YΠΟΙΚ 1104968/50-OE/ΠOΛ. 1286/6.12.2000.

Κοινοποίηση των διατάξεων του ν.2842/2000 σχετικά με την εισαγωγή του ΕΥΡΩ, ως κοινής νομισματικής μονάδας & οδηγίες για την εφαρμογή τους

Κοινοποιούμε τις διατάξεις:

α) Του Ν. 2842/2000 (ΦΕΚ Α 207/27-9-2000) Λήψη συμπληρωματικών μέτρων, για την εφαρμογή των Κανονισμών (Ε.Κ.) 1103/97, 974/98, 2866/98 του Συμβουλίου, όπως ισχύουν, σχετικά με την εισαγωγή του ΕΥΡΩ, μαζί με τα κείμενα των εν λόγω Ε.Κ. 1103/97 και 974/98 και

β) Της Κοινής Απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Οικονομικών Ζ1-412/26-10-2000 Ρύθμιση θεμάτων σχετικά με τη διπλή αναγραφή των τιμών και άλλων χρηματικών ποσών και την εμφάνιση των συναλλαγών ή άλλων πράξεων σε Ευρώ στα φορολογικά βιβλία και στοιχεία και παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες και διευκρινίσεις για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους.

Ι. ΓΕΝΙΚO ΜΕΡOΣ ------------ Είναι ήδη γνωστό ότι, μετά την θετική απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής της Ε.Ε. την 19/20-6-2000 στην Πορτογαλία, για την ένταξη της χώρας μας στη Γ φάση της Ο.Ν.Ε., η Ελλάδα αποτελεί το 12ο μέλος των Κ-Μ της Ζώνης ΕΥΡΩ και εισέρχεται στο Μεταβατικό Στάδιο του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Νομίσματος, από την 1/1/2001.

Το Μεταβατικό Στάδιο για τα 11 Κ-Μ, που έχουν ήδη ενταχθεί στην Ζώνη ΕΥΡΩ από την 1/1/99 διαρκεί τρία (3) χρόνια, ενώ για την Ελλάδα θα διαρκέσει μόνον ένα (1) έτος, αφού για όλα τα Κ-Μ το Στάδιο αυτό λήγει την 31/12/2001.

Από την 1/1/2002 αρχίζει το Τελικό Στάδιο (οριστικό καθεστώς), κατά το οποίο όλες οι χώρες της Ζώνης εισέρχονται ταυτόχρονα και οι συνέπειες του γεγονότος αυτού είναι κοινές.

Ηδη η χώρα μας διανύει την τελευταία περίοδο του Σταδίου Προετοιμασίας (μέχρι 31/12/2000), κατά το οποίο όλοι οι Τομείς και Φορείς της Εθνικής μας Οικονομικής ζωής, μέσω Επιτροπών και Ομάδων Εργασίας, που ήδη λειτουργούν, οφείλουν να ολοκληρώσουν την προετοιμασία τους, προκειμένου να εξασφαλισθεί η μετάβαση από την χρήση του Εθνικού μας νομίσματος, στη χρήση του Ευρωπαϊκού, δηλαδή από τη ΔΡΑΧΜΗ στο ΕΥΡΩ, σταδιακά και ομαλά, χωρίς κραδασμούς και δυσμενείς επιπτώσεις.

Η ολοκλήρωση αυτής της προετοιμασίας αφορά κυρίως στους εξής τομείς:

Α. Την εναρμόνιση της Εθνικής Νομοθεσίας με το νομικό πλάισιο της Ε.Ε. για το ΕΥΡΩ και τα Στάδια Μετάβασης.

Β. Προσαρμογή διαδικασιών, εντύπων, συστημάτων Πληροφορικής και Αντιμετώπιση των συνεπειών και λοιπών πρακτικά θεμάτων.

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ & ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ------------------------------------------

Α1. Οι Κανονισμοί του Συμβουλίου

Το νομικό πλαίσιο για την εισαγωγή και χρήση του Ευρώ καθορίζεται από πέντε Κανονισμούς του Συμβουλίου (οι τρεις αναφέρονται και στον τίτλο του νέου Νόμου), οι οποίοι και σε γενικές γραμμές έχουν ως εξής:

α) Ο Κανονισμός 1103/97 (Ε.Κ.) του Συμβουλίου της 17-7-97 καθορίζει:

Την αντικατάσταση της επίσημης λογιστικής μονάδας ECU από το Ευρώ (1 ECU - 1 ΕΥΡΩ).

Την αρχή της Συνέχειας των Συμβάσεων και των άλλων νομικών πράξεων κατά τον χρόνο εισαγωγής του Ευρώ.

Τους κανόνες μετατροπής των χρηματικών ποσών από το Εθνικό νόμισμα στο Ευρώ και αντιστρόφως, καθώς και τους κανόνες στρογγυλοποίησης των ποσών, που προκύπτουν από την μετατροπή τους και την χρήση των δεκαδικών ψηφίων.

β) Ο Κανονισμός 974/98 (Ε.Κ.) του Συμβουλίου της 3-5-98, για την εισαγωγή του Ευρώ:

Από την 1.1.1999 το Ευρώ αντικαθιστά τα Εθνικά Νομίσματα των συμμετεχόντων Κρατών - Μελών (Κ-Μ) στη Ζώνη Ευρώ και καθιερώνεται ως το επίσημό τους νόμισμα. Για την Ελλάδα αυτό θα ισχύσει από 1.1.2001. Επίσης, από αυτή την ημερομηνία (1-1-2001) κλειδώνεται η ισοτιμία ΕΥΡΩ/ΔΡΧ και παραμένει εφεξής σταθερή.

Τα Εθνικά Νομίσματα κατά το Μεταβατικό Στάδιο αποτελούν υποδιαιρέσεις του Ευρώ και εξακολουθούν να έχουν την ιδιότητα του νομίμου χρήματος, καθόσον το Ευρώ δεν έχει ακόμη τεθεί σε κυκλοφορία με την υλική του μορφή, αλλά υφίσταται σε λογιστική μορφή.

Εφαρμόζεται η αρχή της μη απαγόρευσης - μη υποχρέωσης για την χρησιμοποίηση του Ευρώ στις συναλλαγές, δηλαδή ισχύει η προαιρετική χρήση του Ευρώ κατά το Μεταβατικό Στάδιο.

Από 1.1.2002 όλες οι νομικές πράξεις θα εκτελούνται σε Ευρώ και κάθε έκφραση σε Εθνικό Νόμισμα θα μετατρέπεται αυτομάτως σε Ευρώ βάσει της επίσημης ισοτιμίας, δηλαδή από την είσοδο στο Τελικό Στάδιο, παύει η προαιρετικότητα και ισχύει η υποχρεωτική χρήση.

Τα τραπεζογραμμάτια και κέρματα σε Ευρώ θα τεθούν σε κυκλοφορία την 1.1.2002 σε όλα τα Κ-Μ της Ζώνης Ευρώ και θα αποκτήσουν την ιδιότητα του νομίμου χρήματος.

γ) Ο Κανονισμός 2866/98 (ΕΚ) του Συμβουλίου της 31-12-98 για τις τιμές μετατροπής μεταξύ Ευρώ και νομισμάτων των 11 Κρατών-Μελών που μπήκαν τότε στη Ζώνη Ευρώ, στον οποίο ορίζεται η ισοτιμία προς την οποία το Ευρώ αντικατέστησε τα εθνικά τους νομίσματα και η οποία ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 1999.

δ) Ο Κανονισμός 1478/2000 (ΕΚ) του Συμβουλίου της 19 Ιουλίου 2000, ο οποίος τροποποιεί τον Κανονισμό 2866/98, γιατί στο άρθρο 1 αυτού και στον πίνακα καθορισμού των ισοτιμιών των 11 Κ- Μ, παρεμβάλλει και καθορίζει την ισοτιμία του ΕΥΡΩ έναντι της Δραχμής: 1 Ε = 340,750 ως τιμή μετατροπής.

Επίσης στο άρθρο 2, ο Κανονισμός 1478/2000 ορίζει την έναρξη ισχύος της ανωτέρω ισοτιμίας από την 1/1/2001. Από την ημερομηνία αυτή και μετά, η τιμή μετατροπής είναι αμετάκλητη και σταθερή ενώ σήμερα και μέχρι 31/12/2000 είναι κυμαινόμενη (τρέχουσα), όπως συμβαίνει και με τις ισοτιμίες όλων των ξένων νομισμάτων σε σχέση με το εθνικό μας νόμισμα που μέχρι 31/12/98 είναι η Δραχμή.

ε) Ο Κανονισμός 975/98 (ΕΚ) του Συμβουλίου της 3-5-98, για την ονομαστική αξία και τις τεχνικές προδιαγραφές των κερμάτων σε Ευρώ, όπως τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό 423/99, ο οποίος ορίζει τις τεχνικές προδιαγραφές των οκτώ νομισματικών αξιών από 1 λεπτό (1 Ευρωσέντ = Cent) έως 2 Ευρώ (EURO = E) (1, 2, 5, 10, 20, 50 λεπτά καθώς 1 και 2 Ευρώ).

Α2. Συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ----------------------------------

Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμπληρώνουν τους σχετικούς κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης και αναφέρονται σε ορισμένα ειδικά θέματα , η ρύθμιση των οποίων είναι αναγκαία για την ομαλή λειτουργία της αγοράς:

α) Τραπεζικά έξοδα για τις μετατροπές

Η σύσταση προβλέπει την ίση μεταχείριση Ευρώ και Εθνικού νομίσματος, παροχή δωρεάν υποχρεωτικών υπηρεσιών (όπως μετατροπή χωρίς έξοδα εισερχομένων και εξερχομένων πληρωμών, κατά το Μεταβατικό στάδιο) και τήρηση συγκεκριμένων προδιαγραφών στις συναλλαγές.

β) Διπλή αναγραφή τιμών

Η μετατροπή του εθνικού νομίσματος σε Ευρώ μπορεί να προκαλέσει αυξήσεις των τιμών, γι` αυτό συστήνεται η τήρηση των κανόνων μετατροπής, όπως ορίζει ο κανονισμός 1103/97 ΕΚ. Επίσης, οι νέες τιμές σε Ευρώ θα πρέπει να είναι σαφείς και εύκολα αναγνωρίσιμες, για τη διευκόλυνση των καταναλωτών.

γ) Διάλογος με τους φορείς.

Θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα πλαίσιο συνεχούς και ενεργού διαλόγου μεταξύ των κοινωνικοοικονομικών φορέων, με στόχο τη συμφωνία για την εθελοντική ρύθμιση θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος.

Α3. Ειδικά θέματα

α) Επιλογές χρήσης Ευρώ (ΕURO - OPTIONS).

Η προαιρετική χρήση του Ευρώ κατά την Μεταβατική περίοδο συνδέεται με την αρχή της μη υποχρέωσης - μη απαγόρευσης (Καν. Ε.Κ.974/98) και ισοδυναμεί με τη δυνατότητα που παρέχεται στους οικονομικούς φορείς και καταναλωτές να συναλλάσονται σε Ευρώ ή εθνικές νομισματικές μονάδες, τόσο με τον Ιδιωτικό, όσο και με το Δημόσιο Τομέα.

β) Διπλή κυκλοφορία εθνικών νομισμάτων και Ευρώ.

Την 1η Ιανουαρίου 2002 θα αρχίσει να κυκλοφορεί σε φυσική μορφή το Ευρώ παράλληλα με τα πρώην εθνικά νομίσματα, τα οποία θα εξακολουθούν να αποτελούν νόμιμο χρήμα εντός των εδαφικών τους ορίων και για 2 ακόμα μήνες (4 - 8 εβδομάδες κατά περίπτωση), μετά το πέρας της Μεταβατικής περιόδου, δηλαδή μέχρι 28/2/2002.

Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι:

Κατά το Μεταβατικό Στάδιο (1/1 - 31/12/2001) το ΕΥΡΩ καθίσταται Εθνικό Νόμισμα και προσδιορίζεται αμετάκλητα η ισοτιμία ΕΥΡΩ/ΔΡΧ: 1Ε = 340,750 ΔΡΧ. Το ποσό αυτό αποτελεί τον σταθερό μετατροπέα (συντελεστή), με τον οποίο γίνονται όλες οι μετατροπές από ΔΡΧ., προς το ΕΥΡΩ και το αντίστροφο, η δε ΔΡΧ. αποτελεί υποδιαίρεση του ΕΥΡΩ.

- Κατά το στάδιο αυτό το ΕΥΡΩ δεν κυκλοφορεί σε φυσική μορφή, δηλαδή σε κέρματα και τραπεζογραμμάτια (χαρτονομίσματα), αλλά μόνο σε λογιστική μορφή.

- Είναι δυνατόν, λοιπόν, να γίνει λογιστική χρήση του ΕΥΡΩ από ορισμένες επιχειρήσεις, από Ν.Π.Ι.Δ. και Δ.Δ. και όπως γνωρίζουμε θα γίνει χρήση λογιστική στον Τραπεζικό Τομέα, στο Χ.Α.Α. και βέβαια σε όλες τις διαδικασίες της Τράπεζας της Ελλάδος, ως κεντρικής εθνικής τράπεζας, αμέσως συνδεομένης με την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα.

Επίσης, είναι δεδομένο ότι ο Προϋπολογισμός του Κράτους, για το Οικονομικό έτος 2001, έχει συνταχθεί από το Γ.Λ.Κ., σύμφωνα με ρητή εντολή του αρμοδίου Υπουργού, και σε ΔΡΧ και σε ΕΥΡΩ.

- Στους πολίτες παρέχεται η δυνατότητα επιλογής χρήσης νομίσματος (Ευρωεπιλογές - Εurooptions), σύμφωνα με τους κανόνες, που θεσπίζονται κατά τομέα με τον νέο Νόμο.

- Συμβάσεις και πάσης φύσης νομικές πράξεις είναι έγκυρες και ισχυρές, έστω και αν δεν αναφέρεται ρητώς σ`αυτές η δυνατότητα αλλαγής νομίσματος σε ΕΥΡΩ, εφόσον οι Εθνικές Κυβερνήσεις αποφασίσουν την αλλαγή αυτή.

Β. ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ Κ.ΛΠ. ---------------------------------------

Τα ειδικότερα θέματα, που αφορούν την περ. Β των διαφόρων τομέων της Εθνικής Οικονομίας θα αντιμετωπίζονται κατ` ιδίαν. Αναφορικά με το Φορολογικό Τομέα θα εξειδικευθούν σε σχέση και με τις φορολογικές διατάξεις του νέου νόμου και σύμφωνα με την ανάλυση, που παρατίθεται στο ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ της παρούσας.

Για την προσαρμογή και εναρμόνιση της Εθνικής Νομοθεσίας με την προαναφερθείσα Ευρωπαϊκή ψηφίστηκε ο Ν.2842/2000, ο οποίος περιλαμβάνει κοινές διατάξεις του Τραπεζικού Τομέα, ΥΠ.ΕΘ.Ο., Υπ. Οικονομικών, Χ.Α.Α. και Υπ.Ανάπτυξης και Εμπορίου, οι οποίες θεσπίζουν ρυθμίσεις σε κεντρικό επίπεδο. Αναφορικά με τα θέματα, που ρυθμίζονται από τον εν λόγω Νόμο, επισημαίνουμε συνοπτικά τα παρακάτω:

- Στο άρθρο 1 του κοινοποιούμενου νόμου, τίθενται οι γενικοί κανόνες εναρμόνισης και αντικατάστασης της ΔΡΧ από το ΕΥΡΩ και προσδιορίζεται το διάστημα παράλληλης κυκλοφορίας ΔΡΧ και ΕΥΡΩ από 1/1/2002-28/2/2002, κατά το οποίο το πρώην Εθνικό νόμισμα θα αποσύρεται και το ΕΥΡΩ θα τίθεται σε κυκλοφορία. Από την 1/3/2002 αρχίζει η αποκλειστική κυκλοφορία του ΕΥΡΩ.

Σημειώνεται όμως, ότι στις υπηρεσιακές διαδικασίες και σε όλα τα δημόσια και ιδιωτικά έγγραφα και παραστατικά θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά το ΕΥΡΩ από 1/1/2002.

- Σύμφωνα με το άρθρο 2 και σε πλήρη συμφωνία προς τις ρυθμίσεις του ΕΚ 1103/97, προσδιορίζονται οι όροι για την μετατροπή και στρογγυλοποίηση από ΔΡΧ σε ΕΥΡΩ και το αντίθετο, κάνοντας χρήση του σταθερού συντελεστή (μετατροπέα = ισοτιμία) 1 Ε = 340,750 ΔΡΧ. Κάθε μετατροπή, είτε αυτή αφορά το Μεταβατικό, είτε το Οριστικό Στάδιο, καθώς και κάθε άλλη, αναγόμενη σε προηγούμενα χρόνια, προ της ισχύος του ΕΥΡΩ, γίνεται ως εξής:

α. από ΔΡΧ σε ΕΥΡΩ διαίρεση με τον σταθερό συντελεστή 340,750

β. από ΕΥΡΩ σε ΔΡΧ. πολλαπλασιασμό με τον σταθερό συντελεστή 340,750.

Στρογγυλοποίηση του μετατροπέα δεν επιτρέπεται (είναι πάντα εξαψήφιος), ούτε άλλη καμμία στρογγυλοποίηση κατά την μετατροπή (άρθρο 4 παρ. 1, 2, 3 ΕΚ 1103/97).

Σημειώνεται ότι για τις περιπτώσεις μετατροπής νομισμάτων Χωρών εκτός Ζώνης ΕΥΡΩ σε νομίσματα εντός Ζώνης, οπότε κάθε τέτοια μετατροπή πρέπει υποχρεωτικά να γίνεται μέσω ΕΥΡΩ (τριγωνική μετατροπή) με την κυμαινόμενη ισοτιμία της ημερομηνίας μετατροπής του νομίσματος εκτός Ζώνης προς το ΕΥΡΩ (άρθρο 4 παρ. 4 Ε.Κ.1103/97).

Το ίδιο ισχύει και για κάθε άλλη μετατροπή μεταξύ Εθνικών Νομισμάτων χωρών της Ζώνης ΕΥΡΩ, μέσω των σταθερών ισοτιμιών των Εθνικών Νομισμάτων κάθε Κ- Μ προς το ΕΥΡΩ. Για καλύτερη κατανόηση των προαναφερθέντων ακολουθούν δύο παραδείγματα.

Παράδειγμα 1ο:

Από Δολλάρια (USD) σε ΔΡΧ.

USD: κυμαινόμενη ισοτιμία Ε/USD = E

E X σταθερή ισοτιμία Ε/ΔΡΧ (340,750) = ΔΡΧ.

Παράδειγμα 2ο:

Από Μάρκα (DM) σε ΔΡΧ.

DM: σταθερή ισοτιμία Ε/DM (1,95583) = Ε

Ε Χ σταθερή ισοτιμία Ε/ ΔΡΧ (340,750) = ΔΡΧ.

Στο σημείο αυτό, αναφορικά με τους κανόνες στρογγυλοποίησης, παραθέτουμε αυτούσια την διατύπωση της διάταξης του άρθρου 5 του Ε.Κ.1103/97.

Τα νομισματικά ποσά που θα καταβάλλονται ή θα καταλογίζονται κατά τη στρογγυλοποίηση μετά τη μετατροπή σε μονάδες ΕΥΡΩ, σύμφωνα με το άρθρο 4 (αναφέρεται ανωτέρω), θα στρογγυλοποιούνται προς τα πάνω ή προς τα κάτω προς το πλησιέστερο cent. Τα νομισματικά ποσά που θα καταβάλλονται ή θα καταλογίζονται, τα οποία μετατρέπονται σε εθνική νομισματική μονάδα, στρογγυλοποιούνται προς τα πάνω ή προς τα κάτω προς την πλησιέστερη υποδιαίρεση, ή ελλείψει υποδιαίρεσης προς την πλησιέστερη μονάδα. ............

Αν ως αποτέλεσμα από την εφαρμογή της τιμής μετατροπής προκύπτει ακριβώς το μισό μιας μονάδας ή μιας υποδιαίρεσης, τότε το ποσό θα στρογγυλοποιείται προς τα πάνω.

Παραδείγματα:

α) Από ΔΡΧ σε ΕΥΡΩ:

1) Ποσόν 102.537 ΔΡΧ : 340,750 = 300,91562 ΕΥΡΩ (Ε)

αναγράφεται : 300,915 Ε

και στρογγυλοποιείται : 300,92 Ε

2) Ποσόν 13.223 ΔΡΧ. : 340,750 = 38,80264 Ε

αναγράφεται : 38,802 Ε

και στρογγυλοποιείται : 38,80 Ε

β) από ΕΥΡΩ σε ΔΡΧ.

(με την παρατήρηση ότι στις ΔΡΧ δεν χρησιμοποιούνται δεκαδικά)

3) Ποσόν 1.235 Ε Χ 340,750 = 420.826,25 ΔΡΧ.

και στρογγυλοποιείται : 420.826 ΔΡΧ.

4) Ποσόν 849 Ε Χ 340,750 = 289.296,75 ΔΡΧ.

και στρογγυλοποιείται : 289.297 ΔΡΧ.

Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις μετατροπής από ΔΡΧ σε ΕΥΡΩ και στη συνέχεια σε άλλο νόμισμα χώρας εντός Ζώνης ΕΥΡΩ ή και εκτός Ζώνης ΕΥΡΩ (τριγωνική μετατροπή) οι ενδιάμεσες μετατροπές μπορούν να στρογγυλοποιούνται σε όχι λιγότερα από τρία δεκαδικά ψηφία.

Για τα τελικά προς καταβολή ποσά ισχύουν οι γενικές στρογγυλοποιήσεις, όπως διευκρινίζονται με τα ανωτέρω παραδείγματα, και σε κάθε περίπτωση οι στρογγυλοποιήσεις γίνονται μέχρι το δεύτερο ψηφίο του ΕΥΡΩ (μέχρι το εκατοστό του Ε).

Γίνεται, επομένως, αντιληπτό ότι τα ποσά εκφρασμένα σε ΕΥΡΩ θα εμφανίζονται με δεκαδικά ψηφία (τουλάχιστον δύο (2) δεκαδικά). Για το λόγο αυτό, κατά την αναγραφή τους, θα πρέπει ευκρινώς να σημειώνεται η υποδιαστολή, προς αποφυγή λαθών.

Σε κάθε περίπτωση, αν το ποσό σε ΕΥΡΩ, συμπέσει να είναι ακέραιος, πρέπει να αναγράφεται ως δεκαδικός, αλλά μετά την υποδιαστολή με δύο μηδενικά ψηφία.

π.χ. ποσόν 75 ΕΥΡΩ στα έντυπα και λοιπά παραστατικά αναγράφεται: 75,00 ΕΥΡΩ.

- Τα άρθρα 3-5 αναφέρονται σε θέματα του Τραπεζικού Τομέα (επιτόκια, συνάλλαγμα και ρήτρες συναλλάγματος, χρυσού και τιμαρίθμου).

- Οι διατάξεις των άρθρων 6 και 7 αφορούν τον Φορολογικό τομέα και αναλυτικά θα παρατεθούν στην συνέχεια, καθώς και ειδικά θέματα (αρθ.15), που προέκυψαν από τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις του Υπ.Ανάπτυξης.

- Επίσης τα άρθρα 8 & 9 αναφέρονται σε αρμοδιότητες του Υπ. Οικονομικών του Δημοσιονομικού και του Τελωνειακού Τομέα, αντίστοιχα.

- Σημειώνεται ότι η διάταξη του άρθρου 9 για την προσαρμογή των Τελωνειακών διαδικασιών στο ΕΥΡΩ, εναρμονίζεται πλήρως με τις διατάξεις των άρθρων 6 και 7 του φορολογικού τομέα, σχετικά με την προαιρετική χρήση του ΕΥΡΩ από τα Ν.Π. και το Δημόσιο, κατά το Μεταβατικό Στάδιο.

Στο σημείο αυτό πρέπει να τονισθεί ότι η ανέκκλητη δήλωση του άρθρου 9, που αφορά τις τελωνειακές διαδικασίες, είναι σαφώς διάφορη αυτής, που προβλέπεται από την παράγραφο 2 του άρθρου 6 και αφορά τις φορολογικές διαδικασίες.

Κατά συνέπεια η ανέκκλητη δήλωση για την αλλαγή νομίσματος απαιτείται να υποβληθεί σε κάθε περίπτωση στην αρμόδια γι`αυτήν υπηρεσία (άλλη στο Τελωνείο και άλλη στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.).

- Το άρθρο 10 θεσπίζει εξουσιοδοτική διάταξη, σύμφωνα με την οποία τα Ν.Π.Δ.Δ., των οποίων η λειτουργία διέπεται από το Δημόσιο Λογιστικό (Ν.2362/95), μπορούν να εκδόσουν Υπουργικές αποφάσεις για την προσαρμογή και επίλυση θεμάτων, που θα προκύψουν από την μετάβαση των διαδικασιών τους στο ΕΥΡΩ.

- Τα επόμενα άρθρα 11-17 του νόμου αφορούν θέματα του Υπ.Ανάπτυξης-Εμπορίου, σχετιζόμενα και με φορολογικού ενδιαφέροντος αντικείμενα, όπως είναι οι μετατροπές και στρογγυλοποιήσεις των ποσών του εταιρικού κεφαλαίου των Α.Ε. & Ε.Π.Ε. και οι συνέπειες αυτών, καθώς και η υλοποίηση της Ευρωπαϊκής σύστασης για διπλή αναγραφή των τιμών κατά το μεταβατικό έτος (αρ. 15). Επίσης για θέματα καταναλωτών και εμπορικών καταστημάτων (αρ.16 & 17) προβλέπονται νέοι θεσμοί εποπτείας και κανόνες ενιαίας πρακτικής π.χ. Ευρωπαρατηρητήριο και Ευρωλογότυπο.

- Το άρθρο 18 αναφέρεται σε θέματα Κεφαλαιαγοράς και Χ.Α.Α.

- Η διάταξη του άρθρου 19 συνιστά γενική εξουσιοδοτική διάταξη για την παροχή ευχέρειας έκδοσης Υπουργικών Αποφάσεων των συναρμοδίων Υπουργών για μετατροπές, οι οποίες θα είναι αναγκαίες να γίνουν σε κάθε νομική πράξη, με την οποία επιβάλλονται πρόστιμα, παράβολα, χρηματικές ποινές και αφορά το οριστικό καθεστώς, δηλαδή την ανάγκη υποχρεωτικής προσαρμογής από 1-1-2002.

- Το άρθρο 20 περιέχει διάταξη κατασταλτικού χαρακτήρα, αφού προβλέπει χρηματική ποινή (πρόστιμο), για τους παραβάτες των διατάξεων του εν λόγω νόμου και προσδιορίζει τα όρια (ελάχιστο-μέγιστο) της ποινής αυτής.

Επίσης, παρέχει εξουδιοδότηση στον αρμόδιο Υπουργό να προσδιορίζει με αποφάσεις του, κατά περίπτωση, την παράβαση και να επιβάλλει συγκεκριμένη ποινή προστίμου, το οποίο θα εισπράττεται κατά τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε.

Ο τρόπος και η διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης του προστίμου, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια θα καθορισθούν με Υπουργική Απόφαση.

Ιδιαίτερα για τις παραβάσεις των φορολογικού περιεχομένου διατάξεων, εφόσον προκύψουν τέτοιες περιπτώσεις θα αντιμετωπισθούν με έκδοση απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, σύμφωνα με τα ανωτέρω.

- Τέλος με το άρθρο 21 τίθεται το χρονικό σημείο έναρξης της ισχύος του νόμου αυτού και ως τέτοιο ορίζεται η 1/1/2001, ημερομηνία κατά την οποία η χώρα μας εισέρχεται τυπικά και ουσιαστικά στο Μεταβατικό στάδιο της Ζώνης ΕΥΡΩ.

ΙΙ. ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ------------ Αναφορικά με τα άρθρα 6 και 7 του Νόμου 2842/2000 για το ΕΥΡΩ, και τα συναφή θέματα του άρθρου 15, καθώς και της οικείας Κοινής Υπουργικής Απόφασης, η οποία εκδόθηκε κατ`εξουσιοδότηση αυτών των διατάξεων και κοινοποιείται μαζί με την παρούσα, διευκρινίζονται τ` ακόλουθα:

Α. Θέματα ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ------------------------------------- άρθρο 6 ------- 1. Παράγραφος 1. Πρόσωπα που δύνανται να επιλέξουν το ΕΥΡΩ για την τήρηση των βιβλίων, την έκδοση των στοιχείων, την υποβολή δηλώσεων κ.λπ.

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής ορίζονται τα πρόσωπα που δικαιούνται από 1.1.2001 να επιλέξουν το ΕΥΡΩ για την τήρηση των βιβλίων, την έκδοση των στοιχείων, την υποβολή δηλώσεων και εκπλήρωση, γενικά, των φορολογικών υποχρεώσεων, κατά την Μεταβατική περίοδο 1.1.2001 - 31.12.2001.

Με βάση τη ρύθμιση αυτή δικαίωμα επιλογής του ΕΥΡΩ έχουν:

α) Τα νομικά πρόσωπα επιτηδευματίες δηλαδή:

Οι κάθε μορφής εμπορικές ή βιομηχανικές εταιρείες, όπως Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε. κ.λπ. εταιρείες.

Οι Δημόσιες και Δημοτικές Επιχειρήσεις.

Οι Συνεταιρισμοί και οι Συνεταιριστικές Ενώσεις.

Οι Αλλοδαπές εταιρικές επιχειρήσεις και τα υποκαταστήματα αυτών,

Οι Αστικές Εταιρείες, που έχουν αποκτήσει νομική προσωπικότητα.

β) Οι κοινωνίες του Αστικού Κώδικα που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι κοινοπραξίες επιτηδευματιών και οι συμπλοιοκτησίες.

Απαραίτητη προϋπόθεση για τους ανωτέρω επιτηδευματίες είναι η υποχρεωτική τήρηση βιβλίων Γ` κατηγορίας για όλες τις δραστηριότητες, κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 4 του π.δ. 186/1992 Κ.Β.Σ..

γ) Το Δημόσιο καθώς και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.).

1.1 Εναρξη χρήσης του ΕΥΡΩ ---------------------- Η έναρξη χρήσης του ΕΥΡΩ συνδέεται πάντοτε με την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου ή με την 1η εκάστου μήνα, που αρχίζει μετά την 31.12.2000 η οποία προσδιορίζεται στην ανέκκλητη δήλωση. Είναι αυτονόητο ότι ύστερα από την υποβολή της σχετικής δήλωσης η υποχρέωση χρήσης του ΕΥΡΩ καταλαμβάνει το σύνολο της επιχείρησης, δηλαδή τόσο την έδρα όσο και όλα τα υποκαταστήματα.

Ετσι, επιτηδευματίας που ακολουθεί διαχειριστική περίοδο 1/1-31/12/2000 μπορεί να επιλέξει το ΕΥΡΩ είτε την 1/1/2001 (έναρξη διαχειριστικής περιόδου) ή από την 1η οποιουδήποτε μήνα του έτους 2001. Επίσης ο επιτηδευματίας που ακολουθεί διαχειριστική περίοδο 1/7/2000 - 30/6/2001, μπορεί να επιλέξει το ΕΥΡΩ από την 1η οποιουδήποτε μήνα του έτους 2001.

2. Παράγραφος 2. Υποβολή ανέκκλητης δήλωσης - Διαδικασία ----------------------------------------------------- Με τις διατάξεις της παραγράφου 2, για τα ανωτέρω πρόσωπα απαραίτητη προϋπόθεση, για την επιλογή του ΕΥΡΩ, είναι η υποβολή ανέκκλητης σχετικής δήλωσης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. της έδρας ή στην καθ` ύλη αρμόδια Δ.Ο.Υ. πριν από την έναρξη της διαχειριστικής ή της φορολογικής περιόδου, όπως αναλύεται ανωτέρω.

Για την υποβολή της ανέκκλητης δήλωσης χρησιμοποιείται το έντυπο της υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 του ν.1599/1986, όπως ισχύει, στο οποίο συμπληρώνεται η επωνυμία, η Δ/νση, το επάγγελμα, ο αριθμός φακέλλου (προκειμένου για ανώνυμη εταιρεία) και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του επιτηδευματία και δηλώνεται η ημερομηνία έναρξης χρήσης του ΕΥΡΩ κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του άρθρου αυτού.

Η υπεύθυνη αυτή δήλωση υποβάλλεται, νόμιμα υπογεγραμμένη, εις διπλούν (πρωτότυπο και φωτοαντίγραφο) μαζί με την αίτηση (Μ0), στο Γραφείο Πρωτοκόλλου της Δ.Ο.Υ.

Η μία από τις ανωτέρω υπεύθυνες δηλώσεις μαζί με τη σχετική αίτηση, παραδίδονται από το Γραφείο Πρωτοκόλλου στο τμήμα Μητρώου της Δ.Ο.Υ., για την εισαγωγή της πληροφορίας στο υποσύστημα Μητρώου. Η άλλη όμοια υπεύθυνη δήλωση υπογεγραμμένη από τον υπάλληλο του Γραφείου Πρωτοκόλλου με την ένδειξη παραλείφθηκε όμοιο, παραδίδεται στον υπόχρεο, ο οποίος την προσκομίζει, σε περίπτωση που του ζητηθεί, κατά την εκπλήρωση των φορολογικών του υποχρεώσεων.

2.1 Διαδικασία υποβολής ανέκκλητης δήλωσης. -------------------------------------- Η κατά τα ανωτέρω ανέκκλητη δήλωση, για την οποία χρησιμοποιείται το έντυπο της υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986, όπως ισχύει, υποβάλλεται μαζί με σχετική αίτηση στο γραφείο Πρωτοκόλλου της Δ.Ο.Υ. της έδρας ή της καθ` ύλη αρμόδιας Δ.Ο.Υ., από όπου η σχετική πληροφορία εισάγεται στο υποσύστημα Μητρώου.

3. Μετάβαση από Δραχμές σε ΕΥΡΩ - Τήρηση λογιστικών Βιβλίων. -------------------------------------------------------- Προκειμένου να τηρηθούν τα βιβλία σε ΕΥΡΩ τα υπόλοιπα των λογαριασμών όλων των βαθμίδων, όπως αυτά προκύπτουν από το αναλυτικό καθολικό ή από τα ισοζύγια του αναλυτικού καθολικού, πρέπει να μετατραπούν από Δραχμές σε ΕΥΡΩ.

Η μετατροπή των Δραχμών σε ΕΥΡΩ γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ε.Κ. 1103/97 και του άρθρου 2 του Ν.2842/00, όπως αυτές αναλύονται στο ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ της παρούσας. Ειδικότερα, για την διαδικασία μετάβασης στα βιβλία από Δραχμές σε ΕΥΡΩ παρέχονται οι παρακάτω διευκρινίσεις και οδηγίες:

Σε περίπτωση επιλογής του ΕΥΡΩ από την έναρξη διαχειριστικής περιόδου (π.χ. 1-1-2001, 1-7-2001 ή 1-1-2002 υποχρεωτικά) πρέπει να μετατραπούν σε ΕΥΡΩ όλα τα οριστικά υπόλοιπα των λογαριασμών της τελευταίας υποδιαίρεσης λογ/μών του Ε.Γ.Λ.Σ., που εμφανίζονται στην απογραφή της προηγούμενης χρήσης.

Η μετατροπή των λογαριασμών (υπολοίπων), κρίνεται σκόπιμο να γίνει στην τελευταία βαθμίδα τους, προκειμένου στα βιβλία να εξασφαλιστεί η συνέχεια των υπολοίπων της βαθμίδας αυτής σε ΕΥΡΩ καθώς και για να αποφευχθούν οι διαφορές στρογγυλοποίησης στις άλλες βαθμίδες λογαριασμών. Ετσι με βάση το σύνολο (άθροισμα) της τελευταίας βαθμίδας σε ΕΥΡΩ θα δημιουργηθούν και οι υπόλοιπες βαθμίδες αυτών.

Τυχόν διαφορές στρογγυλοποίησης, που θα προκύψουν στο τέλος, ως διαφορά μεταξύ συνόλου λογαριασμών Ενεργητικού και Παθητικού κατά το άνοιγμα των λογαριασμών σε ΕΥΡΩ, θα καταχωρούνται αναλόγως σε νεοανοιγόμενο υπολογαριασμό του λογ. 81.00 ή 81.01.

Αναφορικά με την προσαρμογή, αποτίμηση των ξένων νομισμάτων και τις χρεωστικές συναλλαγματικές διαφορές έχουν εφαρμογή τα αναφερόμενα κατωτέρω (άρθρο 7).

Παράδειγμα:

Λογαριασμός 30 Χρεωστικό Σταθερή ΕΥΡΩ Στρογγυλο- Πελάτες Υπόλοιπο δρχ. Ισοτιμία ποίηση

Α 340.750 340,75 1.000 1.000 Β 3.000.000 340,75 8.804,1085 8.804,11 Γ 50.000 340,75 146,7351 146,74 Δ 5.000 340,75 14,6735 14,67 Ε 80.000.000 340,75 234.776,2289 234.776,23

Σύνολο 83.395.750 244.741,7460 244.741,75

Λογαριασμός 50 Πιστωτικό Σταθερή ΕΥΡΩ Στρογγυλο- Προμηθευτές Υπόλοιπο δρχ. Ισοτιμία ποίηση

Α 13.000.000 340,75 38.151,137 38.151,14 Β 28.000.000 340,75 82.171,680 82.171,68 Γ 3.500.000 340,75 10.271,460 10.271,46 Δ 38.895.750 340,75 114.147,468 114.147,47

Σύνολο 83.395.750 244.741,745 244.741,75

Κλείσιμο Δρχ Ανοιγμα ΕΥΡΩ

. . . . . . 30 . 83.395.750 30 . 244.741,75 . . . . . 50 83.395.750 . 50 244.741,75 . . . 81 0,00

83.395.750 83.395.750 244.741,75 244.741,75

Διευκρινίζεται ότι η απλοποιημένη αυτή μορφή (σύμπτωση των υπολοίπων των λογαριασμών 30 και 50 κ.λπ) λαμβάνεται για απλοποίηση του παραδείγματος. Υπενθυμίζεται ότι οι λογιστικές εγγραφές κλεισίματος και ανοίγματος της χρήσεως γίνονται σύμφωνα με τη γνωμάτευση του ΕΣΥΛ 18/907/1987.

Εάν η επιλογή του ΕΥΡΩ γίνει στη διάρκεια της διαχειριστικής περιόδου (1η εκάστου μήνα του έτους 2001) θα ακολουθηθεί αναλογικά η ανωτέρω διαδικασία, περιλαμβανομένων όμως και των υπολοίπων των αποτελεσματικών λογαριασμών. Διευκρινίζεται ότι, πριν από την μετατροπή των υπολοίπων των λογαριασμών σε ΕΥΡΩ, θα πρέπει πρώτα να γίνει η προσαρμογή των ξένων νομισμάτων μέσω του ΕΥΡΩ και στη συνέχεια να τακτοποιηθούν οι συναλλαγματικές διαφορές, που θα προέλθουν από την προσαρμογή αυτή, σύμφωνα με τα κατωτέρω αναφερόμενα (άρθρο 7).

3.1 Μεταφορά υπολοίπων λογαριασμών σε ΕΥΡΩ -------------------------------------- Για την διευκόλυνση των επιχειρήσεων, κατά την μετάβαση στην τήρηση των βιβλίων από Δραχμές σε ΕΥΡΩ, γίνεται δεκτό ότι, εφόσον δεν είναι εφικτή η αυτόματη μεταφορά των υπολοίπων σε ΕΥΡΩ, σύμφωνα με την προδιαγραφή λογισμικού της περ. σττης παρ. 2 του άρθρου 23 του Κ.Β.Σ., μπορεί να γίνεται είτε με πληκτρολόγηση ή με άλλο τρόπο (μεταφορά με ηλεκτρομαγνητικά μέσα όπως δισκέτες κ.λπ.).

3.2 Πάγια αποσβεσμένα που εμφανίζονται με 1 δρχ. ------------------------------------------- Τα πάγια, που έχουν αποσβεστεί και αναφέρονται στα βιβλία με 1 δραχμή, επειδή η μονάδα δεν αφορά αξία αλλά αποτελεί μνεία ύπαρξης του παγίου, θα αναφέρονται πλέον ως εκατοστό του ΕΥΡΩ (0, 01).

3.3 Ισολογισμός σε ΕΥΡΩ ------------------- Οι επιχειρήσεις, οι οποίες θα τηρήσουν τα βιβλία τους σε ΕΥΡΩ εντος του 2001 ή υποχρεωτικά από 1/1/2002, θα συντάξουν και θα καταχωρήσουν στο βιβλίο απογραφών σε ΕΥΡΩ την απογραφή, καθώς και τον ισολογισμό, λογαριασμό αποτελεσμάτων χρήσης, πίνακα διάθεσης αποτελεσμάτων και κατάσταση λογαριασμού γενικής εκμετάλλευσης, σύμφωνα με τα υποδείγματα των παραγράφων 4.1.103, 4.1.202, 4.1.302 και 4.1.402 του άρθρου 1 του π.δ. 1123/1980 (ΕΓΛΣ). Τα ποσά της προηγούμενης χρήσης, που αναφέρονται στα ανωτέρω υποδείγματα για να είναι συγκρίσιμα, θα μετατραπούν σε ΕΥΡΩ με την αμετάκλητη (κλειδωμένη) ισοτιμία.

3.4 Αναγραφή ΕΥΡΩ στα λοιπά βιβλία ------------------------------ Τα ποσά που έχουν αναγραφεί στα πρόσθετα βιβλία σε δραχμές (ποσά διδάκτρων εκπαιδευτηρίων κ.λπ.), πριν την αμετάκλητη δήλωση χρήσης του ΕΥΡΩ, δεδομένου ότι από τα βιβλία αυτά δεν εξάγονται αποτελέσματα, και χρησιμεύουν μόνο για ελεγκτικούς σκοπούς, δεν απαιτείται η μετατροπή τους σε ΕΥΡΩ.

άρθρο 7 ------- 1. Παράγραφος 1. Αποτίμηση απαιτήσεων, υποχρεώσεων κ.λπ. - Συναλλαγματικές διαφορές. -------------------------------------------------------

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής ρυθμίζεται το θέμα των χρεωστικών συναλλαγματικών διαφορών, που τυχόν θα προκύψουν είτε κατά την είσπραξη ή εξόφληση των απαιτήσεων ή υποχρεώσεων (αντίστοιχα) σε ΕΥΡΩ, κατά το ημερολογιακό έτος 2001 (1/1-31/12/2001), είτε κατά την αποτίμηση αυτών, καθώς και των διαθεσίμων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων, που εκφράζονται σε ξένα νομίσματα, με βάση την αμετάκλητη (κλειδωμένη) ισοτιμία Δραχμής - ΕΥΡΩ, για τις χρήσεις που λήγουν την 31/12/2000 και μέχρι την 31/12/2001 είτε κατά την υπαγωγή τους στο μεταβατικό καθεστώς (επιλογή ΕΥΡΩ) κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του παρόντος νόμου.

Για τις ανωτέρω συναλλαγματικές διαφορές παρέχεται η ευχέρεια απόσβεσής τους εφάπαξ είτε σε τρεις (3) συνεχόμενες χρήσεις, αρχής γενόμενης από τη χρήση που έγινε η είσπραξη ή η εξόφληση ή η αποτίμηση.

Ειδικότερα σημειώνεται ότι στην ανωτέρω ρύθμιση υπάγονται και οι συναλλαγματικές διαφορές, που θα προκύψουν κατά την αποτίμηση της 31.12.2000, δεδομένου ότι από 1.1.2001 (επομένη της 31.12.2000) η δραχμή αντικαθίσταται από το ενιαίο νόμισμα με βάση την αμετάκλητη ισοτιμία και οι απαιτήσεις, υποχρεώσεις κ.λπ. θα τελούν πλέον υπό το καθεστώς αυτό, σύμφωνα δε και με τις υποδείξεις του εγγράφου της E.E. XV/D3/7002/30-5- 1997, η αποτίμηση δεν θα γίνει με την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία Δραχμής - ΕΥΡΩ της 31-12-2000, αλλά με την αμετάκλητη κλειδωμένη ισοτιμία, που ισχύει από 1.1.2001.

Ανακεφαλαιωτικά σε τριετή απόσβεση υπάγονται οι χρεωστικές συναλλαγματικές διαφορές που θα προκύψουν:

α) Κατά την αποτίμηση της 31/12/2000 (προκειμένου για επιχειρήσεις των οποίων η διαχειριστική περίοδος λήγει την 31/12) ή κατά την λήξη της διαχειριστικής περιόδου, εντός του 2001 (προκειμένου για επιχειρήσεις των οποίων η διαχειριστική περίοδος λήγει σε άλλη ημερομηνία).

Διευκρινίζεται ότι, μετά από τη σύνταξη του πρώτου προσαρμοσμένου με βάση τη σταθερή ισοτιμία ΕΥΡΩ-ΔΡΑΧΜΗΣ ισολογισμού, δεν προκύπτουν συναλλαγματικές διαφορές κατά την είσπραξη απαιτήσεων, πληρωμή υποχρεώσεων κ.λπ., που εκφράζονται σε νομίσματα ζώνης ΕΥΡΩ.

β) Κατά την είσπραξη ή εξόφληση των απαιτήσεων ή υποχρεώσεων που θα γίνουν εντός του ημερολογιακού έτους 2001 (και μέχρι τη λήξη της διαχειριστικής τους περιόδου) προκειμένου για επιχειρήσεις των οποίων η διαχειριστική περίοδος δεν λήγει την 31/12.

γ) Κατά την υπαγωγή των επιχειρήσεων στο Μεταβατικό καθεστώς (επιλογή ΕΥΡΩ) εφόσον προηγουμένως δεν έχει συνταχθεί προσαρμοσμένος μέσω της σταθερής ισοτιμίας ΕΥΡΩ, ισολογισμός.

Σημειώνεται ότι οι χρεωστικές συναλλαγματικές διαφορές, που θα προκύψουν κατά την εξόφληση υποχρεώσεων, είσπραξη απαιτήσεων, που εκφράζονται σε νομίσματα χωρών εκτός ΟΝΕ, οι οποίες θα διενεργηθούν μετά από τον πρώτο προσαρμοσμένο, μέσω της σταθερής ισοτιμίας ΕΥΡΩ, ισολογισμό δεν υπάγονται σε τριετή απόσβεση, επειδή οι διαφορές αυτές οφείλονται στη μεταβολή της σχέσης του ξένου νομίσματος έναντι του ΕΥΡΩ και όχι στη μεταβολή της σχέσης ΕΥΡΩ - ΔΡΑΧΜΗΣ.

Οι πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές αντιμετωπίζονται κατά τα οριζόμενα από τις διατάξεις του άρθρου 28 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/92).

Ειδικότερα οι πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές που θα προκύψουν από την προσαρμογή (μέσω της κλειδωμένης ισοτιμίας ΕΥΡΩ - ΔΡΑΧΜΗΣ) των απαιτήσεων, υποχρεώσεων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων που εκφράζονται σε νομίσματα χωρών ζώνης ΟΝΕ θα μεταφερθούν σε αποτελεσματικό λογαριασμό της κλειόμενης χρήσης, δεδομένου ότι μετά την προσαρμογή καθίστανται οριστικές και δεν θα προκύψουν πλέον συναλλαγματικές διαφορές για τα νομίσματα αυτά.

1.2. Αποτίμηση υποχρεώσεων απαιτήσεων κ.λπ. με βάση το ΕΥΡΩ (χώρες ΟΝΕ) ή σε νομίσματα χωρών εκτός ΟΝΕ κατά τις χρήσεις που λήγουν την 31.12.2000 μέχρι και την 31.12.2001.

α) Αποτίμηση σε ΕΥΡΩ. (χώρες ΟΝΕ).

Από την 1.1.1999 που αντικαταστάθηκαν τα νομίσματα των 11 χωρών της ΟΝΕ στα βιβλία των Ελληνικών Επιχειρήσεων εμφανίζονται οι δοσοληψίες με τις χώρες αυτές σε εθνικά νομίσματα (FF, DM κ.λπ.) με μετατροπή τους σε ΕΥΡΩ και στη συνέχεια σε δραχμές. (π.χ.

DM : 1,95583 = ΕΥΡΩ Χ Δρχ. (τρέχουσα ισοτιμία) = Δραχμές

Η αποτίμηση στην περίπτωση αυτή θα γίνει ως εξής:

ΕΥΡΩ Χ 340,75 (αμετάκλητη ισοτιμία) = ΔΡΧ

Παράδειγμα:

Υποχρέωση καταχωρήθηκε στα βιβλία στη χρήση 2000 και εμφανίζεται την 31/12/2000 ως εξής:

100.000 DM : 1,95583 = 51.129,19 ΕΥΡΩ υπολ. λογαριασμού σε ΔΡΧ 17.100.000

Αποτίμηση 31/12/2000

51.129,19 Χ 340,75 = 17.422.271 ΔΡΧ

Συναλλαγματική διαφορά (χρεωστική) 17.422.271 - 17.100.000 = 322.271 ΔΡΧ.

Μετά την εγγραφή προσαρμογής ο αντίστοιχος λογ/σμός θα εμφανίζεται

ΕΥΡΩ 51.129,19 Δρχ. 17.422.271

β) Αποτίμηση νομισμάτων χωρών εκτός ΟΝΕ (Δολ. ΗΠΑ, Λίρες Αγγλίας κ.λπ.).

Στην περίπτωση αυτή πρώτα θα γίνει μετατροπή του ξένου νομίσματος (χώρας εκτός ΟΝΕ) σε ΕΥΡΩ με βάση την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία κάθε νομίσματος έναντι του ΕΥΡΩ και στη συνέχεια μετατροπή των ΕΥΡΩ σε Δραχμές, με βάση την αμετάκλητη ισοτιμία (ΕΥΡΩ Χ 340,75).

Παράδειγμα:

Υποχρέωση την 31/12/2000 εμφανίζεται στα βιβλία ως εξής:

Δολ. ΗΠΑ (USD) 10.000 δρχ. 3.800.000

Αποτίμηση 31.12.2000

εάν η τρέχουσα ισοτιμία ΕΥΡΩ/USD την 31.12.2000 είναι 0,847

10.000 USD : 0,847 = 11.806,38 ΕΥΡΩ

11.806,38 Χ 340,75 = 4.023.024 ΔΡΧ

Συναλλαγματική διαφορά (χρεωστική) 4.023.024 - 3.800.000 = 223.024 ΔΡΧ

άρθρο 15 -------- Διπλή αναγραφή τιμών --------------------

Με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 2842/2000 και προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο σκοπός της εξοικείωσης της αγοράς στη νέα νομισματική μονάδα (ΕΥΡΩ), που αντικαθιστά τη δραχμή, καθιερώνεται υποχρέωση διπλής αναγραφής των τιμών σε επίπεδο τελικού καταναλωτή.

Η ως άνω υποχρέωση καταλαμβάνει και τα φορολογικά στοιχεία, η εξειδίκευση όμως του πλαισίου υποχρεώσεων γίνεται με την κοινή Yπουργική Απόφαση (Κ.Υ.Α.) των Υπουργών Ανάπτυξης και Οικονομικών, με αριθμό πρωτοκόλλου Ζ1-412/30-10-2000, που σας κοινοποιείται.

Στα θέματα αρμοδιότητας μας αναφέρονται οι διατάξεις των άρθρων 3 και 4 (παρ. 1) και εμμέσως οι διατάξεις του άρθρου 8 της προαναφερόμενης απόφασης.

Συνεπώς το πλαίσιο υποχρεώσεων διπλής αναγραφής τιμών στα φορολογικά στοιχεία, που είναι αρμοδιότητας μας, καθορίζεται συνδυαστικά από τις διατάξεις των άρθρων 6 και 15 του ν. 2842/2000 και των άρθρων 3, 4 παρ. 1 και 8 της προαναφερόμενης Κ.Υ.Α., ειδικότερα:

1. ΧΡΟΝΟΣ - ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ---------------------------- Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 της Κ.Υ.Α., η υποχρέωση διπλής αναγραφής τιμών και στα φορολογικά στοιχεία αρχίζει την 1.1.2001 και λήγει την 28.2.2002.

Κατ` εξαίρεση, για τις μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερα από δέκα (10) άτομα, η σχετική υποχρέωση αρχίζει την 1.3.2001 και λήγει ομοίως την 28.2.2002.

Για την εφαρμογή του κριτηρίου των κάτω των δέκα (10) απασχολουμένων ατόμων, λαμβάνεται υπόψη το πλήθος του προσωπικού με εξαρτημένη σχέση εργασίας, που απασχολεί η επιχείρηση κατά την 1-1-2001.

2. ΥΠΟΧΡΕΟΙ -------- Οι υπόχρεοι διπλής αναγραφής τιμών διακρίνονται σε δύο κατηγορίες με διαφοροποιημένες υποχρεώσεις, ήτοι:

2.1. Τα πρόσωπα του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 2842/2000, που επιλέγουν να τηρούν τα βιβλία τους (Γ κατηγορίας) σε Ευρώ.

2.2. Τα λοιπά πρόσωπα (επιτηδευματίες), που δεν ανήκουν στην προηγούμενη κατηγορία.

3. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΥΠΟΧΡΕΩΝ - ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ. ------------------------------------------------------ 3.1. Πρόσωπα που τηρούν τα βιβλία τους σε ΕΥΡΩ. ----------------------------------------- Τα πρόσωπα αυτά από την ημερομηνία τήρησης των βιβλίων τους σε Ευρώ (1.1.2001 ή η 1η ημέρα οποιουδήποτε μήνα μέσα στο 2001), έχουν υποχρέωση διπλής αναγραφής σε όλα τα φορολογικά στοιχεία που απεικονίζουν συναλλαγές με τρίτους.

Η καθιέρωση υποχρέωσης διπλής αναγραφής και στα στοιχεία που καλύπτουν επαγγελματικές συναλλαγές (τιμολόγια πώλησης, τιμολόγια παροχής υπηρεσιών, εκκαθαρίσεις κ.λπ.), υπαγορεύεται από την αναγκαιότητα εξυπηρέτησης των φορολογικών υποχρεώσεων των πελατών τους, που τηρούν τα βιβλία τους σε δραχμές.

Οι υποχρεώσεις της συγκεκριμένης κατηγορίας διακρίνονται λοιπόν στις περιπτώσεις:

α. Χονδρικών συναλλαγών,

β. Λιανικών συναλλαγών,

και εξειδικεύονται ως ακολούθως:

3.1.1. Στοιχεία χονδρικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών.

α. Η υποχρέωση διπλής αναγραφής τιμών αφορά όλα τα στοιχεία ανεξάρτητα από τον τρόπο έκδοσής τους, χειρόγραφα ή μηχανογραφικά.

β. Η τιμή σε ευρώ και δραχμές πρέπει να αφορά όλα τα δεδομένα του στοιχείου που είναι αναγκαία για την τήρηση των βιβλίων των πελατών τους συμπεριλαμβανομένου και του βιβλίου αποθήκης.

Συνεπώς η διπλή αναγραφή αφορά:

Την αξία κατ` είδος αγαθών ή υπηρεσιών.

Τις λοιπές επιβαρύνσεις (π.χ. μεταφορικά, ασφάλιστρα κ.λπ.).

Τις εκπτώσεις όταν αναφέρονται στο σύνολο.

Τα επιμέρους σύνολα αξίας συναλλαγής.

Τους φόρους (π.χ. Φ.Π.Α.).

Το γενικό σύνολο

Επισημάνσεις:

(1) Η τιμή μονάδας, εφόσον αναφέρεται μπορεί να αναγράφεται μόνο σε ευρώ.

(2) Οι εκπτώσεις κατ`είδος σε κάθετη στήλη δεν απαιτείται να είναι και σε δραχμές.

Σε περίπτωση που οι λήπτες των στοιχείων επιθυμούν, για λόγους λογιστικής τους οργάνωσης, να εμφανίζουν ιδιαίτερα την συνολική αξία αγορών και εκπτώσεων, δύνανται τις εκπτώσεις να τις εμφανίζουν σε δραχμές, χρησιμοποιώντας τη σταθερή - κλειδωμένη ισοτιμία, ακολουθώντας τους γενικούς κανόνες στρογγυλοποίησης.

Στα χειρόγραφα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών ή άλλα στοιχεία, στα οποία απαιτείται το σύνολο αξίας και ολογράφως, αυτό μπορεί να αναφέρεται μόνο σε Ευρώ ή δραχμές.

Στις περιπτώσεις που και ο αντισυμβαλλόμενος (πελάτης) τηρεί τα βιβλία του σε Ευρώ, δεν απαιτείται διπλή αναγραφή τιμών, αλλά αρκεί μόνο η τιμολόγηση σε Ευρώ.

Παρατίθεται για διευκόλυνση ενδεικτικό υπόδειγμα τιμολογίου (σελ.18).

3.1.2. Στοιχεία λιανικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών. ---------------------------------------------- Οι αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών (και οι αποδείξεις επιστροφής), που εκδίδονται από τα πρόσωπα που τηρούν τα βιβλία τους σε Ευρώ, ανεξάρτητα από τον τρόπο έκδοσης (χειρόγραφα, μηχανογραφικά ή με φορολογική ταμειακή μηχανή), δεν είναι αναγκαίο να αναγράφουν διπλή τιμή με αναλύσεις κατ` είδος κ.λπ., αλλά θα αναγράφουν σε διπλό νόμισμα μόνο το τελικό ποσό συναλλαγής.

Αυτονόητο είναι ότι, οι αξίες (τιμές) των ειδών αγαθών και υπηρεσιών (σ` όσες περιπτώσεις απαιτείται περιγραφή) πρέπει να είναι στο νόμισμα που τηρούνται τα βιβλία (Ευρώ).

3.2. Πρόσωπα που τηρούν τα βιβλία τους σε Δραχμές. -------------------------------------------- Στα πρόσωπα αυτά ανήκουν:

Οι αναφερόμενοι στο άρθρο 6 του ν. 2842/2000, που δεν θα επιλέξουν τη χρήση Ευρώ για την τήρηση των βιβλίων τους.

Ολοι όσοι δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 6 του ανωτέρω νόμου.

Τα ανωτέρω πρόσωπα υποχρεούνται σε διπλή αναγραφή του τελικού ποσού στις αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών (περιλαμβάνονται και οι αποδείξεις επιστροφής), εφόσον εκδίδονται με Η/Υ ή με φορολογική ταμειακή μηχανή του ν. 1809/88.

Αρα εξ αντιδιαστολής προκύπτει ότι εξαιρούνται:

Τα στοιχεία αξίας χονδρικής πώλησης.

Οι αποδείξεις δαπανών.

Οι χειρογράφως εκδιδόμενες αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών.

Τα εισιτήρια, που εκδίδονται μέσω ηλεκτρονικού συστήματος κρατήσεων θέσεων, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 2 της Κ.Υ.Α.

Στο σημείο αυτό διευκρινίζεται ότι τα τουριστικά ταξειδιωτικά γραφεία στο παρελθόν με την Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1164/30-6-94 (ΦΕΚ Β 544) εξαιρέθηκαν του μέτρου υποχρεωτικής χρήσης φ.τ.μ., επειδή συνεκτιμήθηκαν οι ιδιαιτερότητες του τρόπου ανάπτυξης των δραστηριοτήτων τους. Για τους ίδιους λόγους γίνεται δεκτό ότι οι τουριστικές επιχειρήσεις εξαιρούνται και του συγκεκριμένου μέτρου για τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών (εισιτήρια κ.λπ.) που εκδίδουν καθώς και για τα δελτία συμμετοχής του άρθρου 13α παράγραφος 2 του Κ.Β.Σ., ανεξάρτητα από τον τρόπο έκδοσής τους.

3.2.1. Επισημάνσεις με βάση τις διατάξεις του άρθρου 8 της Κ.Υ.Α. --------------------------------------------------------- α. Οσοι χρησιμοποιούν φορολογικές ταμειακές μηχανές (φ.τ.μ.), πρέπει να φροντίσουν έγκαιρα να προσαρμόσουν (αναβαθμίσουν) αυτές, εφόσον είναι τεχνικά δυνατόν ή να αποκτήσουν νέους τύπους, ώστε να δύνανται να ανταποκριθούν στην υποχρέωση διπλής αναγραφής.

Οι συγκεκριμένοι χρήστες, αν λόγω δυσκολιών της αγοράς δεν δυνηθούν, μέχρι την έναρξη ισχύος της υποχρέωσης (1/1/2001 ή 1/3/2001, κατά περίπτωση) να ανταποκριθούν σ` αυτή, δεν θα έχουν κυρώσεις για το λόγο αυτό μέχρι 30/4/2001, εφόσον κατέχουν σχετικό δελτίο παραγγελίας του προμηθευτή, με βάση το οποίο θα αποδεικνύεται ότι έχουν προβεί στις αναγκαίες ενέργειες (αναβάθμιση φ.τ.μ. ή αγορά νέων).

Διευκρινίζεται ότι το δελτίο παραγγελίας αυτό δεν είναι φορολογικό στοιχείο (άρα δεν απαιτείται θεώρηση), αποτελεί πάντως εμπορικό έγγραφο, το οποίο ασφαλώς πρέπει τουλάχιστον να περιλαμβάνει τα πλήρη στοιχεία των συμβαλλομένων, το αντικείμενο της παραγγελίας και το χρόνο υλοποίησης.

Επίσης πρέπει τουλάχιστον να είναι διπλότυπο, ώστε το ένα να παραδίδεται στον πελάτη και το άλλο να παραμένει ως στέλεχος.

Αυτονόητο είναι ότι σε κάθε σχετικό έλεγχο που θα ζητηθούν τα δελτία παραγγελίας, τόσον ο πελάτης, όσον και ο προμηθευτής οφείλουν να τα επιδεικνύουν, γιατί διαφορετικά θα υπέχουν τις προβλεπόμενες κυρώσεις.

β. Οσοι χρησιμοποιούν για την έκδοση αποδείξεων Η/Υ, πρέπει να φροντίσουν έγκαιρα για τις αναγκαίες προσαρμογές, ήτοι μέχρι 1.1.2001 ή 1.3.2001, δεδομένου ότι για την περίπτωση αυτή δεν ισχύει το δελτίο παραγγελίας.

4. ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ----------------- O,τι αναφέρεται και ισχύει κατά περίπτωση για τη διπλή αναγραφή επί των φορολογικών στοιχείων, ισχύει αναλόγως και για τα παραστατικά εσόδων, που εκδίδονται με διάφορους τίτλους (π.χ. λογαριασμοί), κατ` εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 12 παρ. 16 και 13 παρ. 4 του Κ.Β.Σ.

5. ΚΥΡΩΣΕΙΣ -------- Για τη μη συμμόρφωση με τις διατάξεις της Κ.Υ.Α. (Ζ1 - 412/30-10-2000) επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 20 του ν. 2842/2000 και όχι οι φορολογικές. Η εξειδίκευση των διατάξεων του άρθρου 20 θα γίνει με νεώτερη Κ.Υ.Α.

Β. Θέματα ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ -----------------------------

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου, οι ημεδαπές ΑΕ, ΕΠΕ, συνεταιρισμοί, δημόσιες, δημοτικές επιχειρήσεις και οργανισμοί, υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιρειών, οι ομόρρυθμες και οι ετερόρρυθμες εταιρίες, οι κοινωνίες αστικού δικαίου, που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι αστικές εταιρίες με νομική προσωπικότητα, οι κοινοπραξίες της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του Κ.Β.Σ. και οι συμπλοιοκτησίες που τηρούν υποχρεωτικά βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., καθώς και το Δημόσιο, και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, μπορούν, από την 1η Ιανουαρίου 2001 έως την 31η Δεκεμβρίου 2001, να επιλέξουν το Ευρώ, πέραν των άλλων φορολογικών υποχρεώσεων και για την υποβολή όλων γενικά των δηλώσεων (φορολογίας εισοδήματος, Φ.Μ.Υ., παρακρατούμενων φόρων, κτλ.), για τα εισοδήματα που θα προκύπτουν κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα.

2. Επομένως, τα παραπάνω έχουν εφαρμογή, σχετικά με την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων γενικά, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) Σε περίπτωση λύσης των πιο πάνω νομικών προσώπων, για τα εισοδήματα που απόκτησαν από την 1.1.2001 μέχρι το χρόνο έναρξης της εκκαθάρισης.

β) Σε περίπτωση, που οι παραπάνω υπόχρεοι κλείνουν διαχείριση σε ημερομηνία άλλη εκτός της 31ης Δεκεμβρίου κάθε έτους, όπως στις 30 Ιουνίου ή σε οποιαδήποτε άλλη ημερομηνία μέσα στο έτος, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις των παραγράφων 2, 3 και 5 του άρθρου 29 του ν. 2238/1994 (προσαρμογή υποκαταστήματος, κτλ., στην Ελλάδα προς τη διαχειριστική περίοδο της αλλοδαπής ή συμμετέχουσας επιχείρησης, υπερδωδεκάμηνη περίοδος, μετάθεση του χρόνου λήξης της διαχειριστικής περιόδου) και η διαχειριστική τους περίοδος περιλαμβάνει εκτός από χρονικό διάστημα του έτους 2001 και χρονικό διάστημα του έτους 2000.

Για παράδειγμα, ανώνυμη εταιρία με διαχειριστική περίοδο από 1/5/2000 - 30/4/2001 (λόγω συμμετοχής σε αυτή αλλοδαπής εταιρίας, η οποία κλείνει χρήση την ίδια ημερομηνία) υποχρεούται μέχρι τη 10η ημέρα του πέμπτου μήνα από την ημερομηνία λήξης της ως άνω διαχειριστικής περιόδου, δηλαδή μέχρι 10.9.2001, να υποβάλει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2001. Για τα εισοδήματα αυτά, τα οποία θα δηλωθούν και θα φορολογηθούν εντός του 2001 και τα οποία έχουν αποκτηθεί τόσο μέσα στο 2000, όσο και μέσα στο 2001, παρέχεται η ευχέρεια στην πιο πάνω ανώνυμη εταιρία να υποβάλει την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2001 σε Ευρώ ή Δρχ., δηλαδή να κάνει χρήση των Ευρω-επιλογών (Euro-options).

Για το σκοπό αυτό, η ανωτέρω ανώνυμη εταιρία μπορεί, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στο κεφάλαιο ΙΙ.Α της παρούσας (θέματα ΚΒΣ), να υποβάλει ανέκκλητη δήλωση, στην αρμόδια ΔΟΥ μέχρι τη λήξη της χρήσης και να προσδιορίσει την ακριβή ημερομηνία, από την οποία θα αρχίσει τη χρήση του Ευρώ, για το σύνολο των φορολογικών της υποχρεώσεων.

`Εστω ότι, στο πιο πάνω παράδειγμα, η εν λόγω ανώνυμη εταιρία θα δηλώσει με ανέκκλητη δήλωσή της, την οποία θα υποβάλει την 1.2.2001, ότι επιθυμεί να χρησιμοποιήσει το Ευρώ από 1.3.2001. Στην περίπτωση αυτή, τα εισοδήματα (όπως και όλες οι συναλλαγές) από 1.5.2000 μέχρι και 28.2.2001 θα είναι καταχωρημένα στα βιβλία σε Δραχμές, ενώ τα αντίστοιχα εισοδήματα από 1/3 έως 30/4/2001 θα εμφανίζονται στα βιβλία της εν λόγω εταιρίας σε Ευρώ.

Η εμφάνιση των εισοδημάτων της ίδιας διαχειριστικής περιόδου σε δύο διαφορετικά νομίσματα (Δρχ. και Ευρώ) δεν δυσχεραίνει την υποβολή της δήλωσης σε Ευρώ, καθόσον όπως ήδη προαναφέρθηκε, η πιο πάνω εταιρία στις 28.2.2001 θα συντάξει ένα προσωρινό ισοζύγιο, το οποίο θα μετατρέψει σε Ευρώ, με το σταθερό μετατροπέα (1Ε = 340,750 δρχ.).

`Ετσι, το σύνολο των λογαριασμών (αποτελεσματικών και ισολογισμού) που εμφανίζονται στα βιβλία της εταιρίας μέχρι την ημερομηνία εκείνη, θα μετατραπούν σε Ευρώ και σε συνδυασμό με αυτούς που θα προκύψουν μέχρι το τέλος της χρήσης, θα προσδιορίσουν το τελικό αποτέλεσμα και συνεπώς, και τα φορολογητέα κέρδη της εταιρίας.

Σημειώνεται ότι, στην περίπτωση που μια ανώνυμη εταιρία έχει διαχειριστική περίοδο που περιλαμβάνει εισοδήματα τόσο του έτους 2000 όσο και του 2001, όπως στο πιο πάνω παράδειγμα, αλλά υποβάλει ανέκκλητη δήλωση για χρήση του Ευρώ μετά τη λήξη αυτής της διαχειριστικής περιόδου και πριν τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης, (π.χ. ανώνυμη εταιρία που κλείνει ισολογισμό με 30 Ιουνίου 2001 και υποβάλει ανέκκλητη δήλωση από 1 Ιουλίου 2001 μέχρι και 10 Νοεμβρίου 2001, δηλαδή μέσα στην προθεσμία υποβολής της δήλωσης) τότε η ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος της χρήσης 2000 - 2001 θα υποβληθεί υποχρεωτικά σε Δραχμές, έστω και αν για τις λοιπές φορολογικές της υποχρεώσεις, η πιο πάνω εταιρία θα χρησιμοποιεί το Ευρώ, αντί της Δραχμής.

Ομοίως, αν η πιο πάνω ανώνυμη εταιρία είχε υποβάλει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, για τη διαχειριστική περίοδο 1.5.2000 - 30.4.2001 σε Δραχμές και στη συνέχεια, την 1.10.2001, υποβάλει ανέκλητη δήλωση για επιλογή του Ευρώ, όλες οι δηλώσεις (συμπληρωματικές, ανακλητικές, κτλ) που θα υποβάλει μετά την ημερομηνία αυτή και οι οποίες αφορούν τα εισοδήματα της πιο πάνω διαχειριστικής περιόδου, θα υποβληθούν υποχρεωτικά σε Δραχμές.

3. Τα παραπάνω ισχύουν και για τις δηλώσεις παρακρατούμενων και προκαταβλητέων φόρων, που θα υποβληθούν από τους πιο πάνω υπόχρεους μέσα στο Μεταβατικό Στάδιο.

4. Κατά τη Μεταβατική περίοδο χρήσης του νομίσματος ΕΥΡΩ, τα έντυπα των δηλώσεων Φορολογίας Εισοδήματος Ε5, Φ-01.010, Φ-01.011 και Φ-01.012 θα είναι ενιαία, για όλους τους φορολογούμενους, είτε κάνουν χρήση του ΕΥΡΩ είτε όχι.

Στο ενιαίο έντυπο θα υπάρχει ειδικό παραλληλόγραμμο με τις ενδείξεις ΕΥΡΩ - ΔΡΧ., στο οποίο θα σημειώνεται με Χ αντίστοιχα το νόμισμα στο οποίο συμπληρώνεται η δήλωση.

Ειδικότερα, κατά την υποβολή του εντύπου Ε5 και εφόσον οι υπόχρεοι έχουν επιλέξει τη χρήση του ΕΥΡΩ, οι πίνακες Β, Δ έως Ι και ΙΒ του εντύπου πρέπει να είναι συμπληρωμένοι σε νόμισμα ΕΥΡΩ, ενώ ο πίνακας Γ που αναφέρεται στην εκκαθάριση φόρου, τελών, κτλ., συμπληρώνεται και στα δύο νομίσματα ΔΡΧ. και ΕΥΡΩ. Οι υποπίνακες του πίνακα Γ οι οποίοι αναφέρονται στη ΒΕΒΑΙΩΣΗ, στα ΠΟΣΑ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΚΑΤΑΒΟΛΗ, στα ΠΟΣΑ ΧΑΡΤ/ΜΟΥ ΚΕΡΔΩΝ ΓΙΑ ΚΑΤΑΒΟΛΗ και στις ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ συμπληρώνονται μόνο σε ΔΡΑΧΜΕΣ. Επομένως, και η ζημία παρελθουσών χρήσεων θα αναγράφεται στη δήλωση σε ΕΥΡΩ, προκειμένου για τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών των νομικών προσώπων (κωδ.040 Πίνακα Δ).

Για όσους δεν έχουν επιλέξει τη χρήση ΕΥΡΩ, όλοι οι πίνακες του εντύπου Ε5 συμπληρώνονται μόνο σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Τα έντυπα που συνυποβάλλονται με τη δήλωση φόρου εισοδήματος απαιτείται να είναι συμπληρωμένα σε νόμισμα ΕΥΡΩ.

5. Ο υπολογισμός (εκκαθάριση) του φόρου των δηλώσεων που θα υποβληθούν σε ΕΥΡΩ, θα γίνει σε ΕΥΡΩ και σε ΔΡΧ., ενώ τα τελικά ποσά θα βεβαιώνονται στο Χρηματικό Κατάλογο και θα εισπράττονται μόνο σε ΔΡΑΧΜΕΣ από τη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία.

Επίσης, στα δικαιολογητικά, που υποβάλλονται μαζί με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, στα οποία εμφανίζονται ποσά σε δραχμές, θα μετατρέπονται τα ποσά σε ΕΥΡΩ από τον υπόχρεο υποβολής δήλωσης με σημείωση πάνω στο σχετικό δικαιολογητικό.

6. Στο σημείο αυτό υπογραμμίζεται ότι, όσες δηλώσεις Φορολογίας Εισοδήματος ή απόδοσης φόρων (αρχικές, συμπληρωματικές, κτλ) υποβληθούν μέσα στο Μεταβατικό Στάδιο, αλλά αφορούν εισοδήματα της διαχειριστικής περιόδου που προηγείται της μεταβατικής, δηλαδή της χρήσης 2000 ή και προγενέστερων, αυτές θα υποβληθούν υποχρεωτικά σε Δραχμές.

Η παραπάνω υποχρέωση υπάρχει ανεξάρτητα από το αν οι υπόχρεοι της παρ. 1 του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου επέλεξαν με ανέκκλητη δήλωσή τους στο Τμήμα Μητρώου των ΔΟΥ, στις οποίες υπάγονται, να κάνουν χρήση του ΕΥΡΩ, για την περίοδο 1.1 έως 31.12.2001.

Για παράδειγμα, η ετήσια δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος ΑΕ, για τη διαχειριστική χρήση 2000 (οικονομικό έτος 2001), θα υποβληθεί στις 10 Μαίου 2001 σε Δραχμές, ανεξάρτητα αν η συγκεκριμένη εταιρία με ανέκκλητη δήλωσή της στη ΔΟΥ, στην οποία υπάγεται, επέλεξε για τις λοιπές φορολογικές της υποχρεώσεις (π.χ τήρηση βιβλίων, έκδοση στοιχείων, κτλ) να χρησιμοποιεί το ΕΥΡΩ, για το χρονικό διάστημα από 1.1. έως 31.12.2001.

7. Τέλος, με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 6 του ν. 2842/2000 προστέθηκε καινούργιο εδάφιο στην περίπτωση ιβ της παραγράφου 1 του άρθρου 31 του ν. 2238/1994.

Με τις νέες διατάξεις προβλέπεται ότι, οι δαπάνες που θα πραγματοποιήσουν τα πρόσωπα της παρ. 1 του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου κατά τα οικονομικά έτη 2001, 2002 και 2003 (χρήσεις 2000, 2001 και 2002), για την ομαλή μετάβασή τους στο Ευρώ είτε κατά το Μεταβατικό, είτε κατά το Οριστικό καθεστώς, εκπίπτονται, όπως και τα έξοδα ίδρυσης και πρώτης εγκατάστασης, δηλαδή είτε εφάπαξ κατά το έτος πραγματοποίησής τους, είτε τμηματικά και ισόποσα μέσα σε μία πενταετία.

Οι δαπάνες αυτές μετάβασης στο Ευρώ αφορούν την προσαρμογή των λογιστικών πακέτων των επιχειρήσεων στις νέες απαιτήσεις, την προσαρμογή των φορολογικών ταμειακών μηχανών, την εκπαίδευση του προσωπικού, την αλλαγή των τιμοκαταλόγων, της συσκευασίας των προϊόντων, κτλ.

8. Αναφορικά με τα θέματα της φορολογίας των πλοίων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγρ.1 του άρθρου 6 του ν. 2842/2000, και σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ν. 27/1975, οι συμπλοιοκτήτες, πλοιοκτήτριες εταιρείες που τηρούν υποχρεωτικά βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., μπορούν να κάνουν χρήση του ΕΥΡΩ με τους όρους της παραγρ.2 του άρθρου 6 του ν. 2842/2000, δηλαδή υποβολή ανέκκλητης δήλωσης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., προ της έναρξης της διαχειριστικής ή φορολογικής περιόδου. Τα παραπάνω ισχύουν μόνο για δηλώσεις - πράξεις που αφορούν το μεταβατικό έτος 2001.

- Σημειώνεται ότι τα προαναφερθέντα ισχύουν μόνο για την πρώτη κατηγορία πλοίων και όχι για τη δεύτερη κατηγορία πλοίων του ν. 27/1975, καθόσον ο φόρος που επιβάλλεται σ`αυτά κατά τη μεταβατική περίοδο 2001 αφορά τη χρήση 2000.

Ανεξάρτητα από τα ανωτέρω, για την εκκαθάριση των επιβαλλομένων φόρων, επισημαίνουμε ότι πρέπει να εφαρμόζονται τα αναφερόμενα στο Ι ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ, σχετικά με το άρθρο 2 του ν. 2842/2000.

- Συγκεκριμένα, τόσο στις υπαγόμενες όσο και για τις μη υπαγόμενες περιπτώσεις στην παράγραφο 1 του άρθρου 6 του ν. 2842/2000, τα έντυπα Φορολογίας Πλοίων, κατά το μεταβατικό έτος 2001, θα εξακολουθούν να συμπληρώνονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του ν. 27/1975, η μετατροπή όμως των δολλαρίων Η.Π.Α. ή λιρών Αγγλίας σε δραχμές, κατά την εκκαθάριση σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 2 του ν. 2842/2000, μέσω ΕΥΡΩ (τριγωνική μετατροπή).

Γ. Θέματα ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ --------------------------- 1. Δικαίωμα ΕΥΡΩεπιλογών ---------------------

Σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 6 του νέου νόμου, δικαίωμα ΕΥΡΩεπιλογών κατά τη μεταβατική περίοδο έχουν μόνον οι επιτηδευματίες νομικά πρόσωπα, όπως ρητά αναφέρονται στη συγκεκριμένη διάταξη και με τους όρους, που αναγράφονται και έχουν ήδη αναλυθεί στα προηγηθέντα κεφάλαια Α και Β του Ειδικού Μέρους.

Οι ανωτέρω μπορούν να επιλέξουν το ΕΥΡΩ σε αντικατάσταση της Δραχμής, δηλαδή να τηρούν τα βιβλία τους, να εκδίδουν τα στοιχεία τους και γενικά να εκπληρώνουν όλες τις φορολογικές υποχρεώσεις τους σε ΕΥΡΩ, όπως αυτές προβλέπονται από τις οικείες φορολογικές διατάξεις και αφορούν το έτος 2001.

Εκ των ανωτέρω, σαφώς προκύπτει ότι, τα φυσικά πρόσωπα στερούνται του δικαιώματος των ΕΥΡΩεπιλογών.

2. Προϋποθέσεις υπαγωγής στις ΕΥΡΩεπιλογές --------------------------------------- Οπως ήδη αναφέρθηκε, προϋπόθεση για την επιλογή του ΕΥΡΩ ως νομίσματος, είναι η υποβολή σχετικής ανέκκλητης δήλωσης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.

Στη φορολογία Κεφαλαίου τα ανωτέρω οριζόμενα Νομικά Πρόσωπα επιτηδευματίες, το Δημόσιο, και τα Ν.Π.Δ.Δ., εφόσον με την ανέκκλητη δήλωσή τους επιλέξουν ως νόμισμα το ΕΥΡΩ, τότε σε περίπτωση που υποβάλλουν δηλώσεις μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων από οποιαδήποτε αιτία (επαχθή, δωρεά, κληρονομιά), με βάση τις διατάξεις των άρθρων 7 του α.ν. 1521/50 (ΦΕΚ 245 τ.Α) για τη φορολογία μεταβίβασης με επαχθή αιτία και των άρθρων 68 και 89 του ν.δ. 118/73 (ΦΕΚ 202 τ.Α) για τη φορολογία κληρονομιών και δωρεών, οφείλουν να τις συμπληρώσουν και να τις υποβάλουν σε ΕΥΡΩ, κατά τον τρόπο που ειδικότερα ορίζεται πιο κάτω, στην παράγραφο 4 του παρόντος κεφαλαίου.

3. Εντυπα μεταβατικής περιόδου (1/1 - 31/12/2001) ---------------------------------------------- Προκειμένου να διευκολυνθούν οι φορολογούμενοι, που θα επιλέξουν το ΕΥΡΩ ως νόμισμά τους, να υποβάλουν τις δηλώσεις τους στη Φορολογία Κεφαλαίου σε ΕΥΡΩ, ανασχεδιάσαμε τα τέσσερα έντυπα των δηλώσεων, που υποβάλλονται στη φορολογία αυτή, έτσι ώστε να υπάρχει κατά τη μεταβατική περίοδο κοινό ενιαίο έντυπο, είτε κάνουν χρήση του ΕΥΡΩ, είτε όχι.

Τα ανασχεδιασμένα έντυπα είναι των δηλώσεων φόρου:

α) Κληρονομιών (ΥΕΕΑΔ ΥΠ.ΟΙΚ.Ε.222)

β) Δωρεών (ΥΕΕΑΔ ΥΠ.ΟΙΚ.Ε.179)

γ) Μεταβιβάσεων (ΥΕΕΑΔ ΥΠ.ΟΙΚ.Ε.123Α)

δ) Μεταβιβάσεων, όπου ισχύει το μικτό σύστημα (θυρίδα Ε.41 β)

Ειδικότερα:

Στην πρώτη σελίδα των ανωτέρω εντύπων προστέθηκε η ένδειξη: Η παρούσα δήλωση υποβάλλεται σε ΕΥΡΩ..................../ΔΡΑΧΜΕΣ................ (Σημειώστε ΕΥΡΩ ή ΔΡΑΧΜΕΣ στο αντίστοιχο τετραγωνίδιο).

Ο φορολογούμενος, ανάλογα με το νόμισμα που θα επιλέξει, σημειώνει ΕΥΡΩ ή ΔΡΑΧΜΕΣ στο αντίστοιχο τετραγωνίδιο.

Στην τελευταία σελίδα των ίδιων εντύπων, στους πίνακες υπολογισμού του φόρου, προστέθηκε σε κάθε έντυπο μια στήλη, που αναγράφει το ποσό φόρου σε ΕΥΡΩ, καθώς και η ένδειξη ότι ο σταθερός συντελεστής μετατροπής ΕΥΡΩ σε ΔΡΑΧΜΕΣ, είναι 340,750.

Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος υποβάλλει τη δήλωσή του σε ΕΥΡΩ, τότε πρέπει να συμπληρωθεί και η στήλη των Δραχμών μετά την μετατροπή τους με τη βοήθεια του σταθερού μετατροπέα, επειδή το Τμήμα Εσόδων των Δ.Ο.Υ. κατά την είσπραξη για το 2001 εισπράττει μόνον ΔΡΑΧΜΕΣ.

Για όσες δηλώσεις θα υποβληθούν σε ΕΥΡΩ, ο υπολογισμός του φόρου θα γίνει σε ΕΥΡΩ, αλλά τα τελικά ποσά για τη σύνταξη του χρηματικού καταλόγου (κύριος φόρος, πρόσθετος, δημοτικός, ταμείο νομικών κ.λπ.) θα αναγράφονται σε ΔΡΑΧΜΕΣ, είτε η βεβαίωση γίνεται χειρόγραφα είτε μέσω ΤΑΧΙS και σε ΔΡΑΧΜΕΣ θα εισπράττονται.

Τα έντυπα που συνυποβάλλονται με τις δηλώσεις των ανωτέρω φορολογιών απαιτείται να είναι συμπληρωμένα σε νόμισμα ΕΥΡΩ.

Περαιτέρω θα πρέπει να επισημανθεί ότι, επειδή κατά τη μεταβατική περίοδο τα φύλλα υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων καθώς και άλλα έντυπα θα είναι σε δραχμές, θα πρέπει οι τελικές αξίες των συνυποβαλλομένων εντύπων (φύλλα υπολογισμού αξίας ακινήτων, δάνεια Τραπεζών, βεβαιώσεις παθητικού κληρονομικών, κ.λπ.) να μετατρέπονται από τον υπόχρεο σε ΕΥΡΩ, με τη βοήθεια του σταθερού μετατροπέα, επί του εντύπου του δικαιολογητικού και κατά την παραλαβή των δηλώσεων, που θα υποβάλλονται σε ΕΥΡΩ, να γίνεται έλεγχος εάν ο φορολογούμενος μετέτρεψε σωστά την τελική αξία των ακινήτων με το σταθερό συντελεστή σε ΕΥΡΩ.

4. Υποβολή δηλώσεων ---------------- Εάν ο φορολογούμενος υποβάλει εντός του 2001 αρχική δήλωση, τότε οποιαδήποτε, συμπληρωματική ή ανακλητική δήλωση αυτής υποβληθεί εντός του ίδιου έτους θα πρέπει να συμπληρωθεί με το ίδιο νόμισμα της αρχικής δήλωσης, έστω και εάν, μετά την υποβολή της αρχικής δήλωσης, έχει υποβάλει ανέκκλητη δήλωση για χρησιμοποίηση ΕΥΡΩ.

Δηλώσεις (αρχικές, συμπληρωματικές, ανακλητικές) που υποβάλλονται εντός του 2001 και αφορούν προηγούμενα έτη θα υποβάλλονται σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Στις κληρονομιές, επειδή η φορολογική υποχρέωση σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν.Δ. 118/73 γεννιέται κατά το χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου, κατά την υποβολή των δηλώσεων που υποβάλλονται σε ΕΥΡΩ στη μεταβατική περίοδο, θα πρέπει να ερευνάται ο χρόνος θανάτου.

Συγκεκριμένα, αν ο θάνατος είναι προγενέστερος της ανέκκλητης δήλωσης, η δήλωση υποβάλλεται σε Δραχμές. Σε κάθε άλλη περίπτωση αυτή υποβάλλεται σε ΕΥΡΩ.

Στις δωρεές (άρθρο 39 του ν.δ.118/73) και στις μεταβιβάσεις (άρθρο 3 α.ν. 1521/50), επειδή η φορολογική υποχρέωση γεννιέται κατά τη σύνταξη των συμβολαίων, θα πρέπει να ερευνάται ο χρόνος υποβολής των δηλώσεων των φορολογιών αυτών, σε σχέση με το χρόνο έναρξης της ανέκκλητης δήλωσης που θα υποβάλλει, για μεν τις δωρεές ο δωρεοδόχος για δε τις μεταβιβάσεις ο αγοραστής, εφόσον αυτοί είναι υπόχρεοι στο φόρο, σύμφωνα με τους ανωτέρω νόμους.

Αν οι δηλώσεις δωρεών και μεταβιβάσεων έχουν υποβληθεί πριν από την ανέκκλητη δήλωση του δωρεοδόχου ή του αγοραστή σε ΔΡΑΧΜΕΣ τότε το συμβόλαιο θα συνταχθεί με τις δηλώσεις των ΔΡΑΧΜΩΝ, παρά το γεγονός ότι η ανέκκλητη δήλωση υποβλήθηκε προ της συντάξεως του συμβολαίου.

Σε κάθε άλλη περίπτωση η δήλωση υποβάλλεται σε ΕΥΡΩ.

Για καλύτερη κατανόηση των ανωτέρω παραθέτουμε ενδεικτικά παραδείγματα:

Παράδειγμα 1ο ------------- Υποβάλλεται στις 15/8/2001 από Ανώνυμη Εκδοτική Εταιρεία δήλωση φόρου κληρονομιάς, που κατέλιπε σ` αυτήν αποθανών δημοσιογράφος (ημερ/νία θανάτου 3-2-2001).

Η δήλωση υποβάλλεται σε ΕΥΡΩ, επειδή η εν λόγω Α.Ε. στις 1-2-2001 υπέβαλε ανέκκλητη δήλωση σε ΕΥΡΩ, η οποία προηγείται του χρόνου θανάτου.

Παράδειγμα 2ο ------------- Υποβάλλεται στις 15/3/2001 από Ανώνυμη Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών δήλωση φόρου κληρονομιάς, που κατέλιπε σ` αυτήν αποθανών ζωγράφος (ημερ/νία θανάτου 27-12-2000).

Στις 31/12/2000 υπεβλήθη ανέκκλητη δήλωση από την εν λόγω εταιρεία, υπαγωγής σε ΕΥΡΩ, με χρόνο έναρξης υπαγωγής σε ΕΥΡΩ την 1/1/2001.

Η δήλωση υποβάλλεται σε ΔΡΑΧΜΕΣ, δεδομένου ότι η ανέκκλητη δήλωση, έπεται του χρόνου θανάτου.

Παράδειγμα 3ο ------------- Υποβάλλεται στις 14/2/2001 αρχική δήλωση φόρου δωρεάς ενός ακινήτου με δωρεοδόχο μια ΠΑΕ. Η δήλωση υποβάλλεται σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Στις 28/2/2001 η δωρεοδόχος ΠΑΕ κάνει ανέκκλητη δήλωση για χρησιμοποίηση του ΕΥΡΩ.

Στις 30/4/2001 υποβάλλει συμπληρωματική δήλωση διότι από νεώτερη καταμέτρηση η έκταση του δωρηθέντος ακινήτου βρέθηκε μεγαλύτερη από την αρχική. Η συμπληρωματική αυτή δήλωση υποβάλλεται σε ΔΡΑΧΜΕΣ, δηλαδή ακολουθεί το νόμισμα της αρχικής δήλωσης.

Παράδειγμα 4ο ------------- Υποβάλλεται στις 27/2/2001 μια δήλωση φόρου δωρεάς ενός ακινήτου με δωρητή συνταξιούχο εκπαιδευτικό ιερέα και δωρεοδόχο τα εκπαιδευτήρια ΑΘΗΝΑ Α.Ε. Η Δήλωση υποβάλλεται σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Στις 3/3/2001 η δωρεοδόχος Α.Ε. κάνει ανέκκλητη δήλωση υπαγωγής στο ΕΥΡΩ. Το συμβόλαιο θα συνταχθεί στις 30/4/2001 με τη δήλωση των ΔΡΑΧΜΩΝ της 27/2/2001, παρόλο που η δωρεοδόχος έκανε ανέκκλητη δήλωση σε ΕΥΡΩ, η οποία όμως έπεται της δήλωσης φόρου δωρεάς.

Παράδειγμα 5ο ------------- Στις 30/4/2001 υποβάλλεται δήλωση φόρου δωρεάς χρηματικού ποσού 20.000.000 ΔΡΑΧΜΕΣ, με δωρητή Ομόρρυθμη Εταιρεία, που τηρεί υποχρεωτικά βιβλία Γ κατηγορίας, προς ανήλικο καρδιοπαθή ασθενή προκειμένου να χειρουργηθεί στο εξωτερικό.

Η εν λόγω εταιρεία έχει κάνει ανέκκλητη δήλωση υπαγωγής στο ΕΥΡΩ από 31/12/2000. Η δήλωση υποβάλλεται σε ΔΡΑΧΜΕΣ, επειδή υπόχρεος σε φόρο άτυπης δωρεάς είναι ο δωρεοδόχος φυσικό πρόσωπο, το οποίο στερείται του δικαιώματος ΕΥΡΩεπιλογών.

Παράδειγμα 6ο ------------- Στις 31/1/2001 υποβάλλεται δήλωση φόρου μεταβίβασης ακινήτου με αγοραστή κτηματική εταιρεία ΕΠΕ, η οποία υπέβαλλε ανέκκλητη δήλωση,για τη χρήση του ΕΥΡΩ στις 31/12/2000, με χρόνο έναρξης υπαγωγής σε ΕΥΡΩ την 1/1/2001. Το συμβόλαιο υπογράφεται στις 15/2/2001.

Η δήλωση του φόρου μεταβίβασης θα υποβληθεί σε ΕΥΡΩ, εφόσον έπεται της ανέκκλητης δήλωσης.

Παράδειγμα 7ο ------------- Ανώνυμη Εταιρεία εξορύξεως χρυσού, μεταβιβάζει σε αγρότη στη Χαλκιδική έκταση 3.000 τ.μ. Η εν λόγω εταιρεία υπέβαλλε ανέκκλητη δήλωση υπαγωγής σε ΕΥΡΩ, σιτς 15/2/2001.

Το συμβόλαιο θα γίνει στις 13/6/2001. Η δήλωση θα υποβληθεί σε ΔΡΑΧΜΕΣ, επειδή ο αγοραστής, που είναι υπόχρεος σε φόρο, είναι φυσικό πρόσωπο και στερείται του δικαιώματος ΕΥΡΩεπιλογών.

Παράδειγμα 8ο ------------- Υποβάλλεται στις 28/3/2001 η δήλωση φόρου μεταβίβασης ακινήτου με αγοράστρια Α.Ε. η οποία έκανε ανέκκλητη δήλωση υπαγωγής στο ΕΥΡΩ από 1/4/2001. Το συμβόλαιο θα συνταχθεί στις 3/5/2001 με τη δήλωση των ΔΡΑΧΜΩΝ της 28/3/2001 παρά το γεγονός ότι η αγοράστρια έκανε δήλωση έναρξης σε ΕΥΡΩ της 1/4/2000 και το συμβόλαιο συνετάγη στις 3/5/2001, εφόσον η ανέκκλητη δήλωση έπεται της δήλωσης φόρου μεταβίβασης ακινήτων.

5. Φορολογία Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας ------------------------------------- 5.1. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 6 του ν.2842/2000 ορίζεται ότι, απαραίτητη προϋπόθεση για την επιλογή του ΕΥΡΩ αποτελεί η υποβολή ανέκκλητης δήλωσης από τα πρόσωπα που έχουν δυνατότητα επιλογής του ΕΥΡΩ, προ της έναρξης της διαχειριστικής ή φορολογικής περιόδου.

Με τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν. 2459/1997 ορίζεται ότι, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο φορολογείται για την ακίνητη περιουσία του, που βρίσκεται στην Ελλάδα την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας.

Από τα ανωτέρω συνάγεται, ότι αν υποβληθεί ανέκκλητη δήλωση υπαγωγής στο ΕΥΡΩ πριν την 1/1/2001, με χρόνο έναρξης την 1/1/2001, οποιαδήποτε δήλωση (μερική, αρχική, συμπληρωματική, ανακλητική) θα υποβληθεί σε ΕΥΡΩ. Σε κάθε άλλη περίπτωση οι δηλώσεις υποβάλλονται σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

5.2. Προκειμένου να διευκολυνθούν οι φορολογούμενοι, που θα επιλέξουν το ΕΥΡΩ ως νόμισμά τους, να υποβάλουν τις δηλώσεις Φ.Μ.Α.Π. σε ΕΥΡΩ, ανασχεδιάσαμε το έντυπο (ΦΜΑΠ 2001 - ΥΕΕΑΔ ΥΠ.ΟΙΚ. Ε.383/00) της δήλωσης και συγκεκριμένα:

Στο έντυπο της δήλωσης, έχει προστεθεί στην πρώτη σελίδα (άνω δεξιά) ένα τετραγωνίδιο με την ένδειξη ΕΥΡΩ και στο κάτω μέρος αυτής η φράση: Προσοχή η δήλωση συμπληρώνεται σε ένα μόνο νόμισμα (ΔΡΑΧΜΕΣ ή ΕΥΡΩ).

Οι φορολογούμενοι, οι οποίοι έχουν κάνει ανέκκλητη δήλωση χρησιμοποίησης του ΕΥΡΩ, είναι υποχρεωμένοι να συμπληρώσουν με Χ το ανωτέρω τετραγωνίδιο και να υποβάλουν τη δήλωση σε ΕΥΡΩ.

Για τα έντυπα που συνυποβάλλονται με τις δηλώσεις ΦΜΑΠ ισχύουν όσα αναγράφονται στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 3.

5.3. Για όσες δηλώσεις θα υποβληθούν σε ΕΥΡΩ, ο υπολογισμός του φόρου επί του εκκαθαριστικού σημειώματος θα γίνει σε ΕΥΡΩ και στο εκκαθαριστικό σημείωμα το χρεωστικό ή το πιστωτικό ποσό, θα αναγράφεται και στα δύο νομίσματα, όπως και στα δύο νομίσματα θα αναγράφονται και τα ποσά που αναφέρονται στον τρόπο πληρωμής, επί του ιδίου εντύπου.

Τονίζεται ότι η σύνταξη του χρηματικού καταλόγου θα γίνεται ΜΟΝΟ σε ΔΡΑΧΜΕΣ, ανεξάρτητα αν αυτός συντάσσεται χειρόγραφα ή μηχανογραφικά.

5.4. Σας παραθέτουμε παραδείγματα υποβολής δηλώσεων ΦΜΑΠ (μερικών, αρχικών και συμπληρωματικών) εντός του έτους 2001

Παράδειγμα 1ο -------------

Υποβάλλεται στις 15-2-2001 μερική δήλωση ΦΜΑΠ από ανώνυμη τεχνική εταιρεία σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Την 1/3/2001 η εν λόγω εταιρεία κάνει ανέκκλητη δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., για χρησιμοποίηση του ΕΥΡΩ.

Στις 3/3/2001 υποβάλλει δεύτερη μερική δήλωση ΦΜΑΠ. Αυτή θα υποβληθεί σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Στις 10/5/2001 υποβάλλεται αρχική δήλωση ΦΜΑΠ. Και η δήλωση αυτή θα υποβληθεί σε ΔΡΑΧΜΕΣ, δηλαδή ακολουθεί το νόμισμα της αρχικής δήλωσης.

Παράδειγμα 2ο ------------- Ανώνυμη κατασκευαστική εταιρεία κάνει ανέκκλητη δήλωση υπαγωγής σε ΕΥΡΩ την 31/12/2000.

Στις 2/3/2001 υποβάλλει μερική δήλωση ΦΜΑΠ. Η δήλωση αυτή θα υποβληθεί σε ΕΥΡΩ.

Στις 14/5/2001 υποβάλλει αρχική δήλωση ΦΜΠ. Και η δήλωση αυτή θα υποβληθεί σε ΕΥΡΩ.

Παράδειγμα 3ο ------------- Ξενοδοχειακή ΕΠΕ υποβάλλει ανέκκλητη δήλωση υπαγωγής σε ΕΥΡΩ την 1/3/2001.

Στις 12/5/2001 υποβάλλει δήλωση ΦΜΑΠ. Η δήλωση αυτή θα υποβληθεί σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Δ. Θέματα ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.) -----------------------------------------

1. Θεσμικό πλαίσιο: ---------------- α) Ο Ν.2842/2000 για το ΕΥΡΩ δεν τροποποιεί τις διατάξεις του Φ.Π.Α. Δεν αλλάζουν δηλαδή οι συντελεστές, η κατάταξη των αγαθών, οι απαλλαγές, η διαδικασία και ο τρόπος συμψηφισμού ή επιστροφής κ.λπ.

β) Στις περιπτώσεις όπου χρειάζεται ορισμένες αξίες να υπολογίζονται σε ΕΥΡΩ, η μετατροπή τους θα γίνεται με τη χρήση της σταθερής ισοτιμίας (ΕΥΡΩ = 340,750 δρχ.), π.χ. Επιχείρηση (Ν.Π. του άρθ.6 παρ.1), που κάνει χρήση επιλογής ένταξης στο ΕΥΡΩ και χρειάζεται να λάβει υπόψη της:

Το ποσό των 3.000 δρχ. για τα δώρα μικρής αξίας, θα μετατρέπει την εν λόγω αξία σε ΕΥΡΩ, διαιρώντας με τη σταθερή ισοτιμία.

Το όριο που προβλέπεται, για την έκδοση ειδικού απαλλακτικού διπλοτύπου (ΠΟΛ 1262/93), θα προσδιορίζεται με τη χρήση της σταθερής ισοτιμίας , κ.λπ.

2. Δηλώσεις Φ.Π.Α. - Εντυπα μεταβατικής περιόδου. ---------------------------------------------- Οι διατάξεις του κοινοποιουμένου νόμου, για την εισαγωγή του ΕΥΡΩ, όπως είναι φυσικό, επηρεάζουν τον τρόπο υποβολής των δηλώσεων, την επιλογή των υποκειμένων και την προαιρετική ένταξή τους σε ΕΥΡΩ. Σχετικά με το θέμα αυτό και προς διευκόλυνσή σας, παραθέτουμε τα εξής:

2.1. Για τις ανάγκες του Φ.Π.Α. χρησιμοποιούνται οι παρακάτω δηλώσεις:

α) Επιστροφές αγροτών

β) Αποθεμάτων - μετάταξης

γ) Επιστροφής σε κοινοτικές επιχειρήσεις (8η οδηγία)

δ) Περιοδική δήλωση για υποκειμένους που τηρούν Α Κατηγορίας βιβλία

ε) Περιοδική δήλωση για υποκείμενους που τηρούν Β και Γ Κατηγορίας βιβλία, το Δημόσιο και ΝΠΔΔ

ζ) Εκκαθαριστική δήλωση

η) Ανακεφαλαιωτικός πίνακας ενδοκοινοτικών παραδόσεων και

θ) Ανακεφαλαιωτικός πίνακας ενδοκοινοτικών αποκτήσεων

Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι επιλογή της χρήσης του ΕΥΡΩ μπορούν να κάνουν μόνο ορισμένοι υποκείμενοι (άρθρο 6 του Ν. 2842/2000), καθώς επίσης και το γεγονός ότι επιβάλλεται πρακτικά να θα χρησιμοποιείται ένα ενιαίο έντυπο, για υποβολή δηλώσεων είτε σε ΕΥΡΩ είτε σε δρχ., προς διευκόλυνση των υποκειμένων, έγιναν ορισμένες αλλαγές στα έντυπα, που προαναφέρονται στις περιπτώσεις δ, ε, ζ, η και θ. Τα αναφερόμενα στις περιπτώσεις α, β, γ δεν τροποποιούνται.

Οι αλλαγές αυτές δεν είναι σημαντικές και ουσιαστικά συμπληρώνουν τα σχετικά έντυπα, μόνο για όσους κάνουν χρήση της δυνατότητάς τους να υποβάλουν δηλώσεις σε ΕΥΡΩ.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η περιοδική δήλωση, για υποκειμένους του κανονικού καθεστώτος (Β και Γ κατηγορία βιβλίων), παραμένει ίδια και απλά στην πρώτη σελίδα προστίθεται ένα τετραγωνίδιο, στο οποίο σημειώνεται με διαγράμμιση η προαιρετική χρήση ΕΥΡΩ (δεν σημειώνεται από όσους εξακολουθούν να τηρούν τα βιβλία σε δραχμές). Στη δεύτερη σελίδα προστίθενται στον πίνακα Ε τρεις νέοι κωδικοί αριθμ. 514, 515, 516 για να καλύπτουν την ανάγκη μετατροπής του τυχόν χρεωστικού υπολοίπου από ΕΥΡΩ σε ΔΡΧ.

2.2. Περαιτέρω, για τον τρόπο υποβολής των δηλώσεων διευκρινίζονται τα ακόλουθα:

(προαναφερόμενα έντυπα ε, ζ, η και θ).

Ι. Για συναλλαγές που αφορούν περιόδους του 2000.

1) Η περιοδική δήλωση του Δεκεμβρίου 2000, που θα υποβληθεί π.χ. 23 Ιανουαρίου 2001, θα είναι σε Δρχ. είτε πρόκειται για υποκείμενο, που έχει ενταχθεί με ανέκκλητη δήλωση στο ΕΥΡΩ (από 01/01/2001), είτε όχι.

2) Το ίδιο θα συμβεί και για τους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες του VIES του τριμήνου Οκτ., Νοεμ. και Δεκεμβρίου του 2000.

3) Επίσης θα υποβληθεί σε δραχμές η εκκαθαριστική δήλωση των υποκειμένων, που η διαχειριστική τους περίοδος λήγει την 31/12/2000.

ΙΙ. Για συναλλαγές που αφορούν περιόδους του 2001.

α) Οι υποκείμενοι, που δεν θα κάνουν χρήση της επιλογής να ενταχθούν σε ΕΥΡΩ (άρθρο 6 του Ν.2842/2000), θα υποβάλλουν όλες τις δηλώσεις τους σε ΔΡΧ.

β) Οι υποκείμενοι που θα ενταχθούν με ανέκκλητη δήλωσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ιδίου Νόμου στο ΕΥΡΩ υποχρεώνονται να υποβάλλουν τις δηλώσεις Φ.Π.Α. σε ΕΥΡΩ, εφόσον πρόκειται για φορολογικές περιόδους μετά την ανέκκλητη δήλωση.

γ) Για καλύτερη κατανόηση των προαναφερομένων παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:

Παράδειγμα 1ο ------------- Επιχείρηση, που τηρεί υποχρεωτικά βιβλία Γ κατηγορίας και επιλέγει την ένταξή της στο ΕΥΡΩ την 01/03/2001 θα υποβάλει την περιοδική της δήλωση του Μαρτίου, σε ΕΥΡΩ. Διευκρινίζεται ότι η δήλωση του Φεβρουαρίου θα υποβληθεί σε Δραχμές.

Παράδειγμα 2ο ------------- Ανώνυμη εταιρεία επιλέγει την ένταξή της στο ΕΥΡΩ την 1/4/2001. Τον Ιούνιο του 2001 επιθυμεί να υποβάλει τροποποιητική ή ανακλητική δήλωση για τον Ιανουάριο του 2001.

Η δήλωση αυτή θα υποβληθεί σε δραχμές, αφού το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα δεν είχε ενταχθεί στο ΕΥΡΩ.

Παράδειγμα 3ο ------------- Επιχείρηση που είχε υπερδωδεκάμηνη διαχειριστική περίοδο, η οποία λήγει στις 30/06/2001 και είχε υποβάλει ανέκκλητη δήλωση ένταξης στο ΕΥΡΩ από 01/01/2001 θα υποβάλει την εκκαθαριστική της δήλωση σε ΕΥΡΩ. Στην περίπτωση που η επιχείρηση αυτή έχει υποχρέωση υποβολής μαζί με την εκκαθαριστική δήλωση και καταστάσεων συναλλαγών με ειδικό απαλλακτικό δελτίο (πορτοκαλί), σύμφωνα με την Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1262/93, αυτές θα υποβάλλονται επίσης σε ΕΥΡΩ.

Παράδειγμα 4ο ------------- Επιχείρηση που θα ενταχθεί από 01/01/2001 σε ΕΥΡΩ, εφόσον υποβάλει τροποποιητική δήλωση π.χ. του Νοεμβρίου 2000 τον Μάρτιο του 2001., θα την υποβάλλει σε δραχμές, γιατί αφορά συναλλαγές του έτους 2000 (πριν δηλαδή την ένταξη της επιχείρησης στο ΕΥΡΩ).

Παράδειγμα 5ο ------------- Επιχείρηση, που θα ενταχθεί από 01/03/2001 με ανέκκλητη δήλωσή της στο ΕΥΡΩ και διακόψει τις εργασίες της στις 15/05/2001, τότε υποχρεούται για τη χρήση αυτή, να υποβάλει την εκκαθαριστική της δήλωση σε ΕΥΡΩ.

Παράδειγμα 6ο ------------- Επιχείρηση, που έχει διαχειριστική περίοδο 1/7/2000 - 30/6/2001, εφόσον με ανέκκλητη δήλωσή της ενταχθεί προαιρετικά στο ΕΥΡΩ την 1/4/2001, τότε οι περιοδικές δηλώσεις Απριλίου, Μαίου, Ιουνίου 2001, καθώς και η εκκαθαριστική δήλωση της χρήσης αυτής, θα υποβληθούν σε ΕΥΡΩ.

Παράδειγμα 7ο ------------- Στην περίπτωση που υποβληθεί ανέκκλητη δήλωση, η οποία δεν συμπίπτει με την έναρξη του ημερολογιακού τριμήνου, ο Τριμηνιαίος Ανακεφαλαιωτικός Πίνακας Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων-Παραδόσεων, στον οποίον αναφέρεται χρονικό διάστημα, κατά το οποίο τηρήθηκαν τα βιβλία και στοιχεία σε δραχμές και χρονικό διάστημα, που αυτά τηρήθηκαν σε ΕΥΡΩ, θα υποβάλλεται σε ΕΥΡΩ.

Ειδικότερα, εάν η ανέκκλητη δήλωση για επιλογή του ΕΥΡΩ υποβληθεί την 1.2.2001, ο Τριμηνιαίος Ανακεφαλαιωτικός Πίνακας Αποκτήσεων - Παραδόσεων για το 1ο τρίμηνο του έτους 2001 που θα υποβληθεί τον Απρίλιο του έτους 2001, θα συμπληρωθεί σε ΕΥΡΩ. Αυτό σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι πρέπει να μετατρέψουν σε ΕΥΡΩ (με την σταθερή ισοτιμία Δρχ./ΕΥΡΩ) τις αξίες των συναλλαγών που διενεργήθηκαν από 1.1.2001 έως 31.01.2001 και οι οποίες στην οικεία περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. είχαν αρχικά εκφρασθεί σε ΔΡΑΧΜΕΣ.-

3. Ενδοκοινοτικές συναλλαγές - VIES -------------------------------- Σχετικά με τη μετατροπή αξιών τιμολογίων, που αφορούν Ενδοκοινοτικές Αποκτήσεις ή Παραδόσεις, προκειμένου να προσδιοριστεί η φορολογητέα βάση Φ.Π.Α. ενδοκοινοτικών συναλλαγών, επισημαίνουμε τα εξής:

α) Η διαδικασία προσδιορισμού της φορολογητέας βάσης Φ.Π.Α. ενδοκοινοτικών συναλλαγών, που προβλέπεται από τον Κανονισμό (Ε.Κ.) 2454/93 (ισοτιμία προτελευταίας Τετάρτης προηγούμενου μήνα από τον μήνα αναφοράς) ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ πλέον από 1.1.2001, για τιμολόγια η αξία των οποίων αναγράφεται είτε σε ΕΥΡΩ είτε σε Εθνικό Νόμισμα Κ-Μ της ζώνης ΕΥΡΩ είτε και στα δύο.

Η εν λόγω διαδικασία αντικαθίσταται από την διαδικασία μετατροπής, που προβλέπεται από τα άρθρα 4 και 5 του Κανονισμού (ΕΚ) 1103/97 του Συμβουλίου της 17.7.1997 (Τριγωνική Μετατροπή).

Παράδειγμα Τριγωνικής μετατροπής σε δραχμές μέσω ΕΥΡΩ

1) Ποσό: 1.537,25 DM : 1,955583 = 785,9834 Ε

Στρογγυλοποιείται στα : 785,983 Ε

2) Ποσό 785,983 Ε Χ 340,750 = 267.823,70 Δρχ.

Στρογγυλοποιείται στις : 267.824 Δρχ.

Σημείωση: α. Η σταθερή ισοτιμία ΔΕΝ στρογγυλοποιείται

β. Η ενδιάμεση στρογγυλοποίηση (της αξίας σε ΕΥΡΩ) δεν μπορεί να γίνει σε λιγότερα από τρία (3) δεκαδικά ψηφία

γ. Στις αξίες σε Δραχμές δεν χρησιμοποιούνται δεκαδικά ψηφία.

β) Η διαδικασία προσδιορισμού της φορολογητέας βάσης Φ.Π.Α. ενδοκοινοτικών συναλλαγών, που προβλέπεται από τον Κανονισμό (ΕΚ) 2454/93 εξακολουθεί να ΙΣΧΥΕΙ και μετά την 1.1.2001 για την μετατροπή, κατ` αρχήν σε ΕΥΡΩ, των αξιών που αφορούν σε τιμολόγια εκφρασμένα είτε σε Εθνικά Νομίσματα Τρίτων Χωρών (π.χ. Δολλάριο Η.Π.Α., Γιέν Ιαπωνίας, Λίρα Κύπρου, Κορώνα Νορβηγίας, Φράγκο Ελβετίας κ.λπ.) είτε σε Εθνικά Νομίσματα Κ-Μ της Ευρ. Ενωσης που βρίσκονται ΕΚΤΟΣ ζώνης του ΕΥΡΩ (π.χ. Λίρα Αγγλίας, Κορώνα Δανίας, Κορώνα Σουηδίας).

Στην συνέχεια, η μετατροπή της αξίας από ΕΥΡΩ σε Δραχμές θα γίνεται με την διαδικασία που προβλέπεται στα άρθρα 4 και 5 του Κανονισμού (ΕΚ) 1103/97, όπως παρουσιάστηκε στο ανωτέρω παράδειγμα.

Ε. Θέματα ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ --------------------------------

Παράγραφοι 2 & 3 του άρθρου 7 ----------------------------- Οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 7 του παρόντος Νόμου αναφέρονται κυρίως στην εισπρακτική διαδικασία (βεβαίωση και πληρωμή) των φόρων, τελών κλπ. και στις πάσης φύσης συναλλαγές, που διενεργούνται μέσω των Δ.Ο.Υ.

Υπενθυμίζουμε στο σημείο αυτό ότι, όπως ήδη αναφέρθηκε, κατά το Μεταβατικό Στάδιο το ΕΥΡΩ δεν κυκλοφορεί σε υλική μορφή (χαρτονομίσματα, κέρματα), αλλά μόνο σε λογιστική. Κατά συνέπεια όλες οι πληρωμές και γενικά οι συναλλαγές διενεργούνται στις Δ.Ο.Υ. σε ΔΡΧ. Επίσης σε ΔΡΧ τηρείται το λογιστικό σύστημα των Δ.Ο.Υ. και σε ΔΡΧ εμφανίζεται η εκτέλεση του Προϋπολογισμού Ο.Ε. 2001, μέσω του Δημοσίου Λογιστικού (προσωρινές και οριστικές ληψοδοσίες - μηνιαία στατιστικά στοιχεία), παρά το γεγονός ότι ο Προϋπολογισμός του έτους 2001 έχει συνταχθεί και σε ΔΡΧ και σε ΕΥΡΩ.

Οι συναλλαγές των Νομικών Προσώπων των δικαιουμένων να κάνουν χρήση του ΕΥΡΩ, σύμφωνα με την ρητή διατύπωση της παραγράφου 1 του άρθ. 6, μέσω των Υπηρεσιών του Τραπεζικού Συστήματος είναι δυνατόν να γίνονται και σε ΕΥΡΩ, ανάλογα με τις διευκολύνσεις, που θα παρέχει ο Τραπεζικός τομέας.

Σε κάθε περίπτωση, τα παραστασικά στοιχεία από και προς τις Δ.Ο.Υ. θα αποδίδονται από τις Τράπεζες σε ΔΡΧ, καθώς και οι αποδείξεις των ημερησίων και μηνιαίων στοιχείων (EXTRAITS) της Τράπεζας Ελλάδος προς τις Δ.Ο.Υ., αν και η Τράπεζα Ελλάδος σε όλες τις εσωτερικές της διαδικασίες θα τηρεί τους λογαριασμούς της σε ΕΥΡΩ.

Σημειώνουμε ότι, για τους φορολογούμενους Ν.Π. του αρθρου 6 παρ. 1, οι οποίοι, σύμφωνα με τους όρους της παρ. 2 του ιδίου άρθρου, θα τηρούν τη λογιστική της επιχείρησης τους, κατά ο Μεταβατικό έτος, σε ΕΥΡΩ, η εκκαθάριση φόρων και λοιπών υποχρεώσεων (που θα γίνει μετά την αλλαγή του νομίσματος), θα πρέπει να πραγματοποιείται σε ΕΥΡΩ (βεβαίωση υπό ευρεία έννοια) και για τις ανάγκες της εισπρακτικής διαδικασίας των Δ.Ο.Υ. απαιτείται να μεταφέρεται η συγκεκριμένη εκκαθάριση στο χρηματικό κατάλογο σε ΔΡΧ. Δηλαδή, η ταμειακή βεβαίωση θα πραγματοποιείται σε ΔΡΧ, ώστε η λογιστική των Δ.Ο.Υ. (βιβλία εισπρακτέων, καταστάσεις κλπ.) να τηρείται σε ΔΡΧ.

Η έννοια της παραγράφου 3 του ιδίου άρθρου είναι ότι μικροδιαφορές που τυχόν να προκύπτουν, μετά την μετατροπή του ΕΥΡΩ σε ΔΡΧ ή των ΔΡΧ σε ΕΥΡΩ, κατά την στρογγυλοποίηση, μεταξύ της βεβαίωσης υπό ευρεία έννοια και αυτής με την στενή έννοια (δηλ. μεταξύ προσδιορισμού του ποσού και ταμειακής βεβαίωσης), αλλά και κάθε άλλη περίπτωση μικροδιαφορών λόγω στρογγυλλοποιήσεων, κατά πράξη και για τον ίδιο φορολογούμενο, αμελούνται.

Η στρογγυλοποίηση γίνεται σύμφωνα με τα αναφερθέντα στο Ι. Γενικό Μέρος της παρούσας και εναρμονίζονται προς τον Ε.Κ.1103/97. Οι μικροδιαφορές είναι πιθανό να προκύπτουν λόγω της διαφοράς που έχει η ελάχιστη υποδιαίρεση του Εθνικού μας νομίσματος σε σχέση με την ελάχιστη υποδιαίρεση του ΕΥΡΩ, δηλαδή η 1 ΔΡΧ σε σχέση με το 1 Ευρωλεπτό ή cent (σέντ) = 3,41 ΔΡΧ. (1 Ε = 100 cents)., άρα υπάρχει διαφορά 2,41 ΔΡΧ.

Παράδειγμα μετατροπής και στρογγυλοποίησης κατά την εκκαθάριση δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος: --------------------------------------------------------------

Φορολογούμενος (Ν.Π. αρ.6) υπέβαλε τη δήλωση Φ.Ε. σε ΕΥΡΩ και μετά την εκκαθάρισή της προκύπτει ποσόν φόρου προς βεβαίωση: 1094,99 ΕΥΡΩ, το οποίο αναλύεται ως εξής:

Για το Τμήμα Εισοδήματος Για την Ταμειακή βεβαίωση

0121 598,83 Ε 204.051,32 ΔΡΧ 0122 260,77 Ε 88.857,38 ΔΡΧ 0124 15,19 Ε 5.175,99 = 5.176 ΔΡΧ 0128 88,61 Ε 30.193,86 = 30.194ΔΡΧ 0129 75,88 Ε 25.856,11 ΔΡΧ 0512 20,65 Ε 7.036,49 ΔΡΧ 0711 32,40 Ε 11.040,30 ΔΡΧ 1711 2,66 Ε 906,40 ΔΡΧ

Σύνολο: 1.094,99 Ε = 373.116 ΔΡΧ

το ποσόν των 1094,99 ΕΥΡΩ μετατρεπόμενο και στρογγυλοποιούμενο, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις (εκ.1103/97 και αρθ. 5) είναι ίσο με 373.118 ΔΡΧ (373.117,84).

Δηλ. προκύπτει διαφορά 2 ΔΡΧ, λόγω της στρογγυλοποίησης των ποσών κατά Κ.Α.Ε.

Το ποσόν όμως που τελικά πρέπει να βεβαιωθεί και να εισπραχθεί από τον φορολογούμενο είναι αυτό που προκύπτει από το άθροισμα των Κωδικών σε ΔΡΧ και να αμεληθεί η διαφορά των 2 ΔΡΧ, σύμφωνα με την διάταξη του αρθ. 7 παρ.3 του παρόντος νόμου.

Σημειώνουμε ότι τα ανωτέρω ισχύουν και για κάθε περίπτωση τίτλου προς βεβαίωση, ο οποίος αποστέλλεται από διαφορετικές βεβαιούσες αρχές π.χ. Τράπεζες, χώρες του εξωτερικού (Προξενικές αρχές) κλπ.

Συμπερασματικά γίνεται σαφές ότι κάθε Χρηματικός Κατάλογος απαιτείται να συντάσσεται από το αρμόδιο Τμήμα της Δ.Ο.Υ. σε ΔΡΧ. ανεξάρτητα αν συντάσσεται χειρόγραφα ή μηχανογραφικά (βεβαίωση μέσω TAXIS).

Τέλος, απαιτείται να τονισθεί ότι σε περιπτώσεις μετατροπής οφειλών πάσης φύσης (κεφάλαιο, προσαυξήσεις, πρόστιμα, δόσεις κ.λπ.) από ΕΥΡΩ σε ΔΡΧ. ή και το αντίστροφο, δεν επιτρέπονται άλλες στρογγυλοποιήσεις πέραν αυτών που ορίζονται από το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο (Ε.Κ. 1103/97 και άρθρο 2 του κοινοποιούμενου Νόμου).

Δηλαδή, στο ανωτέρω παράδειγμα, το ποσόν των 1094,99 Ε δεν πρέπει να γραφεί 1095 Ε.

Επίσης π.χ. Το ποσόν των 10.000 ΔΡΧ. = 29,347028 Ε

και στρογγυλοποιείται = 29,35 Ε

ΟΧΙ 30 Ε διότι 30 Ε = 10.223 ΔΡΧ

ΟΧΙ 29 Ε διότι 29 Ε = 9.882 ΔΡΧ

ΣΤ. Θέματα ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ ------------------------------

Η δυνατότητα που παρέχεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου, στα πρόσωπα της παρ.1 του άρθρου αυτού, για την επιλογή του ΕΥΡΩ, σε αντικατάσταση της ΔΡΑΧΜΗΣ, κατά την εκπλήρωση φορολογικών υποχρεώσεων, εφαρμόζεται και στις ειδικές φορολογίες για φορολογητέες πράξεις, που αφορούν στο έτος 2001, σύμφωνα με τις ίδιες προϋποθέσεις που αναφέρονται αναλυτικά στα προηγούμενα κεφάλαια (υποβολή ανέκκλητης δήλωσης επιλογής του ΕΥΡΩ από τους φορολογούμενους στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.).

Ειδικότερα, για ορισμένες ενδεικτικά αναφερόμενες ειδικές φορολογίες διευκρινίζουμε τα εξής:

α) Φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων

Οι υπόχρεοι σε φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίων (άρθρο 17 του ν. 1676/ 1986), οι οποίοι κατά το Μεταβατικό στάδιο θα επιλέξουν με ανέκκλητη δήλωσή τους να χρησιμοποιούν το ΕΥΡΩ, για πράξεις που ενεργούνται σε χρόνο μεταγενέστερο της δήλωσής τους, θα υποβάλλουν την οικεία δήλωση, στην οποία θα υπολογίζεται ο φόρος που αναλογεί σε ΕΥΡΩ, το δε ποσό για καταβολή θα εκφράζεται σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Στις περιπτώσεις που τα ανωτέρω πρόσωπα υποβάλλουν κατά το Μεταβατικό στάδιο δηλώσεις για φορολογητέες πράξεις που ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο της ανέκκλητης δήλωσής τους, ο φόρος που αναλογεί θα εκφράζεται σε Δραχμές.

Επισημαίνεται ότι όσες δηλώσεις υποβάλλονται, κατά το Μεταβατικό στάδιο, από υποχρέους που δεν επέλεξαν τη χρήση του ΕΥΡΩ, εξακολουθούν να υποβάλλονται μόνο σε Δραχμές εντός του έτους 2001.

β) Τέλη Χαρτοσήμου --------------- Για όσους, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, επιλέξουν με ανέκκλητη δήλωσή τους τη χρήση του ΕΥΡΩ, κατά το Μεταβατικό στάδιο, για πράξεις που υπόκεινται σε τέλη χαρτοσήμου και συντελούνται σε χρόνο μεταγενέστερο της δήλωσης, τα οφειλόμενα τέλη χαρτοσήμου θα υπολογίζονται σε ΕΥΡΩ, στις δηλώσεις ή σημειώματα, κατά περίπτωση, το δε ποσό για καταβολή θα εκφράζεται σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Σημειώνεται, ότι σε εκείνες τις περιπτώσεις, που τα τέλη χαρτοσήμου αποδίδονται κατά τον ίδιο τρόπο και χρόνο που αποδίδεται ο φόρος εισοδήματος, θα έχουν εφαρμογή τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο Β. Θέματα ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (τέλη χαρτοσήμου κερδών, μισθωμάτων, μισθών, αμοιβών τρίτων κ.τ.λ.).

Διευκρινίζεται, ότι οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, που θα επιλέξουν με ανέκκλητη δήλωσή τους τη χρήση του ΕΥΡΩ, για τις αποδείξεις ασφαλίστρων και ασφαλιστικών αποζημιώσεων, που ανάγονται στο προηγούμενο ημερολογιακό τρίμηνο της δήλωσής τους, θα υπολογίζουν τα οφειλόμενα τέλη χαρτοσήμου σε Δραχμές, για δε τις αποδείξεις του ημερολογιακού τριμήνου εντός του οποίου υπεβλήθη η αμετάκλητη δήλωση και τις μεταγενέστερες, τα οφειλόμενα τέλη χαρτοσήμου θα υπολογίζονται στις αντίστοιχες δηλώσεις σε ΕΥΡΩ, το δε ποσό για καταβολή σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Για παράδειγμα, ασφαλιστική επιχείρηση, που επιλέγει την 1-2-2001 τη χρήση του ΕΥΡΩ, θα υποβάλλει στις 20 Μαρτίου 2001 δήλωση καταβολής τελών χαρτοσήμου, για το τελευταίο τρίμηνο του έτους 2000, σε Δραχμές για δε το α τρίμηνο του έτους 2001 σε ΕΥΡΩ, στις 20 Μαϊου 2001.

Οι τυχόν υποβαλλόμενες κατά το μεταβατικό στάδιο δηλώσεις καταβολής τελών χαρτοσήμου των ανωτέρω ασφαλιστικών επιχειρήσεων που ανάγονται σε χρονικές περιόδους προγενέστερες του ημερολογιακού τριμήνου εντός του οποίου θα επιλέξουν τη χρήση του ΕΥΡΩ, (εκπρόθεσμες κ.τ.λ.) θα υποβάλλονται σε ΔΡΑΧΜΕΣ.

Σε ΔΡΑΧΜΕΣ επίσης θα υποβάλλονται τα οφειλόμενα τέλη χαρτοσήμου των προσώπων,που θα επιλέξουν τη χρήση του ΕΥΡΩ, όταν οι πράξεις στις οποίες αφορούν ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο της ανέκκλητης δήλωσής τους.

γ) Ειδικός φόρος για την ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης. ---------------------------------------------------------- Οσοι εκμεταλλευτές κινηματογράφου εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 6 παρ.1 και επιλέξουν, κατά το Μεταβατικό στάδιο, με ανέκκλητη δήλωσή τους τη χρήση του ΕΥΡΩ, κατά τα προαναφερόμενα, κατά τις θεωρήσεις των εισιτηρίων, που θα έπονται της ως άνω δήλωσης, στις οικείες δηλώσεις θα υπολογίζουν τον αναλογούντα φόρο σε ΕΥΡΩ, το δε ποσό για καταβολή θα εκφράζεται σε δραχμές.

Τα ανωτέρω εφαρμόζονται ανεξάρτητα του τρόπου έκδοσης των εισιτηρίων.

δ) Φόρος Κύκλου Εργασιών. --------------------- Η δήλωση Φ.Κ.Ε. του τελευταίου τριμήνου του έτους 2000 θα υποβληθεί το Μάρτιο του 2001 σε ΔΡΑΧΜΕΣ, ακόμα και στην περίπτωση που η ασφαλιστική επιχείρηση επιλέξει να ενταχθεί στο ΕΥΡΩ, πριν την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης.

Στις δηλώσεις που θα υποβάλλουν οι ανωτέρω επιχειρήσεις και θα αφορούν σε αποδείξεις που θα εκδοθούν το 2001 μετά την αμετάκλητη δήλωση, ο Φ.Κ.Ε. θα υπολογίζεται σε ΕΥΡΩ και θα καταβάλλεται σε ΔΡΑΧΜΕΣ, ακόμα και στην περίπτωση που η ανέκκλητη δήλωση καλύπτει μέρος μόνο του τριμήνου.

Παράδειγμα: αν η ανέκκλητη δήλωση ισχύει από 1/3/2001, η δήλωση Φ.Κ.Ε. του α τριμήνου 2001 θα υποβληθεί τον Ιούνιο του 2001 σε ΕΥΡΩ.

Συνολικά, με την παρούσα εγκύκλιο καταβλήθηκε προσπάθεια να αντιμετωπισθούν τα σοβαρότερα θέματα, που άπτονται της εφαρμογής του νέου Νόμου για το ΕΥΡΩ και είναι δυνατόν να προκύψουν στην πράξη, κατά το Μεταβατικό Καθεστώς.

Προβλήματα, που τυχόν θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια του έτους 2001, θα αντιμετωπισθούν με νεώτερες οδηγίες μας.

Λόγω του κατεπείγοντος και της σοβαρότητας του θέματος, παρακαλούμε τους κ.Δ/ντές των Δ.Ο.Υ. να εποπτεύσουν την κοινοποίηση της παρούσας στους Προϊστάμενους όλων των τμημάτων και στους υπαλλήλους, προκειμένου έγκαιρα να ενημερωθούν και από 1/1/2001 να προβούν στην ακριβή και απρόσκοπτη εφαρμογή του κοινοποιουμένου Νόμου.

Τέλος, για κάθε ερώτημα σχετικά με το περιεχόμενο της παρούσας, παρακαλούμε να επικοινωνείτε με τις καθύλην αρμόδιες Δ/νσεις, ανάλογα με το αντικείμενο, στο οποίο αναφέρεται το θέμα ή το ερώτημά σας.