ΥΠΟΙΚ 1126849/1431/ΔΕ-Α/ΠΟΛ.1281/6.11.1998 Μέτρα για την περιστολή της φοροδιαφυγής στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές

Οπως είναι γνωστό, η δημιουργία της ενιαίας αγοράς το 1993 μεταξύ των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.), με την κατάργηση των ελέγχων στα τελωνειακά σύνορα και την απλούστευση των διαδικασιών, επέφερε ραγδαία αύξηση των ενδοκοινοτικών συναλλαγών, γεγονός όμως που διευκόλυνε τη φοροδιαφυγή στον τομέα αυτό.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού και την προστασία των κρατών - μελών, καθιέρωσε από το 1993 το σύστημα VIES και τις διασταυρώσεις μέσω των υποβαλλόμενων από τις επιχειρήσεις καταστάσεων ενδοκοινοτικών παραδόσεων και αποκτήσεων.

Παράλληλα, από σχετικές μελέτες της Ε.Ε. προέκυψε ότι οι περισσότερες απάτες στον τομέα των ενδοκοινοτικών συναλλαγών, ως προς τον ΦΠΑ, διενεργούνται μέσω των εξής μηχανισμών:

α) Ψευδείς ενδοκοινοτικές παραδόσεις εμπορευμάτων σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε., χωρίς να χρεωθεί ο ΦΠΑ στο Τιμολόγιο (όπως άλλωστε προβλέπεται), ενώ στην πραγματικότητα τα εμπορεύματα είτε έχουν πωληθεί στην εσωτερική αγορά και ο ΦΠΑ δεν έχει αποδοθεί, είτε έχουν ληφθεί εικονικά Τιμολόγια αγορών από την εσωτερική αγορά και στη συνέχεια ζητείται η επιστροφή του ΦΠΑ αυτών.

β) Ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών από άλλο κράτος - μέλος, οι οποίες είτε δεν καταχωρούνται στα βιβλία και δηλώνονται στις οικείες δηλώσεις, είτε δηλώνονται με διαφορετική αξία.

γ) Παρόμοια με τη φοροδιαφυγή στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές είναι η απάτη που αφορά ψευδείς εξαγωγές προς τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.), όπου χρησιμοποιούνται παραποιημένα έγγραφα (διασαφήσεις).

δ) Απάτη τύπου "Καρουζέλ". Στην περίπτωση αυτή γίνεται μετακύληση του φόρου εισροών μέσω διαδοχικών πωλήσεων της μιας επιχείρησης προς την άλλη (στροβιλισμός της συναλλαγής). Χρησιμοποιούνται διάφορες επιχειρήσεις (στις οποίες συνήθως συμμετέχουν τα ίδια άτομα) και τελικά κάποια ή κάποιες από αυτές δεν αποδίδουν το φόρο και εξαφανίζονται.

ε) Επιχειρήσεις "Φοίνικας". Επιχειρήσεις που υπολειτουργούν ή τίθενται σε αδράνεια και με επανάληψη αργότερα της δραστηριότητάς τους, με σκοπό την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών, τη μη απόδοση ΦΠΑ ή την έκδοση και λήψη πλαστών - εικονικών στοιχείων.

Για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των ανωτέρω φαινομένων φοροδιαφυγής κρίνεται αναγκαίο να προβαίνετε στις εξής ενέργειες:

1. Να ελέγχονται άμεσα οι αποστελλόμενες από το Γραφείο VIES της 14ης Διεύθυνσης ΦΠΑ ετήσιες καταστάσεις ενδοκοινοτικών αποκτήσεων, σύμφωνα με τις οδηγίες που σας έχουν δοθεί με την υπ` αριθ. 1067980/3086/3408/0014/ΠΟΛ.1177/4.6.1998 απόφαση και τα αποτελέσματα να αποστέλλονται οπωσδήποτε εντός της καθοριζόμενης δίμηνης προθεσμίας.

2. Οι επιχειρήσεις με πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών να παρακολουθούνται ιδιαιτέρως και επισταμένως ως προς την ορθή απόδοση του ΦΠΑ.

Επίσης, να παρακολουθούνται ξεχωριστά οι επιχειρήσεις κατά το πρώτο διάστημα λειτουργίας τους από την έναρξη των εργασιών τους ή από την ημερομηνία υποβολής δήλωσης μεταβολής για την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών ή από την ημερομηνία που παύουν να βρίσκονται σε αδράνεια και επαναδραστηριοποιούνται.

3. Στις επιχειρήσεις που πραγματοποιούν εξαγωγές ή εισαγωγές με τρίτες χώρες εκτός Ε.Ε., να ελέγχεται αν οι υπάρχουσες διασαφήσεις είναι οι ορθές ή έχουν παραποιηθεί και, σε περίπτωση υπονοιών, να ζητούνται πληροφορίες με κάθε πρόσφορο τρόπο από το αρμόδιο Τελωνείο εισόδου ή εξόδου των εμπορευμάτων.

Στο σημείο αυτό τονίζεται με έμφαση ότι μόνο η κατοχή από την εξαγωγική επιχείρηση του αντιτύπου ΕΔΕ 3 αποτελεί αποδεικτικό στοιχείο της εξαγωγής.

4. Σε κάθε περίπτωση ενδοκοινοτικών συναλλαγών (παραδόσεων ή αποκτήσεων) ή εισαγωγών - εξαγωγών από/προς τρίτη χώρα, να ελέγχεται ο τρόπος εξόφλησης κάθε ενός Τιμολογίου, αν δηλαδή υπάρχει παραστατικό Τράπεζας για την είσπραξη ή την πληρωμή, κατά περίπτωση, του σχετικού ποσού. Οταν δεν υφίστανται τέτοια παραστατικά και η επιχείρηση ισχυρίζεται ότι η συναλλαγή έγινε με μετρητά, χωρίς τη μεσολάβηση Τράπεζας, τότε η υπόθεση θα θεωρείται ύποπτη και ο έλεγχος της συγκεκριμένης περίπτωσης θα διενεργείται σε βάθος, εφόσον δε κρίνεται αναγκαίο θα ζητείται η συνδρομή της Διεύθυνσης Ελέγχου.

Οι ανωτέρω ελεγκτικές επαληθεύσεις θα γίνονται είτε ο έλεγχος διενεργείται βάσει της ΠΟΛ.1144/1998, είτε με τις γενικές διατάξεις. Εφόσον δε, προκύπτουν παραβάσεις που αφορούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές, τότε αυτές θα γίνονται γνωστές στη Διεύθυνση ΦΠΑ/Γραφείο VIES, με κοινοποίηση στη Διεύθυνση Ελέγχου - Τμήμα Α`, προκειμένου να κριθεί αν θα πρέπει να ζητηθούν στοιχεία από τα αντίστοιχα Υπουργεία Οικονομικών των άλλων κρατών - μελών προς περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης.

Οι αρμόδιοι Οικονομικοί Επιθεωρητές, προς τους οποίους κοινοποιείται η παρούσα, παρακαλούνται για την επίβλεψη της ορθής εφαρμογής της.