Θέμα: Διευκρινίσεις αναφορικά με την επιβολή προστίμων για παραβάσεις ΦΠΑ του άρθρου 58Α του ν. 4174/2013 (Α' 170), όπως τροποποιήθηκε με το ν. 4410/2016 (Α' 141) και ισχύει. 

Κατόπιν υποβολής προφορικών και γραπτών ερωτημάτων στην Υπηρεσία μας σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 58Α του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, όπως ισχύει, και προκειμένου να διασφαλιστεί η ομοιόμορφη εφαρμογή και η ομαλή διενέργεια των φορολογικών ελέγχων από τη Φορολογική Διοίκηση, διευκρινίζονται τα παρακάτω για την επιβολή των σχετικών με τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας προστίμων: 

Χρόνος έναρξης εφαρμογής των διατάξεων επιβολής προστίμου της παραγράφου 1 του άρθρου 58Α μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 51 του ν.4410/16. 

Οι διατάξεις του άρθρου 51 του ν. 4410/16, εφαρμόζονται στις περιπτώσεις διάπραξης και διαπίστωσης της παράβασης μη έκδοσης ή έκδοσης ή λήψης ανακριβούς φορολογικού στοιχείου από τον έλεγχο, από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου, ήτοι από τις 25.7.2016 και σε καμία περίπτωση δεν εφαρμόζονται σε παραβάσεις που ο χρόνος διάπραξής τους είναι προγενέστερος της ημερομηνίας αυτής και διαπιστώνονται σε μεταγενέστερο χρόνο. 

Παράδειγμα: 

Σε φορολογικό έλεγχο που πραγματοποιείται στις 2.9.2016 διαπιστώνεται ότι υποκείμενος, που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα, δεν έχει εκδώσει ως όφειλε στις 20.4.2016 φορολογικό στοιχείο αξίας 100 ευρώ με πόσο ΦΠΑ 23 ευρώ.

Το πρόστιμο επιβάλλεται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις κατά το χρόνο διάπραξης της παράβασης και είναι 11,5 ευρώ ( 50% Χ 23 ευρώ). 

Εφαρμογή των διατάξεων της παρ.1 του αρ. 58Α σχετικά με την επιβολή προστίμων στις περιπτώσεις διαπίστωσης σε νέο έλεγχο διάπραξης εκ νέου της ίδιας παράβασης (υποτροπή) 

Δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής των δύο τελευταίων εδαφίων της παρ. 1 του άρθρου 58Α ΚΦΔ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 51 του ν. 4410/2016, ήτοι διάπραξη της ίδιας παράβασης (υποτροπή) στην περίπτωση που έλεγχος που πραγματοποιείται σε υποκείμενο μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του ν. 4410/16, (μετά τις 25.7.2016) διαπιστώσει την διάπραξη παράβασης μη έκδοσης φορολογικού στοιχείου ή έκδοσης ή λήψης ανακριβούς στοιχειού για πράξη που επιβαρύνεται με ΦΠΑ, όταν στον ίδιο υποκείμενο σε προγενέστερο έλεγχο (πριν την 25.7.2016) είχε διαπιστωθεί η διάπραξη παράβασης μη έκδοσης ή έκδοσης ή λήψης ανακριβούς φορολογικού στοιχείου.

Με άλλα λόγια ως πρώτη παράβαση για την εφαρμογή των δύο τελευταίων εδαφίων της παρ. 1 λαμβάνεται η διαπραχθείσα μετά τις 25.7.2016. 

Επισημαίνεται ότι, στην περίπτωση αυτή το πρόστιμο που επιβάλλεται είναι ίσο με το 50% επί του φόρου που θα προέκυπτε από το μη εκδοθέν στοιχείο, ή επί της διαφοράς αντίστοιχα στην περίπτωση ανακριβούς στοιχείου, το οποίο πρόστιμο δεν μπορεί να είναι κατώτερο, αθροιστικά ανά φορολογικό έλεγχο, των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και των πεντακοσίων (500) ευρώ σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος και σε καμία περίπτωση δεν επιβάλλεται πρόστιμο το 100% του φόρου ή 500 ευρώ ή 1000 ευρώ κατά περίπτωση. 

Για την καλύτερη κατανόηση των ανωτέρω παρατίθενται τα κάτωθι παραδείγματα: 

1. Έλεγχος που πραγματοποιείται στις 15.9.2016 σε υποκείμενο που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα διαπιστώνει τη μη έκδοση φορολογικού στοιχείου αξίας ΦΠΑ 200 ευρώ.

Στον ίδιο υποκείμενο στις 26.7.2016 από άλλο έλεγχο είχε επιβληθεί πρόστιμο 250 ευρώ για έκδοση ανακριβούς φορολογικού στοιχείου (ίδια παράβαση).

Στην περίπτωση αυτή θα επιβληθεί πρόστιμο 500 ευρώ λόγω επανάληψης εντός πενταετίας της ίδιας παράβασης που διαπιστώθηκε από διαφορετικούς φορολογικούς ελέγχους και δεδομένου ότι το 100% της αξίας του φόρου που προκύπτει είναι κατώτερο του ελάχιστα οριζόμενου ποσού προστίμου σε υποκείμενο με απλογραφικό σύστημα : 100% Χ 200=200<500 ευρώ. 

2. Έλεγχος που πραγματοποιείται στις 5.8.2016 σε υποκείμενο που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα διαπιστώνει τη μη έκδοση στοιχείου αξίας ΦΠΑ 200 ευρώ. Στη συνέχεια κατά την έκδοση της πράξης επιβολής προστίμου διαπιστώνεται ότι προγενέστερος έλεγχος που είχε πραγματοποιηθεί στις 30.12.2014 στον ίδιο υποκείμενο είχε επιβάλει, λόγω μη έκδοσης φορολογικού στοιχείου, πρόστιμο 250 ευρώ σύμφωνα με τις τότε ισχύουσες διατάξεις της περ.γ' της παρ. 2 του αρ.54 του ΚΦΔ (ν.4174/13).

Το πρόστιμο που θα επιβληθεί κατόπιν του μεταγενέστερου ελέγχου (στις 5.8.2016) είναι 250 ευρώ δεδομένου ότι ο υποκείμενος έχει διαπράξει παράβαση μη έκδοσης φορολογικού στοιχείου και το 50% της αξίας του φόρου που προκύπτει είναι κατώτερο του ελάχιστα οριζόμενου ποσού προστίμου: 50% Χ 200=100 < 250 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή δεν θεωρείται ότι έχει διαπραχθεί επανάληψη της ίδιας παράβασης βάσει των δύο διαφορετικών ελέγχων. 

3. Έλεγχος που πραγματοποιείται στις 30.8.2016 σε υποκείμενο που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα διαπιστώνει παράβαση μη έκδοσης φορολογικού στοιχείου αξίας ΦΠΑ 200 ευρώ.

Στη συνέχεια κατά την έκδοση της πράξης επιβολής προστίμου διαπιστώνεται ότι προγενέστερος έλεγχος που πραγματοποιήθηκε στις 15.6.2016 είχε επιβάλει στον ίδιο υποκείμενο για παράβαση μη έκδοσης φορολογικού στοιχείου αξίας ΦΠΑ 60 ευρώ, πρόστιμο ίσο με το 50% της αξίας του ΦΠΑ ήτοι 30 ευρώ σύμφωνα με τις τότε ισχύουσες διατάξεις (ν.4337/15). 

Στην περίπτωση αυτή δεν συντρέχει επανάληψη της ίδιας παράβασης καθώς η διάπραξη της πρώτης, έλαβε χώρα πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4410/16. Το πρόστιμο που θα επιβληθεί κατόπιν του μεταγενέστερου ελέγχου (στις 30.8.2016) είναι 500 ευρώ, διότι το 50% του φόρου που προκύπτει είναι κατώτερο του ελάχιστα οριζόμενου ορίου σε υποκείμενο με διπλογραφικό σύστημα : 50% X 200= 100< 500 ευρώ. 

O ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ 
Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ