ΘΕΜΑ: «Διαμόρφωση της δασμολογητέας αξίας στις περιπτώσεις εισαγωγής δειγμάτων και δωρεάν αποστελλόμενων εμπορευμάτων» 

Σε συνέχεια ερωτημάτων τόσο από Τελωνειακές Αρχές όσο και συναλλασσόμενους αναφορικά με τον τρόπο διαμόρφωσης της δασμολογητέας αξίας εμπορευμάτων κατά την εισαγωγή δειγμάτων και δωρεάν αποστελλόμενων εμπορευμάτων, διευκρινίζουμε τα ακόλουθα με σκοπό την αποφυγή σύγχυσης και τη διασφάλιση της ομοιόμορφης εφαρμογής των διατάξεων περί δασμολογητέας αξίας εμπορευμάτων: 

1. Όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με το άρθρο 29 καν. 2913/92 (Κοινοτικός Τελωνειακός Κώδικας), η δασμολογητέα αξία είναι η συναλλακτική αξία των εισαγόμενων εμπορευμάτων, δηλαδή η πράγματι πληρωθείσα ή πληρωτέα για αυτά τα εμπορεύματα τιμή.

Η εν λόγω αξία γενικά διαμορφώνεται στη βάση του τιμολογίου εισαγωγής, με την προσθήκη των εξόδων μεταφοράς και ασφάλισης (αξία cif).

Επιπλέον, εφόσον υφίστανται διακριτά στοιχεία που θα πρέπει να προστίθενται ή να αφαιρούνται από τη συναλλακτική αξία, τότε εφαρμόζονται κατά περίπτωση τα άρθρα 32 και 33 του καν. 2913/92, αντίστοιχα, όπου απαριθμούνται εξαντλητικά τα εν λόγω στοιχεία. 

2. Σε περίπτωση που η δασμολογητέα αξία δεν μπορεί να διαμορφωθεί στη βάση της συναλλακτικής αξίας, κυρίως Λόγω της έλλειψης των στοιχείων εκείνων που αποδεικνύουν το ύψος της πράγματι πληρωθείσας ή πληρωτέας τιμής, τότε εφαρμόζονται διαδοχικά οι εναλλακτικές μέθοδοι προσδιορισμού της αξίας που προβλέπονται στ άρθρο 30 παρ. 2 και στο άρθρο 31 του καν. 2913/92 (ομοειδή και παρόμοια εμπορεύματα, τιμή μονάδας, υπολογιζόμενη αξία, εύλογη αξία). 

3. Επισημαίνεται επιπλέον ότι, στις ενωσιακές διατάξεις περί διαμόρφωσης της δασμολογητέας αξίας, τόσο στον καν. 2913/92 όσο και στον καν. 2454/93 (Διατάξεις Εφαρμογής του καν. 2913/92), δεν υφίσταται ειδική πρόβλεψη για τις περιπτώσεις υπολογισμού της δασμολογητέας αξίας κατά την εισαγωγή δειγμάτων ή δωρεάν αποστελλόμενων εμπορευμάτων.

Κατά συνέπεια, η διαμόρφωση της δασμολογητέας αξίας στις περιπτώσεις αυτές, πρέπει να γίνεται με την κατά περίπτωση εφαρμογή των σχετικών διατάξεων των καν. 2913/92 και 2454/93 που ισχύουν για κάθε άλλη περίπτωση εισαγόμενων εμπορευμάτων. 

Έτσι, για σκοπούς διαμόρφωσης της δασμολογητέας αξίας κατά την εισαγωγή δειγμάτων ή εμπορευμάτων που εισάγονται χωρίς αντίτιμο (αποστέλλονται δωρεάν), θα πρέπει να εφαρμόζονται τα όσα αναφέρονται στις παρ. 4 έως 6 κατωτέρω, ανάλογα με την περίπτωση. 

4. Στην περίπτωση που μία εισαγωγή εμπορευμάτων συνοδεύεται από επιπλέον ποσότητα των ιδίων εμπορευμάτων που παρέχεται χωρίς αντίτιμο (δωρεάν), ως μέρος της ίδιας αποστολής, είτε για σκοπούς κάλυψης πιθανών ζημιών/απωλειών είτε ως μια μορφή «εμπορικής έκπτωσης» σε είδος από τον προμηθευτή προς στον αγοραστή -εισαγωγέα, τότε: 

• Τα επιπλέον δωρεάν παρεχόμενα εμπορεύματα δεν εκτιμώνται χωριστά για σκοπούς διαμόρφωσης της δασμολογητέας αξίας, αλλά θεωρείται ότι αποτελούν μέρος της συνολικής ποσότητας των εισαγόμενων εμπορευμάτων. 
   
• Κατά συνέπεια, η πράγματι πληρωθείσα ή πληρωτέα τιμή για το σύνολο των εμπορευμάτων (με και χωρίς αντίτιμο) που αναγράφεται στο τιμολόγιο, θεωρείται ότι καλύπτει και τα δωρεάν παρεχόμενα εμπορεύματα. Η τιμή αυτή αποτελεί τη βάση για τον υπολογισμό της συναλλακτικής αξίας του συνόλου των εμπορευμάτων, σύμφωνα με το άρθρο 29 καν. 2913/92. 
   
• Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υφίσταται σχετική ένδειξη επί της σύμβασης πώλησης, του τιμολογίου ή άλλου αποδεικτικού της αξίας εγγράφου, για την παροχή της επιπλέον ποσότητας εμπορευμάτων χωρίς χρέωση. Σε αντίθετη περίπτωση, η αξία των εν λόγω εμπορευμάτων εκτιμάται χωριστά και προστίθεται στη συναλλακτική αξία των υπόλοιπων εμπορευμάτων της αποστολής. 

5. Στην περίπτωση που μία εισαγωγή εμπορευμάτων συνοδεύεται από επιπλέον ποσότητα πανομοιότυπων εμπορευμάτων με τη μορφή «δειγμάτων», που παρέχονται χωρίς αντίτιμο (δωρεάν) ως μέρος της ίδιας αποστολής, τότε διακρίνουμε τις ακόλουθες περιπτώσεις: 

Α) Στην περίπτωση που αναγράφεται όρος ή ένδειξη στη σύμβαση πώλησης ή επί του τιμολογίου ή άλλου αποδεικτικού της αξίας εγγράφου, που αποδεικνύει σαφώς ότι τα εν λόγω δείγματα παρέχονται χωρίς αντίτιμο (δωρεάν) από τον προμηθευτή προς τον αγοραστή - εισαγωγέα, τότε: 

• Η αξία των δειγμάτων θεωρείται ότι αποτελεί μέρος της συνολικής τιμής που πράγματι πληρώθηκε σύμφωνα με το τιμολόγιο πώλησης, δηλαδή της συναλλακτικής αξίας των εμπορευμάτων, κατ' εφαρμογή του άρθρου 29 καν. 2913/92. Κατά συνέπεια, στην περίπτωση αυτή η αξία των δωρεάν δειγμάτων δεν εκτιμάται χωριστά. 
   
• Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να υπάρχει σαφής ένδειξη ότι τα προϊόντα αυτά προορίζονται να χρησιμοποιηθούν ως δείγματα. Τέτοιες ενδείξεις μπορεί να είναι: το ιδιαίτερα μικρό μέγεθος σε σχέση με τα υπόλοιπα πανομοιότυπα προϊόντα της αποστολής, η αναγραφή της ένδειξης «Δείγμα - Απαγορεύεται η πώληση» επί του προϊόντος ή παρόμοιας ένδειξης, κλπ. 
   
• Επιπλέον, η ποσότητα των δωρεάν παρεχόμενων εμπορευμάτων θα πρέπει να συνιστά εύλογα μικρό ποσοστό της συνολικής ποσότητας των εισαγόμενων εμπορευμάτων, το οποίο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 15%, σύμφωνα με το σχόλιο αριθ. 10 της Συλλογής κειμένων για τη δασμολογητέα αξία της Ε.Επιτροπής (βλ. αριθ. 5023169/2124/17-6-2009 ΔΥΟ της 17ης Δ/νσης). 

Β) Στην περίπτωση που δεν αναγράφεται σχετικός όρος ή ένδειξη στη σύμβαση πώλησης ή επί του τιμολογίου ή άλλου αποδεικτικού της αξίας εγγράφου, για την απόδειξη της παροχής δειγμάτων χωρίς αντίτιμο από τον προμηθευτή προς τον αγοραστή - εισαγωγέα, τότε: 

• Η αξία των εν λόγω εμπορευμάτων θα πρέπει να εκτιμηθεί χωριστά για σκοπούς διαμόρφωσης της δασμολογητέας αξίας του συνόλου των εμπορευμάτων, και να προστεθεί στην τιμολογιακή αξία των υπόλοιπων εμπορευμάτων για σκοπούς διαμόρφωσης της δασμολογητέας αξίας της εν λόγω εισαγωγής, έστω και αν είναι σαφές ότι τα εν λόγω προϊόντα προορίζονται να χρησιμοποιηθούν ως δείγματα. 
   
• Ο υπολογισμός της αξίας των «δειγμάτων» αυτών, πραγματοποιείται με βάση το άρθρο 30 παρ. 2α) (πανομοιότυπα εμπορεύματα), λαμβάνοντας υπόψη ότι αποτελούν μέρος μεγαλύτερης αποστολής πανομοιότυπων εμπορευμάτων για τα οποία είναι ήδη γνωστή η συναλλακτική αξία. Έτσι για παράδειγμα, εφόσον τα υπό εκτίμηση «δείγματα» έχουν το ίδιο μέγεθος και λοιπά χαρακτηριστικά με τα υπόλοιπα εμπορεύματα της αποστολής, γίνεται αναλογική κατανομή της τιμής που έχει πληρωθεί για τα τελευταία, ενώ αν παρουσιάζονται σε μικρότερο μέγεθος, η αξία τους μπορεί να εκτιμηθεί βάσει της αναλογίας μεγέθους προς τα υπόλοιπα εμπορεύματα. Τα ανωτέρω σχετικά με την χωριστή εκτίμηση της αξίας των προϊόντων που εμφανίζονται ως «δείγματα» με βάση το άρθρο 30 παρ. 2α καν. 2913/92, εφαρμόζονται και στην περίπτωση που τα εν λόγω προϊόντα υπερβαίνουν σε ποσότητα την εύλογη αναλογία του 15% σε σχέση με τα λοιπά πανομοιότυπα εμπορεύματα της αποστολής για τα οποία έχει καταβληθεί αντίτιμο (βλ. σημείο 5.Α ανωτέρω). 

6. Στην περίπτωση που εισάγονται αποκλειστικά εμπορεύματα για τα οποία δεν καταβάλλεται αντίτιμο, είτε με τη μορφή δειγμάτων είτε για οποιοδήποτε άλλο λόγο, τότε: 

Α) Εφόσον η μη καταβολή αντιτίμου αποδεικνύεται σαφώς από τους όρους της σύμβασης μεταξύ του προμηθευτή και του αγοραστή -εισαγωγέα, ή από αναγραφή σχετικής ένδειξης επί του τιμολογίου ή από οποιοδήποτε άλλο αποδεικτικό της αξίας έγγραφο, η συναλλακτική αξία του εμπορεύματος διαμορφώνεται με βάση τα λοιπά στοιχεία που πρέπει να προστίθενται στην εν λόγω αξία σύμφωνα με το άρθρο 32 του καν. 2913/92, δηλαδή: 

• Τα έξοδα μεταφοράς, τα οποία θα πρέπει να υπολογίζονται και να προστίθενται πάντοτε στη συναλλακτική αξία του εμπορεύματος, έστω και αν υπάρχει συμβατική πρόβλεψη για την ανάληψή τους εκ μέρους του προμηθευτή - πωλητή. 
   
• Τα έξοδα ασφάλισης, εφόσον υπάρχουν. 
   
• Οποιοδήποτε άλλο στοιχείο πρέπει να προστίθεται στη συναλλακτική αξία του εμπορεύματος σύμφωνα με το άρθρο 32 καν. 2913/92, π.χ. royalties και πνευματικά δικαιώματα, έξοδα μεσιτείας, φόρτωσης/εκφόρτωσης, εργασιών διαφύλαξης, κλπ. 
   
• Επισημαίνουμε ότι, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αναγράφεται στη θέση 46 του ΕΔΕ μηδενική ή αυθαίρετα χαμηλή αξία (π.χ. 0 ή 1), λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τα προαναφερόμενα πάντοτε υπολογίζονται στη συναλλακτική αξία τουλάχιστον τα έξοδα μεταφοράς του εμπορεύματος, έστω κι αν αυτά δεν έχουν πράγματι καταβληθεί από τον αγοραστή -εισαγωγέα. 

Β) Εφόσον η μη καταβολή αντιτίμου δεν αποδεικνύεται σαφώς από τους όρους της σύμβασης μεταξύ του προμηθευτή και του αγοραστή -εισαγωγέα, ή από αναγραφή σχετικής ένδειξης επί του τιμολογίου ή από οποιοδήποτε άλλο αποδεικτικό της αξίας έγγραφο, η δασμολογητέα αξία του εμπορεύματος διαμορφώνεται με βάση τις εναλλακτικές μεθόδους που προβλέπονται στα άρθρα 30 παρ. 2 και 31 του καν. 2913/92 (πανομοιότυπα και ομοειδή εμπορεύματα, τιμή μονάδας, υπολογιζόμενη αξία, εύλογη αξία). 

Παρακαλούμε για την πιστή εφαρμογή των ανωτέρω για σκοπούς ομοιόμορφης εφαρμογής των διατάξεων περί δασμολογητέας αξίας, ίσης μεταχείριση των συναλλασσόμενων καθώς και διασφάλισης των συμφερόντων του δημοσίου και της Ε.Ε. 

Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ 

Π. ΑΔΙΚΗΜΕΝΑΚΗ