YΠOIK 1016484/485/578/0014/ΠOΛ. 1048/11.2.1999 Τρόπος υπολογισμού της ισοτιμίας των νομισμάτων των ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ έναντι της δραχμής για τον προσδιορισμό της φορολογητέας βάσης Φ.Π.Α. ενδοκοινοτικών συναλλαγών, μετά την 1.1.1999

Η έναρξη της μεταβατικής περιόδου εισαγωγής του ΕΥΡΩ στα λοιπά (11) ΚΜ της Ε.Ε. και η εμφάνιση του ΕΥΡΩ, έστω και με τη μορφή λογιστικής μονάδας σε αντικατάσταση της Ευρ. Νομισματικής Μονάδας (ECU) και με παράλληλη ύπαρξη (συνύπαρξη) με τα Εθνικά Νομίσματα των Κ-Μ της ζώνης του ΕΥΡΩ, επηρεάζουν ΑΜΕΣΑ τον τομέα του Ενδοκοινοτικού εμπορίου και κατ` επέκταση τον Φ.Π.Α. ενδοκοινοτικών συναλλαγών.

Ενα από τα προβλήματα τα οποία ανέκυψαν από την πρώτη κιόλας στιγμή της εισαγωγής του νέου νομίσματος είναι ο τρόπος υπολογισμού της φορολογητέας βάσης Φ.Π.Α. ενδοκοινοτικών συναλλαγών για τιμολόγια των οποίων η αξία είναι εκφρασμένη αφενός μεν σε ΕΥΡΩ, αφετέρου δε στα Εθνικά Νομίσματα των ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ.

Η υπηρεσία μας έχει ήδη προβεί στην παροχή σχετικών διευκρινίσεων με προηγούμενη εγκύκλιο που εξέδωσε 1137024/6253/6663/0014 (ΠΟΛ. 1305/98) 19.1.1999 σύμφωνα με την οποία για τιμολόγια που αφορούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές και η αξία τους αναγράφεται τόσο σε ΕΥΡΩ όσο και στα Εθνικά Νομίσματα των τριών (3) ΚΜ που δεν εντάσσονται στη ζώνη του ΕΥΡΩ αλλά και σε Δολλάριο Η.Π.Α., ισχύει η υφιστάμενη διαδικασία μετατροπής των εν λόγω νομισμάτων σε δραχμές, όπως αυτή προβλέπεται από τον Κανονισμό (ΕΟΚ) 593/91 (άρθρα 15 και 16 του Ν. 1642/86- Φ.Π.Α.) και Καν. (ΕΚ) 2454/93.

Η μετατροπή μιάς Εθνικής Νομισματικής μονάδας ΚΜ που ανήκει στην ζώνη ΕΥΡΩ σε άλλη Εθνική Νομισματική μονάδα, όπως επίσης και οι στρογγυλοποιήσεις που προκύπτουν από αυτή την μετατροπή, ρυθμίζονται από τον Κανονισμό (ΕΚ) 1103/97 του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 1997, σχετικά με ορισμένες διατάξεις που αφορούν την εισαγωγή του ΕΥΡΩ.

Πιό συγκεκριμένα, η παραγρ.4 του άρθρου 4 του εν λόγω Κανονισμού αναφέρει: "Τα νομισματικά ποσά που θα μετατρέπονται από μία Εθνική Νομισματική μονάδα σε άλλη μετατρέπονται πρώτα σε ένα νομισματικό ποσό εκφρασμένο σε ΕΥΡΩ..... και στη συνέχεια θα μετατρέπεται στην άλλη Εθνική Νομισματική μονάδα. Δεν επιτρέπεται η χρησιμοποίηση εναλλακτικής μεθόδου υπολογισμού, εκτός εάν παράγει τα ίδια αποτελέσματα".

Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην προηγούμενη παράγραφο, η εν λόγω Κοινοτική ρύθμιση (η οποία έχει άμεση εφαρμογή στο εσωτερικό της χώρας) θεσμοθετεί την "Τριγωνική" μετατροπή μέσω του ΕΥΡΩ ως τη μοναδική, νομικά καταχωρημένη μέθοδο, με βάση την οποία, εφεξής, πρέπει να πραγματοποιείται κάθε μετατροπή μιάς Εθνικής Νομισματικής μονάδας ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ σε μία άλλη Εθνική Νομισματική μονάδα.

Προκειμένου να καταστεί δυνατός ο προσδιορισμός σε δραχμές της φορολογητέας βάσης Φ.Π.Α. ενδοκοινοτικών συναλλαγών, για τιμολόγια οι αξίες των οποίων είναι εκφρασμένες στα Εθνικά Νομίσματα των ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ, τόσο για τη διενέργεια των σχετικών εγγραφών στα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης όσο και στις δηλώσεις Φ.Π.Α. (περιοδικές, εκκαθαριστική, Listing) και την στατιστική δήλωση INTRASTAT, η ακολουθούμενη μέθοδος μετατροπής πρέπει να είναι η "Τριγωνική" μέσω του ΕΥΡΩ.

Ακολούθως, παραθέτουμε ένα αριθμητικό παράδειγμα "τριγωνικής" μετατροπής μέσω του ΕΥΡΩ, ενός τιμολογίου το σύνολο της αξίας του οποίου είναι εκφρασμένο σε Εθνικό Νόμισμα ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ προκειμένου να προσδιορίσουμε τη φορολογητέα βάση Φ.Π.Α. ενδοκοινοτικών συναλλαγών.

Εστω τιμολόγιο αγοράς αγαθών αξίας ύψους 542.413 DM Γερμανικών Μάρκων. Η σταθερή "κλειδωμένα" ισοτιμία μεταξύ ΕΥΡΩ, και Γερμανικού Μάρκου είναι 1 ΕΥΡΩ = 1,95583 DM. Επίσης, η τιμή πώλησης του ΕΥΡΩ έναντι της δραχμής την προτελευταία Τετάρτη του προηγούμενου από την έκδοση του εν λόγω τιμολογίου μήνα, όπως αυτή προσδιορίζεται από το Επίσημο Δελτίο συναλλαγματικών ισοτιμιών της Τράπεζας της Ελλάδος, είναι : 328,977 δρχ.

Το πρώτο βήμα είναι η μετατροπή του συνόλου της αξίας του τιμολογίου από Γερμανικά Μάρκα σε ΕΥΡΩ. Ητοι, 542.413 DM = 277.331,3631 ΕΥΡΩ 1,95583

Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται ότι είναι αναγκαία η περαιτέρω στρογγυλοποίηση του ποσού που προέκυψε αφού σύμφωνα με το άρθρο 5 του Κανονισμού (ΕΚ) 1103/97 "...κατά τη στρογγυλοποίηση μετά τη μετατροπή σε μονάδες ΕΥΡΩ, σύμφωνα με το άρθρο 4, στρογγυλοποιούνται προς τα πάνω ή προς τα κάτω προς το πλησιέστερο ευρωλεπτό - (cent), ήτοι : 277.331, 36 ΕΥΡΩ.

Στη συνέχεια, το σύνολο του τιμολογίου το οποίο πλέον είναι εκφρασμένο σε ΕΥΡΩ μετατρέπεται σε δραχμές με βάση την τιμή πώλησης του ΕΥΡΩ (της προτελευταίας Τετάρτης του προηγούμενου της έκδοσης του τιμολογίου μήνα) που ισχύει για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, ως εξής:

277.331,36 ΕΥΡΩ Χ 328,977 Δρχ. = 91.235.638,818 και μετά από στρογγυλοποίηση: 91.235.639 Δρχ.

Η Υπηρεσία μας αναγνωρίζοντας τις δυσχέρειες που ενδέχεται να προκύψουν κατά τη διαδικασία μετατροπής σε δραχμές τιμολογίων το σύνολο της αξίας των οποίων είναι εκφρασμένο σε Εθνικό νόμισμα ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ, αφού η προαναφερόμενη διαδικασία πρέπει να διενεργείται από τους ίδιους τους φορολογούμενους, και να συμβάλλει στη διευκόλυνση των επιχειρήσεων για να αποφύγουν επιπλέον φόρτο εργασίας, θα εκδίδει από 1.2.1999 δελτίο που θα περιλαμβάνει δύο (2) πίνακες συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Στον πρώτο πίνακα περιλαμβάνονται οι επίσημες ισοτιμίες εξωτερικών συναλλαγμάτων έναντι της δραχμής (τιμή πώλησης) του ΕΥΡΩ, του Δολλαρίου Η.Π.Α. και των τριών ΚΜ που δεν έχουν ενταχθεί στη ζώνη του ΕΥΡΩ (Κορώνα Δανίας, Κορώνα Σουηδίας, Λίρα Αγγλίας). Στον δεύτερο πίνακα ο οποίος θα καθιστά δυνατή την "απ` ευθείας" μετατροπή σε δραχμές κάθε τιμολογίου το σύνολο της αξίας του οποίου είναι εκφρασμένη σε Εθνικό Νόμισμα ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ, θα περιλαμβάνει:

α) Την ισχύουσα ισοτιμία του ΕΥΡΩ έναντι της δραχμής (τιμή πώλησης) για την συγκεκριμένη φορολογική περίοδο,

β) Τις σταθερές "κλειδωμένες" ισοτιμίες μετατροπής του ΕΥΡΩ έναντι των εθνικών νομισμάτων των ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ, και

γ) Τις ισχύουσες ισοτιμίες μετατροπής των νομισμάτων ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ έναντι της δραχμής όπως αυτές προκύπτουν μέσω της ισχύουσας εκείνη την περίοδο ισοτιμία του ΕΥΡΩ (τιμή πώλησης) έναντι της δραχμής. Οι εν λόγω ισοτιμίες θα μπορύν να χρησιμοποιούνται ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ από τους φορολογούμενους και ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ για τον προσδιορισμό της φορολογητέας βάσης Φ.Π.Α. ενδοκοινοτικών συναλλαγών. Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι για τον προσδιορισμό τις ισχύουσας συναλλαγματικής ισοτιμίας τόσο του ΕΥΡΩ όσο και των υπολοίπων Εθνικών νομισμάτων των ΚΜ τα οποία είτε είναι, είτε δεν είναι ενταγμένα στη ζώνη του ΕΥΡΩ, ως ισχύουσες ισοτιμίες ΕΙΔΙΚΑ για τιμολόγια που έχουν εκδοθεί από 1.1.1999 έως 31.1.1999 έχουν ληφθεί αυτές που διαμορφώθηκαν κατά το "κλείσιμο" της 23.12.1998.

Στο σημείο αυτό, επισημαίνεται ότι κατά τη διαδικασία του φορολογικού ελέγχου γίνεται αποδεκτή τόσο η "Τριγωνική" μέσω του ΕΥΡΩ όσο και η "απ` ευθείας" μέθοδος υπολογισμού σε δραχμές της αξίας κάθε τιμολογίου η αξία του οποίου είναι εκφρασμένη σε Εθνικό νόμισμα ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ μέσω του πίνακα Β, του δελτίου συναλλαγματικών ισοτιμιών που εκδίδει η Υπηρεσία μας.

Απαραίτητη όπως προϋπόθεση είναι η επιλογή από τους φορολογούμενους ΜΟΝΟ της μίας εκ των δύο μεθόδων υπολογισμού και η εφαρμογή της σε ενιαία βάση και όχι ευκαιριακά πότε της μιάς και πότε της άλλης μεθόδου μετατροπής σε δραχμές της αξίας εκάστου τιμολογίου.

Μοναδική ίσως εξαίρεση, αποτελεί η ύπαρξη τιμολογίων στα οποία αναγράφεται το σύνολο της αξίας τόσο σε ΕΥΡΩ όσο και στο Εθνικό νόμισμα κάποιου ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ.

Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να προτιμάται ο υπολογισμός της αξίας του τιμολογίου μετατρέποντας την αξία από ΕΥΡΩ σε δραχμές.

Τέλος, η ύπαρξη μικρών "αποκλίσεων" μεταξύ του αποτελέσματος που προκύπτει μεταξύ της "Τριγωνικής" μέσω του ΕΥΡΩ μεθόδου και της "απ` ευθείας" μετατροπής των Εθνικών νομισμάτων ΚΜ της ζώνης ΕΥΡΩ σε δραχμές είναι φυσιολογική, οφείλεται στην διαδικασία στρογγυλοποιήσεων και θα λαμβάνεται υπόψη κατά τον φορολογικό έλεγχο.

Ακολούθως, παραθέτουμε ένα αριθμητικό παράδειγμα "απ` ευθείας" μετατροπής σε δραχμές, ενός τιμολογίου το σύνολο της αξίας του οποίου είναι εκφρασμένο σε Εθνικό νόμισμα ΚΜ της ζώνης του ΕΥΡΩ, χρησιμοποιώντας τα ίδια αριθμητικά δεδομένα της "Τριγωνικής" μεθόδου μετατροπής, προκειμένου να προσδιοριστεί το μέγεθος των αποκλίσεων μεταξύ των δύο μεθόδων.

Από τη σχέση 328,977 = 168,203 1,95583 προκύπτει η τιμή με την οποία θα μετατρέψουμε το σύνολο της αξίας ενός τιμολογίου η οποία ανέρχεται σε 542.413 (DM) Γερμανικά Μάρκα. Hτοι: 542.413 Χ 168,203 = 91.235.493,839 και μετά από στρογγυλοποίηση 91.235.494 Δρχ.

Από τα παραπάνω φαίνεται ότι υπάρχει μία μικρή διαφορά στο αποτέλεσμα που προκύπτει με την "Τριγωνική" μέθοδο μετατροπής (91.235.639 - 91.235.494 = 145 Δρχ.).

Τέλος, κοινοποιούμε συννημένα για ενημέρωση και εφαρμογή τον Κανονισμό (ΕΚ) 1103/97 του Συμβουλίου τις 17ης Ιουνίου 1997.