ΥΠΟΙΚ 1050536/2451/209/0014/ΠΟΛ.1120/20.5.1999 Οδηγίες για την εφαρμογή της υπ` αριθ. 1145339/6602/140/Ε0014/ΠΟΛ. 1320/30.12.1998 (ΦΕΚ 5/Β`/13.1.1999) ΑΥΟ, με την οποία καθιερώθηκε ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς επιβολής ΦΠΑ στους εκμεταλλευτές σκαφών παράκτιας αλιείας μήκους μέχρι 12 μέτρων και στους σπογγαλιείς

Μετά την έκδοση της ανωτέρω απόφασης, κρίνουμε σκόπιμο να δοθούν οι παρακάτω οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή της απόφασης αυτής, καθώς και για τις υποχρεώσεις των λοιπών εκμεταλλευτών θαλάσσιας αλιείας, οι οποίοι εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς.

Γενικά

Με την ανωτέρω απόφαση καθιερώθηκε από 1.1.1999 ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς απόδοσης του ΦΠΑ από τους εκμεταλλευτές σκαφών παράκτιας αλιείας, των οποίων το μήκος μεταξύ καθέτων δεν υπερβαίνει τα 12 μέτρα, καθώς και τους σπογγαλιείς.

Σκοπός του ειδικού αυτού καθεστώτος είναι η ελάφρυνση των μικρών επιχειρήσεων, προβλέποντας την καταβολή ετήσιου κατ` αποκοπή ποσού ΦΠΑ, με παράλληλη απαλλαγή από κάθε υποχρέωση του ΦΠΑ και του ΚΒΣ, πλην των υποχρεώσεων που ορίζονται στο άρθρο 6 της ίδιας απόφασης.

Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι οι ρυθμίσεις της εν λόγω απόφασης αφορούν μόνο τις υποχρεώσεις αναφορικά με την καταβολή του ΦΠΑ και, σε καμία περίπτωση, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ρυθμίσεις αυτές για την εκπλήρωση υποχρεώσεων φορολογίας εισοδήματος.

Ι. Υποχρεώσεις των εκμεταλλευτών σκαφών θαλάσσιας αλιείας, οι οποίοι δεν εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς

Οι εκμεταλλευτές των λοιπών σκαφών θαλάσσιας αλιείας, δηλαδή παράκτιας αλιείας, μήκους πάνω από 12 μέτρα, μεταξύ καθέτων, μέσης αλιείας, υπερπόντιας αλιείας, καθώς και οι εκμεταλλευτές οι οποίοι εξαιρούνται από την εφαρμογή του ειδικού καθεστώτος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 της ανωτέρω απόφασης (βλέπε σχετική ερμηνεία κατωτέρω), υπάγονται από 1.1.1999 στο κανονικό καθεστώς επιβολής ΦΠΑ και έχουν όλες τις υποχρεώσεις και δικαιώματα που απορρέουν από τις διατάξεις του Ν.1642/1986, όπως ισχύει.

Για την ένταξη των προσώπων αυτών στο κανονικό καθεστώς, απαιτείται η υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 του Ν.1642/1986.

Η δήλωση αυτή θα έπρεπε να είχε υποβληθεί το αργότερο μέχρι 10.1.1999, δεδομένου όμως ότι αναγνωρίζεται η αδυναμία έγκαιρης ενημέρωσης των υποκειμένων αυτών, γίνεται δεκτό ότι η δήλωση αυτή μπορεί να υποβληθεί μέχρι 15.7.1999, χωρίς την επιβολή κυρώσεων.

Διευκρινίζεται ότι η ένταξη στο κανονικό καθεστώς γίνεται από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης έναρξης, εφόσον αυτή υποβληθεί μέχρι την ανωτέρω προθεσμία. Σε περίπτωση υποβολής της δήλωσης έναρξης μετά την ημερομηνία αυτή, δηλαδή μετά τις 15.7.1999, θεωρείται ότι η ένταξη στο καθεστώς είναι εκπρόθεσμη, επιφέρουσα όλες τις συνέπειες που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, εκτός από την περίπτωση νέας επιχείρησης η οποία πραγματοποιεί έναρξη δραστηριότητας σε μεταγενέστερο χρόνο.

Κατά την υποβολή δήλωσης έναρξης από τους ανωτέρω υποκειμένους δεν απαιτείται η καταβολή χαρτοσήμου που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 19 του Ν.1882/1990, δεδομένου ότι δεν πρόκειται για πραγματική έναρξη εργασιών, αλλά η δήλωση αυτή υποβάλλεται για την ορθή συμπλήρωση του μητρώου υποκειμένων στο ΦΠΑ.

Οι επιχειρήσεις αυτές, προκειμένου να συμψηφίσουν ΦΠΑ επενδυτικών αγαθών, θεωρείται ότι, κατά την ανωτέρω ημερομηνία, μετατάσσονται από το ειδικό καθεστώς αγροτών στο κανονικό καθεστώς και εφαρμόζονται οι διατάξεις περί μετάταξης του άρθρου 33 του Ν.1642/1986.

ΙΙ. Διευκρινίσεις για την εφαρμογή του ειδικού κατ` αποκοπή καθεστώτος

Αρθρο 1

Προσδιορισμός κατ` αποκοπή ακαθαρίστων εσόδων και επιβάρυνσης ΦΠΑ ετησίως

1. Σκάφη παράκτιας αλιείας

Τα σκάφη θαλάσσιας αλιείας διαχωρίζονται στην πράξη σε τρεις κατηγορίες, ήτοι παράκτιας αλιείας, μέσης αλιείας και υπερπόντιας αλιείας, χωρίς η διάκριση αυτή να αναφέρεται σαφώς στην επαγγελματική άδεια που χορηγείται για την εκμετάλλευση των σκαφών. Στο διαχωρισμό αυτό δεν υπόκεινται τα σπογγαλιευτικά σκάφη, καθόσον αυτά αποτελούν ιδιαίτερη κατηγορία αλιευτικών.

Η διάκριση γίνεται ανάλογα με τα αλιευτικά εργαλεία, τα οποία επιτρέπεται να χρησιμοποιεί, σύμφωνα με τη νόμιμη άδεια αλιείας, το κάθε συγκεκριμένο σκάφος (αρχική ή ανανεωμένη). Τα αλιευτικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται συνήθως από τα σκάφη παράκτιας αλιείας είναι δίχτυα κοινής τράτας (βιτζότρατα ή πεζότρατα), δίχτυα κοινά, παραγάδια, κουλούρες, κιούρτοι, συρτοί, αργαλειοί κ.λπ.

Εφόσον στην άδεια αλιείας φέρονται καταχωρημένα είτε αυτοτελώς, είτε παράλληλα με κάποιο από τα ανωτέρω εργαλεία, αλιευτικά εργαλεία μηχανότρατας, ανεμότρατας ή γρι-γρι (σχετική νομοθεσία Β.Δ.666/1966) το σκάφος ανήκει, κατά περίπτωση, στη μέση ή υπερπόντια αλιεία.

2. Μήκος σκαφών μεταξύ καθέτων

Το μήκος μεταξύ καθέτων αναγράφεται στο πιστοποιητικό καταμέτρησης του σκάφους. Το πιστοποιητικό αυτό, το οποίο αποτελεί επίσημο ναυτιλιακό έγγραφο (διεθνές), εκδίδεται από την αρμόδια Λιμενική Αρχή και αποτελεί συνοδευτικό έγγραφο του σκάφους.

Σε περίπτωση που στο πιστοποιητικό καταμέτρησης δεν περιλαμβάνεται το μήκος μεταξύ καθέτων του σκάφους, ο εκμεταλλευτής του σκάφους πρέπει να φροντίσει άμεσα για τον εφοδιασμό του με νέο πιστοποιητικό καταμέτρησης, στο οποίο θα αναγράφεται το μήκος αυτό. Σε αντίθετη περίπτωση, θα λαμβάνεται υπόψη το μέγιστο μήκος του σκάφους που αναγράφεται στην άδεια αλιευτικού σκάφους του συγκεκριμένου σκάφους.

3. Χαρακτηρισμός σκάφους

Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και το Υπουργείο Γεωργίας παρακαλούνται για τις δικές τους ενέργειες που ανάγονται στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους, προκειμένου στην άδεια αλιευτικού σκάφους, είτε κατά την έκδοσή της, είτε κατά την ανανέωση της άδειας αλιείας, να αναγράφεται σαφώς ο χαρακτηρισμός των σκαφών αυτών, δηλαδή σκάφος παράκτιας αλιείας κ.λπ., καθώς και το μήκος τους μεταξύ καθέτων με βάση τα κριτήρια που λαμβάνουν υπόψη τους, ώστε να διασφαλισθούν τα συμφέροντα του Δημοσίου από την ορθή κατάταξη των αλιευτικών σκαφών σε κατηγορία απόδοσης του τεκμαρτού ποσού ΦΠΑ που προβλέπεται με την υπ` αριθ. 1145339/6602/140/Ε0014/ΠΟΛ.1320/30.12.1998 ΑΥΟ και την, συνεπεία αυτής, είσπραξη των αναλογούντων σε κάθε κατηγορία ποσών φόρου.

Επισημαίνεται η ανάγκη του χαρακτηρισμού της κατηγορίας του σκάφους και του μήκους μεταξύ καθέτων, ενόψει μάλιστα του κοινοτικού ελέγχου της χώρας μας σε συνδυασμό με την έγκριση που έχει χορηγηθεί σ` αυτή για την εφαρμογή του ειδικού αυτού καθεστώτος.

4. Προσδιορισμός ετήσιου κατ` αποκοπή ΦΠΑ

Το ετήσιο κατ` αποκοπή ποσό φόρου είναι ανάλογο με το μήκος των σκαφών, προκειμένου για τα σκάφη παράκτιας αλιείας, ενώ για τα σπογγαλιευτικά σκάφη είναι ενιαίο. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το ΦΠΑ που αναλογεί στις λιανικές πωλήσεις των εν λόγω επιχειρήσεων. Με βάση στατιστικά στοιχεία που αφορούν τον αλιευτικό κλάδο, έγινε αποδεκτό ότι, προκειμένου για τα σκάφη παράκτιας αλιείας, οι λιανικές πωλήσεις αντιπροσωπεύουν το 30% του συνολικού τζίρου, ενώ για τη σπογγαλιεία οι λιανικές πωλήσεις αντιπροσωπεύουν το 5% του συνολικού τζίρου, δεδομένου ότι ο κύριος όγκος της σπογγαλιευτικής παραγωγής αποτελεί αντικείμενο εξαγωγής σε χώρες εντός ή εκτός της Κοινότητας.

Οπως προβλέπεται με το άρθρο 1 της εν λόγω απόφασης, για το υπόλοιπο της αλιευτικής παραγωγής (70%) που διατίθεται χονδρικά δεν οφείλεται ΦΠΑ, καθόσον ο φόρος αυτός θα εισπραχθεί στο επόμενο στάδιο από τον αγοραστή των προϊόντων αυτών.

Επισημαίνεται ότι, στην περίπτωση των χονδρικών αυτών πωλήσεων, οι αγοραστές - έμποροι υποχρεούνται να εκδίδουν το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του ΚΒΣ Τιμολόγιο Αγοράς, στο οποίο δεν υπολογίζεται ΦΠΑ. Στην περίπτωση, όμως, που οι αλιείς του ειδικού αυτού καθεστώτος εκδίδουν στοιχεία, ύστερα από έγκριση του αρμόδιου Προϊσταμένου ΔΟΥ, υποχρεούνται στα στοιχεία αυτά να αναγράφουν την ένδειξη "χωρίς ΦΠΑ".

5. Μικτή εκμετάλλευση (σπογγαλιείας και παράκτιας αλιείας)

Σε περίπτωση κατά την οποία συγκεκριμένο σκάφος ασχολείται τόσο με παράκτια αλιεία, όσο και με τη σπογγαλιεία, το ετήσιο κατ` αποκοπή ποσό ΦΠΑ είναι αυτό που προκύπτει για τα σκάφη παράκτιας αλιείας, ανάλογα με το μήκος του σκάφους.

6. Διαδικασία εγγραφής στο μητρώο των επιχειρήσεων του ειδικού καθεστώτος

Οι επιχειρήσεις παράκτιας αλιείας και σπογγαλιείας που πληρούσαν την 1.1.1999 τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς, εντάσσονται αυτοδίκαια στο καθεστώς αυτό από την ανωτέρω ημερομηνία.

Οι επιχειρήσεις αυτές υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση έναρξης εργασιών, με την οποία θα τους χορηγείται ΑΦΜ, εφόσον στερούνται και θα καταχωρούνται στο μητρώο υποκειμένων με την ένδειξη "Ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς ΦΠΑ αλιέων".

Η δήλωση έναρξης υποβάλλεται μόνο για την ορθή καταχώριση των επιχειρήσεων αυτών στο μητρώο ΦΠΑ και, για το λόγο αυτό, δεν απαιτείται η καταβολή του προβλεπόμενου από τις διατάξεις του άρθρου 19 του Ν.1882/1990 χαρτοσήμου.

Η ανωτέρω δήλωση υποβάλλεται κατά την έναρξη εκμετάλλευσης σκάφους από τον εκμεταλλευτή αυτού και το αργότερο μέχρι τη λήξη της προθεσμίας καταβολής της πρώτης από την έναρξη της εκμετάλλευσης δόσης.

Επιχειρήσεις που είχαν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, για τις οποίες εκ των υστέρων δόθηκε αναστολή υπαγωγής στο κανονικό καθεστώς, με την υπ` αριθ. 1006321/35/0015/ΠΟΛ.1014/14.1.1998 εγκύκλιό μας και δεν προσκόμισαν για ακύρωση τα βιβλία και στοιχεία τους μέχρι τις 28.2.1998, όπως προέβλεπε η ανωτέρω ΕΔΥΟ, μπορούν να τα προσκομίσουν για ακύρωση μέχρι τις 15.7.1999 και να υπαχθούν στο ειδικό καθεστώς από τις 1.1.1999. Σε αντίθετη περίπτωση, θεωρείται ότι οι επιχειρήσεις αυτές παραμένουν στο κανονικό καθεστώς οικειοθελώς από τις 15.7.1999. Εφόσον οι επιχειρήσεις αυτές ενταχθούν στο ειδικό καθεστώς, υποχρεούνται στην απόδοση του ΦΠΑ που προκύπτει από φορολογικά στοιχεία που έχουν εκδώσει για το προηγούμενο διάστημα, σε περίπτωση που ο φόρος αυτός δεν έχει ήδη αποδοθεί.

Αρθρο 2

Υπόχρεοι και τρόπος καταβολής του φόρου

1. Υπόχρεοι στο φόρο

Υπόχρεος για την καταβολή του ετήσιου κατ` αποκοπή φόρου είναι ο ιδιοκτήτης του σκάφους, στην περίπτωση που το εκμεταλλεύεται ο ίδιος ή ο εκμεταλλευτής του σκάφους, στην περίπτωση ολικής εκμίσθωσης για περαιτέρω εκμετάλλευση.

Σε περίπτωση συνεκμετάλλευσης με τη μορφή συμπλοιοκτησίας ή κοινωνίας, υπόχρεος για την καταβολή του φόρου είναι η συμπλοιοκτησία ή η κοινωνία. Στην περίπτωση αυτή, ο κάθε συμπλοιοκτήτης ή μέλος της κοινωνίας είναι συνυπεύθυνος για την καταβολή του φόρου, κατά το ποσοστό της συμμετοχής του.

2. Αρμόδια ΔΟΥ και τρόπος καταβολής

Η καταβολή του φόρου πραγματοποιείται με υποβολή έκτακτης περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ στη ΔΟΥ που είναι αρμόδια για τη φορολογία του υπόχρεου, κατά την έννοια της παρ. 1 του παρόντος άρθρου. Με την υποβολή της δήλωσης αυτής προσκομίζονται και όλα τα απαραίτητα έγγραφα, ήτοι το βιβλιάριο της άδειας σκάφους επαγγελματικής αλιείας, το πιστοποιητικό καταμέτρησης σκάφους κ.λπ., από τα οποία προκύπτουν τα στοιχεία του σκάφους που θεμελιώνουν το δικαίωμα υπαγωγής στο ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς. Σε περίπτωση εκμετάλλευσης περισσότερων του ενός σκαφών, ο φόρος καταβάλλεται συνολικά για όλα τα σκάφη, ήτοι καταβάλλεται το άθροισμα των επιμέρους ποσών φόρου που αναλογεί σε κάθε σκάφος, αναφέρονται σε συνημμένη κατάσταση τα στοιχεία των συγκεκριμένων σκαφών (βλέπε σχετικά παραδείγματα στην ανάλυση του άρθρου 3).

Σε περίπτωση συμπλοιοκτησίας ή κοινωνίας, η έκτακτη περιοδική δήλωση υποβάλλεται στη ΔΟΥ η οποία είναι αρμόδια για τη φορολογία εισοδήματος της συμπλοιοκτησίας ή κοινωνίας.

3. Αλλαγή εκμεταλλευτή του σκάφους

Σε περίπτωση αλλαγής του εκμεταλλευτή του σκάφους εντός του έτους, υπόχρεοι στην απόδοση του φόρου είναι τόσο ο παλαιός, όσο και ο νέος εκμεταλλευτής, ανάλογα με τους μήνες εκμετάλλευσης. Εάν η μεταβολή πραγματοποιηθεί μέχρι τις 14 συγκεκριμένου μηνός, η υποχρέωση για το μήνα αυτό ανήκει στο νέο εκμεταλλευτή, ενώ αν η αλλαγή πραγματοποιηθεί στις 15 και μεταγενέστερα συγκεκριμένου μηνός, η υποχρέωση αυτή ανήκει στον παλαιό εκμεταλλευτή. Στην περίπτωση αυτή, ο παλαιός εκμεταλλευτής υποχρεούται στην καταβολή τους αναλογούντος ΦΠΑ, μέχρι τη μεταβολή, κατά τα προαναφερόμενα, με την υποβολή έκτακτης περιοδικής δήλωσης πριν από τη μεταβίβαση ή την παραχώρηση του σκάφους.

Τα ανωτέρω ισχύουν αναλόγως και στην περίπτωση έναρξης ή παύσης δραστηριότητας εκμετάλλευσης σκάφους, το οποίο υπάγεται στο ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς επιβολής ΦΠΑ.

Αρθρο 3

Απαλλαγή μικρών επιχειρήσεων

Οι επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται ένα μόνο σκάφος μικρότερο των 6 μέτρων, μεταξύ καθέτων, απαλλάσσονται από την καταβολή του αναλογούντος ΦΠΑ, καθόσον, με βάση τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων αυτών, όπως εμφανίζονται στον πίνακα του άρθρου 1 της ίδιας απόφασης, δεν υπερβαίνουν το ποσό του 1.800.000 δρχ., που αποτελεί το όριο για την απαλλαγή των μικρών επιχειρήσεων της παρ. 2 του άρθρου 32 του Ν.1642/1986, όπως ισχύει.

Επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται περισσότερα του ενός σκάφη, ανεξάρτητα από το μήκος αυτών, υποχρεούνται στην καταβολή του φόρου που αναλογεί στο σύνολο των σκαφών, δεδομένου ότι τα συνολικά ετήσια ακαθάριστα έσοδα υπερβαίνουν το όριο του 1.800.000 δρχ.

Παράδειγμα 1ο

Επιχείρηση που εκμεταλλεύεται δύο σκάφη 5 και 6 μέτρων, υποχρεούται στην καταβολή ποσού 77.000 δρχ. ετησίως (34.000 δρχ. + 43.000 δρχ.), δεδομένου ότι τα συνολικά ετήσια τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδά της είναι 3.200.000 δρχ. (1.400.000 δρχ. + 1.800.000 δρχ.).

Παράδειγμα 2ο

Επιχείρηση που εκμεταλλεύεται δύο σκάφη 5 και 9 μέτρων, υποχρεούται στην καταβολή ποσού 154.000 δρχ., δεδομένου ότι τα συνολικά ετήσια ακαθάριστα έσοδά της είναι 6.400.000 δρχ. (1.400.000 δρχ. + 5.000.000 δρχ.).

Αρθρο 4

Περιορισμοί υπαγωγής στο κατ` αποκοπή καθεστώς

Στο άρθρο αυτό προβλέπονται ορισμένες περιπτώσεις για τις οποίες τα αλιευτικά σκάφη δεν μπορούν να υπαχθούν στο ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς. Ειδικότερα, διευκρινίζουμε τα εξής:

- Επιχείρηση που πραγματοποιεί εξαγωγές ή πωλήσεις προς άλλο κράτος - μέλος, ανεξάρτητα από το ποσοστό των πράξεων αυτών, δεν μπορεί να ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς.

- Οσον αφορά τη διάθεση της αλιευτικής παραγωγής από δικό τους κατάστημα, διευκρινίζουμε ότι η διάθεση πλανοδίως και σε λαϊκές αγορές δεν θεωρείται διάθεση αγαθών από κατάστημα.

- Επιχείρηση που εκμεταλλεύεται συγχρόνως σκάφος παράκτιας αλιείας μικρότερο των 12 μέτρων και σκάφος μεγαλύτερο των 12 μέτρων, δεν μπορεί να ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς για το μικρό σκάφος.

Διευκρινίζεται ότι η παράλληλη άσκηση άλλης δραστηριότητας, π.χ. ενοικίαση επιπλωμένων δωματίων, εκμετάλλευση παντοπωλείου κ.λπ., δεν απαγορεύει την ένταξη των αλιέων στο ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς, εκτός από τη διατήρηση καταστήματος από το οποίο διατίθενται τα αλιεύματα της δικής τους παραγωγής.

Ειδικά στην περίπτωση που αλιέας, παράλληλα με την αλιευτική του δραστηριότητα, ασκεί και αγροτική δραστηριότητα, δικαιούται επιστροφής ΦΠΑ με τους κατ` αποκοπή συντελεστές αγροτών του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 33, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις που προβλέπονται από το άρθρο αυτό. Για την επιστροφή λαμβάνονται υπόψη τα ακαθάριστα έσοδα μόνο από την αγροτική παραγωγή (όχι την αλιευτική).

Ολες οι επιχειρήσεις που εξαιρούνται από το ειδικό καθεστώς υποχρεούνται να ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, έχοντας όλες τις υποχρεώσεις τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων που προβλέπονται από τις διατάξεις του ΚΒΣ, καθώς και τις υποχρεώσεις που προβλέπονται για την εφαρμογή των διατάξεων του ΦΠΑ.

Η ένταξη στο κανονικό καθεστώς πραγματοποιείται κατά το χρόνο κατά τον οποίο συντρέχουν οι λόγοι εξαίρεσης από το ειδικό καθεστώς. Σε περίπτωση που παύσουν να ισχύουν οι λόγοι αυτοί, οι ανωτέρω επιχειρήσεις μπορούν να ενταχθούν στο ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς από την έναρξη της επόμενης διαχειριστικής περιόδου, υποβάλλοντας προς τούτο δήλωση μεταβολής μετάταξης μέχρι τις 10 Ιανουαρίου. Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί δήλωση μεταβολής μετάταξης στην ανωτέρω προθεσμία, θεωρείται ότι η επιχείρηση παραμένει οικειοθελώς στο κανονικό καθεστώς και μπορεί να μεταταγεί κατά την επόμενη διαχειριστική περίοδο.

Ειδικά στην περίπτωση λήξης μίσθωσης σκάφους, το οποίο θα εκμεταλλεύεται ο ιδιοκτήτης του, η ένταξη στο ειδικό καθεστώς μπορεί να γίνει κατά το χρόνο λήξης της μίσθωσης, δηλαδή και κατά τη διάρκεια του έτους.

Σε κάθε περίπτωση αλλαγής καθεστώτος, εφαρμόζονται οι διατάξεις περί διακανονισμού, που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 32 του Ν.1642/1986.

Αρθρο 5

Υποχρεωτική διακίνηση αλιευμάτων μέσω Συνεταιρισμών

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού προβλέπεται επιστροφή του κατ` αποκοπή καταβληθέντος ΦΠΑ, στο σύνολό του ή μέρος αυτού, σε ορισμένες περιπτώσεις υποχρεωτικής διακίνησης των αλιευμάτων μέσω αλιευτικών Συνεταιρισμών. Σκοπός της ρύθμισης αυτής είναι η αποφυγή της διπλής φορολόγησης, δεδομένου ότι οι επιχειρήσεις αυτές υποχρεούνται να διαθέτουν την παραγωγή τους μέσω των Συνεταιρισμών τους.

Οι προϋποθέσεις για την επιστροφή αυτή είναι:

- Οι εκμεταλλευτές σκαφών να είναι μέλη αλιευτικού Συνεταιρισμού.

- Από το Καταστατικό ή τον εσωτερικό Κανονισμό του Συνεταιρισμού να προβλέπεται η υποχρεωτική διάθεση των αλιευμάτων μέσω του Συνεταιρισμού, με παράλληλη πρόβλεψη επιβολής κυρώσεων, σε περίπτωση αθέτησης του όρου αυτού.

- Από τα φορολογικά στοιχεία του Συνεταιρισμού (εκκαθαρίσεις) να προκύπτει ότι συγκεκριμένος αλιέας κατέβαλε ΦΠΑ κατά τη διάρκεια ενός έτους που αναλογεί στο σύνολο της τεκμαρτής παραγωγής του, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 1 της απόφασης.

Για τον προσδιορισμό τους δικαιώματος επιστροφής, γίνεται αναγωγή του κατ` αποκοπή ποσού που προβλέπεται για κάθε κατηγορία σκάφους και το οποίο αφορά το 30% της ετήσιας τεκμαρτής παραγωγής, στο ποσό του ΦΠΑ που αντιστοιχεί για το σύνολο της παραγωγής. Η αναγωγή αυτή γίνεται αν το τεκμαρτό ποσό ΦΠΑ διαιρεθεί με τον αριθμό 0,30 (π.χ. για σκάφος 9 μέτρων 120.000 δρχ. : 0,30 - 400.000 δρχ.).

Για διευκόλυνσή σας, παραθέτουμε πίνακα με τα ποσά του φόρου που προκύπτουν από την αναγωγή αυτή για κάθε κατηγορία σκαφών (ανάλογα με το μήκος), στρογγυλοποιημένα στην πλησιέστερη δραχμή:

Το ποσό που εξευρίσκεται από την ανωτέρω διαίρεση (π.χ. οι 400.000 δρχ.) αντιπροσωπεύει το ελάχιστο ποσό που ο αλιέας πρέπει να καταβάλει συνολικά στο Δημόσιο (κατ` αποκοπή και μέσω Συνεταιρισμού). Εφόσον, λοιπόν, το συνολικό ποσό αυτό (κατ` αποκοπή και μέσω Συνεταιρισμού) είναι μεγαλύτερο από το ποσό που προκύπτει από την αναγωγή, η διαφορά επιστρέφεται στον αλιέα. Επισημαίνεται ότι η επιστροφή δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό που καταβλήθηκε κατ` αποκοπή.

Για την καλύτερη κατανόηση παραθέτουμε το ακόλουθο παράδειγμα:

Παράδειγμα

Επιχείρηση παράκτιας αλιείας εκμεταλλεύεται σκάφος μήκους 11,80 μέτρων, μεταξύ καθέτων και είναι μέλος Συνεταιρισμού με την υποχρέωση διάθεσης του συνόλου της παραγωγής της μέσω του Συνεταιρισμού.

Το ετήσιο κατ` αποκοπή ποσό ΦΠΑ είναι 161.000 δρχ., το οποίο πρέπει να καταβληθεί στις 20/6 και στις 20/12 από 80.500 δρχ., αντίστοιχα, η κάθε δόση.

Ο ΦΠΑ που αναλογεί στο σύνολο της παραγωγής είναι 536.667 δρχ. (161.000 δρχ. : 0,30 = 536.667 δρχ.).

Από τις πωλήσεις του Συνεταιρισμού προκύπτει ότι ο ΦΠΑ που αναλογεί στις πωλήσεις της επιχείρησης:

α) 300.000 δρχ.: Δεν υπάρχει δικαίωμα επιστροφής (161.000 δρχ. + 300.000 δρχ. = 461.000 δρχ. < 536.667 δρχ.).

β) 500.000 δρχ.: Υπάρχει δικαίωμα επιστροφής ποσού 124.333 δρχ. (161.000 δρχ.+ 500.000 δρχ. = 661.000 δρχ. - 536.667 δρχ. = 124.333 δρχ.).

γ) 600.000 δρχ.: Υπάρχει δικαίωμα επιστροφής ποσού 161.000 δρχ. (161.000 δρχ. + 600.000 δρχ. = 761.000 δρχ. - 536.667 δρχ. = 224.333δρχ.). Δεδομένου ότι η διαφορά αυτή είναι μεγαλύτερη από το κατ` αποκοπή ποσό, η επιστροφή περιορίζεται στις 161.000 δρχ.

Για την επιστροφή του φόρου θα υποβάλλεται από τους δικαιούχους αίτηση, στην οποία θα επισυνάπτονται τα σχετικά δικαιολογητικά που θεμελιώνουν το δικαίωμα της επιστροφής και προσδιορίζουν το ύψος αυτής.

Αρθρο 6

Υποχρέωση τήρησης βιβλίων - Εκδοση στοιχείων

1. Οι αλιείς του ειδικού κατ` αποκοπή καθεστώτος επιβολής ΦΠΑ απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίων. Οι αλιείς του κανονικού καθεστώτος έχουν υποχρέωση τήρησης τουλάχιστον βιβλίου εσόδων - εξόδων από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης έναρξης, στο οποίο θα καταχωρίσουν τις συναλλαγές από την ημερομηνία αυτή και μετά.

2. Ως προς τα στοιχεία διευκρινίζεται ότι είναι απαραίτητο στα Δελτία Αποστολής να αναγράφεται εντύπως ή με σφραγίδα ή χειρογράφως, κατά την έκδοση αυτών, η ένδειξη "Ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς ΦΠΑ αλιέων" ή "Κανονικό Καθεστώς ΦΠΑ", κατά περίπτωση, για να γνωρίζει ο αγοραστής εάν υποχρεούται σε έκδοση Τιμολογίου Αγοράς ή θα λάβει Τιμολόγιο Πώλησης από τον αλιέα.

Αρθρο 7

Προαιρετική ένταξη στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ

Με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρέχεται δυνατότητα στα πρόσωπα που πληρούν τις προϋποθέσεις για την ένταξή τους στο κατ` αποκοπή καθεστώς, να επιλέξουν την υπαγωγή τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.

Για το σκοπό αυτό, τα εν λόγω πρόσωπα υποβάλλουν στην αρμόδια ΔΟΥ σχετική δήλωση μεταβολής μετάταξης, μέχρι την 10η Ιανουαρίου του έτους μέσα στο οποίο επιθυμούν να ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς και δεν μπορούν να επανέλθουν στο προηγούμενο καθεστώς πριν από την παρέλευση μιας πενταετίας.

Εφόσον πρόκειται για νέα αλιευτική εκμετάλλευση, η επιλογή αυτή πραγματοποιείται με τη δήλωση έναρξης, η οποία υποβάλλεται πριν από την έναρξη της δραστηριότητας. Στην περίπτωση αυτή, η επιχείρηση υποχρεούται να παραμείνει στο κανονικό καθεστώς τουλάχιστον για πέντε ολόκληρες διαχειριστικές περιόδους. Π.χ. επιχείρηση που κάνει έναρξη εργασιών στις 15.3.2000 και επιλέγει το κανονικό καθεστώς, έχει δικαίωμα μετάταξης στο ειδικό καθεστώς από τις 1.1.2006.

Σε κάθε περίπτωση αλλαγής καθεστώτος, εφαρμόζονται οι διατάξεις περί διακανονισμού του άρθρου 32 του Ν.1642/1986.

Αρθρο 8

Αλλες υποχρεώσεις - Κυρώσεις

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, ορίζεται ότι οι επιχειρήσεις παράκτιας αλιείας και σπογγαλιείας, οι οποίες εντάσσονται στο κατ` αποκοπή καθεστώς, δεν έχουν υποχρέωση για υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ του άρθρου 31 του Ν.1642/1986. Οι υποχρεώσεις των προσώπων αυτών εξαντλούνται στην καταβολή του ετήσιου ποσού ΦΠΑ, το οποίο αντιπροσωπεύει τον οφειλόμενο φόρο για τις λιανικές πωλήσεις τους (πωλήσεις από το σκάφος, πλανοδίως ή σε λαϊκές αγορές).

Επίσης, ορίζεται ότι στις επιχειρήσεις αυτές, εφόσον δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 2 της ίδιας απόφασης, δηλαδή δεν καταβάλλουν τον οφειλόμενο ΦΠΑ στις προθεσμίες που προβλέπονται ή δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις του ΚΒΣ που προβλέπονται στο άρθρο 6, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται για κάθε περίπτωση (πρόσθετος φόρος, πρόστιμα) από τις διατάξεις του Ν.2523/1997.

Αρθρο 9

Λοιπές διατάξεις

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ορίζεται ότι οι απαλλαγές που προβλέπονται από τις διατάξεις της περ. ια` του άρθρου 22 εξακολουθούν να ισχύουν για τους αλιείς και σπογγαλιείς που υπάγονται στο ειδικό κατ` αποκοπή καθεστώς, δηλαδή η απαλλαγή παρέχεται μόνο στους αλιείς και σπογγαλιείς που υποχρεούνται σε καταβολή ΦΠΑ με βάση την υπ` αριθ. 1145339/6602/140/Ε0014/ΠΟΛ.1320/30.12.1998 ΑΥΟ. Συνεπώς, οι απαλλαγές ισχύουν γι` αυτούς που εκμεταλλεύονται αλιευτικά σκάφη από 6 μέτρα και άνω μεταξύ καθέτων ή γι` αυτούς που εκμεταλλεύονται περισσότερα του ενός σκάφη, ανεξάρτητα του μήκους αυτών. Επίσης, η απαλλαγή αυτή παρέχεται στα εν λόγω πρόσωπα ανεξάρτητα αν ασκούν και άλλη δραστηριότητα για την οποία υπάγονται σε άλλο ειδικό καθεστώς ή για την οποία είναι υποχρεωμένοι να τηρούν βιβλία ΚΒΣ.

Κατά συνέπεια, οι υπαγόμενοι στο καθεστώς αυτό διατηρούν την απαλλαγή από ΦΠΑ για την αγορά σκάφους που προορίζεται για την άσκηση της δραστηριότητάς τους, την απαλλαγή για την αγορά υλικών και αντικειμένων που προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν στο σκάφος, καθώς και τις απαλλαγές που αφορούν τη ναύλωση του σκάφους, εφόσον ο ναυλωτής το χρησιμοποιεί για την άσκηση της ίδιας δραστηριότητας και τις υπηρεσίες που καλύπτουν άμεσες ανάγκες των σκαφών και του φορτίου τους.

Διευκρινίζεται ότι δεν παρέχεται απαλλαγή για τα τροφοεφόδια.

Οι προαναφερόμενες απαλλαγές χορηγούνται με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που ορίζεται με την υπ` αριθ. Π.8271/4879/ΠΟΛ.366/18.12.1987 ΑΥΟ.

Υστερα από τα παραπάνω, κάθε άλλη σχετική ερμηνεία που έχει δοθεί στο παρελθόν και έρχεται σε αντίθεση με το περιεχόμενο της παρούσας, παύει να ισχύει.