ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 14η Φ.Π.Α.
ΤΜΗΜΑΤΑ: Α΄, Β΄, Ε΄

Αρ.Πρωτ.: Π.5749
Αθήνα 26 Αυγούστου 1987
ΠΟΛ. 246

ΘΕΜΑ: Οδηγίες για την εφαρμογή της Π.2869/2389/87 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, που αφορά τη διαδικασία καταβολής του Φ.Π.Α. των επενδυτικών αγαθών.

Με αφορμή ερωτήματα που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία Φ.Π.Α. σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής της παραπάνω απόφασης, σας γνωρίζουμε τα παρακάτω:

1. Στις διατάξεις της απόφασης Π.2869 ΠΟΛ.137/4.5.1987 μπορούν να υπαχθούν όλες οι μεταποιητικές επιχειρήσεις, βιομηχανικές και βιοτεχνικές όλων των κλάδων, ενώ δεν υπάγονται οι οικοτεχνίες.

Προκειμένου μια επιχείρηση να χαρακτηριστεί σαν βιοτεχνία, θα πρέπει οι εργασίες παραγωγής, κατασκευής, επεξεργασίας, μετατροπής, εξευγενισμού ή συναρμολόγησης που γίνονται με μηχανικά ή χημικά και άλλα μέσα ή ακόμα και με χειρωνακτική εργασία, να καταλήγουν στη δημιουργία ενός νέου προϊόντος, διαφορετικού από την πρώτη ύλη που έχει χρησιμοποιηθεί.

Με βάση τα παραπάνω, υπάγονται στις διατάξεις αυτής της απόφασης και τα τυπογραφεία, τα ελαιοτριβεία, οι επιχειρήσεις που με τη χρησιμοποίηση δικού τους πάγιου εξοπλισμού(στούντιο) και μηχανικών μέσων παράγουν κινηματογραφικές και τηλεοπτικές ταινίες, οι επιχειρήσεις που με μηχανολογικό εξοπλισμό κάνουν μαζικά εμφάνιση και εκτύπωση φωτογραφιών.

Στην έννοια επίσης των επιχειρήσεων που μπορούν να υπαχθούν στην παραπάνω απόφαση, συμπεριλαμβάνονται και οι επιχειρήσεις που με μηχανικά μέσα κάνουν διαλογή, συσκευασία ή τυποποίηση διαφόρων προϊόντων καθώς και οι επιχειρήσεις κατάψυξης ή αφυδάτωσης προϊόντων που παράγουν οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις, τα συνεργεία επισκευής αυτοκινήτων και μηχανημάτων γενικά, καθώς και τα μηχανουργεία.

Στις διατάξεις αυτής της απόφασης δεν υπάγονται γενικά οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, έστω και αν χρησιμοποιούν μηχανικά μέσο, όπως οι επιχειρήσεις επισκευής μηχανών γραφείου, επισκευής ηλεκτρικών συσκευών, επισκευής υποδημάτων, επισκευής ρολογιών, τα κομμωτήρια, τα ινστιτούτα καλλονής, οι φωτογράφοι, καθώς και οι επιχειρήσεις απλής αναπαραγωγής κινηματογραφικών, τηλεοπτικών ταινιών και βιντεοταινιών, έστω και αν η αναπαραγωγή γίνεται από τον ένα τύπο ταινίας στον άλλο ή αν μεταγλωττίζονται ή υποτιτλίζονται πριν αναπαραχθούν.

Επομένως πότε μία επιχείρηση χαρακτηρίζεται σαν βιομηχανία ή βιοτεχνία, είναι θέμα πραγματικό και θα κρίνεται με βάση τα στοιχεία του φακέλου του υποκείμενου.

Συμπληρωματικό στοιχείο προκειμένου ο οικον. έφορος να κρίνει ότι πρόκειται για βιοτεχνική επιχείρηση της παραγράφου 1 της απόφασης Π.2869/87, αποτελεί η βεβαίωση του βιοτεχνικού επιμελητηρίου από την οποία θα φαίνεται και η επαγγελματική κατηγορία της επιχείρησης.

2. Στις διατάξεις αυτής της απόφασης σύμφωνα με την παράγραφο 1 υπάγονται οι αγροτικές επιχειρήσεις, εφόσον έχουν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς του ΦΠΑ. 

Αγροτικές επιχειρήσεις θεωρούνται αυτές που ασκούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 34 του Ν. 1642/86.

3. Στην έννοια των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που αναφέρεται στην παράγραφο 1 της απόφασης, δεν συμπεριλαμβάνονται τα διαμερίσματα που προορίζονται για τουριστική χρήση (ενοικιαζόμενα δωμάτια).

4. Για τις νεοϊδρυόμενες επιχειρήσεις στοιχείο κρίσης για το αν πρόκειται για επιχείρηση της παραγράφου 1 της απόφασης αυτής, αποτελεί τόσο η δήλωση έναρξης του υποκείμενου και η δραστηριότητα που δηλώθηκε σ΄ αυτή, όσο και η λεπτομερής κατά το δυνατόν περιγραφή της δραστηριότητας που θα αναπτύξει η επιχείρηση, η οποία θα πρέπει να γίνεται στην υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/86 (ή του Ν.Δ. 105/69 μέχρι να κυκλοφορήσουν τα νέα έντυπα) που προβλέπεται στην παρ. 2 περ. β΄ της απόφασης.

Σημειώνουμε εδώ με έμφαση, ότι εκτός των άλλων κυρώσεων που προβλέπονται για την υποβολή ψευδούς δήλωσης, ο οικον. Έφορος μπορεί να επιβάλλει και τα πρόστιμα του άρθρου 48 του Ν. 1642/86.

5. Τα μηχανήματα, εξαρτήματα και λοιπά όργανα, καθώς και τα ανταλλακτικά τους, εφόσον αγοράζονται ή εισάγονται μαζί, προκειμένου να υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης, πρέπει να εξυπηρετούν τις ανάγκες της επιχείρησης και να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγική διαδικασία ή να συνδέονται στενά με αυτήν και η χρησιμοποίησή τους να συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας, όπως για παράδειγμα ηλεκτρονικοί υπολογιστές και λοιπά συστήματα μηχανογράφησης ή αυτοματοποίησης εργασιών, μηχανήματα και όργανα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στην εφαρμοσμένη βιομηχανική και μεταλλευτική έρευνα.

Στην έννοια του μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, υπάγονται και τα μεταφορικά μέσα που προορίζονται για τη διακίνηση υλικών, προϊόντων, τη μαζική μεταφορά εργατοτεχνιτών και υπαλληλικού προσωπικού, με εξαίρεση τα επιβατικά ΙΧ μέχρι εννέα (9) θέσεων, τα σκάφη αναψυχής, τις μοτοσυκλέττες, τα αεροσκάφη κτλ για τα οποία δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 4 περ. ε΄ του Ν. 1642/86.

Στην έννοια του λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβάνεται και ο πάγιος εξοπλισμός εκτός από τα κτίρια και τα κτίσματα γενικά, εφόσον εξυπηρετεί τις ανάγκες της επιχείρησης και συνδέεται ή έμμεσα με την παραγωγική διαδικασία, έστω και αν αυτός ο εξοπλισμός δεν είναι μηχανολογικός, όπως για παράδειγμα τα βαρέλια παλαίωσης του κρασιού μιας οινοποιητικής επιχείρησης, οι ιστοί περιέλιξης (μπομπίνες) μιας κλωστοϋφαντουργίας, οι πάγκοι για το στέγνωμα των προϊόντων μιας βιομηχανίας ζυμαρικών.

Δεν μπορούν όμως να θεωρηθούν σαν μηχανολογικός και λοιπός εξοπλισμός, τα κάθε είδους έπιπλα, σκεύη και εξοπλισμός γραφείων όπως οι γραφομηχανές, αριθμομηχανές, ανεμιστήρες, υλικά συσκευασίας κτλ.

Επίσης δεν υπάγονται στις διατάξεις αυτής της απόφασης, τα δομικά και μονωτικά υλικά, τα ηλεκτρικά καλώδια, οι σωλήνες και λοιπά υλικά που ενσωματώνονται στα κτίρια κατά την κατασκευή τους ή αποτελούν μέρος του κτιρίου ή του κτίσματος, όπως για παράδειγμα η τοποθέτηση μιας έτοιμης στέγης ή μιας περίφραξης.

Τα παραπάνω όμως δεν ισχύουν για μηχανήματα τα οποία θεωρούνται μηχανολογικός ή λοιπός εξοπλισμός και τα οποία για να λειτουργήσουν, πρέπει να στερεωθούν σταθερά στο έδαφος ή να ενσωματωθούν σε κτίρια, όπως για παράδειγμα ο μηχανισμός του ανελκυστήρα ή ένα αντλητικό συγκρότημα.

6. Ειδικότερα για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, διευκρινίζουμε ότι στις διατάξεις αυτής της απόφασης, εκτός από τα πάγια που έχουν χαρακτήρα μηχανολογικού εξοπλισμού, όπως είναι καυστήρες, αντλητικά συγκροτήματα, γεννήτριες ηλεκτρικού ρεύματος και λοιπά μηχανήματα, υπάγονται ακόμα και άλλα πάγια που εξυπηρετούν ανάγκες της επιχείρησης, όπως πλυντήρια, ψυγεία, κρεβάτια και είδη επίπλωσης.

Δεν συμπεριλαμβάνονται όμως στην έννοια του λοιπού εξοπλισμού είδη, όπως κουβέρτες, σεντόνια, φωτιστικά, σερβίτσια κτλ.

7. Επίσης για τις αγροτικές επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς του ΦΠΑ, διευκρινίζουμε ότι η απόφαση δεν ισχύει μόνο για τα θερμοκήπια, αλλά και για τον μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό τους, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην παρ. 5 της ερμηνείας αυτής.

Ειδικότερα σημειώνουμε, ότι για τις κτηνοτροφικές, πτηνοτροφικές και λοιπές αγροτικές επιχειρήσεις εκτροφής ζώων, στις διατάξεις αυτής της απόφασης μπορούν να υπαχθούν τα ζώα που προορίζονται για αναπαραγωγή και πολλαπλασιασμό και όχι τα ζώα που προορίζονται για πάχυνση και εμπορία. 

Έτσι για παράδειγμα μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης, οι αγελάδες παραγωγής γάλατος ή οι "χοιρομητέρες", δεν μπορούν να υπαχθούν όμως τα μοσχάρια και τα χοιρίδια τα οποία θα πουληθούν μετά από εκτροφή και πάχυνση.

Επίσης για τις γεωργικές επιχειρήσεις σημειώνεται ότι μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις αυτής της απόφασης, εκείνο το πολλαπλασιαστικό υλικό που θα αποδώσει μετά την πάροδο ορισμένου χρόνου και για περισσότερες από μία χρήσεις. 

Έτσι για παράδειγμα υπάγονται τα φυτώρια οπωροφόρων και καρποφόρων δένδρων, ενώ δεν υπάγονται οι βολβοί ή οι σπόροι μονοετών φυτών.

Σημειώνουμε επίσης, ότι οι αλιευτικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης για τα σκάφη και λοιπά αντικείμενα που ενσωματώνονται σε αυτά, γιατί η διαδικασία απαλλαγής τους, σύμφωνα με το άρθρο 22 του Ν. 1642/86, ορίζεται με άλλη απόφαση.

8. Γενικά πάντως επισημαίνουμε ότι με εξαίρεση τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο επενδυτής με την αίτησή του ζητάει να του εγκριθεί η αγορά χωρίς καταβολή ΦΠΑ συνολικά μιας σειράς μηχανημάτων, εξαρτημάτων, ανταλλακτικών και λοιπών υλικών που είναι απαραίτητα, προκειμένου με την συναρμολόγησή τους και την εγκατάστασή τους να αποτελέσουν το μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό που υπάγεται στις διατάξεις αυτής της απόφασης, σύμφωνα με όσα αναφέρουμε παραπάνω, στις λοιπές περιπτώσεις, όταν δηλαδή ζητείται η έγκριση του οικον. εφόρου για την αγορά χωρίς καταβολή ΦΠΑ μεμονωμένου ή μεμονωμένων αγαθών, τα οποία δεν αποτελούν ενιαίο σύνολο, τότε προκειμένου να υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης, θα πρέπει να εξετάζεται κατά πόσο τα συγκεκριμένα αγαθά μπορούν να έχουν αυτοτελή λειτουργία ή εντάσσονται αυθύπαρκτα στο λοιπό εξοπλισμό. 

Για παράδειγμα, δεν μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις της απόφασης η μεμονωμένη αγορά ορισμένων μέτρων καλωδίου ή μερικών μέτρων σωλήνων, ενώ μπορεί να υπαχθούν, όταν το καλώδιο ζητηθεί μαζί με λοιπά μηχανήματα και τους ηλεκτροκινητήρες τους ή όταν οι σωλήνες ζητηθούν μαζί με αντλητικό ή αρδευτικό συγκρότημα.

Επίσης δεν μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης, οι αγορές πρώτων και βοηθητικών υλών από την επιχείρηση, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για την ιδιοκατασκευή ενός πάγιου έστω και αν αυτό είναι μηχάνημα.

9. Υπενθυμίζουμε ακόμη ότι η απόφαση Π.2869/87, αφορά καινούργιο μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό και επομένως ο προμηθευτής των μηχανημάτων, θα πρέπει να αναγράφει στο τιμολόγιο που εκδίδει ή σε ξεχωριστή βεβαίωση, ότι τα μηχανήματα είναι καινούργια, κατά το χρόνο της πώλησής τους. 

Η βεβαίωση αυτή ή το τιμολόγιο θα προσκομίζεται στον οικον. έφορο, σύμφωνα με την παρ. 5 της απόφασης.

10. Σε ότι αφορά τη βεβαίωση που αναφέρεται στην περίπτωση δ΄ της παραγράφου 2 της απόφασης, για τυχόν υποβολή αίτησης ή τυχόν υπαγωγή σε αναπτυξιακό νόμο ή άλλο καθεστώς ενίσχυσης της επένδυσης, διευκρινίζουμε ότι δεν αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση εφαρμογής της αναστολής του φόρου. 

Η προσκόμισή της, εφόσον υπάρχει, θα διευκολύνει τον οικον. έφορο, προκειμένου να κρίνει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις που απαιτούνται και να χορηγήσει τη βεβαίωση που αναφέρεται στην απόφαση.

11. Σημειώνουμε τέλος, ότι οι επιχειρήσεις οι οποίες αγοράζουν ή εισάγουν επενδυτικά αγαθά και δεν ακολουθούν τη διαδικασία αυτής της απόφασης, είτε για δικούς τους λόγους, είτε γιατί δεν υπάγονται στις διατάξεις της, μπορούν σύμφωνα με την Π.3082/87 απόφασή μας, να ζητήσουν επιστροφή του πιστωτικού υπολοίπου του ΦΠΑ που προέρχεται από την αγορά ή εισαγωγή των επενδυτικών αγαθών, καθώς και του πιστωτικού υπολοίπου που προέρχεται από τις δαπάνες που συνδέονται άμεσα με αυτά.