Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

Κατάσταση Πελατών Προμηθευτών και Συναλλαγών (από 01/01/2014) (Τελευταία Ενημέρωση: 25/6/2019 9:59 πμ)

Γενικές ερωτήσεις

1. Ποιο είναι το περιεχόμενο αυτών των καταστάσεων;

Η κατάσταση περιέχει συγκεντρωτικά στοιχεία εκδοθέντων και ληφθέντων τιμολογίων και συγκεντρωτικά στοιχεία λιανικών πωλήσεων και δαπανών. Πιο συγκεκριμένα, κάθε εγγραφή με τιμολόγια περιέχει: Α.Φ.Μ. αντισυμβαλλόμενου, Περίοδο που Αφορά, Πλήθος Τιμολογίων, Καθαρή Αξία, Φ.Π.Α., ενώ οι εγγραφές λιανικών συναλλαγών και δαπανών είναι παρόμοιες, χωρίς Α.Φ.Μ. αντισυμβαλλόμενου.

2. Θα υπάρχει όριο αξίας πάνω από το οποίο θα ισχύει η υποχρέωση υποβολής;

Όλες οι συναλλαγές ανεξαρτήτως αξίας πρέπει να υποβάλλονται.

3. Ποια είναι η καταληκτική ημερομηνία στην οποία θα υποβάλλονται οι καταστάσεις αυτές;

Δείτε την εγκύκλιο ΠΟΛ.1051/2016.

4. Καταργείται η μέχρι τώρα διαδικασία ετήσιας υποβολής αρχείου συγκεντρωτικών καταστάσεων (Δ1-Δ2) με τις προδιαγραφές που ίσχυαν έως τώρα;

Παραμένει η υποχρέωση ετήσιας συγκεντρωτικής για τις συναλλαγές του 2013 στο παλαιό σύστημα (Δ1-Δ2) και με τον παλαιό μορφότυπο. Για τις συναλλαγές του 2014 και των επομένων ετών προφανώς καταργείται η ετήσια διαδικασία.

5. Οι χονδρικές συναλλαγές θα καταχωρούνται αναλυτικά ανά Α.Φ.Μ., δηλαδή κάθε παραστατικό ξεχωριστά ή συγκεντρωτικά;

Η υποχρέωση για τις χονδρικές συναλλαγές είναι συγκεντρωτικές εγγραφές ανά Α.Φ.Μ., αλλά αθροίζονται ξεχωριστά τα πιστωτικά τιμολόγια σε διακριτή εγγραφή ανά Α.Φ.Μ. επιλέγοντας «Πιστωτικό». Το σύστημα υποδέχεται και αναλυτικά στοιχεία ανά παραστατικό μόνο για την κατηγορία «Τιμολόγια Εσόδων» και δημιουργεί τα συγκεντρωτικά.

6. Ποιοι είναι οι τρόποι υποβολής; Μπορεί να γίνει αυτόματα;

Δίνονται πολλαπλές δυνατότητες (xml upload, web service, φόρμα για χειροκίνητη υποβολή, χρήση αναβαθμισμένου οδηγού Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ.) ώστε να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις. Όποιον τρόπο και να επιλέξει για τη διαβίβαση των συναλλαγών, συνιστάται να μπαίνει ο διαχειριστής ή ο εξουσιοδοτημένος λογιστής τακτικά στο σύστημα για να ελέγχει και να τροποποιεί την κατάστασή της ώστε να ελαχιστοποιούνται οι αποκλίσεις με τους αντισυμβαλλόμενους.

7. Αν επιθυμώ να την υποβάλλει ο λογιστής μου, πρέπει να του δώσω τους κωδικούς μου;

Ισχύει η ίδια εξουσιοδότηση μέσω TAXISnet όπως για τις ετήσιες συγκεντρωτικές καταστάσεις (έντυπα Δ1-Δ2).

8. Εάν κάποιος επαγγελματίας ή εταιρία δεν εκδώσει τιμολόγια για κάποια περίοδο, δηλώνει μηδενική μηνιαία κατάσταση ή δεν υποβάλλει καθόλου;

Δεν υπάρχει υποχρέωση να υποβάλει μηδενική δήλωση αν δεν έχει εκδώσει τιμολόγια και δεν έχει λιανικές πωλήσεις. Συνίσταται να ελέγχει στην εφαρμογή αν οι αντισυμβαλλόμενοί του δημιουργήσουν συναλλαγές στον Α.Φ.Μ. του.

9. Με ποιον τρόπο θα υποβάλλονται οι εκπρόθεσμες ή διορθωτικές καταστάσεις;

Το σύστημα επιτρέπει την υποβολή εκπρόθεσμων καταστάσεων. Η υποβολή πραγματοποιείται με όμοιο τρόπο με την υποβολή των εμπροθέσμων.

10. Θα υπάρχουν ακυρωτικές εγγραφές;

Δεν υπάρχουν ακυρωτικές, θα πρέπει απλά να τροποποιούνται ή να διαγράφονται οι ανάλογες εγγραφές (βλέπε ερώτηση 12 του παρόντος).

11. Αν μια εταιρία απαλλάσσεται από Φ.Π.Α., θα υποβάλλει στοιχεία; Και τι πρέπει να κάνουν οι αντισυμβαλλόμενοί της;

Ναι θα υποβάλλει, η υποχρέωση υποβολής είναι ανεξάρτητη της απαλλαγής Φ.Π.Α. Οι αντισυμβαλλόμενοι δηλώνουν ό,τι αναγράφεται στα ανάλογα παραστατικά.

12. Πώς μπορώ να τροποποιήσω ή και να διαγράψω λανθασμένες εγγραφές μέσα από την εφαρμογή (μέσω φόρμας);

ΠΡΟΣΟΧΗ:

Η υποβολή μέσα από την εφαρμογή (μέσω φόρμας), δεν υποστηρίζει την εισαγωγή υποκαταστήματος. Επομένως αν ήδη έχετε υποβάλει μέσω αρχείου τις εγγραφές ξεχωριστά ανά υποκατάστημα και στη συνέχεια υποβάλετε μέσω φόρμας οποιαδήποτε εγγραφή, τότε στο πεδίο «Υποκατάστημα» στα «Εγκεκριμένα» θα συμπληρωθεί αυτόματα το κενό, με συνέπεια να σβηστούν όλες οι εγκεκριμένες εγγραφές που είχατε υποβάλει, αφού το κενό στο πεδίο «Υποκατάστημα» θεωρείται μία συνολική υποβολή (για την έδρα μαζί με όλα τα υποκαταστήματα).

Διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις:

1. Τροποποίηση ή/και διαγραφή μιας ή περισσοτέρων εγγραφών μιας περιόδου

2. Διαγραφή όλων των λανθασμένων εγγραφών μιας περιόδου

3. Διαγραφή όλων των λανθασμένων εγγραφών μιας περιόδου και ταυτόχρονη εισαγωγή νέων εγγραφών.

Αναλυτικά:

1. Η τροποποίηση ή/και διαγραφή μιας ή περισσοτέρων εγγραφών μιας περιόδου μπορεί να γίνει μέσα από την εφαρμογή ξεχωριστά για κάθε κατηγορία ως εξής :

α τρόπος: Επιλέγοντας «Κατηγορία», «Περίοδο» και «Κατάσταση: Εγκεκριμένα» και πατώντας στο εικονίδιο τροποποίησης δίπλα από την κάθε εγγραφή, εισάγουμε τις συνολικές αξίες και πλήθος*. Για διαγραφή αρκεί να μηδενιστούν οι αξίες (καθαρό ποσό και Φ.Π.Α.) και εισάγουμε πλήθος* παραστατικών 1. Δεν υπάρχει πρόβλημα αν παραμένουν εγγραφές με μηδενικές αξίες.

β τρόπος: Επιλέγοντας «Κατηγορία», «Περίοδο» και «Κατάσταση: Πρόχειρα», εισάγουμε νέες εγγραφές με το συνολικό ποσό και πλήθος*. Για διαγραφή αρκεί να εισάγουμε εγγραφές με μηδενικές αξίες και πλήθος* 1, οι οποίες για τον ίδιο Α.Φ.Μ. και περίοδο, θα αντικαταστήσουν τις ήδη υπάρχουσες εγγραφές. Στη συνέχεια επιλέγοντας «Υποβολή», στο μήνυμα που εμφανίζεται επιλέγουμε «Επιβεβαίωση», χωρίς να επιλέξουμε τη φράση «Διαγραφή και Εισαγωγή όλων των υποβληθέντων» η οποία διαγράφει όλες τις ήδη εγκεκριμένες εγγραφές της περιόδου.

2. Η διαγραφή όλων των λανθασμένων εγγραφών μιας περιόδου (περιπτώσεις με μεγάλο πλήθος) μπορεί να γίνει πιο εύκολα μέσα από την εφαρμογή ξεχωριστά για κάθε κατηγορία ως εξής:

--> Επιλέγοντας «Κατηγορία», «Περίοδο» και «Κατάσταση: Πρόχειρα», εισάγουμε μία εγγραφή με αξίες 0 και πλήθος* 1 με αντισυμβαλλόμενο** τον ίδιο τον Α.Φ.Μ. του υποβάλλοντος. Στη συνέχεια επιλέγοντας «Υποβολή», στο μήνυμα που εμφανίζεται επιλέγουμε τη φράση «Διαγραφή και Εισαγωγή όλων των υποβληθέντων» η οποία διαγράφει όλες τις ήδη εγκεκριμένες εγγραφές της περιόδου και τέλος επιλέγουμε «Επιβεβαίωση».

3. Η διαγραφή όλων των λανθασμένων εγγραφών μιας περιόδου και η ταυτόχρονη εισαγωγή νέων εγγραφών, μπορεί να γίνει μέσα από την εφαρμογή ξεχωριστά για κάθε κατηγορία ως εξής :

--> Επιλέγοντας «Κατηγορία», «Περίοδο» και «Κατάσταση: Πρόχειρα», εισάγουμε όλες τις σωστές εγγραφές με τις συνολικές αξίες και πλήθος*. Στη συνέχεια επιλέγοντας «Υποβολή», στο μήνυμα που εμφανίζεται επιλέγουμε τη φράση «Διαγραφή και Εισαγωγή όλων των υποβληθέντων» και τέλος επιλέγουμε «Επιβεβαίωση».

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Έπειτα από κάθε έγκριση μιας υποβολής, ελέγχουμε τι έχουμε συγκεντρωτικά υποβάλει μέχρι εκείνη την στιγμή, επιλέγοντας «Κατηγορία», «Περίοδο» και «Κατάσταση: Εγκεκριμένα». ------------------------------------------------------------

*Στην κατηγορία «Λιανικές Συναλλαγές» και «Δαπάνες» δεν υπάρχει προς καταχώριση πεδίο «Πλήθος»

**Στην κατηγορία «Λιανικές Συναλλαγές» και «Δαπάνες» δεν υπάρχει προς καταχώριση πεδίο «Α.Φ.Μ.».

Για τις αντίστοιχες τροποποιήσεις ή και διαγραφές με υποβολή αρχείου, ενημερωθείτε με τις ερωτήσεις 5 έως και 14 στις Συχνές Ερωτήσεις-Απαντήσεις δημιουργίας αρχείου.

13. Όσον αφορά στις λιανικές πωλήσεις, στην περίπτωση που μια επιχείρηση έχει περισσότερες από μία ταμειακές μηχανές, τα στοιχεία θα αποστέλλονται ανά εταιρεία συγκεντρωτικά ή ανά ταμειακή μηχανή;

Τα στοιχεία λιανικών συναλλαγών που εκδίδονται με τη χρήση φορολογικών ταμειακών μηχανών (Φ.Τ.Μ.), καταχωρούνται με μία εγγραφή ανά αριθμό μητρώου Φ.Τ.Μ. ή συγκεντρωτικά με τα λοιπά στοιχεία λιανικών συναλλαγών της περίπτωσης 2β' του άρθρου 3 της ΠΟΛ.1022/2014. (Βλέπε σχετικά την παρ. 1. της ΠΟΛ.1092/2015).

14. Πώς υποβάλλονται οι λιανικές πωλήσεις μέσω φόρμας;

Οι λιανικές πωλήσεις υποβάλλονται μέσω φόρμας ως εξής:

α) Για τα στοιχεία λιανικών συναλλαγών, που εκδίδονται χειρόγραφα ή μηχανογραφικά (Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ., ΑΔΗΜΕ ταξιμέτρων), συμψηφισμένα με τις αποδείξεις επιστροφής, καθώς και φορολογικά στοιχεία που εκδόθηκαν για αυτοπαραδόσεις αγαθών ή ιδιοχρησιμοποιήσεις υπηρεσιών, υποβάλλονται συγκεντρωτικά, χωρίς αναγραφή του Α.Φ.Μ. του αντισυμβαλλόμενου στην επιλογή «Χωρίς ταμειακή».

β) Τα στοιχεία λιανικών συναλλαγών, που εκδίδονται με τη χρήση φορολογικών ταμειακών μηχανών (Φ.Τ.Μ.), υποβάλλονται ανά αριθμό μητρώου Φ.Τ.Μ. ή συγκεντρωτικά με τα λοιπά στοιχεία λιανικών συναλλαγών της ανωτέρω περίπτωσης α) στην επιλογή «Όλες οι ταμειακές» ή «Χωρίς ταμειακή». (Βλέπε σχετικά την παρ. 1. της ΠΟΛ.1092/2015).

15. Πώς υποβάλλονται οι Αποδείξεις Παροχής Υπηρεσιών σε ιδιώτες;

Πρόκειται για λιανικές συναλλαγές και υποβάλλονται με τον ανάλογο τρόπο (βλέπε ερώτηση 14).

16. Οι πιστωτικές ΑΠΥ πώς υποβάλλονται;

Επειδή πρόκειται για λιανικές συναλλαγές, οι πιστωτικές ΑΠΥ συμψηφίζονται με τις χειρόγραφες και τις εκτός ταμειακής συναλλαγές και υποβάλλονται στην επιλογή «(Χωρίς ταμειακή)».

17. Όσον αφορά στα έξοδα που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις από Δ.Ε.Η., Ε.ΥΔ.ΑΠ., τηλεπικοινωνίες και άλλες ΔΕΚΟ, θα συμπεριλαμβάνονται στις καταστάσεις και με ποιο τρόπο;

Δείτε παράγραφο 1γ της ΠΟΛ.1072/2014 Τροποποίηση της απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ. 1022/17.1.2014 (ΦΕΚ 179 Β΄) «Υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, για διασταύρωση πληροφοριών» και ΠΟΛ.1149/16-05-2014.

Τα φορολογικά στοιχεία για τις πωλήσεις ηλεκτρικού ρεύματος (μόνο Δ.Ε.Η.), τις πωλήσεις ύδατος μη ιαματικού και την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, δεν συμπεριλαμβάνονται στις καταστάσεις πελατών που υποβάλλουν οι εκδότες αυτών, ενώ οι λήπτες, υποβάλλουν στην κατάσταση προμηθευτών, τα στοιχεία αυτά, συγκεντρωτικά, χωρίς αναγραφή του Α.Φ.Μ. του αντισυμβαλλόμενου (εκδότη), στις οποίες, επίσης, δεν καταχωρούνται το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε.), καθώς και το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (Ε.Ε.Τ.Α.), που εισπράττονται μέσω των λογαριασμών της Δ.Ε.Η.

18. Σε περίπτωση που ένας υπόχρεος λάβει ένα τιμολόγιο καθυστερημένα (π.χ. λόγω ταχυδρομείου), με τι περίοδο αναφοράς το καταχωρεί στο σύστημα;

Ο κανόνας είναι ότι το παραστατικό πρέπει να καταχωρηθεί στην περίοδο σύμφωνα με την ημερομηνία έκδοσης.

19. Μπορεί ένας υπόχρεος να επιλέξει να μη στέλνει πιστωτικά (credit εγγραφές), αλλά να βάζει απευθείας την καθαρή θέση με κάθε αντισυμβαλλόμενο;

Όχι, υποχρεωτικά τα παραστατικά αντίστροφης αξίας αθροίζονται ξεχωριστά σε διακριτή εγγραφή.

20. Σε περιπτώσεις τιμολογίων με εισφορές, παρακρατήσεις ή άλλους φόρους, τί «καθαρό ποσό» δηλώνεται;

Δείτε εγκύκλιο ΠΟΛ.1078/2014 (παράγραφος 2).

21. Στα έξοδα ο Φ.Π.Α. όπως προκύπτει από τα φορολογικά στοιχεία μπορεί να διαφέρει από τον Φ.Π.Α. που τελικά εκπίπτει ο λήπτης. Τι συμπληρώνεται στην κατάσταση, δεδομένου ότι θα υπάρχει διασταύρωση με τις δηλώσεις Φ.Π.Α.;

Για τις χονδρικές πρώτα ζητείται η συμφωνία των αντισυμβαλλομένων και μετά η συμφωνία με τη δήλωση Φ.Π.Α. Άρα όπου διασταυρώνεται πληροφορία στο σύστημα ΜΥΦ, συμπληρώνεται αυτό που γράφει το παραστατικό, ενώ αυτό που εκπίπτει δηλώνεται στην περιοδική Φ.Π.Α.

22. Υπάρχει οριστικοποίηση της κατάστασης;

Η κατάσταση δεν οριστικοποιείται, αλλά δύναται να τροποποιείται.

23. Αυτοτιμολόγηση, όπου εκδότης είναι ο ίδιος ο λήπτης που εκδίδει τιμολόγιο για λογαριασμό του προμηθευτή του. Ποιος δηλώνει και τι;

Δείτε εγκύκλιο ΠΟΛ.1078/2014 (παράγραφος 3.3).

24. Σε περίπτωση ανάθεσης τιμολόγησης, π.χ. ελληνικό υποκατάστημα πολυεθνικής που δεν τιμολογεί απευθείας, αλλά εκδίδει τιμολόγια μέσω της μητρικής (με τη διαδικασία της ανάθεσης), παραμένει η υποχρέωση υποβολής;

Δείτε εγκύκλιο ΠΟΛ.1078/2014 (παράγραφος 3.3).

25. Εταιρίες που αποτελούν Φορολογικούς Αντιπρόσωπους εταιριών του εξωτερικού: Ειδικότερα στις περιπτώσεις που εκδίδονται τιμολόγια από φορολογικό αντιπρόσωπο για πωλήσεις που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα για λογαριασμό πελάτη τους πώς θα διαχωρίζονται τα έσοδα του φορολογικού αντιπροσώπου από τα έσοδα του πελάτη τους;

Βλέπε ΠΟΛ.1078/2014.

26. Εταιρίες που είναι VAT registered στην Ελλάδα κατά ΠΟΛ.1113/22.5.2013 είναι υπόχρεοι;

Ναι.

27. Σε ποιούς αφορά η ένδειξη «Μη Υπόχρεου» που δηλώνεται στα έξοδα;

Αφορά συναλλαγές με μη υπόχρεους υποβολής κατάστασης πελατών.

28. Τα τιμολόγια αγορών από ιδιώτες περιλαμβάνονται κανονικά στα έξοδα με τον Α.Φ.Μ. του ιδιώτη;

Ναι, με την ένδειξη «Μη Υπόχρεου».

29. Τι ισχύει σε ειδικές περιπτώσεις, όπου τα τιμολόγια που εκδίδονται προσμετρούνται και στις αποδείξεις λιανικής (εκδίδονται σε αντικατάσταση των αποδείξεων);

Δείτε εγκύκλιο ΠΟΛ.1078/2014 (παράγραφος 3.3). Θα δηλωθούν μια φορά στη χονδρική και θα αφαιρεθούν από τη λιανική (από το πεδίο που αθροίζονται οι χειρόγραφες λιανικές).

30. Θα διατηρηθεί η δυνατότητα υποβολής ανά υποκατάστημα;

Ναι, μια επιχείρηση μπορεί να υποβάλλει ανά υποκατάστημα εφόσον το επιλέξει, αποκλειστικά με μεταφόρτωση αρχείου - upload xml. Εφόσον κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας, δε θα μπορεί να υποβάλλει συνολικά.

31. Υποβάλλονται συναλλαγές με αντισυμβαλλόμενους στο εξωτερικό;

Όχι, υποβάλλονται χονδρικές συναλλαγές μόνο με ελληνικά ενεργά Α.Φ.Μ.

32. Στο Ιστορικό εμφανίζονται πολλές εγκεκριμένες και απορριπτέες υποβολές, ποιά είναι η κατάσταση που ισχύει; Πώς βλέπω ποιες εγγραφές έχει κρατήσει το σύστημα αν έχω κάνει λάθος ή έχω υποβάλλει πολλές φορές το ίδιο;

Η κατάσταση που έχει σημασία και είναι έγκυρη φορολογικά προκύπτει μόνο από τις «Εγκεκριμένες» εγγραφές σε κάθε κατηγορία (Έσοδα-Έξοδα-Λιανικές-Δαπάνες) ανεξαρτήτως υποβολών. Οι τρέχουσες «Εγκεκριμένες» εγγραφές σε Έσοδα-Έξοδα είναι και οι μόνες που γίνονται ορατές στους αντισυμβαλλόμενούς σας.

33. Εξαιρούνται οι Ιερές Μονές του Αγίου Όρους από την υποβολή καταστάσεων;

Ναι, εξαιρούνται οι υποκείμενες στο ειδικό συνταγματικό καθεστώς Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, σύμφωνα με την ΠΟΛ.1201/2014.

34. Έχω επιλέξει στην κατηγορία «Λιανικές Συναλλαγές» υποβολή ανά αριθμό μητρώου της ταμειακής για Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. και ΑΔΗΜΕ Ταξιμέτρων. Μπορώ;

Όχι, οι Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. ή ΑΔΗΜΕ Ταξιμέτρων, υποβάλλονται συγκεντρωτικά, χωρίς αναγραφή του Α.Φ.Μ. του αντισυμβαλλόμενου στην επιλογή «Χωρίς ταμειακή» και όχι ανά αριθμό μητρώου Φ.Τ.Μ. (παρ.3.1.2.β της ΠΟΛ.1078/2014)

35. Ποια διαδικασία τηρείται κατά την υποβολή εκπρόθεσμων δηλώσεων ΜΥΦ;.

Μέσω αρχείου

α) Σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμων εγγραφών μέσω αρχείου ο χρήστης καλείται να επιλέξει κατά την υποβολή ή σε δεύτερο χρόνο μέσω του ιστορικού της εφαρμογής, αν θα οριστικοποιήσει την εγγραφή του ή θα την απορρίψει, από το κουμπί «Επιβεβαίωση υποβολής»

Σε περίπτωση που ο χρήστης δεν επιλέξει την επιβεβαίωση υποβολής, η τρέχουσα υποβολή καθώς και οι επόμενες παραμένουν σε εκκρεμότητα.

β) Όταν υποβάλλεται αρχείο μέσω ERP δεν υπάρχει αντίστοιχη προειδοποίηση, ούτε απαιτείται οποιαδήποτε επιβεβαίωση για την υποβολή εκπρόθεσμων εγγραφών.

Μέσω φόρμας

Σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμων εγγραφών μέσω φόρμας, ο χρήστης ενημερώνεται σχετικά και καλείται να επιβεβαιώσει ή να απορρίψει την εκάστοτε εκπρόθεσμη υποβολή.

Σημείωση:

Εκπρόθεσμη διόρθωση μεμονωμένης και ήδη εγκεκριμένης εγγραφής μέσω φόρμας μπορεί να γίνει μόνο αν την επαναδημιουργήσετε στα πρόχειρα και την υποβάλλετε εκ νέου. Η δυνατότητα διόρθωσης με την χρήση της ένδειξης «μολύβι» καταργείται και παραμένει μόνο για τις εμπρόθεσμες διορθώσεις.