Θέμα: Ρυθμίσεις για τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ

Κοινοποιούνται οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 16 του ν. 4467/2017 (ΦΕΚ Α' 56/13.4.2017) και παρέχονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις για την ορθή εφαρμογή τους:

1. Με την περίπτωση α' της παραγράφου 3 προστίθεται μεταβατική διάταξη στην παράγραφο 12 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000), όπως ισχύει, σύμφωνα με την οποία, ειδικά για το φορολογικό έτος 2017, οι δηλώσεις έναρξης και μεταβολών για τους αγρότες που υποχρεωτικά εντάσσονται από 01.01.2017 στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, υποβάλλονται μέχρι 12.05.2017. Συνεπώς οι εν λόγω αγρότες μπορούν να υποβάλουν δήλωση μεταβολών ή έναρξης, χωρίς την επιβολή προστίμου, έως και τις 12.5.2017 για την ένταξή τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, με ημερομηνία μεταβολής την 01.01.2017.

Επισημαίνεται ότι, η ανωτέρω προθεσμία δεν καταλαμβάνει, τις προαιρετικές μετατάξεις αγροτών. Επίσης, δεν καταλαμβάνει τις δηλώσεις ΦΠΑ και τις δηλώσεις αποθεμάτων μετάταξης των αγροτών που εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς υποχρεωτικά από 01.01.2017.

2. Λόγω της μετάθεσης της προθεσμίας υποβολής των ανωτέρω δηλώσεων σε μεταγενέστερο χρόνο, στην περίπτωση β' της παραγράφου 3 ορίζεται ότι πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής που τυχόν έχουν επιβληθεί σε δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη αγροτών στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ από 01.01.2017, σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως ισχύει, διαγράφονται ή επιστρέφονται, κατά περίπτωση.

Προς το σκοπό αυτό, υποβάλλεται από τους δικαιούχους αγρότες αίτημα για τη διαγραφή ή επιστροφή των ανωτέρω προστίμων στη Δ.Ο.Υ.

3. Με τις διατάξεις της περίπτωσης γ' της παραγράφου 3 προστίθεται τελευταίο εδάφιο στην παράγραφο 1 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, το οποίο ορίζει ότι στον προσδιορισμό του ορίου των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ από επιδοτήσεις για την ένταξη των αγροτών στο ειδικό ή στο κανονικό καθεστώς, ειδικά και μόνο για το φορολογικό έτος 2017, θα λαμβάνονται υπόψη μόνο τα ποσά των επιδοτήσεων που έλαβαν οι αγρότες εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους 2016 και αφορούν το έτος αυτό και όχι τυχόν ποσά αναδρομικών επιδοτήσεων που αφορούν παλαιότερα φορολογικά έτη.

Σύμφωνα δε, με το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 12 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως προστέθηκε με την περίπτωση α' της παραγράφου 3, όσοι αγρότες εντάχθηκαν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ λόγω υπέρβασης του ορίου των πέντε (5.000) χιλιάδων ευρώ από επιδοτήσεις, με συνυπολογισμό και των ποσών επιδοτήσεων που εισπράχθηκαν εντός του έτους 2016 και αφορούν παλαιότερα φορολογικά έτη, δύνανται να επιλέξουν την επαναφορά της αγροτικής τους εκμετάλλευσης στο ειδικό καθεστώς των αγροτών εφόσον, βεβαίως, πληρούν και τις λοιπές προϋποθέσεις ένταξης στο ειδικό καθεστώς, ως προς το όριο των δεκαπέντε (15.000) χιλιάδων ευρώ της παραγράφου 1 του άρθρου 41 και ως προς τους περιορισμούς υπαγωγής στο ειδικό καθεστώς αγροτών της παραγράφου 5 του ίδιου άρθρου.

Προς το σκοπό αυτό προβλέπεται η υποβολή δήλωσης μεταβολών μετάταξης, χωρίς την επιβολή προστίμου, έως και τις 12.5.2017 για την ένταξή τους στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ με ημερομηνία μεταβολής την 01.01.2017. Η ανωτέρω προθεσμία έχει ανατρεπτικό χαρακτήρα.

Σημειώνεται ότι, με την επανένταξη στο ειδικό καθεστώς αγροτών δεν παρέχεται για τους αγρότες αυτούς από 01.01.2017 δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους, ενώ τα αποτελέσματα των δηλώσεων αποθεμάτων μετάταξης που τυχόν έχουν υποβληθεί, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 11 του ίδιου άρθρου, δεν λαμβάνονται υπόψη.

4. Οι αγρότες οι οποίοι, παρόλο που πληρούν το κριτήριο βάσει των κοινοποιούμενων διατάξεων της παραγράφου 3 για την επανένταξή τους στο ειδικό καθεστώς αγροτών έως τις 12.05.2017, τελικά επιλέξουν να παραμείνουν για το φορολογικό έτος 2017 στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, δεν υποχρεούνται να παραμείνουν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για μια τριετία, αλλά από το επόμενο φορολογικό έτος μπορούν να μετατάσσονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών.

5. Λοιπές υποχρεώσεις αγροτών που επανεντάσσονται από 01.01.2017 στο ειδικό καθεστώς αγροτών.

Οι αγρότες που θα επιλέξουν, κατά τα ανωτέρω, την υπαγωγή τους στο ειδικό καθεστώς αγροτών από 01.01.2017, έχουν, εκτός από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης μεταβολών σύμφωνα με τα ανωτέρω, κατά περίπτωση και τις ακόλουθες υποχρεώσεις.

5.1. Έκδοση πιστωτικών τιμολογίων

Στην περίπτωση που έχουν πραγματοποιηθεί παραδόσεις αγροτικών προϊόντων με ΦΠΑ, οι αγρότες εκδίδουν πιστωτικά τιμολόγια για την επιστροφή του εισπραχθέντος από αυτούς ΦΠΑ στους αντισυμβαλλομένους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 8 του ν. 4308/2014 (Ε.Λ.Π.). καθώς και τα αναφερόμενα στην εγκύκλιο ΠΟΛ.1052/4.4.2017, περί έκδοσης πιστωτικού τιμολογίου για διαφορές που σχετίζονται με ΦΠΑ.

5.2. Υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ και συναφείς υποχρεώσεις

Στην περίπτωση που υπάρχει υποχρέωση καταβολής τυχόν ποσών ΦΠΑ για πράξεις που πραγματοποιήθηκαν έως τις 12.5.2017 (π.χ. λόγω μη δυνατότητας έκδοσης πιστωτικών τιμολογίων, ή λόγω πραγματοποίησης λιανικών πωλήσεων ή λόγω πραγματοποίησης ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και λοιπών πράξεων για τις οποίες υπόχρεος για την καταβολή του φόρου είναι ο λήπτης των αγαθών ή υπηρεσιών), οι αγρότες έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν τις δηλώσεις ΦΠΑ που περιγράφονται στις κατωτέρω περιπτώσεις α' και β' της παρούσας υποπαραγράφου καθώς και να καταβάλουν τον οφειλόμενο φόρο.

Εξυπακούεται ότι οι αγρότες που επανεντάσσονται από 1.1.17 στο ειδικό καθεστώς στερούνται από την ίδια ημερομηνία άσκησης του δικαιώματος έκπτωσης του ΦΠΑ των εισροών.

Ως καταληκτική προθεσμία για την υποβολή των δηλώσεων και την καταβολή του οφειλόμενου φόρου θεωρείται η 30.6.2017.

α) Περιπτώσεις που δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις ΦΠΑ

Εφόσον υπάρχει υποχρέωση καταβολής τυχόν ποσών ΦΠΑ οι αγρότες έχουν υποχρέωση υποβολής έκτακτης δήλωσης.

β) Περιπτώσεις που έχουν υποβληθεί δηλώσεις ΦΠΑ.

i) Σε περίπτωση που η υποβληθείσα δήλωση ΦΠΑ είναι χρεωστική, ανεξαρτήτως εάν το οφειλόμενο ποσό φόρου έχει καταβληθεί στη φορολογική διοίκηση οι αγρότες έχουν υποχρέωση υποβολής νέας δήλωσης ΦΠΑ για τη μερική ή ολική διαγραφή του οφειλόμενου ποσού, η οποία επέχει θέση τροποποιητικής δήλωσης για τη φορολογική διοίκηση. Κατά το ποσό της διαγραφής η νέα αυτή δήλωση θα έχει πιστωτικό υπόλοιπο το οποίο συμψηφίζει το χρεωστικό υπόλοιπο της αρχικής δήλωσης.

Για την εν λόγω διαγραφή, καθώς και για την επιστροφή του τυχόν καταβληθέντος στη φορολογική διοίκηση ποσού ΦΠΑ υποβάλλεται έντυπη αίτηση επιστροφής σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΑΓΓΔΕ ΠΟΛ 1104/2015 και ακολουθείται η διαδικασία που προβλέπεται στην Απόφαση αυτή για τις εκπρόθεσμες αιτήσεις επιστροφής (σχετ. το άρθρο 2 αυτής), ανεξαρτήτως εάν η νέα δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα σύμφωνα με τα οριζόμενα ανωτέρω.

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση μερικής διαγραφής του οφειλόμενου ποσού υφίσταται υποχρέωση καταβολής του υπόλοιπου ποσού βάσει της ανωτέρω ορισθείσας ημερομηνίας (30.6.2017) και όχι βάσει της ημερομηνίας της αρχικής βεβαίωσης. Ειδικότερα διευκρινίζονται τα εξής:

• Η νέα δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή και ως ημερολογιακή περίοδος αναγράφεται η περίοδος «01.01.2017 έως 01.01.2017» με την προϋπόθεση ότι έχει υποβληθεί η δήλωση μεταβολής.
• Εφόσον με τη νέα δήλωση δεν υφίσταται υποχρέωση καταβολής ΦΠΑ στην ανωτέρω δήλωση συμπληρώνονται οι εξής κωδικοί: ο κωδικός 403 με το ποσό του χρεωστικού υπολοίπου της αρχικά υποβληθείσας δήλωσης, ο κωδικός 503 καθώς και ο κωδικός 507 με επιλογή ως αιτία επιστροφής τη «μείωση χρεωστ. υπολοίπου».
• Εφόσον με τη νέα δήλωση υφίσταται υποχρέωση καταβολής ΦΠΑ στην δήλωση αυτή συμπληρώνονται οι εξής κωδικοί: κατά περίπτωση οι κωδικοί 301 έως 307 και αντίστοιχα οι κωδικοί 331 έως 336, καθώς και ο κωδικός 403 με το ποσό του χρεωστικού υπολοίπου της αρχικά υποβληθείσας δήλωσης, ο κωδικός 503 και ο κωδικός 507 με επιλογή ως αιτία επιστροφής τη «μείωση χρεωστ. υπολοίπου» μόνο στην περίπτωση που μειώνεται το αρχικά χρεωστικό υπόλοιπο, ή ο κωδικός 511 στην περίπτωση αύξησης του αρχικά χρεωστικού υπολοίπου.

ii) Σε περίπτωση που η υποβληθείσα δήλωση ΦΠΑ είναι πιστωτική και έχει αναγραφεί το σύνολο του πιστωτικού υπολοίπου στον κωδικό 502, ή έχει αναγραφεί μέρος ή το σύνολο του πιστωτικού υπολοίπου στον κωδικό 503 και δεν έχει υποβληθεί αίτηση επιστροφής ΦΠΑ, καθώς και στην περίπτωση που η υποβληθείσα δήλωση ΦΠΑ είναι μηδενική, το αποτέλεσμα αυτών δεν λαμβάνεται υπόψη και το τυχόν πιστωτικό υπόλοιπο δεν μπορεί να ζητηθεί προς επιστροφή.

Στην περίπτωση που υπάρχει υποχρέωση καταβολής τυχόν ποσών ΦΠΑ υποβάλλεται έκτακτη δήλωση σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην περίπτωση α'.

iii) Σε περίπτωση που η υποβληθείσα δήλωση ΦΠΑ είναι πιστωτική, και το πιστωτικό υπόλοιπο αναγράφεται στον κωδικό 503 του εντύπου και έχει υποβληθεί αίτηση επιστροφής ΦΠΑ, ο αγρότης έχει υποχρέωση να προβεί σε ανάκληση της αίτησης επιστροφής.

Εφόσον δεν είναι δυνατή η ανάκληση αυτή (πχ έχει ήδη εκταμιευθεί το ποσό) υφίσταται υποχρέωση υποβολής νέας δήλωσης ΦΠΑ, η οποία υποβάλλεται σε έντυπη μορφή και ως ημερολογιακή περίοδος αναγράφεται η περίοδος «01.01.2017 έως 01.01.2017» με την προϋπόθεση ότι έχει υποβληθεί η δήλωση μεταβολής.

5.3. Υποβολή δήλωσης μεταβολών για διενέργεια ενδοκοινοτικών συναλλαγών.

Στην περίπτωση που οι αγρότες που υπήχθησαν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ από 01.01.2017 έχουν πραγματοποιήσει ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, θα πρέπει να δηλώσουν στην ίδια δήλωση μεταβολών για την ένταξή τους στο ειδικό καθεστώς και την πραγματοποίηση των εν λόγω πράξεων.

Η δήλωση μεταβολών για την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών στην περίπτωση αυτή θεωρείται υποχρεωτικού χαρακτήρα και ισχύει μέχρι την μεταβολή της.

6. Ενέργειες της Φορολογικής Διοίκησης

α) Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΑΥΟ ΠΟΛ. 1267/2011 όλα τα στοιχεία των δηλώσεων ΦΠΑ που θα υποβληθούν σε έντυπη μορφή στη Δ.Ο.Υ. καταχωρούνται στο σύστημα TAXIS.

β) Για τις δηλώσεις ΦΠΑ που έχουν υποβληθεί, έως την έκδοση της παρούσας, από τους αγρότες που τηρούν απλογραφικά βιβλία η Δ.Ο.Υ. αποστέλλει σχετικό έγγραφο στη Δ/νση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης για μετάπτωση της φορολογικής περιόδου του πρώτου τριμήνου 2017 σε ημερολογιακή περίοδο «01.01.2017 έως 01.01.2017».

Σε κάθε άλλη περίπτωση απευθύνεται στην ίδια ως άνω Διεύθυνση για παροχή σχετικών οδηγιών σε τεχνικής φύσεως θέματα, ενημερώνοντας σχετικά την Δ/νση Εφαρμογής Έμμεσης Φορολογίας (π.χ. παύση εργασιών αγρότη εντός της φορολογικής περιόδου, υποβολή περισσότερων δηλώσεων για την ίδια φορολογική περίοδο).

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ