Του Γιάννη Σταματόπουλου

Οικονομολόγου - Φορολογικού Συμβούλου,
Επιστημονικού Υπεύθυνου του Forin.gr,
Διδάκτορα του Παν. Πειραιώς

Οι διακοπές των περισσοτέρων ολοκληρώθηκαν, ο Αύγουστος ανήκει στο παρελθόν και ήρθε η ώρα της επιστροφής στην καθημερινότητα. Στο παρόν άρθρο συνοψίζουμε σε δεκαπέντε επιμέρους ενότητες σημαντικά θέματα του Αυγούστου που πέρασε προκειμένου να ενημερωθείτε και να επιστρέψετε στην "ενεργό δράση" έχοντας υπόψη όσα σημαντικά διαδραματίστηκαν όσο απουσιάζατε από το γραφείο σας. Επισημαίνουμε ότι εφόσον, ως συνδρομητής, επιθυμείτε να ανατρέξετε στις εβδομαδιαίες ανασκοπήσεις του Forin.gr, μπορείτε να το πράξετε πατώντας εδώ.

1. Υποβολή Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας

Με την απόφαση ΠΟΛ. 1162/2018, αντικαταστάθηκε η καταργηθείσα απόφαση ΠΟΛ. 1013/2014 σχετικά με την υποχρέωση υποβολής Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας (στοιχεία μισθωτηρίων). 

Με τη νέα απόφαση επέρχονται διάφορες μεταβολές, εκ των οποίων κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε στις εξής:

1.1. Λύση μίσθωσης

Σε περίπτωση λύσης της μίσθωσης, ο εκμισθωτής δύναται να δηλώνει τη λύση της μίσθωσης μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την λύση. Η δυνατότητα αυτή εφαρμόζεται για μισθώσεις που λύνονται μετά την 1.10.2018. Επισημαίνουμε ότι, όπως προκύπτει σαφώς από τις διατάξεις της απόφασης, πρόκειται περί δυνατότητας δήλωσης της μίσθωσης και όχι υποχρέωσης.

1.2. Υποβολή δήλωσης σε περίπτωση συνιδιοκτησίας

Η «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας» στις περιπτώσεις συνιδιοκτησίας υποβάλλεται από έναν εκ των συνιδιοκτητών. Μετά την οριστικοποίηση της υποβολής το αποδεικτικό υποβολής επέχει θέση δήλωσης και για τους λοιπούς συνιδιοκτήτες.

Σημειώνουμε ότι με την καταργηθείσα ΠΟΛ. 1013/2014 προβλεπόταν υποβολή της δήλωσης από το σύνολο των συνιδιοκτητών. Στο ζήτημα αυτό και στην αναίτια - μέχρι πρότινος - επιβάρυνση των πολιτών, έχουμε αναφερθεί στο βιβλίο μας "Ανάλυση - Ερμηνεία Κυρώσεων. Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας" και ειδικότερα στο θέμα 14 του άρθρου 54 αυτού όπου σημειώναμε σχετικά:

"Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας, ο κάθε εκμισθωτής υποχρεούται στην υποβολή δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας. Σχετ. Απόφαση ΠΟΛ. 1013/2014, Άρθρο 6. 

Δεδομένου, ωστόσο, ότι τεχνικά η υποβολή της δήλωσης από τους συνιδιοκτήτες – συνεκμισθωτές καλύπτεται από την αποδοχή της δήλωσης που έχει ήδη υποβληθεί από τον πρώτο εκ των συνιδιοκτητών - συνεκμισθωτών, θεωρούμε ότι δεν συντρέχει λόγος επιβολής προστίμου στην περίπτωση  κατά την οποία πραγματοποιείται αποδοχή της δήλωσης εκμίσθωσης από τον συνεκμισθωτή. Διαφορετικός χειρισμός οδηγεί σε αναίτια αύξηση της γραφειοκρατίας για το φορολογούμενο χωρίς η Φορολογική Διοίκηση να αντλεί επιπλέον στοιχεία από αυτά που αντλεί από την πρώτη δήλωση μίσθωσης που υποβάλλεται και την αποδοχή αυτής από τους υπόλοιπους συνιδιοκτήτες. 

Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως των ανωτέρω, θεωρούμε ορθό η Φορολογική Διοίκηση να διευκρινίσει οριστικά το συγκεκριμένο ζήτημα προκειμένου να μην καταλείπονται αμφιβολίες. Επισημαίνουμε ιδιαιτέρως την ανάγκη περαιτέρω διευκρινίσεων καθώς στην κατηγορία αυτή ανήκει πολύ μεγάλος αριθμός πολιτών δεδομένου ότι, εκτός όλων των άλλων, και κατά συνήθεια πολλά ανδρόγυνα αγοράζουν ακίνητα με τη μορφή της συνιδιοκτησίας και όταν στη συνέχεια προχωρούν σε εκμίσθωσή τους, ο σύζυγος υποβάλλει τη σχετική δήλωση και η σύζυγος την αποδέχεται και δεν υποβάλλει εκ νέου άλλη δήλωση."

Κατόπιν της προαναφερόμενης τροποποίησης, εκφράζουμε την ικανοποίηση μας για την οριστική επίλυση του θέματος αυτού.

1.3. Υποβολή τροποποιητικής δήλωσης βάσει του χρόνου τροποποίησης της μίσθωσης

Οι εκμισθωτές ακίνητης περιουσίας υποχρεούνται να δηλώνουν όλα τα πληροφοριακά στοιχεία των τροποποιητικών μισθώσεων μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία που λαμβάνει χώρα η τροποποίηση της μίσθωσης, ανεξάρτητα αν πρόκειται για γραπτή ή προφορική συμφωνία.

Κατά συνέπεια, εάν σε περίπτωση αναδρομικής τροποποιητικής δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων μισθώσεων, εάν, δηλαδή, για παράδειγμα, συμφωνείται το Νοέμβριο του 2018 η τροποποίηση της μίσθωσης με αναδρομική ισχύ από τον Ιανουάριο του 2018, η δήλωση των στοιχείων της τροποποιητικής μίσθωσης θα συντελεστεί εμπρόθεσμα έως το τέλος του Δεκεμβρίου του 2018, έως, δηλαδή, το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία που λαμβάνει η χώρα η τροποποίηση της μίσθωσης.

Στο ζήτημα της αναδρομικής τροποποιητικής δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων μισθώσεων έχουμε επίσης αναφερθεί στο βιβλίο μας "Ανάλυση - Ερμηνεία Κυρώσεων. Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας", όπου ειδικότερα στο θέμα 13 του άρθρου 54 και σχολιάζοντας μία σχετική απόφαση της ΔΕΔ αναφέρουμε σχετικά ότι:

Εάν ίσχυε η άποψη της ΔΕΔ, όπως διατυπώνεται στην εν λόγω απόφαση, αυτό θα σήμαινε ότι ο φορολογικός νόμος απαγορεύει την αναδρομική συμφωνία, γιατί ποτέ δεν θα μπορούσε οποιοσδήποτε να κάνει νόμιμα μια τέτοια συμφωνία. Ο φορολογικός νόμος όμως δεν δικαιούται να επιβάλλει ή να απαγορεύσει συναλλαγές που επιτρέπουν οι εμπορικοί νόμοι ή ο Αστικός Κώδικας. Παρακολουθεί τις συναλλαγές και ζητάει τη δήλωση τους από όταν λαμβάνουν χώρα. Στην αναδρομική τροποποίηση του παραδείγματος το γεγονός έλαβε χώρα 25.3.2015 και με βάση αυτή την ημερομηνία θα γίνει η εμπρόθεσμη δήλωση μέχρι 30.4.2015. Το γεγονός ότι η μείωση αφορά αναδρομικά τα ενοίκια από 1.11.2014 δεν ασκεί καμία επιρροή, αφού και οι οικονομικές τακτοποιήσεις γίνονται μετά τη συμφωνία της 25.3.2015. Δηλαδή ή παύουν οι αυξημένες διεκδικήσεις ενοικίων για το προηγούμενο διάστημα ή συμψηφίζονται οι αυξημένες καταβολές με μελλοντικά ενοίκια."

Επίσης και για τη διόρθωση αυτή πρέπει να συγχαρούμε την αρμόδια υπηρεσία για την επίλυση ενός ακόμη προβλήματος που προέκυπτε στην πράξη.

1.4. Μη υποχρέωση υποβολής δήλωσης από τους Φορείς Κεντρικής Διοίκησης

Οι Φορείς Κεντρικής Διοίκησης (ή Δημοσίου ή Κράτους), όπως αυτοί ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, δεν υποχρεούνται σε υποβολή «Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας». 

1.5. Μη αποδοχή της δήλωσης. Αιτιολόγηση της μη αποδοχής

Σε περίπτωση μη αποδοχής των στοιχείων της μίσθωσης από κάποιον εκ των συνιδιοκτητών, απαιτείται, μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, να επιλεγεί το ειδικό πεδίο μη αποδοχής και να αναγραφούν οι λόγοι μη αποδοχής.  Ομοίως, οι μισθωτές, σε περίπτωση μη αποδοχής της δήλωσης, συμπληρώνουν τους λόγους μη αποδοχής σε ειδικό πεδίο.

Σχετ. απόφαση ΠΟΛ.1162/2018: 

2. Διευκρινίσεις σχετικά με την υποβολή των δηλώσεων του Περιβαλλοντικού Τέλους Πλαστικής Σακούλας

Με την εγκ. ΠΟΛ. 1160/2018, παρασχέθηκαν διευκρινίσεις σχετικά με την υποβολή των δηλώσεων του Περιβαλλοντικού Τέλους πλαστικής σακούλας.

Ειδικότερα, με την εγκύκλιο αυτή διευκρινίστηκε ότι:

• εφόσον σε κάποιο τρίμηνο δεν διατέθηκαν λεπτές πλαστικές σακούλες, οι υπόχρεες επιχειρήσεις δεν υποχρεούνται στην υποβολή μηδενικής δήλωσης περιβαλλοντικού τέλους
• σε περίπτωση που διαπιστωθεί από την υπόχρεη επιχείρηση λανθασμένη υποβολή δήλωσης απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους, δύναται να προβεί σε υποβολή χειρόγραφης δήλωσης ή αίτησης επιστροφής, κατά περίπτωση, στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.. (εφαρμόζονται, ωστόσο, οι γενικές διατάξεις του ΚΦΔ περί επιβολής προστίμου, όπως σε κάθε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης)
• σε περιπτώσεις όπου η επιχείρηση διαθέτει περισσότερες της μίας εγκαταστάσεις, μέσω των οποίων διαθέτει πλαστικές σακούλες στους καταναλωτές, υποβάλλεται μία δήλωση, η οποία περιλαμβάνει το συνολικό αριθμό σακουλών που διατέθηκαν και το συνολικό ποσό περιβαλλοντικού τέλους που οφείλεται για το σύνολο των εγκαταστάσεων. 

Σχετ. εγκ. ΠΟΛ. 1160/2018

3. Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής - Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής

Με την απόφαση ΠΟΛ. 1170/2018, επήλθαν τροποποιήσεις σε σχέση με τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων και τη «Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής».

Αναλυτικότερα, με τις μεταβολές που επήλθαν:

• ορίζεται πλέον ότι για κάθε ένα ακίνητο δύνανται να ορίζονται περισσότεροι του ενός «Διαχειριστές», με την προϋπόθεση ότι καθένας εξ αυτών δραστηριοποιείται σε διαφορετική ψηφιακή πλατφόρμα
• ορίζεται ότι οι «Δηλώσεις Βραχυχρόνιας Διαμονής» υποβάλλονται μέχρι τις 20 του επόμενου μήνα από την ημέρα αναχώρησης του μισθωτή από το «Ακίνητο». Σε περίπτωση ακύρωσης της βραχυχρόνιας μίσθωσης και όταν βάσει πολιτικής ακύρωσης προβλέπεται καταβολή ποσού μισθώματος από τον μισθωτή, υποβάλλεται αρχική «Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής» μέχρι τις 20 του επόμενου μήνα από την ακύρωση. Σημειώνεται ότι με την αρχική απόφαση προβλεπόταν η εκπλήρωση των ως άνω υποχρεώσεων μέχρι την 12η ώρα βραδινή της επομένης εργάσιμης ημέρας.
• καθορίζεται ο τύπος και το υπόδειγμα της Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής

Επίσης, καθορίζεται μεταβατική περίοδος μέχρι 30 Νοεμβρίου 2018 για την εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής και τη συγκεντρωτική, ανά ακίνητο, Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής για όσες μισθώσεις συνήφθησαν από 1.1.2018 μέχρι την έναρξη λειτουργίας της εφαρμογής.

Επισημαίνεται ότι οι εφαρμογές τέθηκαν, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της ΑΑΔΕ, σε λειτουργία από 30 Αυγούστου 2018.

Διαβάστε αναλυτικά:

• την απόφαση ΠΟΛ. 1170/2018 
• την κωδικοποιημένη απόφαση ΠΟΛ. 1187/2017, όπως τροποποιήθηκε και πλέον ισχύει. 
• τις σχετικές συχνές ερωτήσεις της ΑΑΔΕ

και δείτε τα βίντεο της ΑΑΔΕ για τη λειτουργία των εφαρμογών βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων.

4. Κοινοποίηση μεταβολών στη φορολογία εισοδήματος με το ν. 4549/2018

Με την εγκ. ΠΟΛ. 1147/2018, κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του ν. 4549/2018 με τις τροποποιήσεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος τόσο ως προς τη φορολογία εισοδήματος φυσικών όσο και ως προς τη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων.

Μεταξύ των σημαντικότερων μεταβολών που επήλθαν μπορούμε να επισημάνουμε ότι:

• Η υφιστάμενη όμοια ρύθμιση των ετών 2014 έως και 2017 για τον τρόπο φορολόγησης των εισοδημάτων των περιστασιακά ή ευκαιριακά απασχολουμένων, που ίσχυε ως μεταβατική διάταξη, απέκτησε μόνιμο χαρακτήρα. Υπενθυμίζεται ότι, με τις εν λόγω διατάξεις ορίζεται ότι στα εισοδήματα που αποκτούν οι περιστασιακά ή ευκαιριακά απασχολούμενοι, εφόσον δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα με υποχρέωση υποβολής δήλωσης έναρξης εργασιών ή αγροτική ατομική δραστηριότητα, εφαρμόζεται η ενιαία κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 15 (μισθοί, συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα) υπολογιζόμενου του ποσού της μείωσης φόρου των 1.900 έως 2.100 ευρώ του άρθρου 16, εφόσον το πραγματικό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ. Σχετ. Άρθρο 15 § 1 ΚΦΕ.
• Δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, η πράξη πώλησης περιουσιακού στοιχείου από φυσικό πρόσωπο, το οποίο έχει αποκτηθεί αιτία κληρονομιάς ή με χαριστική αιτία από συγγενείς μέχρι δεύτερου βαθμού ή έχει διακρατηθεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των πέντε (5) ετών. Ισχύς από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα. Σχετ. Άρθρο 21 § 3 ΚΦΕ.
• Οι καταβολές που πραγματοποιούνται για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, κατά το μέρος που αποτελούν επενδυτικό προϊόν αποτελούν τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων καθώς τα προϊόντα αυτά προσιδιάζουν στην αγορά και επένδυση χρεογράφων, τα οποία ήδη αποτελούν τεκμήριο. Ισχύς από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα. Σχετ. Άρθρο 32 ΚΦΕ.
• Σε περίπτωση τίτλων που έχουν αποκτηθεί λόγω κληρονομικής διαδοχής ή μεταβίβασης με χαριστική αιτία, ως τιμή κτήσης λαμβάνεται η αξία βάσει της οποίας υπολογίστηκε ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής ή χορηγήθηκε απαλλαγή από αυτόν και όχι μόνο ο φόρος που καταβλήθηκε. Ισχύς από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα. Σχετ. Άρθρο 42 ΚΦΕ.
• Διενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή 5%, στις καθαρές αμοιβές από μισθωτή εργασία που καταβάλλονται σε αμειβόμενους με ημερομίσθιο οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες ορισμένου χρόνου αλλά διάρκειας μικρότερης από ένα έτος, καθώς και στις καθαρές αμοιβές από μισθωτή εργασία που καταβάλλονται σε ξεναγούς που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 37 του ν.1545/1985. Ισχύς από 14.6.2018. Σχετ. Άρθρο 60 § 4 ΚΦΕ.
• Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων μειώνεται στο μισό όταν αποκτάται για πρώτη φορά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και όχι όταν υποβάλλεται δήλωση για πρώτη φορά. Ισχύς από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα. Σχετ. Άρθρο 69 ΚΦΕ.
• Ο όρος "χρηματοδοτική μίσθωση" λαμβάνεται για τους σκοπούς της φορολογίας εισοδήματος ευθέως πλέον από τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα. Σχετ. Άρθρο 24 § 2 ΚΦΕ και άρθρο 18 § 5 ΕΛΠ.
• Με τροποποιήσεις που επήλθαν στον Πίνακα με τους συντελεστές απόσβεσης του άρθρου 24 του ΚΦΕ προβλέπεται πλέον ότι:
  • τόσο οι εσωτερικές όσο και οι διασυνοριακές εμπορευματικές μεταφορές αποσβένονται με συντελεστή 12%
  • όλα τα μέσα μεταφοράς ατόμων εξαιρουμένων των τρένων, σιδηροδρομικών συρμών, πλοίων και σκαφών αντιμετωπίζονται ενιαία και αποσβένονται με συντελεστή 16%. Ισχύς από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα. Σχετ. Άρθρο 24 § 2 ΚΦΕ.
• Μεταβάλλονται οι προϋποθέσεις για τη μεταφορά ζημιάς σε περίπτωση μεταβολής της μετοχικής σύνθεσης με σκοπό την αποφυγή καταστρατήγησης της δυνατότητας έκπτωσης ζημιών μέσω της απόκτησης ζημιογόνων εταιρειών. Σχετ. Άρθρο 27 § 5 του ΚΦΕ.
• Όταν νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα αλλάζει κατηγορία βιβλίων από διπλογραφικά σε απλογραφικά, τα μη διανεμηθέντα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, κατά περίπτωση, όπως αυτά εμφανίζονται κατά τον χρόνο αλλαγής της κατηγορίας βιβλίων, υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου με συντελεστή 15%. Σχετ. Άρθρο 64 § 10 ΚΦΕ.
• Ορίζεται πλέον ρητά ότι προκειμένου για τα εισπραττόμενα μερίσματα, για τα οποία δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 48 του ΚΦΕ (περί απαλλαγής των ενδοομιλικών μερισμάτων),  εκπίπτει το ποσό του αναλογούντος φόρου εισοδήματος κατά το μέρος που αφορά στα διανεμόμενα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που προβαίνει στη διανομή κερδών και το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε ως φόρος επί του μερίσματος και όχι το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε ως φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων και το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε ως φόρος επί του μερίσματος, όπως ίσχυε με τις προϊσχύουσες διατάξεις. Ισχύς από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα. Σχετ. Άρθρο 68 § 3 ΚΦΕ.

Με την ίδια εγκύκλιο, τέλος, κοινοποιούνται οι διατάξεις σχετικά με τα φορολογικά κίνητρα που περιλαμβάνονται πλέον στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (κίνητρα για τη δημιουργία νέων θέσεων εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης, κίνητρα στα φυσικά και νομικά πρόσωπα που επενδύουν σε παραγωγές οπτικοακουστικών έργων, κίνητρα για την εξοικονόμηση νερού και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, προκειμένου να ενισχυθούν οι επενδύσεις στα πεδία αυτά, προωθώντας ουσιαστικά την κυκλική οικονομία και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής).

Σχετ. εγκ. ΠΟΛ. 1147/2018.

5. Κοινοποίηση της υπ’ αριθμ. 147/2018 γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ. σχετικά με τις προθεσμίες παραγραφής

Με την εγκ. ΠΟΛ. 1165/2018, κοινοποιήθηκε η υπ’αριθμ. 147/2018 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. όσον αφορά στις προθεσμίες παραγραφής. 

Ειδικότερα, με την εν λόγω γνωμοδότηση αποσαφηνίζεται ότι η εξαιρετική δεκαπενταετής προθεσμία παραγραφής για τον καταλογισμό φόρου τυγχάνει εφαρμογής μόνο στην περίπτωση της μη υποβολής δήλωσης φόρου εισοδήματος ή απόδοσης παρακρατούμενων φόρων.

Στην περίπτωση της εκπρόθεσμης υποβολής ισχύει ο κανόνας της 5ετούς παραγραφής της παραγράφου 1 του άρθρου 84 του ν. 2238/1994, με την παρέκτασή της κατά τρία (3) έτη στην περίπτωση που η εκπρόθεσμη δήλωση υποβληθεί κατά το τελευταίο έτος της πενταετούς παραγραφής.

Τέλος, σε περίπτωση υποβολής δήλωσης μετά την πάροδο της πενταετούς προθεσμίας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο λήγει η προθεσμία για την επίδοση της δήλωσης, εφαρμόζεται η δεκαπενταετής προθεσμία παραγραφής (ισοδυναμεί, δηλαδή, η περίπτωση αυτή με μη υποβολή δήλωσης).

Σχετ. εγκ. ΠΟΛ. 1165/2018 και γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ. 147/2018.

6. Βοηθητικές δραστηριότητες που είναι συνδεδεμένες με τις θαλάσσιες μεταφορές τα έσοδα των οποίων είναι επιλέξιμα στον φόρο χωρητικότητας του ν. 27/1975.

Με την απόφαση ΠΟΛ. 1159/2018, προσδιορίστηκαν οι βοηθητικές δραστηριότητες του πλοιοκτήτη που είναι συνδεδεμένες με τις θαλάσσιες μεταφορές και οι οποίες θεωρούνται επιλέξιμες για τον φόρο χωρητικότητας του ν. 27/1975. Οι δραστηριότητες αυτές αφορούν αναλυτικότερα δραστηριότητες που συνδέονται με τις θαλάσσιες μεταφορές επιβατών, τις θαλάσσιες μεταφορές εμπορευμάτων καθώς επίσης και δραστηριότητες σχετικά με την εκμίσθωση χώρων επί του πλοίου καθώς και συναφών με αυτές δραστηριότητες. 

Σχετ. απόφαση ΠΟΛ. 1159/2018.

7. Δήλωση απόδοσης φόρου σε περίπτωση κεφαλαιοποίησης αφορολόγητων αποθεματικών με βάση τις διατάξεις των άρθρων 71Β και 71Γ του ΚΦΕ (ν. 4172/2013)

Με την απόφαση ΠΟΛ. 1168/2018, καθορίστηκε ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης απόδοσης του φόρου στην περίπτωση κεφαλαιοποίησης αφορολόγητων αποθεματικών με βάση τις διατάξεις των άρθρων 71Β και 71Γ του ΚΦΕ (ν. 4172/2013). 

Υπενθυμίζεται ότι με τις διατάξεις του άρθρου 71Β του ΚΦΕ ρυθμίζεται το ζήτημα της κεφαλαιοποίησης αφορολόγητων αποθεματικών εισηγμένων εταιρειών ενώ, αντίστοιχα, με τις διατάξεις του άρθρου 71Γ, ρυθμίζεται το ζήτημα της κεφαλαιοποίησης αφορολόγητων αποθεματικών των μη εισηγμένων εταιρειών και Ε.Π.Ε. 

Η σχετική δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα στην αρμόδια ΔΟΥ.

Σχετ. απόφαση ΠΟΛ. 1168/2018.

8. Παροχή διευκρινίσεων αναφορικά με τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών σε περίπτωση εκπρόθεσμης έναρξης εργασιών

Με την εγκ. ΠΟΛ.1155/2018, παρασχέθηκαν διευκρινίσεις αναφορικά με τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών σε περίπτωση εκπρόθεσμης έναρξης εργασιών.

Αναλυτικότερα, με την εν λόγω εγκύκλιο αποσαφηνίζεται ότι πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος έκπτωσης του ΦΠΑ των εισροών που συνδέονται με την υπαγόμενη στον ΦΠΑ οικονομική δραστηριότητα του υποκειμένου στον φόρο, ακόμη κι αν οι εισροές πραγματοποιήθηκαν πριν την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης έναρξης, στον βαθμό βέβαια που ανάγονται στο χρονικό διάστημα που καταλαμβάνει η εκπρόθεσμα δηλωθείσα ημερομηνία έναρξης εργασιών.

Περαιτέρω, με την εγκύκλιο αυτή παρέχονται σχετικές οδηγίες για τις περιπτώσεις

• εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης έναρξης στο εσωτερικό της χώρας από υποκείμενο στον φόρο που έως την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης αυτής δεν είχε δηλώσει ότι ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα στο φορολογικό μητρώο
• εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης έναρξης για τη λήψη ΑΦΜ/ΦΠΑ από μη εγκατεστημένο στην Ελλάδα υποκείμενο στον φόρο (και για την περίπτωση λήψης ΑΦΜ/ΦΠΑ μέσω φορολογικού αντιπροσώπου)
• εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης έναρξης εργασιών μόνιμης εγκατάστασης από μη εγκατεστημένο στην Ελλάδα υποκείμενο στον φόρο

Διαβάστε αναλυτικά την εγκ. ΠΟΛ. 1155/2018.

9. Συγχωνεύσεις Δ.Ο.Υ.

Η Α.Α.Δ.Ε. ανακοίνωσε, στο πλαίσιο διασφάλισης της αποτελεσματικότερης λειτουργίας των Δ.Ο.Υ., τη συγχώνευση των εξής Δ.Ο.Υ. του Νομού Αττικής:

• Από 08.10.2018 η Δ.Ο.Υ. Νέου Ηρακλείου στη Δ.Ο.Υ. Νέας Ιωνίας (θα λειτουργήσει επίσης Γραφείο Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων (Γ.Ε.Φ.) στο Δήμο Ηρακλείου)
• Από 08.10.2018 η Δ.Ο.Υ. Γ’ Πειραιά, στη Δ.Ο.Υ. Α’ Πειραιά.
• Από 22.10.2018 η Δ.Ο.Υ. ΣΤ’ Αθηνών, στη Δ.Ο.Υ. Α’ Αθηνών
• Από 22.10.2018 η Δ.Ο.Υ. Δ’ Πειραιά, στη Δ.Ο.Υ. Ε’ Πειραιά

10. Εκκαθαριστικά ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ (www.gsis.gr) τα εκκαθαριστικά ΕΝ.Φ.Ι.Α. για το 2018. Υπενθυμίζεται ότι ως καταληκτικές ημερομηνίες καταβολής των πέντε δόσεων ορίζονται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 8 του ν. 4223/2013, οι ακόλουθες:

• 1η δόση: 28.9.2018,
• 2η δόση: 31.10.2018,
• 3η δόση:30.11.2018,
• 4η δόση:31.12.2018,
• 5η δόση: 31.1.2019.

11. Αδήλωτη εργασία

Με την Υ.Α. 43614/996/2018 καθορίστηκε η διαδικασία επιβολής διοικητικών κυρώσεων για αδήλωτη εργασία από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και τον ΕΦΚΑ. Επιπροσθέτως, με την εγκ. 36/2018 του ΕΦΚΑ παρασχέθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων αντιμετώπισης της αδήλωτης εργασίας και καθορισμός της διαδικασίας επιβολής των διοικητικών κυρώσεων.

Επισημαίνεται συνοπτικά ότι σε περίπτωση που διαπιστωθεί η μη αναγραφή εργαζομένου σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού που τηρείται από τον εργοδότη, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο ποσού 10.500 ευρώ για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο, κατά δέσμια αρμοδιότητα, χωρίς προηγούμενη πρόσκλησή του για παροχή εξηγήσεων.

Το πρόστιμο αυτό δύναται να μειωθεί εφόσον ο εργοδότης προβεί στη σύναψη σύμβασης εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης με τον εργαζόμενο που εντοπίστηκε ως αδήλωτος, μέσα σε προθεσμία δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ημέρα του ελέγχου. Η μείωση που επέρχεται είναι σε συνάρτηση με τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας που συνάπτεται (για παράδειγμα, το πρόστιμο μπορεί να μειωθεί κατ' ανώτατο όριο στο ποσό των 3.000 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας τουλάχιστον ενός (1) έτους).

Σημειώνεται επίσης ότι σε κάθε τέτοια παράβαση τεκμαίρεται ότι η σχέση εργασίας διήρκεσε τρεις (3) μήνες (εκτός εάν ο εργοδότης ή ο εργαζόμενος αποδείξουν διαφορετικά) και καταλογίζονται περαιτέρω σε βάρος του εργοδότη το σύνολο των προβλεπόμενων κατά περίπτωση ασφαλιστικών εισφορών. Ως βάση υπολογισμού των εισφορών λαμβάνεται ο κατώτατος μισθός ή το κατώτατο ημερομίσθιο.

Σχετ. Υ.Α. 43614/996/2018 και εγκ. ΕΦΚΑ 36/2018 καθώς και άρθρο 5 του ν. 4554/2018

12. Μεταφορά υπαλλήλων της ΑΑΔΕ που θα αξιολογηθούν ως ακατάλληλοι ή ανεπαρκείς κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της Αρχής.

Με την Κ.Υ.Α. 2/58459/0004/2018, καθορίστηκε η διαδικασία μεταφοράς υπαλλήλων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων που θα αξιολογηθούν ως ακατάλληλοι ή ανεπαρκείς κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της Αρχής. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση, οι υπάλληλοι αυτοί μεταφέρονται σε Περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών συμπεριλαμβανομένων των Δημοσιονομικών Υπηρεσιών Εποπτείας και Ελέγχου (ΔΥΕΕ), καθώς και σε εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου Οικονομικών, ύστερα από γνώμη του αρμόδιου Υπηρεσιακού Συμβουλίου του Υπουργείου Οικονομικών. 

Σχετ. Κ.Υ.Α. 2/58459/0004/2018.

13. Ο νέος νόμος για το 'ξέπλυμα' του χρήματος

Δημοσιεύτηκε στις 30 Ιουλίου 2018 ο νόμος 4557 του 2018 με τίτλο "Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/EE) και άλλες διατάξεις."

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με όσα αναφέρονται και στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, με το νόμο 4557/2018 ενσωµατώνεται στη νοµοθεσία που αφορά στην καταπολέµηση της νοµιµοποίησης εσόδων από εγκληµατικές δραστηριότητες και της χρηµατοδότησης της τροµοκρατίας η Οδηγία 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 20ής Μαΐου 2015 «σχετικά µε την πρόληψη της χρησιµοποίησης του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος για τη νοµιµοποίηση εσόδων από παράνοµες δραστηριότητες ή για τη χρηµατοδότηση της τροµοκρατίας, την τροποποίηση του Κανονισµού (ΕΕ) 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, και την κατάργηση της Οδηγίας 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου και της Οδηγίας 2006/70/ΕΚ της Επιτροπής».

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για το νέο νόμο εδώ. Ο νέος νόμος παρατίθεται στο σύνολό του εδώ.

14. Εξωδικαστικός Μηχανισμός

Με το ν. 4559/2018, ο οποίος δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α΄ 142/03.08.2018, επήλθαν μεταβολές στο ν. 4469/2017 περί του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων.

Μπορείτε να δείτε τις μεταβολές που επήλθαν, μετά την κωδικοποίηση του ν. 4469/2017 στη βάση νομοθεσίας του Forin.gr, πατώντας εδώ. Σχετικά με τις μεταβολές αυτές, η ερμηνευτική εγκύκλιος ΠΟΛ. 1163/2018 την οποία μπορείτε να διαβάσετε στο σύνολό της εδώ.

15. ΑΑΔΕ: Εγχειρίδιο ερωτήσεων - απαντήσεων σε φορολογικά θέματα

Δημοσιεύθηκε από την ΑΑΔΕ επικαιροποιημένο το εγχειρίδιο ερωτήσεων - απαντήσεων σε φορολογικά θέματα (Αύγουστος 2018).

Το εγχειρίδιο περιλαμβάνει ερωτήσεις - απαντήσεις σε θέματα:

• Φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων
• Φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων
• Φορολογίας πλοίων
• Ελληνικών λογιστικών προτύπων
• Φορολογίας κεφαλαίου
• Φόρου προστιθέμενης αξίας
• Τελών και ειδικών φορολογιών
• Φορολογικών ελέγχων
• Μητρώου
• Φορολογικής συμμόρφωσης
• Είσπραξης δημοσίων εσόδων
• Άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών

Σημειώνεται ότι η επικαιροποίηση του εγχειριδίου αφορά στο κείμενο της υποενότητας «Α. Ενδικοφανής προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (πρώην Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης) στο πλαίσιο της ειδικής διοικητικής διαδικασίας» της ενότητας, με τίτλο: «Θέματα που αφορούν στην άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (Δ.Ε.Δ.)» (ερωτήσεις 2, 3) κατόπιν του επανακαθορισμού της αρμοδιότητας της Υποδιεύθυνσης Επανεξέτασης και Νομικής Υποστήριξης της Δ.Ε.Δ., με έδρα την Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) Θεσσαλονίκης. Σχετ. η Δ.ΟΡΓ.Α 1106109 ΕΞ 2018/10.7.2018.