την προσφυγή, όπως αυτή αναπτύχθηκε με το υπόμνημα και την προσθήκη - αντίκρουση των αναιρεσειόντων, οι τελευταίοι ισχυρίσθηκαν ότι δεν είναι νόμιμη η σωρευτική εφαρμογή στον 3ο Λογαριασμό των κρατήσεων υπέρ τρίτων και των εκπτώσεων που ισχύουν στις Δημόσιες Επενδύσεις, πολύ περισσότερο που η συγκεκριμένη μελέτη δεν έχει ενταχθεί στις Δημόσιες Επενδύσεις . όπως άλλωστε συνομολογεί και ο αρμόδιος υπουργός, ενώ, αντιθέτως, οι αμοιβές για τη μελέτη καταβάλλονται αποκλειστικά από τις πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού και συγκεκριμένα από τον κωδικό 5183. Περαιτέρω, ισχυρίσθηκαν, ότι εξαιτίας της ως άνω σωρευτικής εφαρμογής εκπτώσεων και κρατήσεων τους αποδίδεται από τον 3ο Λογαριασμό μειωμένη αμοιβή κατά 365.681,47 ευρώ, ποσό που ζητούν να τους καταβληθεί νομιμοτόκως, από την κατάθεση της αιτήσεως θεραπείας, άλλως από την άσκηση της προσφυγής, το οποίο (ποσό), συνιστά τη διαφορά, μεταξύ των εκπτώσεων που εφαρμόσθηκαν στον 3ο Λογαριασμό ύψους 594.385,41 ευρώ, δηλαδή, για μελέτες έργων Δημοσίων Επενδύσεων με κλιμακωτή έκπτωση κατά την παράγραφο 1 της Κοινής Υπουργικής Αποφάσεως και των εκπτώσεων, που θα έπρεπε να εφαρμοσθούν, κατά την άποψη των συμπραττόντων γραφείων, για μελέτες έργων χρηματοδοτουμένων από τον τακτικό προϋπολογισμό κατά την παράγραφο 2 της ίδιας ΚΥΑ , που ανέρχονται σε 228.703,94 ευρώ.

6. Επειδή, περαιτέρω από την ίδια απόφαση προκύπτει ότι κατά τη συζήτηση της προσφυγής, το Ελληνικό Δημόσιο με το κατατεθέν υπόμνημά του ισχυρίσθηκε ότι η υποβολή της αμοιβής των συμπραττόντων γραφείων στις εκπτώσεις που προβλέπονται για τα έργα των Δημοσίων Επενδύσεων με ταυτόχρονη πραγματοποίηση των κρατήσεων υπέρ τρίτων που προβλέπονται για πληρωμές που γίνονται από τον τακτικό προϋπολογισμό, έγινε δυνάμει ρητών όρων της συμβάσεως και όχι κατά τρόπον αυθαίρετο εκ μέρους της Υ.Π.Α. ενόψει δε τούτου, ζήτησε την απόρριψη της προσφυγής ως νόμω και ουσία αβάσιμης.

Ειδικότερα, το Δημόσιο, επεκαλέσθη τις παραγράφους 7 και 8 του άρθρου 6 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων της από 15-12-2001 υπογραφείσης συμβάσεως της οποίας αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα και σύμφωνα με τις οποίες:

«Η αμοιβή που θα καταβληθεί στον μελετητή υπόκειται στις προβλεπόμενες για τα έργα του τακτικού προϋπολογισμού νόμιμες κρατήσεις υπέρ του Δημοσίου και τρίτων» (6.7)

και

« Η αμοιβή του μελετητή υπόκειται σε έκπτωση υπέρ του Δημοσίου, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. Γ2/0/1/161/16-01-1975 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δημοσίων ΄Εργων, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την Δ17α/120/Φ.4.8/6-10-1988».

Επίσης, το Ελληνικό Δημόσιο προέβαλε ότι τα αναιρεσείοντα γραφεία μελετών, ουδεμία αντίρρηση προέβαλαν ως προς τους συγκεκριμένους όρους, αλλά διαμαρτυρήθηκαν με την ένστασή τους ένα και πλέον έτος μετά την υπογραφή της συμβάσεως, αποσιωπώντας τους προαναφερομένους όρους οι οποίοι ρυθμίζουν κατά ρητό και σαφή τρόπο το θέμα τούτο. Το δικάσαν εφετείο, αφού δέχθηκε ότι από το άρθρο 6 παρ. 7 και 8 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων που υπεγράφη μεταξύ των συμπραττόντων γραφείων μελετών και του Διοικητή της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, προκύπτει ότι η υποβολή της αμοιβής στις εκπτώσεις που προβλέπονται για τα έργα των Δημοσίων Επενδύσεων με ταυτόχρονη πραγματοποίηση των κρατήσεων υπέρ τρίτων που προβλέπονται για τις πληρωμές που γίνονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό συνιστά όρο της συμβάσεως την οποία οι αναιρεσείοντες υπέγραψαν ανεπιφύλακτα, έκρινε ότι αυτή δεν είναι παράνομη και αναιτιολόγητη, όπως αβασίμως προέβαλαν τα εν λόγω γραφεία μελετών, αλλά απορρέει από το κείμενο της συμβάσεως που δεσμεύει αμφότερα τα συμπράττοντα μέρη και ενόψει τούτου, απέρριψε την προσφυγή ως αβάσιμη.

7. Επειδή, τα αναιρεσείοντα γραφεία, προβάλλουν ως λόγους αναιρέσεως:

1) ότι εσφαλμένα το δικάσαν δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή τους με την αιτιολογία ότι με την Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων που συνοδεύει τη σύμβαση, συμφωνήθηκε τόσο η επιβολή των κρατήσεων που επιβάλλονται στα έργα του τακτικού προϋπολογισμού, όσο και των εκπτώσεων που επιβάλλονται στις αμοιβές μελετών δημοσίων έργων των Δημοσίων Επενδύσεων, διότι η σύμβαση δεν μπορεί να ανατρέψει τους εν προκειμένω εφαρμοζόμενους κανόνες δημοσίας τάξεως,

2) ότι ενώ στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος ορίζεται ότι η χρηματοδότηση της μελέτης γίνεται από τον τακτικό προϋπολογισμό και υπόκειται στις προβλεπόμενες για τα έργα αυτά κρατήσεις, η προσβαλλόμενη απόφαση δεχόμενη ότι μπορεί να ανατραπεί με τη σύμβαση ο όρος αυτός του διαγωνισμού παραβαίνει τον ως άνω ρητό όρο του κανονιστικού πλαισίου της υπό εκτέλεση συμβάσεως και

3) ότι το δικαστήριο εσφαλμένως εφήρμοσε τις υπουργικές αποφάσεις που αποτελούν μέρος του κανονιστικού πλαισίου της συμβάσεως, ερμηνεύοντας αυτές ως αφορώσες αποκλειστικά στις μελέτες έργων Δημοσίων Επενδύσεων και παραβλέποντας τη δεύτερη παράγραφο της υπουργικής αποφάσεως του έτους 1975 η οποία δεν τροποποιήθηκε από τη μεταγενέστερη απόφαση του έτους 1988 και η οποία αναφέρεται στις εφαρμοζόμενες εκπτώσεις επί των λοιπών μελετών έργων του Δημοσίου, πλην αυτών που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Επίσης, προβάλλουν ότι, η επικύρωση από το εφετείο της εφαρμογής από τη Διοίκηση, σωρευτικά, των αυξημένων εκπτώσεων επί των αμοιβών που προβλέπονται για τα έργα των Δημοσίων Επενδύσεων και των υπέρ τρίτων κρατήσεων, από τις οποίες απαλλάσσονται αυτά βάσει του νόμου περί Δημοσίων Επενδύσεων, παραβιάζει, κατ’ ουσίαν την παρ. 1 του άρθρου μόνου του ν.δ/τος 2726/1953, σύμφωνα με την οποία τα καθοριζόμενα ελάχιστα όρια αμοιβών αποτελούν κατώτερη διατίμηση υποχρεωτική και για τα δυο συμβαλλόμενα μέρη. Περαιτέρω προβάλλουν ότι οι υπουργοί ΠΕΧΩΔΕ και Οικονομικών είναι οι μόνοι αρμόδιοι για την έκδοση των εν προκειμένω εφαρμοζομένων κανονιστικών αποφάσεων των ετών 1974, 1975 και 1988, οποιαδήποτε δε κρίση επί των σχετικών ζητημάτων, δεν μπορεί να γίνει από άλλα διοικητικά όργανα, ούτε να αποτελέσει αντικείμενο δικαστικής ερμηνείας και ότι επομένως η κρίση του διοικητικού εφετείου το οποίο δέχθηκε ότι είναι δυνατόν να καθορισθούν με τη σύμβαση τα θέματα αυτά δεν είναι νόμιμη. Τέλος, προβάλλουν ότι είναι εσφαλμένη η εφαρμογή των διατάξεων περί ελευθερίας των συμβάσεων χωρίς ειδικότερη αιτιολογία, ιδίως ενόψει του ότι, από τις αναφερόμενες στις προσβαλλόμενη απόφαση διατάξεις της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων (παρ. 8 του άρθρου 6) συνάγεται σαφώς ότι, γίνεται παραπομπή στην υπουργική απόφαση του 1975 όπως τροποποιήθηκε από αυτήν του 1988, στο σύνολό της, δηλαδή, τόσο καθόσον αφορά στις εφαρμοζόμενες εκπτώσεις στις μελέτες έργων δημοσίων επενδύσεων, όσο και καθό μέρος αφορά στις μελέτες των λοιπών έργων του δημοσίου τομέα.

8. Επειδή, το δικάσαν δικαστήριο, όπως προκύπτει, προέβη σε ερμηνεία του περιεχομένου των όρων της υπό εκτέλεση συμβάσεως και, αφού διαπίστωσε τη χρηματοδότηση της συμβάσεως από τον τακτικό προϋπολογισμό, και με αναφορά του στη μελλοντική και όχι ήδη γενομένη υπαγωγή αυτής στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, εφήρμοσε, σωρευτικώς, τις διατάξεις περί κρατήσεων επί της αμοιβής μελετητή που εφαρμόζονται στις μελέτες έργων του τακτικού προϋπολογισμού, καθώς και τις διατάξεις περί των αυξημένων εκπτώσεων (μειώσεων) επί της αμοιβής μελετητή που εφαρμόζονται στις μελέτες έργων που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, επικυρώνοντας κατά τούτο, τη σχετική κρίση της Προϊσταμένης Αρχής. Τούτο έπραξε, ερμηνεύοντας την παραπομπή που περιέχει η Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων στις προαναφερόμενες Υπουργικές Αποφάσεις των ετών 1974.1975 και 1988.

9. Επειδή, οι ειδικοί όροι που περιέχονται στην ως άνω Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων, και ειδικότερα η μνεία των προαναφερομένων υπουργικών αποφάσεων με τις οποίες ρυθμίζονται τα θέματα των κρατήσεων (άρθρο 6 παρ. 7 και 8) κατέστησαν αναπόσπαστο τμήμα της συμβάσεως. Συνεπώς, οι προβαλλόμενοι λόγοι αναιρέσεως είναι απορριπτέοι ως απαράδεκτοι, διότι, τα αναιρεσείοντα γραφεία με την υπογραφή της συμβάσεως και της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων, αποδέχθηκαν πλήρως τη νομιμότητα αυτών και επομένως, δεν είναι επιτρεπτή η εκ των υστέρων, μετά την υπογραφή της συμβάσεως, αμφισβήτηση των προαναφερομένων υπουργικών αποφάσεων που ρυθμίζουν τα σχετικά με τις κρατήσεις υπέρ τρίτων επί της αμοιβής των μελετητών καθώς και τις αυξημένες μειώσεις (εκπτώσεις) επ’ αυτής, με την ευκαιρία της προσβολής πράξεων που εκδίδονται κατά την εκτέλεση της συμβάσεως εκπονήσεως της εν λόγω μελέτης, (3ος Λογαριασμός) όπως, νομίμως έκρινε και το δικαστήριο της ουσίας.

Εξάλλου, ενόψει του ότι, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, είναι ανέλεγκτη κατ’ αναίρεση η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας ως προς την εκτίμηση και την ερμηνεία του περιεχομένου της συμβάσεως και των λοιπών συμβατικών τευχών στα οποία περιλαμβάνεται η Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων, ως αναπόσπαστο τμήμα της συμβάσεως, οι προβαλλόμενοι λόγοι αναιρέσεως με τους οποίους πλήττεται η κρίση αυτή και προβάλλεται παράβαση των όρων της συμβάσεως από το Δημόσιο, είναι απορριπτέοι ως απαράδεκτοι (πρβλ. ΣτΕ 1105/2007, 2799/2005, 2544/2002, 3896/2001, 2805/2000). Ενόψει των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση θα έπρεπε να απορριφθεί. Λόγω όμως της σπουδαιότητος των ανωτέρω ζητημάτων, το Τμήμα κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στην Επταμελή Σύνθεσή του, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ.5 του π.δ.τος 18/1989 (Α΄ 8) και να ορισθεί Εισηγητής ο Σύμβουλος Σπ. Παραμυθιώτης και δικάσιμος η 6η Απριλίου 2009.

Διά ταύτα

Παραπέμπει την υπόθεση στην Επταμελή Σύνθεση του Τμήματος.

Ορίζει δικάσιμο για την εκ νέου συζήτηση την 6η Απριλίου 2009 και Εισηγητή τον Σύμβουλο Σπ. Παραμυθιώτη.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 3 Ιουλίου 2008

και στις 20 Νοεμβρίου 2008 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 12 Ιανουαρίου 2009.

Η Προεδρεύουσα Σύμβουλος Ο Γραμματέας

Ε. Γαλανού Ι. Μητροτάσιος