1025626/6047/ΔΕ-Β`/ΠΟΛ.1065/5.3.1999 Λειτουργία των Ελεγκτικών Κέντρων ΕΘΕΚ και ΠΕΚ

Σε συνέχεια των ΠΟΛ.1160/1998, ΠΟΛ.1299/1998, ΠΟΛ.1313/1998 και ΠΟΛ.1004/1999 διαταγών μας, με τις οποίες σας δόθηκαν οδηγίες επί διαφόρων θεμάτων σχετικών με τη λειτουργία των Ελεγκτικών Κέντρων ΕΘΕΚ και ΠΕΚ, συμπληρωματικά σας γνωρίζουμε τα εξής.

1. Με τις διατάξεις των άρθρων 3 του Ν.2343/1995, 1, 2 και 3 του Π.Δ.280/1997, καθώς και των υπ` αριθ. 1058270/1142/ΔΣΣΦΕ-Α`/14.5.1998, 1107047/5835/ΔΕ-Β`/21.9.1998 και 1144191/1490/ΔΕ-Α`/24.12.1998 αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών, το Εθνικό Ελεγκτικό Κέντρο (ΕΘΕΚ) και τα Περιφερειακά Ελεγκτικά Κέντρα (ΠΕΚ) δύνανται, εκτός του τακτικού (οριστικού) ελέγχου, να διενεργούν προληπτικό και προσωρινό φορολογικό έλεγχο σε οποιαδήποτε υπόθεση της καθ` ύλην και κατά τόπον αρμοδιότητάς τους, παράλληλα και ανεξάρτητα από τις ΔΟΥ και το ΣΔΟΕ.

Διευκρινίζεται ότι η παράλληλη και ανεξάρτητη διενέργεια προληπτικών και προσωρινών ελέγχων, τόσο από τις αρμόδιες ΔΟΥ, όσο και από τα Ελεγκτικά Κέντρα και το ΣΔΟΕ προκύπτει πέραν από τις προαναφερθείσες διατάξεις και από τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.2343/1995.

Περαιτέρω, τονίζεται ότι η αρμοδιότητα διενέργειας προσωρινών ελέγχων στη φορολογία εισοδήματος από το ΣΔΟΕ έχει περιορισμένη έκταση και κατά τύπο και ως προς την ουσία, δεδομένου ότι, ως ορίζεται μεταξύ άλλων και στο άρθρο 67 του Ν.2238/1994, όταν από τον προσωρινό έλεγχο διαπιστωθεί ότι τα φορολογικά στοιχεία δεν έχουν καταχωρηθεί ή έχουν καταχωρηθεί ανακριβώς στα τηρούμενα βιβλία, τότε γίνεται τακτικός (οριστικός) έλεγχος για όλες τις δηλώσεις που εκκρεμούν, ο οποίος τακτικός έλεγχος δύναται να διενεργηθεί μόνο από την αρμόδια ΔΟΥ ή τα Ελεγκτικά Κέντρα.

Σημειώνεται ακόμη ότι, με τη νέα οργανωτική δομή των Ελεγκτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών (ΔΟΥ, ΕΘΕΚ, ΠΕΚ), στοχεύεται η αποτελεσματικότερη και ουσιαστικότερη άσκηση τόσο του τακτικού ελέγχου, όσο και του προσωρινού και προληπτικού ελέγχου, ανάλογα με τη σπουδαιότητα των ελεγχόμενων φορολογικών υποθέσεων.

Προς την επίτευξη του στόχου αυτού, ενδείκνυται οι τυχόν προσωρινοί έλεγχοι που απαιτούν ευρείας έκτασης ελεγκτικές επαληθεύσεις και σημαντικό χρονικό διάστημα για τη διενέργειά τους (π.χ. έλεγχος εισοδήματος λογιστικών διαφορών, επαληθεύσεων δεδομένων βιβλίων και δηλώσεων κ.λπ.), για υποθέσεις που υπάγονται για τακτικό (οριστικό) έλεγχο στα Ελεγκτικά Κέντρα (ΕΘΕΚ και ΠΕΚ), να διενεργούνται απ` αυτά έγκαιρα και εντός των προβλεπομένων προθεσμιών και όχι από τις ΔΟΥ, μέσα στα πλαίσια της ευρύτερης στρατηγικής ελέγχου κάθε υπόθεσης.

Αντίθετα, προσωρινοί έλεγχοι που απαιτούν άμεσες ενέργειες (π.χ. επιστροφή προκαταβολής φόρου εισοδήματος σε επιχειρήσεις που έχουν ανέλεγκτη μόνο τη χρήση που αφορά η προκαταβολή ή άμεσες και προθεσμιακές επιστροφές ΦΠΑ κ.λπ.) ενδείκνυται, μέσα στα πλαίσια της παραπάνω στρατηγικής ελέγχου, να διενεργούνται από τις ΔΟΥ.

Οι ΔΟΥ, για την αποστολή των φακέλων των υποθέσεων προς το ΕΘΕΚ και τα ΠΕΚ για διενέργεια προσωρινών ελέγχων, σύμφωνα με τα ανωτέρω, θα καταγράφουν λεπτομερώς, σε ενιαία αναλυτική κατάσταση - έγγραφο, όλα ανεξαιρέτως τα στοιχεία που εμπεριέχονται στους φακέλους κάθε υπόθεσης και θα τα στέλνουν συνημμένα στο ΕΘΕΚ και τα ΠΕΚ, με απόδειξη.

Σημειώνεται ότι, στις περιπτώσεις που είναι εφικτό (όπως όταν η έδρα του ΕΘΕΚ ή ΠΕΚ και της ΔΟΥ είναι στην ίδια πόλη), αντί της αποστολής των υποθέσεων με το ταχυδρομείο, θα πρέπει να προτιμάται η παράδοση των υποθέσεων στον Ελεγκτή που έχει την εντολή ελέγχου ή σε προς τούτο εξουσιοδοτημένο υπάλληλο ή Επιμελητή του ΕΘΕΚ ή ΠΕΚ, ακολουθούμενης βεβαίως όλης της λοιπής διαδικασίας καταγραφής των στοιχείων της υπόθεσης και υπογραφής από τον παραλαμβάνοντα την υπόθεση επί του εγγράφου παράδοσης της υπόθεσης.

Αντίγραφα των παραπάνω καταστάσεων - εγγράφων αποστολής ή παράδοσης των υποθέσεων θα τίθενται από τις ΔΟΥ σε ειδικό φάκελο - ντοσιέ, που θα τηρείται στο αρχείο του Τμήματος ή Γραφείο Ελέγχου.

Τονίζεται ότι στο τέλος κάθε μήνα οι ΔΟΥ θα στέλνουν στη Διεύθυνση Ελέγχου - Τμήμα Β` συγκεντρωτική ονομαστική κατάσταση (με διεύθυνση, επάγγελμα και οικονομικά έτη) των υποθέσεων που στάλθηκαν στο ΕΘΕΚ και στα ΠΕΚ για προσωρινό έλεγχο.

Μετά το πέρας του προσωρινού ελέγχου από το ΕΘΕΚ και τα ΠΕΚ και των λοιπών διαδικασιών στις οποίες αυτά θα προβούν (βεβαίωση, κοινοποίηση φύλλων ελέγχου, έκδοση φύλλων έκπτωσης κ.λπ.), θα επιστρέφουν στις αρμόδιες ΔΟΥ, με σχετικό διαβιβαστικό έγγραφο επιστροφής, ολόκληρους τους φακέλους των υποθέσεων μόνο εκείνων που ήλεγξαν, για τις οποίες προβλέπεται ή κρίνεται απ` αυτά ότι θα μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι τη διενέργεια τακτικού (οριστικού) ελέγχου των υποθέσεων αυτών.

Οι ΔΟΥ θα ξεχρεώνουν τις υποθέσεις αυτές από την κατάσταση - έγγραφο που θα τηρούν στο αρχείο τους και στη συνέχεια θα τοποθετούν σε ξεχωριστό αρχείο "προσωρινών ελέγχων" κάθε μία από τις υποθέσεις αυτές.

Το διαβιβαστικό έγγραφο επιστροφής των φακέλων των υποθέσεων στις αρμόδιες ΔΟΥ θα κοινοποιείται και στη Διεύθυνση Ελέγχου - Τμήμα Β`, στο οποίο θα αναγράφεται η ημερομηνία περάτωσης του ελέγχου κάθε υπόθεσης από τον Ελεγκτή, καθώς και η ημερομηνία θεώρησης αυτών από τον αρμόδιο Προϊστάμενο του ΕΘΕΚ ή του ΠΕΚ.

2. Τα καταβαλλόμενα ποσά του 1/5 έως 1/10, κατά περίπτωση, του οφειλόμενου κύριου και πρόσθετου φόρου ή προστίμου, κατά το διοικητικό ή δικαστικό συμβιβασμό, σε όσες υποθέσεις εφαρμόζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 24 του Ν.2523/1997 ή της παρ. 2 του άρθρου 14 της υπ` αριθ. 1061203/1148/ΠΟΛ.1144/20.5.1998 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, για τις υποθέσεις που ελέγχονται από τα ΠΕΚ, θα εισπράττονται από την αρμόδια ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματος κάθε επιχείρησης που απέστειλε την υπόθεση ή, για διευκόλυνση των φορολογούμενων, θα εισπράττονται από την πλησιέστερη ΔΟΥ με το αρμόδιο ΠΕΚ, με γραμμάτιο συμψηφισμού προς την αρμόδια ΔΟΥ, ως ακολούθως:

--------------------------------------------------------------- α) ΠΕΚ Αθηνών Είσπραξη από ΔΟΥ ΦΑΒΕ Αθηνών --------------------------------------------------------------- β) ΠΕΚ Πειραιά Είσπραξη από ΔΟΥ Β` Καλλιθέας --------------------------------------------------------------- γ) ΠΕΚ Θεσσαλονίκης Είσπραξη από ΔΟΥ Γενικών Εσόδων --------------------------------------------------------------- δ) ΠΕΚ Πάτρας Είσπραξη από ΔΟΥ Γ` Πατρών --------------------------------------------------------------- ε) ΠΕΚ Λάρισας Είσπραξη από ΔΟΥ Α` Λάρισας --------------------------------------------------------------- στ) ΠΕΚ Ιωαννίνων Είσπραξη από ΔΟΥ Β` Ιωαννίνων ---------------------------------------------------------------

Ευνόητο είναι ότι η βεβαίωση του οφειλόμενου κύριου φόρου, πρόσθετου φόρου ή προστίμου κ.λπ. θα γίνεται προς τις αρμόδιες ΔΟΥ με τη σύνταξη των σχετικών χρηματικών καταλόγων που θα διαβιβάζονται σ` αυτές.

3. Οι ΔΟΥ από τα διάφορα στοιχεία (δελτία πληροφοριών, επισχεθέντα κ.λπ.) που έχουν περιέλθει σ` αυτές από άλλες Υπηρεσίες (ΔΟΥ, ΣΔΟΕ κ.λπ.) και αφορούν υποθέσεις που υπάγονται στην ελεγκτική αρμοδιότητα του ΕΘΕΚ ή των ΠΕΚ, θα στέλνουν μόνο τα στοιχεία εκείνα που αφορούν υποθέσεις που ολόκληρος ο φάκελός τους έχει σταλεί για έλεγχο στις Υπηρεσίες αυτές και οι οποίες θα επεξεργασθούν και θα ολοκληρώσουν τον έλεγχο των στοιχείων αυτών ταυτόχρονα με τη διεξαγωγή του τακτικού (οριστικού) ελέγχου που πραγματοποιούν.

Για τα λοιπά ίδια ως άνω στοιχεία που αφορούν υποθέσεις που υπάγονται μεν στην ελεγκτική αρμοδιότητα του ΕΘΕΚ ή των ΠΕΚ, αλλά ο φάκελος τους δεν έχει σταλεί για έλεγχο στις Υπηρεσίες αυτές, οι ΔΟΥ έχουν υποχρέωση, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, να επεξεργάζονται και να ολοκληρώνουν τον έλεγχο των στοιχείων αυτών, τα οποία στη συνέχεια θα τα στέλνουν στο ΕΘΕΚ ή τα ΠΕΚ, όταν η υπόθεση που αφορούν τα στοιχεία αυτά τους ζητηθεί από τις Υπηρεσίες αυτές για τακτικό (οριστικό) έλεγχο.

Ακόμη, οι ΔΟΥ, μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου των παραπάνω στοιχείων (δελτίων πληροφοριών, επισχεθέντων κ.λπ.) και πριν ζητηθούν από το ΕΘΕΚ ή τα ΠΕΚ οι φάκελοι των υποθέσεων που αφορούν αυτά, θα στέλνουν αντίγραφα των σχετικών εκθέσεων, προκειμένου να αποτελέσουν στοιχείο αξιολόγησης των υποθέσεων αυτών από τις Υπηρεσίες αυτές.

4. Στην περ. δ` της παρ. 4 της ΠΟΛ.1004/1999 διαταγής μας αναφέρεται ότι για τα διάφορα έγγραφα ερωτήματα, αιτήσεις κ.λπ. φορολογούμενων που έχουν χρεωθεί οι Ελεγκτές, για την απάντηση των οποίων απαιτείται έλεγχος οποιασδήποτε μορφής, ο έλεγχος αυτός θα διενεργηθεί το αργότερο μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 1999 από τους υπαλλήλους που τα έχουν χρεωθεί και ήδη έχουν μετατεθεί στα ΠΕΚ, παράλληλα με τον έλεγχο των υποθέσεων που θα χρεωθούν με εντολές ελέγχου που θα δοθούν στους υπαλλήλους αυτούς από τα ΠΕΚ. Για την έννοια των παραπάνω, διευκρινίζεται ότι με τη φράση "ο έλεγχος αυτός θα διενεργηθεί" εννοείται, όπως συνάγεται και από το εισαγωγικό μέρος αυτής της παραγράφου, ότι ο έλεγχος (των διαφόρων εγγράφων ερωτημάτων, αιτήσεων κ.λπ.) θα έπρεπε να είχε αρχίσει και προχωρήσει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1998 και η ολοκλήρωσή του θα πραγματοποιηθεί μέχρι την εν λόγω ημερομηνία (28 Φεβρουαρίου 1999). Συνεπώς, διάφορα έγγραφα ερωτήματα, αιτήσεις κ.λπ. φορολογούμενων για τα οποία δεν είχε προχωρήσει ο έλεγχος μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1998, θα επιστραφούν άμεσα στους Προϊσταμένους των ΔΟΥ για τις περαιτέρω, κατά περίπτωση, δικές τους ενέργειες.

5. Από τις διατάξεις των άρθρων 27 και 28 του Ν.2459/1997, μεταξύ άλλων, προκύπτει ότι για την παραλαβή των δηλώσεων Φορολογίας Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ), για τη βεβαίωση του φόρου και για τον έλεγχο των δηλώσεων αυτών (έκδοση πράξεων επιβολής του φόρου, εξώδικη λύση των διαφορών κ.λπ.), αρμόδιος είναι ο Προϊστάμενος της ΔΟΥ που είναι αρμόδιος για τη φορολογία εισοδήματος των υπόχρεων Φυσικών και Νομικών Προσώπων.

Περαιτέρω, με τις παραπάνω αναφερθείσες διατάξεις του Ν.2343/1995 και του Π.Δ.280/1997, καθώς και των σχετικών αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών, καθορίστηκε ότι το ΕΘΕΚ και τα ΠΕΚ έχουν την αρμοδιότητα του τακτικού (οριστικού) ελέγχου φορολογίας εισοδήματος των επιτηδευματιών και φορολογούμενων γενικά, των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα ανέρχονται, κατά περίπτωση, στο αντίστοιχο καθορισμένο όριο (άνω των 2.000.000.000 δρχ. και από 350.000.001 - 2.000.000.000 δρχ.).

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι αρμόδιες Υπηρεσίες για τον έλεγχο και την επιβολή του ΦΜΑΠ των επιτηδευματιών και φορολογούμενων γενικά Φυσικών ή Νομικών Προσώπων, που για τον έλεγχο φορολογίας εισοδήματος υπάγονται στην αρμοδιότητα του ΕΘΕΚ ή των ΠΕΚ, είναι οι Υπηρεσίες αυτές, δηλαδή το ΕΘΕΚ ή τα ΠΕΚ, κατά περίπτωση.

6. Οι ΔΟΥ σε όσες περιπτώσεις διενεργούν έλεγχο εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 13 του Ν.2238/1994 (μεταβίβαση εταιρικού μεριδίου, επιχείρησης κ.λπ.) σε υποθέσεις που υπάγονται στην ελεγκτική αρμοδιότητα του ΕΘΕΚ ή των ΠΕΚ, θα στέλνουν, μετά το πέρας του ελέγχου, δελτία πληροφοριών στα αρμόδια αυτά Ελεγκτικά Κέντρα (ΕΘΕΚ και ΠΕΚ), για συνεκτίμηση και αξιοποίηση απ` αυτά κατά τη διενέργεια του τακτικού (οριστικού) ελέγχου των υποθέσεων αυτών. Ομοίως, τα Ελεγκτικά Κέντρα αν από τους διενεργούμενους απ` αυτά ελέγχους διαπιστώνουν στοιχεία χρήσιμα στους ελέγχους, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 13 του Ν.2238/1994, να το γνωστοποιούν στις ΔΟΥ με σχετικό δελτίο πληροφοριών.

7. Ο έλεγχος για την εμπρόθεσμη καταγραφή κατ` είδος και ποσότητα των αποθεμάτων στο βιβλίο απογραφών λήξης της διαχειριστικής περιόδου και των υποθέσεων που υπάγονται στην ελεγκτική αρμοδιότητα του ΕΘΕΚ ή των ΠΕΚ, θα διενεργείται από τις αντίστοιχες αρμόδιες ΔΟΥ στις οποίες ανήκουν οι υποθέσεις αυτές.

8. Οπως είναι γνωστό, στις εκθέσεις ελέγχου καταγράφονται επακριβώς οι διαπιστώσεις των ελεγκτών επί της εφαρμογής των κατά περίπτωση φορολογικών διατάξεων από τον υπόχρεο, καθώς και το πόρισμα του διενεργηθέντος ελέγχου σε σχέση με το κύρος των βιβλίων, τον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης κ.λπ.

Περαιτέρω, οι βάσει ελέγχου διαφορές αποτελούν αντικείμενο εξέτασης στα πλαίσια της διοικητικής επίλυσης της διαφοράς, κατά τις ισχύουσες κατά περίπτωση διατάξεις.

Κατά συνέπεια, τονίζεται όλως ιδιαιτέρως ότι στις εκθέσεις ελέγχου που συντάσσονται κατά τις γενικές διατάξεις ή στα ειδικά σημειώματα ελέγχου που συντάσσονται στα πλαίσια εφαρμογής της υπ` αριθ. ΠΟΛ.1144/1198 απόφασης του Υπουργείου Οικονομικών, δεν θα καταγράφονται από τους Ελεγκτές, έστω και για λόγους συντομίας, μόνο οι παραλείψεις, παρατυπίες και διαφορές για τις οποίες ο έλεγχος εκτιμά ότι θα επέλθει συμβιβασμός, αλλά θα καταγράφονται υποχρεωτικά όλες γενικά οι βάσει ελέγχου διαπιστώσεις, ανεξάρτητα από το πιθανολογούμενο αποτέλεσμα στο στάδιο της διοικητικής επίλυσης της διαφοράς και την τελική έκβαση της ελεγχόμενης υπόθεσης.