ΣΛΟΤ Αριθμ. Πρωτ.: 1407 ΕΞ / 28.07.2016
Αθήνα, 28.07.2016 

Αριθμ. Πρωτ.: 1407 ΕΞ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ & ΕΛΕΓΧΩΝ Ν.Π.Δ.Δ.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΛΟΤ) 

ΣΛΟΤ 1407/2016

ΘΕΜΑ: «Επικουρικό Κεφάλαιο»

Σχετ: Έγγραφο ΣΟΛ με ημερ. 12/05/2016 και θέμα «Πλαίσιο κατάρτισης Οικονομικών Καταστάσεων Επιμελητηρίων»

ΕΡΩΤΗΜΑ

Με αφορμή την ισχύ του νόμου 4308/2014 καθώς και τη ψήφιση του άρθρου 248 του νόμου 4364/2016 θα θέλαμε τη γνώμη σας επί των παρακάτω ερωτημάτων: 

ΕΡΩΤΗΜΑ 1ον 

Νομοθεσία 

Σύμφωνα με την περίπτωση γ), της παραγράφου 1, του άρθρου 19, του Ν.489/1976, όπως ισχύει, όπου αναφέρεται ένας από τους σκοπούς του Επικουρικού Κεφαλαίου δηλαδή όταν «Ο ασφαλιστής πτώχευσε ή η σε βάρος του εκτέλεση απέβη άκαρπη ή ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας ασφαλιστικής επιχείρησης ένεκα παράβασης νόμου» έχουμε να σημειώσουμε, ότι σύμφωνα με την παράγραφο 9 του άρθρου 248 του Ν.4364/2016, το οποίο ίσχυε και με τον προηγούμενο νόμο 400/1970, «Το Επικουρικό Κεφάλαιο υπεισέρχεται αυτοδικαίως στις υποχρεώσεις και στα δικαιώματα της υπό ασφαλιστικής εκκαθάρισης ασφαλιστικής επιχείρησης και διαχειρίζεται από κοινού με τον ασφαλιστικό εκκαθαριστή το χαρτοφυλάκιο κλάδου αστικής ευθύνης αυτοκινήτων». 

Υφιστάμενη κατάσταση

Μετά την ανάκληση άδειας λειτουργίας ασφαλιστικής επιχείρησης το Επικουρικό Κεφάλαιο παραλαμβάνει όλες τις εκκρεμείς ζημιές της υπό εκκαθάριση επιχείρησης τις καταχωρεί στους λογαριασμούς της και τις διαχειρίζεται καταβάλλοντος τις αποζημιώσεις στους δικαιούχους. Παράλληλα η εκκαθάριση συνεχίζει να παρουσιάζει στους λογαριασμούς της τις εκκρεμείς ζημιές όπως αυτές ήταν κατά την ημερομηνία ανάκλησης της άδειας λειτουργίας μειώνοντας αυτές κάθε έτος κατά το ποσόν που το Επικουρικό Κεφάλαιο έχει καταβάλλει σαν αποζημιώσεις. Δηλαδή οι αυτές εκκρεμείς ζημιές παρουσιάζονται και στο Επικουρικό Κεφάλαιο και στη υπό εκκαθάριση επιχείρηση. Το ίδιο συμβαίνει και με τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν διατεθεί σε ασφαλιστική τοποθέτηση, δηλαδή ένα μέρος αυτών, προθεσμιακές καταθέσεις, καταχωρούνται στους λογαριασμούς του Επικουρικού Κεφαλαίου και από τα μετρητά αυτά αποδίδονται στον εκκαθαριστή κάθε εξάμηνο τα έξοδα εκκαθάρισης αυτών.

Ερώτηση 1η

Ποιος πρέπει να παρουσιάζει στις οικονομικές του καταστάσεις τις προβλέψεις των εκκρεμών ζημιών από αστική ευθύνη από ατυχήματα αυτοκινήτων καθώς και τα περιουσιακά στοιχεία που απαρτίζουν την ασφαλιστική τοποθέτηση του κλάδου αυτού.

ΕΡΩΤΗΜΑ 2ον

Μεταξύ των υποχρεώσεων μιας υπό εκκαθάριση ασφαλιστικής επιχείρησης είναι και η υποχρέωση για μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα, που είναι το μέρος των ασφαλίστρων που δεν κάλυψαν κίνδυνο δηλαδή 30 ημέρες μετά την ανάκληση της άδειας λειτουργίας μέχρι τη λήξη του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Για την καλύτερη κατανόηση του θέματος αναφέρουμε τα εξής: Εκδίδεται ένα ετήσιο ασφαλιστήριο με ετήσια ακαθάριστα εγγεγραμμένα ασφάλιστρα 730 ευρώ. Η διάρκεια του ασφαλιστηρίου συμβολαίου είναι από 1/2/τ έως 31/1/τ+1. Την 31/12/τ το απόθεμα του μη δεδουλευμένου ασφαλίστρου ανέρχεται σε 62 ευρώ, που είναι η χρονική αναλογία του ασφαλίστρου από το σημείο που έχουμε επιλέξει και μετά, δηλαδή το ασφάλιστρο απεικονίζει τον κίνδυνο που έχει αναλάβει η ασφαλιστική επιχείρηση κατά αναλογία του χρόνου και κατανέμεται ισόποσα ανά ημέρα. Άρα την 31/12/τ που κλείνουμε ισολογισμό, ο κίνδυνος που δεν έχει τρέξει και αποτελεί υποχρέωση για την ασφαλιστική επιχείρηση απεικονίζεται με τα 62 ευρώ το οποίο είναι το απόθεμα του μη δεδουλευμένου ασφαλίστρου. Συνεπώς την ημερομηνία που ανακαλείται η άδεια λειτουργία μιας ασφαλιστικής επιχείρησης, ο κίνδυνος έχει καλυφθεί μέχρι την ημερομηνία αυτή και ο νόμος δίνει στον ασφαλισμένο ένα επιπλέον περιθώριο 30 ημερών κάλυψης του κινδύνου, οπότε το απόθεμα μη δεδουλευμένου ασφαλίστρου που απεικονίζεται με το μη δεδουλευμένο ασφάλιστρο, από την ημερομηνία ανάκλησης της άδειας λειτουργίας συν 30 ημέρες. Αυτό είναι το θεωρητικό μέρος της υπόθεσης που απεικονίζεται μέσω του ασφαλίστρου, ο μη δεδουλευμένος κίνδυνος. Το πρακτικό μέρος της υπόθεσης αφορά τα μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα που απεικονίζουν τον κίνδυνο και πρέπει να επιστραφούν στον ασφαλισμένο με την προϋπόθεση ότι αυτά είχαν καταβληθεί στην ασφαλιστική επιχείρηση και επίσης να υπολογισθεί και η καταβληθείσα προμήθεια στο διαμεσολαβούν πρόσωπο να αναζητηθεί ώστε το μη δεδουλευμένο μέρος της να επιστραφεί στον ασφαλισμένο. Όλα αυτά τα στοιχεία υπάρχουν μόνο στην εκκαθάριση.

Υφιστάμενη κατάσταση

Την υποχρέωση αυτή τη διαχειρίζεται ο εκκαθαριστής διότι πρώτα πρέπει να ελέγξει αν είχε καταβληθεί το ασφάλιστρο στην ασφαλιστική επιχείρηση κατά την ημερομηνία ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της ασφαλιστικής επιχείρησης και αν είχε καταβληθεί τι προμήθεια είχε χορηγηθεί στο διαμεσολαβούν πρόσωπο. Γίνεται αντιληπτό ότι όλη αυτή διαδικασία δεν μπορεί να διεξαχθεί από Επικουρικό Κεφάλαιο αφού δεν διαθέτει κανένα παραστατικό για τους προαναφερθέντες ελέγχους.

Ερώτηση 2η

Ποιος πρέπει να καταχωρίζει τις προαναφερθείσες υποχρεώσεις και να τις παρουσιάζει στις οικονομικές του καταστάσεις, το Επικουρικό Κεφάλαιο ή η εκκαθάριση;

ΕΡΩΤΗΜΑ 3ον

Νομοθεσία

Η νομοθεσία δεν αναφέρει ποιος πρέπει να παρουσιάζει τα περιουσιακά στοιχεία που είχαν διατεθεί σε ασφαλιστική τοποθέτηση όπως είναι τα ακίνητα καθώς και τα χρεόγραφα αλλά και σε ποια αξία. Αυτό που προέβλεπε η προηγούμενη νομοθεσία είναι σε ποια τιμή μπορούν να εκποιηθούν τα ακίνητα των υπό εκκαθάριση ασφαλιστικών επιχειρήσεων η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη της αντικειμενικής τους αξίας. Σύμφωνα με την παράγραφο 4,του άρθρου 248, του Ν. 4364/2016 «Ο υπολογισμός της αξίας των περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο των εκκαθαρίσεων της παραγράφου 1 του παρόντος γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου ΣΤ' του Πρώτου Μέρους του παρόντος. Με απόφαση της Εποπτικής Αρχής καθορίζονται όλες οι λεπτομέρειες που αφορούν τις μεθόδους υπολογισμού της αξίας των περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο.» Απόφαση όμως τέτοια μέχρι σήμερα, τρείς μήνες μετά την ψήφιση του νόμου δεν έχει εκδοθεί. Επίσης θα πρέπει να λάβουμε υπόψη και την παράγραφο 5, του άρθρου 248, του Ν. 4364/2016 σύμφωνα με την οποία «Από το χρόνο ανάκλησης της άδειας λειτουργίας ασφαλιστικής επιχείρησης, οι εγγραφές στα μητρώα της επιχείρησης δεν μεταβάλλονται χωρίς προηγούμενη άδεια της Εποπτικής Αρχής, εκτός των διορθώσεων προφανών ή τεχνικών λαθών. Οποιαδήποτε ελεύθερη περιουσία της υπό εκκαθάριση ασφαλιστικής επιχείρησης, η οποία δεσμεύτηκε με απόφαση της Εποπτικής αρχής, κατανέμεται από τον εκκαθαριστή, με κριτήριο τις τεχνικές προβλέψεις ανά κλάδο ασφάλισης.» 

Υφιστάμενη κατάσταση

Το Επικουρικό Κεφάλαιο επειδή δεν έχει την κυριότητα των ακινήτων καταχωρεί αυτά σε λογαριασμούς τάξεως σε τιμές που λαμβάνει μετά από εκτίμηση από την επιτροπή του άρθρου 2, το Ν. 2190/20, όπως ισχύει, η οποία δεν ήταν μικρότερη της αντικειμενικής αξίας, το αυτό συμβαίνει και με τα χρεόγραφα.

ΕΡΩΤΗΜΑ 4ον

Μπορεί το Επικουρικό Κεφάλαιο να καταχωρίσει τα ακίνητα και τα χρεόγραφα που έχουν διατεθεί σε ασφαλιστική τοποθέτηση αστικής ευθύνης αυτοκινήτων σε λογαριασμούς τάξεως του Επικουρικού Κεφαλαίου;

ΕΡΩΤΗΜΑ 5ον

1. Είναι υποχρεωτική η εφαρμογή των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων του Ν. 4308/2014 στο Επικουρικό Κεφάλαιο; 
2. Για τις δημοσιευόμενες οικονομικές καταστάσεις των υπό εκκαθάριση εταιριών, είναι υποχρεωτική η εφαρμογή των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων του Ν. 4308/2014;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Το εν λόγω ερώτημα (ενδεχομένως κάπως τροποποιημένο), έχει απαντηθεί απευθείας στο Επικουρικό Κεφάλαιο. Σας επισυνάπτουμε τη σχετική απάντηση.

1) Ο οργανισμός σας από την 01.01.2015 πρέπει να εφαρμόζει τα Ε.Λ.Π.. Προαιρετικά και με απόφαση της διοίκησης η οποία μπορεί να ληφθεί και εντός του 2016, ο οργανισμός σας μπορεί, αντί των ΕΛΠ να εφαρμόζει Δ.Π.Χ.Α. (Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα).

2) Βάσει του παραρτήματος Α του νόμου 4308/2014, ισχύουν οι εξής ορισμοί:

Υποχρέωση (Liability): Μια παρούσα δέσμευση της οντότητας, που προκύπτει από γεγονότα του παρελθόντος, ο διακανονισμός της οποίας αναμένεται να οδηγήσει σε εκροή πόρων που ενσωματώνουν οικονομικά οφέλη.

Πρόβλεψη (provision): Μια υποχρέωση σαφώς καθορισμένης φύσης η οποία κατά την ημερομηνία του ισολογισμού είναι περισσότερο πιθανό να συμβεί από το να μη συμβεί ή βέβαιο ότι θα προκύψει, αλλά είναι αβέβαιη ως προς το ποσό ή/και το χρόνο που θα προκύψει. Η πρόβλεψη αντιπροσωπεύει την βέλτιστη εκτίμηση του ποσού που θα απαιτηθεί για την κάλυψη της σχετικής υποχρέωσης.

Περιουσιακά στοιχεία (ενεργητικό) (Assets): Πόροι επί των οποίων η επιχείρηση ασκεί έλεγχο, ως αποτέλεσμα γεγονότων του παρελθόντος και από τους οποίους αναμένει μελλοντικά οικονομικά οφέλη.

Επίσης, με βάση την παράγραφο 6 του άρθρου 17 του νόμου 4308/2014, τα κονδύλια των χρηματοοικονομικών καταστάσεων παρακολουθούνται λογιστικά και παρουσιάζονται λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ουσία των συναλλαγών ή γεγονότων. 
Βάσει των προαναφερθέντων και της σχετικής νομοθεσίας η οποία προβλέπει ότι ο οργανισμός σας υπεισέρχεται αυτοδικαίως σε όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των υπό εκκαθάριση ασφαλιστικών επιχειρήσεων, ο οργανισμός σας πρέπει να αναγνωρίζει στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις του, το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων των υπό εκκαθάριση ασφαλιστικών επιχειρήσεων. Η αρχή αυτή ισχύει και για εκείνα τα στοιχεία που ο οργανισμός σας δεν έχει νομική κυριότητα. 
Η εν λόγω αναγνώριση γίνεται κατά τον χρόνο που ο οργανισμός σας καθίσταται δικαιούχος/υπόχρεος κατά τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία, βάσει όλων των διαθέσιμων στοιχείων κατά τον εν λόγω χρόνο. Σε περίπτωση που για κάποια στοιχεία δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες, η αναγνώριση αυτών γίνεται αμέσως μόλις οι σχετικές πληροφορίες υπάρξουν, σύμφωνα με την αρχή του δουλευμένου.

3) Η παράγραφος 11 του άρθρου 17 του Ν. 4308/2014, προβλέπει ότι όταν οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις δεν συντάσσονται με βάση τη θεμελιώδη παραδοχή της συνέχισης της δραστηριότητας (γεγονός που συμβαίνει στις υπό εκκαθάριση ασφαλιστικές επιχειρήσεις), ισχύουν τα εξής: 
α) Τα περιουσιακά στοιχεία επιμετρώνται στις καθαρές ρευστοποιήσιμες αξίες τους. 
β) Οι υποχρεώσεις, περιλαμβανομένων των προβλέψεων, επιμετρώνται στα ποσά που αναμένεται να απαιτηθούν για το διακανονισμό τους. 

Βάσει των προαναφερθέντων, η σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων του οργανισμού σας, δεν εξαρτάται από την απόφαση της Εποπτικής Αρχής που αναφέρετε στο ερώτημά σας. Επιπλέον μια τέτοια απόφαση που θα προσδιορίζει τις εμπορικές αξίες των ακινήτων δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς σύνταξης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, διότι από λογιστικής απόψεως, η εμπορική (εύλογη αξία), έχει εφαρμογή μόνον όταν οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις συντάσσονται βάσει της παραδοχής της συνεχιζόμενης δραστηριότητας. Να σημειωθεί ότι η εν λόγω παραδοχή προϋποθέτει ότι η οντότητα δεν είναι υποχρεωμένη να προβεί σε ρευστοποιήσεις των περιουσιακών της στοιχείων, όπως συμβαίνει στη περίπτωση των υπό εκκαθάριση ασφαλιστικών επιχειρήσεων. 

4) Για τα φορολογικά θέματα το ΣΛΟΤ δεν έχει αρμοδιότητα. Γενικά πάντως οι φόροι βεβαιώνονται στα πρόσωπα που έχουν την κυριότητα των ακινήτων. Από λογιστικής απόψεως όμως, οι φόροι επί των ακινήτων πρέπει να βαρύνουν τον οργανισμό σας, αν τα εν λόγω ακίνητα αναγνωρίζονται ως περιουσιακά του στοιχεία βάσει των προαναφερθέντων.

5) Για τα νομικά θέματα το ΣΛΟΤ δεν έχει αρμοδιότητα. Κατά την άποψή μας πάντως, ο οργανισμός σας, δεδομένου ότι υπεισέρχεται αυτοδικαίως στις υποχρεώσεις και στα δικαιώματα των υπό εκκαθάριση ασφαλιστικών επιχειρήσεων, έχει το δικαίωμα και πρέπει άμεσα, κατά τον χρόνο που οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις τίθενται υπό εκκαθάριση, να αναζητά με κάθε πρόσφορο τρόπο όλα τα οικονομικά δεδομένα που θα του επιτρέψουν να αναγνωρίσει το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων στα οποία υπεισέρχεται αυτοδικαίως. Για παράδειγμα, ο οργανισμός σας μπορεί να ορίσει ανεξάρτητο ελεγκτή ο οποίος μετά από σχετικό έλεγχο στις υπό εκκαθάριση ασφαλιστικές επιχειρήσεις θα του γνωστοποιεί τα στοιχεία που δικαιούται/είναι υπόχρεος. Στα πλαίσια αυτά, τα ληξιπρόθεσμα ασφάλιστρα πρέπει να αναγνωρίζονται από τον οργανισμό σας κατά τα ανωτέρω, με το ποσό που αναμένεται να εισπραχθεί, βάσει εκτίμησης αναφορικά με την ικανότητα του χρεώστη να τα εξοφλήσει.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΛΟΤ

ΤΑ ΜΕΛΗ