Αθήνα, 20.11.2018

Αριθμ. Πρωτ.: 2316 ΕΞ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ & ΕΛΕΓΧΩΝ Ν.Π.Δ.Δ.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΛΟΤ)

ΣΛΟΤ 2316/2018

ΘΕΜΑ : Δεν επιτρέπεται η τήρηση βιβλίων και η σύνταξη οικονομικών καταστάσεων σε ξένο νόμισμα

ΕΡΩΤΗΜΑ

Αντικείμενο της εταιρείας, είναι η εμπορία αεροπορικών καυσίμων καθώς και η παροχή υπηρεσιών εφοδιασμού αεροσκαφών. Στο πλαίσιο αυτό συμμετέχει μαζί με αντίστοιχου σκοπού ξένες εταιρείες στο Διεθνές σύστημα πωλήσεων αεροπορικών καυσίμων της……… για ανεφοδιασμό πελατών της σε αεροδρόμια του εξωτερικού, καθώς και για τον ανεφοδιασμό πελατών είτε δικών της είτε των αλλοδαπών εταιρειών που μετέχουν στο εν λόγω Σύστημα σε αεροδρόμια της Ελλάδας. Στα πλαίσια της εμπορικής της δραστηριότητας, η εταιρεία μας πωλεί και παραδίδει σε Ελληνικούς Αερολιμένες καύσιμα αεροπορικού τύπου σε αεροσκάφη συμβεβλημένων με την ίδια ή με μετέχουσα στο Σύστημα αλλοδαπή εταιρεία πελατών, που εκτελούν ιδιωτικές ή εμπορικές πτήσεις. Καθ’ όσον δε αφορά το τίμημα των εν λόγω πωλήσεων, τούτο καταβάλλεται σ’ εμάς από την αλλοδαπή εταιρεία διαχείρισης του συστήματος …… (CENTRAL SETTLEMENTS AVIATION), η οποία το λαμβάνει από την εκάστοτε συμβεβλημένη με τον πελάτη αλλοδαπή εταιρεία εμπορίας καυσίμων που διατηρεί τη σχέση με τον πελάτη, του οποίου φέρει και τον πιστωτικό κίνδυνο. Στην εν λόγω εταιρεία εμπορίας της αλλοδαπής, αποδίδουμε τη συμφωνημένη της προμήθεια για τις πωλήσεις μας προς τους πελάτες της. (Αντίστοιχα και αντίστροφα, λαμβάνουμε προμήθεια από τις αλλοδαπές εταιρείες εμπορίας που συμμετέχουν στο σύστημα για τις πωλήσεις που πραγματοποιούν στη χώρα δραστηριοποίησής τους προς αεροσκάφη συμβεβλημένων με εμάς Ελληνικών αεροπορικών εταιρειών σε αεροδρόμια της αλλοδαπής).

Ήτοι η εταιρεία μας ως κύρια δραστηριότητα έχει τη διενέργεια πωλήσεων αεροπορικών καυσίμων σε αεροπορικές εταιρείες που διενεργούν διεθνείς πτήσεις.

Όπως προκύπτει από την προηγηθείσα περιγραφή της εμπορικής δραστηριότητας της εταιρείας μας, από τη φύση αυτής της εμπορικής δραστηριότητας, είμαστε αναγκασμένοι ένα μεγάλο μέρος των τιμολογήσεών μας (μεγαλύτερο του 65%) να το πραγματοποιούμε σε ξένο νόμισμα αλλά και να εισπράττουμε τις προμήθειές μας σε ξένο νόμισμα από τις αντισυμβαλλόμενές μας αλλοδαπές εταιρείες. Επειδή μεταξύ του χρόνου τιμολογήσεως και του χρόνου καταβολής του τιμήματος, κατά την εμπορική συμφωνία η οποία λαμβάνει χώρα, είτε μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα (πιστούμενο τίμημα), είτε ο πελάτης μας προπληρώνει, η ισοτιμία του νομίσματος με το οποίο γίνεται η εξόφληση της οφειλής κάθε φορά, τυχαίνει να διαφοροποιείται από αυτή που ίσχυε κατά το χρόνο εκδόσεως του τιμολογίου. Το γεγονός αυτό δημιουργεί εκ των πραγμάτων συναλλαγματικές διαφορές, τις οποίες η εταιρεία μας δεν ελέγχει ούτε και δύναται να επηρεάσει με κάποιο τρόπο. Οταν η ισοτιμία ευρώ/ξένου νομίσματος (π.χ. δολαρίου) είναι υπέρ του ευρώ έχουμε έσοδα, όταν η ισοτιμία ευρώ/ξένου νομίσματος είναι υπέρ του ξένου νομίσματος, έχουμε συναλλαγματική διαφορά ως δαπάνη της εταιρείας. 

Αντίστοιχα, το ίδιο πραγματοποιείται και στις αγορές μας (και αντίστοιχες πληρωμές μας) του αεροπορικού καυσίμου, για τις οποίες στο μεγαλύτερο μέρος τους (μεγαλύτερο του 80%) η τιμολόγισή τους από τους προμηθευτές μας είναι σε ξένο νόμισμα.

Προκειμένου να μην εμφανίζεται αυτό το φαινόμενο, της καταχώρησης δηλαδή στα βιβλία της εταιρείας εσόδων και εξόδων απο συναλλαγματικές διαφορές που προκύπτουν από τον ετεροχρονισμό της μετατροπής σε ευρώ των απαιτήσεων και υποχρεώσεων της εταιρείας, που αρχικά είχαν εκφραστεί σε ξένο νόμισμα, εξετάζουμε την περίπτωση να τηρούνται τα βιβλία μας και να εκδίδονται τα στοιχεία μας σε δολάρια. Εξυπακούεται ότι τα λαμβανόμενα παραστατικά που εκφράζονται σε ευρώ θα μετατρέπονται για την καταχώρισή τους στα βιβλία μας επίσης σε δολάρια.

Παρακαλούμε όπως έχουμε την άποψή σας κατά πόσον από τις ισχύουσες διατάξεις παρέχεται αυτή η δυνατότητα τήρησης των βιβλίων, έκδοσης των στοιχείων και σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων σε διαφορετικό νόμισμα από το επίσημο νόμισμα της χώρας, συγκεκριμένα σε δολάρια, δεδομένου ότι ο μεγαλύτερος όγκος των συναλλαγών μας πραγματοποιείται σε δολάρια καθώς και τον τρόπο εφαρμογής.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σε σχέση με το ερώτημά σας , στον Ν. 4308 (ΦΕΚ Α' 251/24-11-2014) «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις» προβλέπονται οι κατωτέρω ορισμοί και διατάξεις, που αφορούν όλες τις οντότητες που υποχρεούνται στην εφαρμογή του Νόμου αυτού, ανεξαρτήτως του λογιστικού πλαισίου που χρησιμοποιούν (ΕΛΠ ή ΔΠΧΑ)

Συγκεκριμένα αναφέρονται τα εξής:

α) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: ΟΡΙΣΜΟΙ

• Λογιστικά αρχεία (accounting records): Λογιστικά αρχεία είναι τα ηλεκτρονικά ή φυσικά μέσα, στα οποία περιέχονται πληροφορίες αναγκαίες για την κατάρτιση και τον έλεγχο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων μιας οντότητας. Τα λογιστικά αρχεία περιλαμβάνουν βάσεις πρωτογενών πληροφοριακών δεδομένων, παραστατικά των συναλλαγών και γεγονότων (λογιστικά στοιχεία), και άλλα λογιστικά αρχεία (λογιστικά βιβλία) στα οποία καταχωρούνται δεδομένα των συναλλαγών και γεγονότων.
• Λογιστικά στοιχεία (παραστατικά) (supporting documentation): Λογιστικά στοιχεία ή παραστατικά είναι τα πάσης φύσεως στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των παραστατικών πώλησης, που εκδίδονται από την οντότητα ή από τρίτο σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, τα οποία τεκμηριώνουν τις συναλλαγές και τα γεγονότα της οντότητας.

β) Αρθρο 3. Λογιστικό σύστημα και βασικά λογιστικά αρχεία
«………………………………….
5. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί τη λογιστική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της οντότητας, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί και τη φορολογική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό τη συμμόρφωση με τη φορολογική νομοθεσία και την υποβολή φορολογικών δηλώσεων. 
6.…………………………………………………………………... 
7. Τα λογιστικά στοιχεία (παραστατικά), συμπεριλαμβανομένων των τιμολογίων πώλησης, επιτρέπεται να συντάσσονται σε γλώσσα άλλη από την Ελληνική. Τα λογιστικά βιβλία (αρχεία) τηρούνται στην Ελληνική γλώσσα.
8…………………………………………………………………………
……………………………………………………………………..»

γ) Αρθρο 5. Διασφάλιση αξιοπιστίας λογιστικού συστήματος -
«………………………………………………………………………….

17. Η οντότητα πρέπει να παρέχει στις αρμόδιες αρχές και στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, όταν ζητηθεί, μετάφραση κάθε αρχείου που έχει συνταχθεί σε ξένη γλώσσα ή που έχει εκφραστεί σε ποσά ξένου νομίσματος, στην ελληνική γλώσσα και στο εθνικό νόμισμα, αντίστοιχα. Η μετάφραση αυτή δίδεται εντός ευλόγου χρόνου που ορίζεται από τις αρμόδιες αρχές. Η μετατροπή ποσών στο εθνικό νόμισμα γίνεται, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του άρθρου 27 του παρόντος νόμου.

Επιπλέον στη λογιστική οδηγία εφαρμογής του Ν. 4308 /2014 αναφέρονται τα εξής:

Άρθρο 3 Λογιστικό σύστημα και βασικά λογιστικά αρχεία

3.1.1 Το λογιστικό σύστημα μιας οντότητας περιλαμβάνει τα διάφορα λογιστικά αρχεία αλλά και τις διαδικασίες και μεθόδους για την καταχώρηση των σχετικών συναλλαγών και γεγονότων, καθώς και για την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Τα λογιστικά αρχεία περιλαμβάνουν τόσο τα τηρούμενα «λογιστικά βιβλία», όσο και τα «λογιστικά στοιχεία» (παραστατικά). Σημειώνεται ότι όπου σε άλλους νόμους γίνεται χρήση του όρου «Βιβλία και στοιχεία» ο όρος αυτός αναφέρεται στα λογιστικά αρχεία (λογιστικά βιβλία και λογιστικά στοιχεία) του παρόντος νόμου.

3.1.3 Τα λογιστικά βιβλία, άλλα πρωτογενή ή δευτερογενή αρχεία και παραστατικά, όπου συντρέχει περίπτωση, υποστηρίζουν τις συντασσόμενες λογιστικές καταστάσεις.

Δεδομένης της αναφοράς της παραγράφου 7 του άρθρου 3: «…Τα λογιστικά βιβλία (αρχεία) τηρούνται στην Ελληνική γλώσσα», κατά τη γνώμη μας, η αληθής αναφορά στην παράγραφο 17 του άρθρου 5 του Ν.4308/2014 «……μετάφραση κάθε αρχείου που έχει συνταχθεί ……» είναι : «….μετάφραση κάθε λογιστικού στοιχείου που έχει συνταχθεί …» .

Κατά συνέπεια, από τις ανωτέρω διατάξεις του Νόμου παρέχεται η δυνατότητα της σύνταξης μόνο των λογιστικών στοιχείων (παραστατικά) σε ξένη γλώσσα και σε διαφορετικό από το Ευρώ νόμισμα και υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 17 του άρθρου 5 του Ν.4308/2014, ενώ δεν προβλέπεται η τήρηση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) και η σύνταξη των Χρηματοοικονομικών καταστάσεων σε άλλη γλώσσα και σε διαφορετικό νόμισμα από το Ευρώ.

Σε ότι αφορά την Φορολογική βάση καταχώρισης των συναλλαγών, της οποίας η τήρηση είναι υποχρεωτική (Παράγραφος 5 του άρθρου 3 του Ν.4308/2014), είναι προφανές ότι δεν παρέχεται άλλη δυνατότητα πλην της τηρήσεώς της στην Ελληνική γλώσσα και σε Ευρώ.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΛΟΤ Χαράλαμπος Ξένος

ΤΑ ΜΕΛΗ
Ελένη Ρογδάκη – Χαραμή
Δημήτριος Κακούρας
Χαράλαμπος Συρούνης
Νικόλαος Σγουρινάκης