Θέμα: Οδηγίες εφαρμογής της Α.1179/2019 απόφασης Διοικητή Α.Α.Δ.Ε.

Με την Α.1179/25.04.2019 απόφαση Διοικητή Α.Α.Δ.Ε (ΦΕΚ 1999/Β΄/31.5.2019) επέρχεται τροποποίηση των διατάξεων των άρθρων 11, 14 και 40 της υπουργικής απόφασης Π.8271/4879/18.12.1987 και καθορίζεται διαδικασία επιστροφής του ΦΠΑ για πράξεις που διενήργησαν οι εκμεταλλευτές πλοίων παράκτιας αλιείας από 26.10.2018 έως και 31.5.2019.

Ειδικότερα, για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή της απόφασης διευκρινίζονται τα εξής:

Ι. Τροποποίηση των διατάξεων των άρθρων 11 και 14 του Κεφαλαίου Γ της Π.8271/4879/1987-παραδόσεις αγαθών σε πλοία

1. Βάσει του άρθρου 269 παρ.2γ του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα - καν. αριθ. 952/2013, για εμπορεύματα απαλλασσόμενα από ΦΠΑ ή ειδικό φόρο κατανάλωσης που παραδίδονται για τον εφοδιασμό πλοίων, ανεξαρτήτως προορισμού του πλοίου, για τα οποία απαιτείται απόδειξη του εφοδιασμού τηρούνται τελωνειακές διατυπώσεις εξαγωγής.

Οι τελωνειακές διατυπώσεις εξαγωγής για εμπορεύματα που παραδίδονται με απαλλαγή ΦΠΑ σε πλοία εφαρμόζονται ανεξάρτητα:

α) του είδους των αγαθών που προορίζονται να παραδοθούν σε πλοία, δηλαδή υλικών και αντικειμένων που προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν στα πλοία, ή καυσίμων - λιπαντικών - τροφοεφοδίων και λοιπών αγαθών που προορίζονται για τον εφοδιασμό των ανωτέρω πλοίων (με τις προϋποθέσεις των περ. α΄και γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ),

β) της ιδιότητας του προσώπου που τα αποκτά (δηλαδή υποκειμένου στο κανονικό καθεστώς ή εκτός πεδίου εφαρμογής των διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ - π.χ. δημόσιο),

γ) του προορισμού του πλοίου, δηλαδή με προορισμό άλλο ΚΜ της Ε.Ε, τρίτη χώρα ή με προορισμό στο εσωτερικό της χώρας,

δ) της κατηγορίας του πλοίου, δηλαδή εάν πρόκειται για πλοία που προορίζονται για την ναυσιπλοΐα ανοιχτής θαλάσσης (τα οποία εκτελούν μεταφορά επιβατών με κόμιστρο ή με τα οποία ασκείται εμπορική, βιομηχανική ή αλιευτική δραστηριότητα), πλοία επιθαλάσσιας αρωγής, πλοία για διάλυση, πλοία του Δημοσίου, ή πολεμικά πλοία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Σημειώνεται ότι οι τελωνειακές διατυπώσεις εξαγωγής πραγματοποιούνται σε ένα πλήρως ηλεκτρονικό περιβάλλον μέσω του υποσυστήματος Ελέγχου Εξαγωγών του μηχανογραφικού συστήματος τελωνείων ICISnet σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί με την αριθ. ΔΤΔ Α 1068392 ΕΞ/26.04.2016 (αντικατάσταση της με αριθ. πρωτ. Δ19Α 5012006 ΕΞ/12.04.2012) - Κεφάλαιο 5. Το υποσύστημα Ελέγχου Εξαγωγών του ICISnet επιτρέπει την επικοινωνία, μέσω ανταλλαγής μηνυμάτων, μεταξύ των εμπλεκόμενων τελωνειακών αρχών (τελωνείο εφοδιασμού και τελωνείο φόρτωσης) και μεταξύ αυτών και των οικονομικών φορέων (προμηθευτών-εφοδιαστών πλοίων). Το ηλεκτρονικό μήνυμα IE 599 - αποδεικτικό της φόρτωσης των αγαθών στο πλοίο χρησιμοποιείται ως δικαιολογητικό της απαλλαγής από ΦΠΑ. Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω τροποποιείται το άρθρο 11 της Π.8271/4879/1987 απόφασης ώστε να είναι εφεξής σαφές ότι τελωνειακές διαδικασίες εφαρμόζονται υποχρεωτικά για όλες τις περιπτώσεις παράδοσης αγαθών σε πλοία με απαλλαγή ΦΠΑ.

2. Κατ’ εξαίρεση των ανωτέρω:

α) για τα πλοία παράκτιας αλιείας δύνανται να εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 12 έως 14 της Π.8271/4879/18.12.1987 δηλ. προμήθεια υλικών (συμπεριλαμβανομένων των λιπαντικών) και αντικειμένων με την έκδοση Δελτίων προμήθειας υλικών και αντικειμένων χωρίς ΦΠΑ. Τα ανωτέρω ισχύουν τόσο πριν τις 03.06.2019 όσο και εφεξής.

Σημειώνεται ότι, η εν λόγω διάταξη δεν αναιρεί τη δυνατότητα των υποκειμένων στο φόρο προμηθευτών-εφοδιαστών πλοίων παράκτιας αλιείας, να ακολουθούν τις τελωνειακές διατυπώσεις εξαγωγής για την παράδοση αγαθών στα πλοία αυτά χρησιμοποιώντας το αποδεικτικό του εφοδιασμού (ηλεκτρονικό μήνυμα ΙΕ 599) ως δικαιολογητικό απαλλαγής από το φόρο προστιθέμενης αξίας.

Ωστόσο, από την ημερομηνία εφαρμογής της απόφασης 03.06.2019, πέραν του ανωτέρω Δελτίου προμήθειας υλικών και αντικειμένων, απαιτείται η προσκόμιση πρόσθετων δικαιολογητικών στους προμηθευτές των αγαθών προκειμένου για την μη επιβάρυνση του παραστατικού πώλησης με ΦΠΑ (άρθρο 14 της ανωτέρω απόφασης). Ειδικότερα από την ως άνω ημερομηνία απαιτείται να προσκομίζεται στον προμηθευτή των αγαθών:

i. Φωτοαντίγραφο της άδειας αλιείας που πρέπει να είναι σε ισχύ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις κείμενες διατάξεις, από την οποία να προκύπτει η χρήση αλιευτικών εργαλείων που αφορούν αποκλειστικά την παράκτια αλιεία.

ii.Βεβαίωση έναρξης εργασιών ή άλλο στοιχείο από το οποίο να αποδεικνύεται ότι ο εκμεταλλευτής είναι υποκείμενος στο «Κανονικό Καθεστώς» και έχει δηλώσει τη διενέργεια αλιευτικής δραστηριότητας, ή στο «Ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς Φ.Π.Α. αλιέων».

Ως άλλο στοιχείο για την επιβεβαίωση της ιδιότητας του υποκείμενου στο φόρο εκμεταλλευτή σκάφους παράκτιας αλιείας ο προμηθευτής έχει υποχρέωση να ζητά από τον αγοραστή κάθε πρόσφορο αποδεικτικό στοιχείο όπως για παράδειγμα η εκτύπωση των «στοιχείων μητρώου» του, από την εφαρμογή «προσωποποιημένη πληροφόρηση» στο σύστημα «TAXISnet», με πρόσφατη ημερομηνία εκτύπωσης.

Επί συνεχόμενων πωλήσεων στους ίδιους λήπτες εφαρμόζονται τα αναγραφόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 40 της Π.8271/4879/18.12.1987. Ειδικότερα για παραδόσεις αγαθών στο ίδιο σκάφος από τον ίδιο προμηθευτή, μέσα στο ίδιο φορολογικό έτος μπορεί να μη ζητούνται κάθε φορά τα σχετικά δικαιολογητικά, που προβλέπονται από την απόφαση αυτή, για την απόδειξη του επαγγελματικού προορισμού του σκάφους, προκειμένου να επισυναφθούν στο στέλεχος του σχετικού τιμολογίου, εφόσον αναγράφεται, στο εκάστοτε τιμολόγιο, ο αριθμός του σχετικού τιμολογίου, στο οποίο, το πρώτο, έχουν επισυναφθεί τα δικαιολογητικά αυτά και βεβαιώνεται με υπογραφή του αγοραστή, ότι τα δικαιολογητικά αυτά εξακολουθούν να ισχύουν.

Σημειώνεται τέλος ότι δεν δικαιούνται χρήσης του ανωτέρω ειδικού δελτίου οι υποκείμενοι στο φόρο - εκμεταλλευτές που διαθέτουν ένα μόνο σκάφος μήκους μέχρι 6 μέτρων που εντάσσονται στο «Απαλλασσόμενο» καθεστώς ΦΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό από την εικόνα του υποκειμένου στο μητρώο της Α.Α.Δ.Ε. πρέπει να προκύπτει ότι ο υποκείμενος έχει αλιευτική δραστηριότητα και δεν εντάσσεται στο απαλλασσόμενο καθεστώς (ως καθεστώς ΦΠΑ θα πρέπει να αναγράφεται είτε «Κανονικό», είτε «Ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς Φ.Π.Α. αλιέων»).

β) για την παράδοση καυσίμων σε πλοία από ελεύθερα αποθέματα εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 19 της απόφασης Τ.1940/41/14.4.2003 (ΦΕΚ Β΄ 516/2.5.2003), όπως ισχύει, ήτοι χρησιμοποιούνται τα Δελτία προμήθειας υλικών και αντικειμένων των άρθρων 12-14 της Π.8271/4878/1987. Η περίπτωση αυτή τυγχάνει εφαρμογής μόνο εφόσον στις περιοχές εφοδιασμού δεν διατίθενται αφορολόγητα καύσιμα δηλ. δεν υπάρχουν φορολογικές αποθήκες ή ειδικές περιστάσεις υπαγορεύουν διαφορετική αντιμετώπιση. Οι ειδικές περιστάσεις θα εξετάζονται από το αρμόδιο τελωνείο κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου.

3. Όσον αφορά τη χρήση του δελτίου προμήθειας υλικών και αντικειμένων διευκρινίζονται επίσης τα εξής σχετικά με την τροποποίηση του άρθρου 14 της Π.8271/4879/18.12.1987:

i. Έχει διαγραφεί από το κείμενο της απόφασης ότι τα αγαθά παραδίδονται από τον προμηθευτή των αγαθών στον λήπτη, με την έκδοση του δελτίου προμήθειας υλικών και αντικειμένων, καθώς είχε δημιουργηθεί σύγχυση, στην περίπτωση που η έκδοση του παραστατικού πώλησης νόμιμα πραγματοποιείται μετά την παράδοση των αγαθών. Προς αποσαφήνιση διευκρινίζεται ότι τα αγαθά είναι δυνατό να παραδίδονται πριν την έκδοση του παραστατικού πώλησης, εφόσον από τις κείμενες διατάξεις προβλέπεται η έκδοση αυτού σε μεταγενέστερο χρόνο από την παράδοση των αγαθών.

ii. Σημειώνεται ότι αποκλειστικά για τις πράξεις που πραγματοποίησαν οι εκμεταλλευτές σκαφών παράκτιας αλιείας από 26.10.2018 έως την έναρξη ισχύος της ανωτέρω απόφασης, δύναται να εκδοθεί πιστωτικό τιμολόγιο λόγω εσφαλμένης χρέωσης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ 1052/2017, ακόμη και εάν οι υποκείμενοι προσκομίσουν εκπρόθεσμα στους προμηθευτές τους τα ως άνω δελτία που διαθέτουν νομίμως.

ΙΙ. Τροποποίηση διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 40 της Π.8271/4879/18.12.1987 - προσδιορισμός της έννοιας των πλοίων τα οποία τυγχάνουν απαλλαγής από ΦΠΑ.

Με την τροποποίηση της παρ. 1 του άρθρου 40 της Π.8271/4879/18.12.1987 ορίζεται εφεξής ότι για την εφαρμογή των διατάξεων της Π.8271/4879/18.12.1987, ως πλοία που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των απαλλαγών της παραγράφου 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ νοούνται τα πλοία που υπάγονται στις οικείες δασμολογικές διακρίσεις του καν. αριθ. (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, όπως ισχύει.

Με την τροποποίηση της εν λόγω διάταξης, οι κατηγορίες πλοίων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων ΦΠΑ (άρθρο 27 παράγραφος 1 περίπτωση α΄ του Κώδικα ΦΠΑ) προσδιορίζονται εννοιολογικά βάσει διατάξεων της ενωσιακής δασμολογικής νομοθεσίας δηλ. βάσει ενός δεσμευτικά ισχύοντος νομικού κειμένου με σκοπό την αποφυγή παρερμηνειών και ορισμών που ενδεχομένως περιορίζουν το εύρος της απαλλαγής από το φόρο. Ειδικότερα, βάσει των διατάξεων του καν. αριθ. 2658/87 για τη στατιστική και δασμολογική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, όπως ισχύει, για τα πλοία των υποπεριπτώσεων αα΄, ββ΄, γγ΄, δδ΄ και εε΄ της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 27 ισχύουν τα ακόλουθα:

1. «Πλοία που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στη ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης και τα οποία εκτελούν μεταφορά επιβατών με κόμιστρο ή με τα οποία ασκείται εμπορική, βιομηχανική ή αλιευτική δραστηριότητα (κωδικοί 8901 10 10, 8901 20 10, 8901 30 10, 8901 90 10, 8902 00 10, 8903 91 10, 8903 92 10, 8904 00 91 και 8906 90 10)»

Στην υποπερίπτωση αα΄ της περίπτωσης α της παραγράφου 1 του Κώδικα ΦΠΑ περιλαμβάνονται τα πλοία που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στη ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης και τα οποία εκτελούν μεταφορά επιβατών με κόμιστρο ή με τα οποία ασκείται εμπορική, βιομηχανική ή αλιευτική δραστηριότητα δηλ. πλοία τα οποία έχουν ναυπηγηθεί για την ανοικτή θάλασσα με μέγιστο εξωτερικό μήκος του κύτους ίσο ή ανώτερο των 12 μέτρων και διενεργούν δραστηριότητα στην ανοικτή θάλασσα η οποία αποδεικνύεται βάσει των οριζομένων στην ΠΟΛ.1177/2018 ΚΥΑ και ΠΟΛ.1187/2018.

Σημειώνεται ότι αλιευτικά πλοία τα οποία δραστηριοποιούνται εκτός ελληνικών χωρικών υδάτων (σε διεθνή ύδατα) υπό τη δικαιοδοσία τρίτων χωρών (πλοία υπερπόντιας αλιείας) στο πλαίσιο αλιευτικής συμφωνίας τρίτων χωρών και της Ε.Ε. ή στο πλαίσιο ιδιωτικής συμφωνίας απαιτείται να διαθέτουν, επιπροσθέτως της επαγγελματικής άδειας αλιείας, και ειδική άδεια αλιείας (άδεια αλίευσης εκτός χωρικών υδάτων) του άρθρου 59 Ν.4235/2014.

2. «Πλοία παράκτιας αλιείας (κωδικός ΣΟ 8902 00 10, 8902 00 90)»

Κριτήριο για τον χαρακτηρισμό ενός πλοίου ως αλιευτικού και την υπαγωγή του στους κωδικούς ΣΟ 8902 00 10 και 8902 00 90 αποτελούν η ναυπήγηση του πλοίου που το καθιστά αξιόπλοο για τη διενέργεια αλιευτικής δραστηριότητας για επαγγελματικούς και όχι ερασιτεχνικούς σκοπούς. Επιπροσθέτως, βάσει των διατάξεων που διέπουν την επαγγελματική αλιεία στη χώρα μας και σχετικών οδηγιών που έχουν δοθεί από το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Εγκύκλιος 176605/28.12.2006 - Κανονισμός Ε.Κ. 1281/2005):

α) Τα επαγγελματικά αλιευτικά πλοία απαιτείται να διαθέτουν επαγγελματική άδεια αλιείας στην οποία αναγράφονται τα αλιευτικά εργαλεία με τα οποία είναι εξοπλισμένα,

β) Τα επαγγελματικά αλιευτικά πλοία παράκτιας αλιείας μπορούν να φέρουν ένα ή περισσότερα αλιευτικά εργαλεία και χαρακτηρίζονται από σχετικούς κωδικούς.

γ) Τα πλοία παράκτιας αλιείας δεν μπορεί να φέρουν τα αλιευτικά εργαλεία «Γρί Γρί» (ημέρας ή νύχτας), «Μηχανότρατα», ή «Μηχανότρατα εκτός ελληνικών χωρικών υδάτων» με κωδικούς εργαλείων OTB και PS. Επομένως, επαγγελματικά αλιευτικά πλοία που φέρουν τα συγκεκριμένα εργαλεία μέσης αλιείας, έστω και αν διαθέτουν κι άλλα εργαλεία που χαρακτηρίζουν την παράκτια αλιεία, θεωρούνται μέσης αλιείας και υπόκεινται στους όρους και τις προϋποθέσεις της ΠΟΛ.1177/2018 Κ.Υ.Α και ΠΟΛ.1187/2018 απόφασης Διοικητή Α.Α.Δ.Ε περί αλιευτικής δραστηριότητας πλοίων στην ανοικτή θάλασσα, ανεξαρτήτως αν διαθέτουν άδεια αλίευσης εκτός χωρικών υδάτων. Συνεπώς, πλοία παράκτιας αλιείας, για σκοπούς απαλλαγής ΦΠΑ, νοούνται τα πλοία τα οποία διαθέτουν επαγγελματική άδεια αλιείας στην οποία αναγράφονται τα αλιευτικά εργαλεία για την παράκτια αλιεία, ανεξαρτήτως εάν έχουν ναυπηγηθεί για την ανοιχτή θάλασσα.

Σημειώνεται ότι τα πλοία παράκτιας αλιείας, ως ανωτέρω, εμπίπτουν στις διατάξεις απαλλαγής ΦΠΑ ανεξαρτήτως των όρων και των προϋποθέσεων απαλλαγής από το φόρο που ισχύουν για τα πλοία που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στην ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης και ανεξαρτήτως εάν διαθέτουν άδεια αλίευσης εκτός χωρικών υδάτων.

3. «Πλοία που προορίζονται για διάλυση (κωδικός ΣΟ 8908 00 00)»

Πρόκειται για πλοία και άλλες πλωτές κατασκευές των δασμολογικών κλάσεων 8901 έως 8907 όταν αυτά παρουσιάζονται με σκοπό τη διάλυσή τους. Πρόκειται για γερασμένα ή κατεστραμμένα πλοία των οποίων τα όργανα και ο μηχανολογικός τους εξοπλισμός μπορεί να έχει ήδη αφαιρεθεί.

4. «Πολεμικά πλοία (κωδικός ΣΟ 8906 10 00) και πλοία του Δημοσίου (κωδικοί ΣΟ 8906 90 10, 8906 90 91, 8906 90 99)»

α) Τα πολεμικά πλοία είναι σχεδιασμένα για πολεμικές επιχειρήσεις με διάφορα επιθετικά ή αμυντικά όπλα και τα οποία ενσωματώνουν διατάξεις για την προστασία από βολές. Είναι επίσης εξοπλισμένα με διατάξεις και συσκευές ανίχνευσης και ακρόασης καθώς και εξοπλισμό ραδιοεπικοινωνίας. Επίσης, πολεμικά πλοία θεωρούνται και ορισμένα ειδικά εξοπλισμένα πλοία που δεν φέρουν όπλα και θωράκιση ωστόσο αναγνωρίζονται ότι προορίζονται αποκλειστικά ή κυρίως για να χρησιμοποιηθούν σε πολεμικές επιχειρήσεις, όπως αποβατικά, ορισμένα συνοδευτικά στόλου (για την μεταφορά πυρομαχικών) και πλοία για την μεταφορά στρατευμάτων καθώς και τα υποβρύχια.

β) Πλοία του Δημοσίου θεωρούνται αυτά που διαθέτουν ορισμένα χαρακτηριστικά πολεμικών πλοίων αλλά χρησιμοποιούνται από τις δημόσιες αρχές (πχ Τελωνειακή Υπηρεσία, Αστυνομία κλπ).

5. «Ναυαγοσωστικά (κωδικοί ΣΟ 8906 90 10, 8906 90 91 και 8906 90 99) και άλλα πλοία επιθαλάσσιας αρωγής (κωδικοί ΣΟ 8904 00 10, 8904 00 91 και 8904 00 99)»

Τα ναυαγοσωστικά των εν λόγω διακρίσεων προορίζονται να τοποθετηθούν σε ορισμένα σημεία στην περίμετρο της ακτής για την βοήθεια πλοίων σε κίνδυνο.

Πλοία επιθαλάσσιας αρωγής εννοούνται τα ρυμουλκά πλοία της διάκρισης ΣΟ 8904 00 10 καθώς και τα προωθητικά των διακρίσεων 8904 00 91 και 8904 00 99.

Ειδικότερα :

α) Ρυμουλκά πλοία νοούνται τα πλοία που είναι κυρίως κατασκευασμένα για να έλκουν άλλα πλοία και διαφοροποιούνται από άλλα πλοία από τον ενισχυμένο, ειδικού σχήματος σκελετό τους, τις ισχυρές κινητήριες μηχανές που είναι δυσανάλογες ως προς το μέγεθος του πλοίου καθώς και από διάφορες διατάξεις του καταστρώματος για τη στερέωση σχοινιών ρυμουλκήσεως, σχοινιών πρόσδεσης κ.λ.π.

β) Προωθητικά πλοία νοούνται τα πλοία που είναι ειδικά κατασκευασμένα για την προώθηση φορτηγίδων, φορτηγίδων-δεξαμενών κ.λ.π και διακρίνονται για την πεπλατυσμένη πλώρη τους (για σκοπούς ώθησης) και την υπερυψωμένη θέση του θαλάμου πηδαλιούχησης που μπορεί να είναι τηλεσκοπικός.

γ) Στις συγκεκριμένες δασμολογικές διακρίσεις εμπίπτουν επίσης και «πλοία ρυμουλκά – προωθητικά» δηλ. πλοία τα οποία έχουν κατασκευαστεί για χρήση τόσο ως ρυμουλκά όσο και ως προωθητικά. Τα πλοία αυτά διαθέτουν πεπλατυσμένη πλώρη και η πρύμνη τους είναι διευθετημένη με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να έλκουν προς την κατεύθυνση αυτή και να ρυμουλκούν.

Ο ΑΝ. ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΕΥΘ. ΣΑΪΤΗΣ