ΙΙΙ. Παράδειγμα θεμελίωσης δικαιώματος αφενός αυτοτελώς και αφετέρου σύμφωνα με το άρθρο 52 του Ε.Κ. 883/2004– Αίτημα για συνταξιοδότηση με την συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας 15 έτη ασφάλισης (2ο): 

Με τον ίδιο τρόπο υπολογίζεται το ποσό της κύριας σύνταξης στις περιπτώσεις που εφαρμόζεται η αρχή του συνυπολογισμού βάσει των διατάξεων της εκάστοτε εφαρμοζόμενης Διμερούς Συμφωνίας Κοινωνικής Ασφάλισης. Στις περιπτώσεις εφαρμογής των κανόνων των Διμερών Συμφωνιών Κοινωνικής Ασφάλισης, ο συνυπολογισμός περιόδων ασφάλισης ενεργοποιείται μόνο εφόσον αυτό είναι αναγκαίο, δηλαδή μόνο εφόσον ο δικαιούχος δεν θεμελιώνει αυτοτελές δικαίωμα σε συνταξιοδοτική παροχή. Έτσι, στο ανωτέρω παράδειγμα ο ασφαλισμένος θα δικαιούταν συνταξιοδοτική παροχή ύψους 148,68€.

Σημειώνεται ότι σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει χρόνος κατοικίας στην Ελλάδα, ή υπάρχει χρόνος κατοικίας κάτω του έτους (άρθρο 52 του Ε.Κ. 882/2004 και αντίστοιχα άρθρα των Διμερών Συμφωνιών Κοινωνικής Ασφάλισης) είναι ευνόητο ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις συνυπολογισμού περιόδων κατοικίας και κατ’ επέκταση χορήγησης του τμήματος της εθνικής σύνταξης. Επομένως, θα δοθεί μόνο το τμήμα της ανταποδοτικής σύνταξης. To ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που οι περίοδοι κατοικίας στην Ελλάδα, και οι περίοδοι κατοικίας σε άλλο κράτος που δύνανται να συνυπολογισθούν, δεν αρκούν για την συμπλήρωση 15 ετών κατοικίας.

VI. Παράδειγμα ασφαλισμένου χωρίς κατοικία στην Ελλάδα:

Μέλος εταιρείας στην Ελλάδα και υποχρεωτικά ασφαλιστέος στον ΟΑΕΕ για 20 έτη, ο οποίος κατοικεί σε μια Τρίτη χώρα ή σε κάποια χώρα της Ε.Ε-Ε.Ο.Χ-Ελβετία ή χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Διμερή Συμφωνία Κοινωνικής Ασφάλισης για όλο του τον βίο, δικαιούται ανταποδοτική σύνταξη όχι όμως εθνική από τη στιγμή που δεν έχει κατοικήσει τουλάχιστον 1 έτος στην Ελλάδα.

V. Παράδειγμα ασφαλισμένου με 1 έτος κατοικίας στην Ελλάδα:

Ελληνική ασφάλιση: Μέλος εταιρείας στην Ελλάδα και υποχρεωτικά ασφαλιστέος στον ΟΑΕΕ για 13 έτη.

Ελληνική κατοικία: 6 έτη

Γερμανική ασφάλιση:2 έτη

Γερμανική κατοικία: 2 έτη

Στην προκειμένη περίπτωση ο ασφαλισμένος θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω γήρατος. Κατά τον υπολογισμό των δύο μερών της σύνταξης χορηγείται το τμήμα της ανταποδοτικής σύνταξης, ωστόσο τα έτη κατοικίας (στο σύνολο 8) δεν επαρκούν για τον υπολογισμό της εθνικής σύνταξης. Επομένως, το εν λόγω κομμάτι δεν θα χορηγηθεί.

Ιδιαιτερότητες Διμερούς Σύμβασης Κοινωνικής Ασφάλισης με τον Καναδά:

Στη Διμερή Συμφωνία Κοινωνικής Ασφάλισης μεταξύ Ελλάδος και Καναδά προβλέπεται ότι λαμβάνεται υπόψη τόσος χρόνος ασφάλισης και κατοικίας στην αντισυμβαλλόμενη χώρα, όσος απαιτείται για τη θεμελίωση δικαιώματος. Οι περίοδοι ασφάλισης ή κατοικίας οι οποίες λαμβάνονται υπόψη δεν δύνανται να είναι παράλληλοι σε άλλες περιόδους ασφάλισης ή κατοικίας.

Πιο συγκεκριμένα, στο άρθρο ΙΧ παρ.1 της Διμερούς Σύμβασης Κοινωνικής Ασφάλισης μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Καναδά, η οποία κυρώθηκε με το ν. 2492/1997 (Α’ 83) «Περίοδοι σύμφωνα με την Καναδική και την Ελληνική Νομοθεσία» προβλέπεται ότι «1. Εάν ένα πρόσωπο δεν δικαιούται να λάβει παροχή επειδή δεν έχει συγκεντρώσει επαρκείς πιστωθείσες περιόδους σύμφωνα με τη νομοθεσία ενός Μέρους, η θεμελίωση του δικαιώματος του προσώπου αυτού για την καταβολή της παροχής αυτής θα γίνει με συνυπολογισμό των περιόδων αυτών και, στο μέτρο που απαιτείται, των περιόδων που πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με τη νομοθεσία του άλλου Μέρους, όπως ορίζεται στις παραγράφους 2 μέχρι 4, με την προϋπόθεση ότι οι περίοδοι δεν συμπίπτουν».

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο XIV παρ.2 της Συμφωνίας «εάν ένα πρόσωπο δικαιούται να λάβει παροχή μόνο με την εφαρμογή των περί συνυπολογισμού διατάξεων του Κεφαλαίου 1, η οφειλόμενη σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία παροχή καθορίζεται ως ακολούθως:

(α) Ο αρμόδιος ελληνικός οργανισμός υπολογίζει αρχικά το ποσό της παροχής που θα εχορηγείτο στον ενδιαφερόμενο (θεωρητικό ποσό) εάν οι πιστωθείσες περίοδοι, που πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με την καναδική νομοθεσία, και συνυπολογίσθηκαν σύμφωνα με τις περί συνυπολογισμού διατάξεις του Κεφαλαίου 1 για τη θεμελίωση δικαιώματος για παροχές γήρατος, αναπηρίας και επιζώντων, είχαν πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τη δική του νομοθεσία.

(β) Για τον υπολογισμό του ποσού της παροχής, ο αρμόδιος οργανισμός λαμβάνει υπόψη το μισθό (αποδοχές), εισόδημα ή εισφορές που καταβλήθηκαν κατά τη διάρκεια των πιστωθεισών περιόδων σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία.

(γ) Εάν το καθοριζόμενο κατά τα ανωτέρω ποσό υπολείπεται της ελάχιστης παροχής, που προβλέπεται σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, τότε το ποσό της ελάχιστης παροχής θα ληφθεί υπόψη.

(δ) Εάν το ποσό της παροχής είναι ανεξάρτητο από τη διάρκεια των πιστωθεισών περιόδων, αυτό το ποσό λαμβάνεται ως θεωρητικό ποσό.

(ε) Με βάση το ποσό που υπολογίσθηκε σύμφωνα με τα προηγούμενα εδάφια της παρούσας παραγράφου, ο αρμόδιος οργανισμός υπολογίζει το ποσό της μερικής παροχής που πρέπει να καταβληθεί από αυτόν κατά την αναλογία που υπάρχει μεταξύ της διάρκειας των πιστωθεισών περιόδων, που πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με τη δική του νομοθεσία και της συνολικής διάρκειας των πιστωθεισών περιόδων που λήφθηκαν υπόψη.» Ως πιστωθείσα περίοδος που πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με την καναδική νομοθεσία ορίζεται στο άρθρο Ι παρ. 1(γ) η περίοδος «εισφορών ή διαμονής η οποία επιτρέπει την κτήση δικαιώματος σε παροχή, σύμφωνα με την καναδική νομοθεσία, και συμπεριλαμβάνει οποιαδήποτε περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας καταβάλλεται σύνταξη αναπηρίας, σύμφωνα με το Σύστημα Συντάξεων του Καναδά».

Επομένως, κατά τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης σύμφωνα με τους κανόνες περί συνυπολογισμού της Σύμβασης, το θεωρητικό ποσό διαμορφώνεται με συνυπολογισμό των πιστωθεισών περιόδων, σύμφωνα με τη νομοθεσία του Καναδά, που απαιτούνται για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.

VI. Παράδειγμα θεμελίωσης δικαιώματος με συνυπολογισμό χρόνου ασφάλισης και διαμονής στον Καναδά – Αίτημα για συνταξιοδότηση με την συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας με 15 έτη ασφάλισης:

Ελληνική ασφάλιση 5 ετών

Ελληνική κατοικία 7 ετών

Καναδική ασφάλιση 8 ετών

Καναδική διαμονή 40 ετών

Μ.Ο. Συνταξίμων Αποδοχών = 1.200 €

67 ετών

Θεμελιώνεται δικαίωμα σε σύνταξη γήρατος μόνο με συνυπολογισμό περιόδων ασφάλισης στον Καναδά (στο 67 ο έτος της ηλικίας με 15 έτη ασφάλισης). Επομένως, ο υπολογισμός θα γίνει ως εξής:

Υπολογισμός Σύνταξης

Ανταποδοτική Σύνταξη

Για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων 15 ετών (ελάχιστη περίοδος ασφάλισης για την θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος) λαμβάνονται υπόψη τα 5 έτη ασφάλισης στην Ελλάδα, τα 8 έτη ασφάλισης στον Καναδά καθώς και 2 έτη διαμονής στον Καναδά. Ως προς τον τρόπο υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, ο ΕΦΚΑ υπολογίζει ένα θεωρητικό ποσό με το ποσοστό αναπλήρωσης που θα υπολογιζόταν αν όλα τα λαμβανόμενα υπόψη χρόνια είχαν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, αποδίδει το τμήμα του ποσού που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης που έχει πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΟΣΟ

1.200 € (Μ.Ο. Συνταξίμων Αποδοχών)*11,55% (Ποσοστό Αναπλήρωσης για 15 έτη) = 138,60 €

ΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΧΗ

138,60€ * 5 έτη ελληνικής ασφάλισης /15 έτη συνολικής ασφάλισης = 46,20 € Εθνική σύνταξη:

Ως προς τον τρόπο υπολογισμού της εθνικής σύνταξης, ο ΕΦΚΑ υπολογίζει ένα θεωρητικό ποσό, λαμβάνοντας υπόψη τόσο χρόνο ασφάλισης και κατοικίας όσος απαιτείται, θεωρώντας ότι τα χρόνια αυτά έχουν πραγματοποιηθεί στην νομοθεσία της Ελλάδας. Στη συνέχεια, αποδίδει το τμήμα του ποσού που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης και κατοικίας που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΟΣΟ

Η Εθνική σύνταξη που αντιστοιχεί σε 15 έτη ασφάλισης είναι 345,60€. Μειώσεις λόγω κατοικίας : 345,60*15/40= 129,60€.

ΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΧΗ

Μειώσεις λόγω ασφάλισης: 129,60€ * 5 έτη (Ελληνική Ασφάλιση) /15 (ελάχιστη προϋπόθεση ετών ασφάλισης) = 43,20 €

Μειώσεις λόγω κατοικίας: 43,20€ * 7 (Ελληνική Κατοικία) /15 = 20,16 €

Άρα η συνταξιοδοτική παροχή του ασφαλισμένου στο παράδειγμα αυτό ανέρχεται σε 66,36 € (46,20€+20,16€).

Τα ανωτέρω έχουν ανάλογη εφαρμογή και σε κάθε άλλη Διμερή Συμφωνία Κοινωνικής Ασφάλισης με αντίστοιχη πρόβλεψη.

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΡ. ΟΓΑ ΠΡΙΝ ΤΟ 1998

Οι ασφαλισμένοι ΟΓΑ με χρόνους ασφάλισης πριν το 1998, οι οποίοι καλύπτουν την προϋπόθεση υποχρέωσης ασφάλισης στον κλάδο κύριας ασφάλισης του πρ. ΟΓΑ (ν. 2458/97) βάσει ασφάλισης σε χώρα Ε.Ε. ή Διμερών μετά το 1998, για το μέρος της σύνταξης το οποίο υπολογίζεται με βάση το ν.4387/2016 (άρθρο 99, «Μεταβατικές διατάξεις για συνταξιοδοτικές παροχές ασφαλιζομένων στον ΟΓΑ» ), τεκμαίρεται ότι έχουν μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές για το εν λόγω διάστημα ίσες με το 70% του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου μισθού άγαμου μισθωτού.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ