ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση διατάξεων του ν.4256/14 (ΦΕΚ 92/Α') «Τουριστικά πλοία και άλλες διατάξεις» και παροχή σχετικών διευκρινίσεων 

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των άρθρων 1-15 του ν. 4256/2014, όπως δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 92/Α') και ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσής του, ήτοι 14.04.2014, για ενημέρωση και εφαρμογή. 

Με τον κοινοποιούμενο νόμο επέρχεται μία αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη δραστηριοποίηση των πλοίων αναψυχής στη χώρα μας με παράλληλη κατάργηση των αντίστοιχων διατάξεων του ν. 2743/99. 

Ειδικότερα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα : 

Εννοιολογικές διακρίσεις (άρθρο 1) 

Στο άρθρο 1 παρατίθενται βασικές έννοιες για την εφαρμογή του νόμου, κατ' αναλογία των ορισμών που υπήρχαν στον ν. 2743/99, μεταξύ άλλων : 

Πλοίο αναψυχής : κάθε σκάφος ολικού μήκους άνω των 7 μέτρων, ιστιοφόρο ή μηχανοκίνητο, το οποίο μπορεί, λόγω της κατασκευής του, να χρησιμοποιείται για την εκτέλεση ταξιδιών αναψυχής. 

Επαγγελματικό πλοίο αναψυχής : το πλοίο αναψυχής με μεταφορική ικανότητα έως 49 επιβατών, το οποίο διαθέτει επαρκείς και κατάλληλους χώρους ενδιαίτησης για τους επιβάτες για το οποίο συνάπτεται σύμβαση ολικής ναύλωσης. 

Ιδιωτικό πλοίο αναψυχής : το πλοίο αναψυχής το οποίο δεν είναι επαγγελματικό. 

Επαγγελματικό Τουριστικό Ημερόπλοιο : το μικρό σκάφος ή το πλοίο αναψυχής ή το επιβατηγό τουριστικό πλοίο, το οποίο εκτελεί ημερήσιο θαλάσσιο ταξίδι, σύμφωνα με το άρθρο 12 του νόμου. 

Μητρώο τουριστικών πλοίων (άρθρο 2) 

Με τις διατάξεις του άρθρου 2 καθιερώνεται ηλεκτρονικό «Μητρώο τουριστικών πλοίων και μικρών σκαφών», για την καταχώρηση όλων των τουριστικών πλοίων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κοινοποιούμενου νόμου και το οποίο θα συνδέεται ηλεκτρονικά με τα πληροφοριακά συστήματα της Γεν. Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων. Η εγγραφή στο Μητρώο αντικαθιστά το καθεστώς της αδειοδότησης από το Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού (ΥΠΟΥΝΤ) που ίσχυε με τον ν. 2743/99. 

Ωστόσο, μέχρι να τεθεί σε λειτουργία το νέο ηλεκτρονικό Μητρώο και να καταχωρηθούν σε αυτό τα πλοία αναψυχής, ισχύουν οι «Μεταβατικές διατάξεις» του άρθρου 15 του κοινοποιούμενου νόμου. 

Όροι και προϋποθέσεις εκμετάλλευσης επαγγελματικών πλοίων αναψυχής (άρ 3) 

Με το άρθρο αυτό ρυθμίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την εκμετάλλευση επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, για την οποία απαιτούνται βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης έναρξης ή μεταβολής εργασιών που εκδίδεται από τη ΔΟΥ, κατόπιν της σχετικής δήλωσης του άρθρου 36 του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/00), όπως ισχύει, και εγγραφή στο Μητρώο του άρθρου 2 του ν. 4256/2014. 

Η εκμετάλλευση πραγματοποιείται με σύμβαση ολικής ναύλωσης, η ελάχιστη διάρκεια της οποίας είναι οκτώ (8) ώρες, ενώ η μερική ναύλωση απαγορεύεται. Η εκτέλεση μέχρι και δύο συμβάσεων ολικής ναύλωσης μέσα στο ίδιο εικοσιτετράωρο επιτρέπεται, ωστόσο, οι συμβάσεις ναύλωσης που πραγματοποιούνται στο ίδιο εικοσιτετράωρο από το ίδιο πλοίο θεωρούνται ως μία ημέρα ναύλωσης. Απαγορεύεται η χρήση πλοίου αναψυχής για τη μεταφορά προσώπων με εισιτήριο ή πραγμάτων με ναύλο. 

Δικαίωμα εκναύλωσης των πλοίων αυτών έχουν πλην των πλοιοκτητών και εφοπλιστών και οι ναυλομεσίτες, οι ναυτικοί πράκτορες και τα τουριστικά γραφεία, κατόπιν έγγραφης συγκατάθεσης του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή. 

Ελάχιστος αριθμός ημερών ναύλωσης (άρθρο 4): 

Από την ημερομηνία καταχώρησης στο Μητρώο, τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής πρέπει να συμπληρώνουν ελάχιστο αριθμό ημερών ναύλωσης ανά τριετία. 

Ειδικότερα, ο ελάχιστος αριθμός των ημερών ναύλωσης ορίζεται ως εξής : 

α. 105 ημέρες για πλοία όταν εκναυλώνονται χωρίς πλήρωμα και πλοίαρχο, 

β. 75 ημέρες για πλοία όταν εκναυλώνονται με πλήρωμα και πλοίαρχο, 

γ. 25 ημέρες όταν πρόκειται για παραδοσιακά πλοία, ανεξάρτητα από το εάν εκναυλώνονται με ή χωρίς πλοίαρχο και πλήρωμα. 

Ο ανωτέρω ελάχιστος αριθμός ημερών ναύλωσης μειώνεται :

α. κατά 5% για πλοία που έχουν συμπληρώσει ηλικία 5 ετών,

β. κατά 10% για πλοία που έχουν συμπληρώσει ηλικία 10 ετών,

γ. κατά 15% για πλοία που έχουν συμπληρώσει ηλικία 15 ετών,

δ. κατά 20% για πλοία που έχουν συμπληρώσει ηλικία 20 ετών. 

Σε περίπτωση που προκύπτει δεκαδικός αριθμός γίνεται στρογγυλοποίηση στην πλησιέστερη ακέραιη μονάδα, ενώ το ήμισυ (0,5) στην αμέσως μεγαλύτερη ακέραιη μονάδα. 

Οι ελλείπουσες, για τη συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού, ημέρες ναύλωσης δύνανται να συμπληρώνονται από τυχόν πλεονάζουσες ημέρες της αμέσως προηγούμενης τριετίας. 

Τις ημέρες κατά τις οποίες το επαγγελματικό πλοίο αναψυχής δεν εκτελεί συμβάσεις ναύλωσης παρέχεται η δυνατότητα να ιδιοχρησιμοποιείται από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή (αρ. 9), όμως οι μέρες αυτές δεν προσμετρώνται για τη συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης. 

Ο υπολογισμός του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης αναστέλλεται για τα πλοία τα οποία έχουν παροπλισθεί ή κατασχεθεί. 

Ο έλεγχος των ημερών ναύλωσης πραγματοποιείται από την αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου, ανά τριετία, βάσει των ναυλοσυμφώνων και το αποτέλεσμα καταχωρείται στο Μητρώο. 

Με την παράγραφο 3 του κοινοποιούμενου άρθρου ορίζεται επίσης ότι σε περιπτώσεις μεταβολής της πλοιοκτησίας ή του εφοπλισμού, ο νέος πλοιοκτήτης ή εφοπλιστής υπεισέρχεται στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του προηγούμενου πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή όπως απορρέουν από τις διατάξεις του νέου νόμου και αφορούν στη συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης καθώς και στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του προηγούμενου έναντι των Φορολογικών και Τελωνειακών Αρχών και αφορούν το πλοίο. Έτσι, για παράδειγμα όταν ένας πλοιοκτήτης μεταβιβάζει το επαγγελματικό του πλοίο αναψυχής σε άλλον υποκείμενο που θα το εκμεταλλευτεί ως επαγγελματικό τουριστικό πλοίο αναψυχής, μεταβιβάζεται επίσης και ο αριθμός των ναύλων που έχει πραγματοποιήσει μέσα σε μια τριετία και ο νέος πλοιοκτήτης έχει την υποχρέωση να συμπληρώσει τον κατώτερο αριθμό των ναύλων μέχρι τη λήξη αυτής της τριετίας. Κατά συνέπεια, στην περίπτωση αυτή, οι τυχόν αναλογούντες φόροι που προκύπτουν από τη μη συμπλήρωση του αριθμού των ναύλων για την τριετία αυτή αναζητούνται από τον νέο πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή. 

Ενημερωτικά αναφέρουμε ότι η παρ.4 παρέχει τη δυνατότητα για μια φορά την τριετία να παρασχεθεί κατ' εξαίρεση παράταση ενός έτους για τη συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού ναύλων, στις περιπτώσεις που αναφέρονται εκεί. 

Σύμφωνα με την παρ. 5, για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής, υπό ελληνική σημαία ή σημαία άλλου Κράτους Μέλους, για τα οποία έχει καταβληθεί ΦΠΑ κατά την εισαγωγή ή την απόκτηση στη χώρα μας ή σε άλλη χώρα της Ε.Ε., και ο φόρος δεν έχει εκπεστεί ούτε επιστραφεί, εφόσον αυτό αποδεικνύεται από έγγραφα της αρμόδιας φορολογικής αρχής του κράτους μέλους της Ε.Ε., δεν έχουν υποχρέωση συμπλήρωσης ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης. Ως εκ τούτου στην περίπτωση πλοίου που αποκτήθηκε ως ιδιωτικό και καταβλήθηκε ο φΠα, ενώ δεν εκπέστηκε ούτε επιστράφηκε ο φόρος, εάν μετατραπεί από τον ίδιο τον αποκτώντα το πλοίο σε επαγγελματικό αναψυχής του παρόντος νόμου δεν θα υπάρχει η υποχρέωση συμπλήρωσης ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης. Εάν στη συνέχεια το μετατρέψει ξανά σε ιδιωτικό δεν έχει υποχρέωση αυτοπαράδοσης και συνεπώς δεν οφείλεται ΦΠΑ (απόφαση ΔΕΕ C-415/98). 

Τέλος, επισημαίνουμε ότι τα όρια των ημερών ναύλωσης του παρόντος άρθρου ισχύουν από την καταχώριση του πλοίου στο Μητρώο. Συνεπώς, για το διάστημα από την ισχύ του νόμου μέχρι την καταχώρηση ενός πλοίου στο Μητρώο συνεχίζουν να ισχύουν τα όρια που προβλέπονται στο άρθρο 7 του ν.2743/99, όπως ισχύει, με την επιφύλαξη των μεταβατικών διατάξεων. 

Παροπλισμός - Κατάσχεση επαγγελματικών πλοίων αναψυχής (άρθρα 5 και 6) 

Σε περίπτωση παροπλισμού ή κατάσχεσης του πλοίου αναστέλλεται ο υπολογισμός του χρόνου για τη συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού ναύλων από την ημερομηνία κατάθεσης των ναυτιλιακών εγγράφων στην περίπτωση του παροπλισμού ενώ στην περίπτωση την κατάσχεσης από την ημερομηνία επιβολής της, η οποία καταχωρείται στο Μητρώο και συνεχίζει να υπολογίζεται πάλι από την ημερομηνία άρσης του παροπλισμού ή της κατάσχεσης. 

Ο παροπλισμός έχει ελάχιστη διάρκεια ένα (1) έτος και μέγιστη διάρκεια τρία (3) έτη. Η κατάσχεση διαρκεί μέχρι την ημερομηνία άρσης της, η οποία καταχωρείται στο Μητρώο. 

Στην περίπτωση αυτοδίκαιης άρσης του παροπλισμού μετά την παρέλευση της τριετίας, ή παύσης της επαγγελματικής εκμετάλλευσης του πλοίου ή σε κάθε περίπτωση μη συμπλήρωσης του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης μετά την άρση του παροπλισμού ή της κατάσχεσης επιβάλλονται οι οφειλόμενες δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις που αφορούν στο ίδιο το πλοίο και στον εφοδιασμό του με καύσιμα, λιπαντικά και λοιπά αγαθά. 

Για τους παραπάνω λόγους εκδίδεται από την αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου διοικητική πράξη, στην οποία προσδιορίζεται η ημερομηνία παύσης ισχύος του επαγγελματικού χαρακτήρα του πλοίου και από την ημερομηνία αυτή οφείλονται οι σχετικές δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις. Η πράξη αυτή κοινοποιείται στις Τελωνειακές και Φορολογικές Αρχές, στις οποίες και πρέπει να καταβληθούν οι σχετικές επιβαρύνσεις. 

Ναυλοσύμφωνο (άρθρο 7) 

Τα επαγγελματικά και τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής, εφόσον είναι ναυλωμένα, υποχρεούνται να είναι εφοδιασμένα με αντίγραφα των αντίστοιχων ναυλοσυμφώνων και με καταστάσεις επιβαινόντων. Αντίγραφα των ναυλοσυμφώνων υποβάλλονται από τον εκναυλωτή, όπως αυτός προσδιορίζεται στην παρ. 5 του άρθρου 3, στις υπηρεσίες της Φορολογικής και Τελωνειακής Διοίκησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, Α' 170). 

Ειδικές ρυθμίσεις (άρθρο 9) 

Με τις διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφος 2 δίνεται η δυνατότητα σε πλοία αναψυχής που δεν εκτελούν σύμβαση ναύλωσης να ιδιοχρησιμοποιούνται από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή, εφόσον αυτό δηλωθεί και καταχωρηθεί στο Μητρώο. Στις περιπτώσεις ιδιοχρησιμοποίησης δεν χορηγείται απαλλαγή από δασμούς, ΦΠΑ, ειδικό φόρο κατανάλωσης ή επιβαρύνσεις για τα καύσιμα, λιπαντικά και λοιπά αγαθά με τα οποία εφοδιάζονται τα πλοία αυτά. 

Ιδιωτικά πλοία αναψυχής (άρθρο 10) 

Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 ορίζεται ότι κάθε ιδιωτικό πλοίο αναψυχής με σημαία ή νηολόγιο τρίτης χώρας ή ειδικού φορολογικού εδάφους του Παραρτήματος ΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ, το οποίο καταπλέει σε ελληνικά λιμάνια, προκειμένου να διακινείται στα ελληνικά ύδατα, εφοδιάζεται από την αρμόδια Τελωνειακή Αρχή, κατά την είσοδό του στη χώρα, με τριπλότυπο Δελτίο Κίνησης (Transit Log), σύμφωνα με τις ισχύουσες φορολογικές και τελωνειακές διατάξεις (σχετ. αριθμ. Δ. 257/139/23.02.2000 ΑΥΟ). 

Επισημαίνεται ότι με τις διατάξεις της παρ. 4α επιτρέπεται η περιστασιακή σύναψη σύμβασης ολικής ναύλωσης για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής, ιστιοφόρα και μηχανοκίνητα, εφόσον είναι εφοδιασμένα με Πρωτόκολλο Γενικής Επιθεώρησης ή Πιστοποιητικό Ασφαλείας. Το ίδιο ισχύει και για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής με ξένη σημαία, εφόσον διαθέτουν πιστοποιητικό αξιοπλοΐας σε ισχύ και τα λοιπά προβλεπόμενα για την κατηγορία τους πιστοποιητικά σε ισχύ. Τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής με σημαία Κράτους Μέλους εκτός Ε.Ε δύνανται να συνάπτουν σύμβαση ολικής ναύλωσης εφόσον έχουν αποτελέσει αντικείμενο τελωνισμού. Οι περιπτώσεις αυτές έχουν εφαρμογή μετά την έναρξη εφαρμογής του Μητρώου και ισχύουν οι όροι και προϋποθέσεις που ισχύουν για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής. Τονίζουμε ότι οι πλοιοκτήτες έχουν υποχρέωση να υποβάλουν δηλώσεις έναρξης ή μεταβολής και έχουν όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ. 

Τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής δεν έχουν υποχρέωση για εκτέλεση ελάχιστου αριθμού ναύλων, ούτε παρέχονται σε αυτά, κατά την εκτέλεση σύμβασης ναύλωσης, απαλλαγές από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, το Φ.Π.Α., τους δασμούς ή επιβαρύνσεις καυσίμων και λιπαντικών που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής. Το δικαίωμα να συνάπτουν τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής συμβάσεις ολικής ναύλωσης ισχύει από την ολοκλήρωση και θέση σε λειτουργία του Μητρώου του άρθρου 2 του νόμου. 

Όροι και προϋποθέσεις δραστηριοποίησης επαγγελματικών τουριστικών ημερόπλοιων (άρθρο 12) 

Με τις διατάξεις του άρθρου 12 καθορίζονται οι όροι και προϋποθέσεις για τη δραστηριοποίηση των επαγγελματικών τουριστικών ημερόπλοιων. 

Τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια πραγματοποιούν ημερήσια θαλάσσια ταξίδια, τα οποία διενεργούνται, κατά κανόνα, εντός 24 ωρών μεταξύ λιμένων, ακτών ή όρμων υπό την προϋπόθεση επιστροφής του πλοίου και των επιβαινόντων στο σημείο από το οποίο ξεκίνησαν (κυκλικό ταξίδι) με σκοπό την αναψυχή των επιβατών με τη διενέργεια θαλάσσιας εκδρομής, θαλάσσιου λουτρού, περιήγησης ή άλλης τουριστικής δραστηριότητας. 

Διευκρινίζεται ότι για τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια δεν ισχύουν οι απαλλαγές από το φόρο προστιθεμένης αξίας, βάσει του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ, σε συνδυασμό με τις οδηγίες της ΠΟΛ. 1155/99, καθότι τα πλοία αυτά διενεργούν θαλάσσιες περιηγήσεις με προκαθορισμένο πρόγραμμα σε παρακείμενους λιμένες, όρμους, ή ακτές, δραστηριοποιούνται κυρίως τοπικά και δεν χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο στην ανοιχτή θάλασσα. 

Καταβολή δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων - Διαμόρφωση φορολογητέας αξίας (άρθρο 14 ) 

Το επαγγελματικό πλοίο αναψυχής το οποίο δεν εκπληρώνει την υποχρέωση εκτέλεσης ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης οφείλει να αποδώσει στις, κατά περίπτωση, αρμόδιες φορολογικές ή τελωνειακές αρχές το Φ.Π.Α. που αναλογεί για την εισαγωγή ή την απόκτησή του και τους αναλογούντες δασμούς και επιβαρύνσεις, το Φ.Π.Α. καθώς και τον Ε.Φ.Κ. των καυσίμων, λιπαντικών και λοιπών αγαθών για τους οποίους έτυχε απαλλαγής. Ο φόρος οφείλεται από την ημερομηνία η οποία προσδιορίζεται σε διοικητική πράξη που εκδίδεται από την αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και η οποία κοινοποιείται στις Τελωνειακές και Φορολογικές Αρχές. 

Σε περιπτώσεις επαγγελματικών πλοίων αναψυχής που έτυχαν εισαγωγής ή ενδοκοινοτικής απόκτησης, ως καινούργια, ο οφειλόμενος φόρος προστιθεμένης αξίας καταβάλλεται στην αρμόδια Τελωνειακή Αρχή στην οποία έχει υποβληθεί το, κατά περίπτωση, προβλεπόμενο τελωνειακό παραστατικό, δηλαδή Διασάφηση εισαγωγής ή Δήλωση Καινούργιου Θαλάσσιου Μεταφορικού μέσου. Στις λοιπές περιπτώσεις απαλλασσόμενης απόκτησης πλοίου, ο φόρος που οφείλεται καταβάλλεται με την υποβολή έκτακτης δήλωσης για κάθε φορολογική περίοδο κατά την οποία αποκτήθηκαν τα εν λόγω αγαθά. 

Σε περιπτώσεις εισαγωγής ή/και απόκτησης καυσίμων, λιπαντικών και λοιπών αγαθών που έτυχαν απαλλαγής καθώς και στις περιπτώσεις αγαθών που επιβαρύνθηκαν με ΦΠΑ αλλά ασκήθηκε δικαίωμα έκπτωσης, στις οποίες οφείλεται ΦΠΑ λόγω μη εκπλήρωσης της υποχρέωσης ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης, ο οφειλόμενος ΦΠΑ καταβάλλεται στην αρμόδια, κατά περίπτωση, τελωνειακή ή φορολογική αρχή. 

Επιπλέον, σημειώνεται ότι, στην περίπτωση επενδυτικού αγαθού που επιβαρύνθηκε με ΦΠΑ και εκπέστηκε ο φόρος, διενεργείται διακανονισμός του φόρου σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και εφόσον το επενδυτικό αγαθό βρίσκεται σε περίοδο διακανονισμού, λαμβάνοντας υπόψη ότι για το έτος που εκδίδεται η διοικητική πράξη του ΥΠΟΥΝΤ θεωρείται ότι αυτό δεν χρησιμοποιήθηκε σε φορολογητέες πράξεις. 

Περαιτέρω, σας γνωρίζουμε ότι, μετά την κατάργηση του πρώτου εδαφίου της παρ. 7 του άρθρου 37 του ν. 3182/03 με την παράγραφο 9 του άρθρου 1 του ν. 4281/14 εξομοιώνεται και για τις ΝΕΠΑ ο χρόνος καταβολής του οφειλόμενου ΦΠΑ στις περιπτώσεις παύσης ισχύος της επαγγελματικής άδειας τουριστικού πλοίου αναψυχής και ισχύουν πλέον οι διατάξεις του παρόντος νόμου. 

Σε κάθε περίπτωση παύσης της επαγγελματικής δραστηριότητας ενός πλοίου αναψυχής, (παύσης ισχύος της άδειας του ν. 2743/99 ή της προσωρινής άδειας εκούσιας ή αυτοδίκαιης, λόγω μη εμπρόθεσμης εγγραφής στο Μητρώο, ή μη συμπλήρωσης ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης κ.λ.π), η φορολογητέα αξία για την καταβολή του ΦΠΑ κατά το χρόνο της γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης διαμορφώνεται λαμβάνοντας υπόψη την αρχική τιμή πώλησης στον πρώτο αγοραστή, μετά τη ναυπήγηση ή την κατασκευή του, η οποία μειώνεται λόγω παλαιότητας ως εξής: 

μετά από τη συμπλήρωση του πρώτου έτους 20%, 

του δεύτερου έτους 25%, 

του τρίτου έτους 30%, 

του τέταρτου έτους 35%, 

του πέμπτου έτους 40%, 

του έκτου έτους 45%, 

του έβδομου έτους 50%,

του όγδοου έτους 55%,

του ένατου έτους 60%,

του δέκατου έτους 65%,

του ενδέκατου έτους 70%,

του δωδέκατου έτους 75%,

του δέκατου τρίτου έτους 80%,

του δέκατου τέταρτου έτους 85%,

του δέκατου πέμπτου έτους 90%. 

Προκειμένου να προσδιοριστεί η παραπάνω φορολογητέα αξία, ο φορολογούμενος πλοιοκτήτης ή εφοπλιστής πρέπει να προσκομίσει στην φορολογική ή τελωνειακή αρχή, φορολογικό ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο από το οποίο να προκύπτει η αρχική τιμή πώλησης στον πρώτο αγοραστή του πλοίου μετά την ναυπήγησή του, η οποία και θα μειωθεί λόγω παλαιότητας. Οι μειώσεις αυτές υπολογίζονται ανά ημερολογιακό έτος από την ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου του ναυπηγείου ή της επιχείρησης η οποία κατασκεύασε το πλοίο αναψυχής. 

Για παράδειγμα, για πλοίο το οποίο κατασκευάστηκε στις 20.6.2003 και οφείλει, λόγω μη εκτέλεσης ναύλων, φόρο στις 30.1.2014 η αξία μειώνεται σε 65% λόγω συμπλήρωσης του 10ου έτους, βάσει του ανωτέρω πίνακα. 

Σε περίπτωση κατά την οποία δεν προκύπτει η ακριβής ημερομηνία ναυπήγησης ή κατασκευής, θα υπολογίζονται από την 1η Ιανουαρίου του έτους ναυπήγησης ή κατασκευής του πλοίου αναψυχής, όπως αυτή προκύπτει από οποιοδήποτε σχετικό ναυτιλιακό έγγραφο ή έγγραφο εκδοθέν από το ναυπηγείο. Ωστόσο, ελλείψει των παραπάνω αποδεικτικών στοιχείων, η αρχική αξία του πλοίου προσδιορίζεται με έγγραφη βεβαίωση του Ναυτικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας (ΝΕΕ), την οποία προσκομίζει ο ενδιαφερόμενος. Σε περίπτωση αδυναμίας προσδιορισμού της αρχικής αξίας ενός πλοίου λόγω μεγάλης παλαιότητας αυτού, λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό της αξίας του βεβαίωση του Ναυτικού Επιμελητηρίου με εκτίμηση της τρέχουσας αξίας αυτού. 

Παράλληλα, προσκομίζεται το ασφαλιστήριο συμβόλαιο του πλοίου που ισχύει κατά το χρόνο απαίτησης του φόρου και στην περίπτωση αμφισβήτησης της ασφαλιζόμενης αξίας από τη φορολογική ή τελωνειακή αρχή, προσκομίζονται τα ασφαλιστήρια συμβόλαια των δύο προηγούμενων ετών. Σε περίπτωση που η ασφαλιστική αξία είναι μεγαλύτερη από την τιμή του πλοίου, όπως προκύπτει μετά την απομείωση της αξίας του, λόγω παλαιότητας, η αξία αυτή λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας. 

Εφόσον η ασφαλιστική κάλυψη του ίδιου του πλοίου δεν είναι υποχρεωτική από τη νομοθεσία, για τα πλοία που δηλώνονται από τον φορολογούμενο πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή ότι δεν είναι ασφαλισμένα, απαιτείται η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης, ότι κατά το τρέχον έτος καθώς και τα δύο προηγούμενα έτη το πλοίο του δεν είναι ασφαλισμένο. 

Ο παραπάνω τρόπος υπολογισμού της φορολογητέας αξίας εφαρμόζεται σε οφειλές ΦΠΑ όταν η ημερομηνία, η οποία ορίζεται στην πράξη της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΥΠΟΥΝΤ ως ημερομηνία από την οποία οφείλονται οι φόροι, είναι μεταγενέστερη της έναρξης ισχύος του νόμου, ήτοι όταν η επαγγελματική δραστηριότητα του πλοίου παύει μετά τις 14.4.2014. Σε αντίθετη περίπτωση εφαρμόζονται τα ισχύοντα κατά την περίοδο παύσης της επαγγελματικής δραστηριότητας του πλοίου. 

Άρθρο 15 - Μεταβατικές διατάξεις μέχρι τη λειτουργία του Μητρώου

1. Ισχύουσες άδειες του 2743/99 κατά την 14.4.14 (παρ.1α) 

Εφόσον επαγγελματικά πλοία αναψυχής διαθέτουν άδειες του ν.2743/99 οι οποίες είναι ακόμα σε ισχύ κατά την έναρξη ισχύος του νόμου (14.4.2014), τα πλοία αυτά συνεχίζουν την εκτέλεση ναυλοσυμφώνων, καθώς η άδεια παρατείνεται, εφόσον δεν έχει συμπληρωθεί πενταετία από την έκδοση ή την τελευταία θεώρησή της ή εάν δεν παρήλθε η τρίμηνη προθεσμία για την εκπρόθεσμη θεώρησή της. Η άδεια καταργείται με την καταχώρηση του πλοίου στο Μητρώο και εκδίδεται πράξη της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΥΠΟΥΝΤ, στην οποία αναφέρεται η ημερομηνία καταχώρισης στο Μητρώο που είναι και πράξη κατάργησης της άδειας, η οποία κοινοποιείται στις φορολογικές και τελωνειακές αρχές. 

2. Αίτηση για καταχώριση στο Μητρώο (παρ.1β, δ) 

Η αίτηση για καταχώρηση στο Μητρώο υποβάλλεται, μέσα σε 6 μήνες από τη θέση του Μητρώου σε λειτουργία, στο ΥΠΟΥΝΤ και ελέγχεται η εκπλήρωση της υποχρέωσης εκτέλεσης του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης μέχρι την ημερομηνία αίτησης καταχώρισης σε αυτό. 

3. Παύση της ισχύος της επαγγελματικής άδειας (παρ. 1στ & 3) 

Στην περίπτωση αυτοδίκαιης παύσης η οποία επέρχεται λόγω μη καταχώρησης στο Μητρώο εντός της παραπάνω προθεσμίας ή εκούσιας παύσης της ισχύος της επαγγελματικής άδειας η οποία επέρχεται μετά από σχετική αίτηση του πλοιοκτήτη ή του εφοπλιστή ή άλλου νόμιμα εξουσιοδοτημένου προσώπου, η αρμόδια Δ/νση του ΥΠΟΥΝΤ εκδίδει πράξη στην οποία αναφέρεται η ημερομηνία της παύσης (αυτοδίκαιης ή εκούσιας) ισχύος της άδειας, η οποία κοινοποιείται στις φορολογικές και τελωνειακές αρχές, στις οποίες οφείλονται και αποδίδονται ο ΦΠΑ που αναλογεί στο επαγγελματικό πλοίο αναψυχής για την εισαγωγή ή την απόκτησή του και οι αναλογούντες δασμοί, επιβαρύνσεις και φόροι επί των καυσίμων, λιπαντικών και λοιπών αγαθών για τους οποίους το πλοίο έτυχε απαλλαγής. 

Οι οφειλές υπολογίζονται και οφείλονται από την ημερομηνία παύσης ισχύος της άδειας, όπως αυτή ορίζεται στην ανωτέρω πράξη του ΥΠΟΥΝΤ. 

4. Επαγγελματική δραστηριοποίηση νέων πλοίων αναψυχής (παρ.8) 

Για το διάστημα από την έναρξη ισχύος του νόμου και μέχρι τη θέση σε λειτουργία του Μητρώου τα πλοία αναψυχής που πρόκειται να δραστηριοποιηθούν ως επαγγελματικά κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου και δε διαθέτουν άδεια του ν. 2743/99, εφοδιάζονται με προσωρινή άδεια από το ΥΠΟΥΝΤ. Τα πλοία αυτά έχουν την υποχρέωση εκτέλεσης ελάχιστου αριθμού ναύλων και έχουν τις ανωτέρω περιγραφόμενες υποχρεώσεις καταχώρισης στο Μητρώο. 

Εάν η προσωρινή άδεια παύσει να ισχύει (εκούσια ή αυτοδίκαια) οφείλονται και αποδίδονται στις αρμόδιες φορολογικές και τελωνειακές αρχές ο αναλογών ΦΠΑ για την εισαγωγή ή απόκτηση του πλοίου και οι αναλογούντες δασμοί, επιβαρύνσεις και φόροι επί των καυσίμων, λιπαντικών και λοιπών αγαθών για τους οποίους το πλοίο έτυχε απαλλαγής, από την ημερομηνία παύσης (εκούσιας ή αυτοδίκαιης), όπως αυτή ορίζεται στη σχετική πράξη του ΥΠΟΥΝΤ. Δεν ισχύει το ίδιο για τις άδειες που καταργούνται λόγω καταχώρισης στο Μητρώο του άρθρου 2. 

5. Κατάσχεση 

Για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής τα οποία διαθέτουν άδεια σε ισχύ κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου (14.4.2014) στα οποία έχει επιβληθεί απαγόρευση απόπλου λόγω κατάσχεσης, αναστέλλεται ο υπολογισμός του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης, από την ημερομηνία επιβολής της απαγόρευσης απόπλου και συνεχίζει πάλι από την ημερομηνία άρσης της κατάσχεσης. Εννοείται πως εάν δεν συμπληρωθεί ο ελάχιστος αριθμός ναύλων παύει η ισχύς της επαγγελματικής άδειας. 

Τα πλοία υπό κατάσχεση έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση καταχώρισης στο Μητρώο εντός της ταχθείσας προθεσμίας, μετά την παρέλευση της οποίας παύει αυτοδίκαια η ισχύς της άδειας, εκδίδεται σχετική πράξη από το ΥΠΟΥΝΤ και αποδίδονται οι αναλογούντες φόροι στις φορολογικές και τελωνειακές αρχές. 

Τέλος, διευκρινίζουμε ότι με τον κοινοποιούμενο νόμο δεν επηρεάζονται οι ισχύουσες διατάξεις απαλλαγής ΦΠΑ της παράδοσης και εισαγωγής πλοίων του άρθρου 27.1.α του Κώδικα ΦΠΑ, των αντικειμένων και υλικών που προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν σε αυτά και των καυσίμων και λιπαντικών τα οποία παραδίδονται σε αυτά και προορίζονται για τον εφοδιασμό τους, καθώς και οι σχετικές κανονιστικές πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση των ως άνω διατάξεων και οι σχετικές ερμηνευτικές εγκύκλιες διαταγές . 

Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ 
ΑΙΚ. ΣΑΒΒΑΪΔΟΥ