ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων του Μέρους Πρώτου του ν. 4484/2017 (Α'110/01.08.2017) «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/881 και άλλες διατάξεις»

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 9 του Μέρους Πρώτου «ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ (ΕΕ) 2016/881» του ν. 4484/2017 (Α'110/01.08.2017) «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/881 και άλλες διατάξεις», με τις οποίες ενσωματώθηκε στο εσωτερικό δίκαιο η Οδηγία (ΕΕ) 2016/881 του Συμβουλίου της 25ης Μαΐου 2016 (ΕΕ L 146 της 03.06.2016) για την τροποποίηση της Οδηγίας 2011/16/ΕΕ (ΕΕ L 64 της 11.3.2011), όσον αφορά στην υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της φορολογίας.

Α. Σύντομη περιγραφή του νόμου

Ο ν. 4484/2017 αποτελείται από Δύο Μέρη.

Το Μέρος Πρώτο με τίτλο «ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ (ΕΕ) 2016/881» που περιλαμβάνει τα άρθρα 1 έως 9 και το Μέρος Δεύτερο με τίτλο «ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ» που περιλαμβάνει τα άρθρα 10 έως 85.

Ειδικότερα, με το Μέρος Πρώτο εναρμονίζεται η ελληνική νομοθεσία με τις διατάξεις της ως άνω Οδηγίας, η οποία τροποποιεί την αρχική Οδηγία 2011/16/ΕΕ, η οποία είχε ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία με τις διατάξεις των Κεφαλαίων Α' έως και Η' του Μέρους Πρώτου του ν. 4170/2013 (Α' 163).

Εν προκειμένω, ορίζονται το πεδίο εφαρμογής και οι προϋποθέσεις για την υποχρεωτική αυτόματη ανταλλαγή των πληροφοριών σχετικά με την Έκθεση ανά Χώρα.

Β. Σύντομη περιγραφή του αντικειμένου και του σκοπού των θεσπιζόμενων ρυθμίσεων

Με τον προαναφερθέντα νόμο επεκτείνεται το πεδίο της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών στον τομέα της φορολογίας με τη ρύθμιση της υποχρεωτικής αυτόματης ανταλλαγής των Εκθέσεων ανά Χώρα σε επίπεδο χωρών της ΕΕ.

Η υποχρέωση υποβολής της Έκθεσης ανά Χώρα εκ μέρους των Ομίλων Πολυεθνικών Επιχειρήσεων (ΠΕ) αποτελεί το τρίτο μέρος της φορολογικής υποχρέωσης για την τεκμηρίωση των ενδοομιλικών συναλλαγών, που εφαρμόζεται ήδη στη χώρα μας, με την υποβολή του Βασικού και Ελληνικού Φακέλου Τεκμηρίωσης, όπως προβλέπεται στις αντίστοιχες διατάξεις του ν. 4174/2013 - Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ), (Α'170).

Ειδικότερα, πρόκειται για θέσπιση της υποχρέωσης των Ομίλων ΠΕ με ετήσια ενοποιημένα έσοδα ίσα ή άνω των 750.000.000 ευρώ να υποβάλλουν σε ετήσια βάση ενώπιον των φορολογικών αρχών της φορολογικής τους κατοικίας συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την οικονομική τους δραστηριότητα.

Ο κανόνας για την υποχρέωση υποβολής της Έκθεσης ανά Χώρα αφορά καταρχήν την Τελική Μητρική Οντότητα του Ομίλου ΠΕ.

Προβλέπεται όμως και δευτερογενής μηχανισμός για την υποβολή της Έκθεσης ανά Χώρα από Παρένθετη ή άλλη Συνιστώσα Οντότητα του Ομίλου ΠΕ υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που περιγράφονται στον νόμο.

Επίσης, προβλέπεται η υποχρέωση κάθε Συνιστώσας Οντότητας του Ομίλου ΠΕ της γνωστοποίησης προς τις ελληνικές φορολογικές αρχές της ιδιότητας κάθε Συνιστώσας Οντότητας του Ομίλου ΠΕ, καθώς και της ενημέρωσης για το ποιά θα είναι η Αναφέρουσα Οντότητα.

Ο χρόνος και ο τρόπος υποβολής αυτών των πληροφοριών εκ μέρους των Ομίλων ΠΕ ρυθμίζονται με λεπτομέρεια στις σχετικές διατάξεις του νόμου, στις οποίες περιλαμβάνεται και υπόδειγμα υποβολής των Εκθέσεων ανά Χώρα.

Ο κανόνας για τον χρόνο υποβολής της Έκθεσης ανά Χώρα είναι δώδεκα (12) μήνες από την τελευταία ημέρα του Φορολογικού Έτους Υποβολής Εκθέσεων του Ομίλου ΠΕ.

Περαιτέρω, ρυθμίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την αυτόματη ανταλλαγή αυτών των πληροφοριών μεταξύ των κρατών, η οποία για την πρώτη Έκθεση ανά Χώρα πραγματοποιείται εντός δεκαοχτώ (18) μηνών από την τελευταία ημέρα του φορολογικού έτους του ομίλου ΠΕ, στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση ανά Χώρα.

Η έναρξη εφαρμογής των προτεινόμενων ρυθμίσεων για την πρώτη ανταλλαγή των Εκθέσεων ανά Χώρα είναι η 01.01.2016.

Τέλος, θεσπίστηκαν κυρώσεις για τις περιπτώσεις αθέτησης των σχετικών υποχρεώσεων του νόμου εκ μέρους των Ομίλων ΠΕ.

Σκοπός των θεσπιζόμενων ρυθμίσεων είναι η καταπολέμηση της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής, που έχει ενταθεί σημαντικά, ιδίως εκ μέρους των Ομίλων ΠΕ, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στο πλαίσιο αυτό, προωθείται δυναμικά η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών ως μελλοντικό ευρωπαϊκό και διεθνές πρότυπο για τη διαφάνεια και την ανταλλαγή πληροφοριών σε φορολογικά θέματα.

Η ενίσχυση της διαφάνειας για τους Ομίλους ΠΕ αποτελεί ουσιώδες μέρος της αντιμετώπισης της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μεταφοράς κερδών (Base Erosion and Profit Shifting), σχετικά με την οποία ο ΟΟΣΑ δημοσίευσε και το Σχέδιο Δράσης BEPS.

Γ. Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων

Θα ακολουθήσει εγκύκλιος παροχής οδηγιών εφαρμογής των διατάξεων του Μέρους Πρώτου του ν. 4484/2017 από τις συναρμόδιες Υπηρεσίες.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ