YΠOIK 1035012/96/B0013/ΠOΛ. 1089/19.3.1996 Εκταση εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 37 του ν. 3194/55

Με αφορμή ερωτήματα που κατά καιρούς μας έχουν υποβληθεί από τις διάφορες ΔOY κατά την εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων, σας γνωρίζουμε τα εξής:

1. Σύμφωνα με το άρθρο 37 του ν. 3194/55 συμβάσεις ανταλλαγής επί καλλιεργουμένων ή καλλιεργησί μων γαιών γινόμεναι κατά βεβαίωση της αρμόδιας Δ/νσης Γεωργίας μνημονευόμενη και επισυναπτόμενη εις το οικείο συμβόλαιο επί αποκλειστικό σκοπό συγκεντρώσεις των, κατεσπαρμένων ιδιοκτησιών των συμβαλλομένων απαλλάσσονται παντός εν γένει τέλους ή φόρου υπέρ του Δημοσίου ή οιονδήποτε τρίτων, καταβαλλομένων μόνο του εντός τρίτου των νομίμων δικαιωμάτων των συμβολαιογράφων και των μεταγραφοφυλάκων.

Εξάλλου, με τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 περ. βζ του α.ν. 1521/1950 επί ανταλλαγής ίσης αξίας ακινήτου καταβάλλεται φόρος μεταβίβασης με μειωμένο συντελεστή που ισούται με το 1/2 του ακέραιου συντελεστή επί της αξίας εκατέρων των ανταλλασσομένων ακινήτων.

Σύμφωνα δε με τις διατάξεις αυτές, εάν η αξία του ενός από τα ανταλλασσόμενα είναι μεγαλύτερη του άλλου τότε εάν μεν γι` αυτή (επιπλέον αξία) καταβάλλεται τίμημα πρόκειται περί αγοραπωλησίας και οφείλεται φόρος μεταβίβασης με ακέραιο συντελεστή. Εάν όμως δεν καταβάλλεται τίμημα υπόκειται σε φόρο δωρεάς.

Περαιτέρω, με την αριθ. 134/68 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του κράτους (τμήμα A) καθώς και με την K. 8689/685/ΠOΛ. 188/1.6.68 εγκύκλιο του Υπουργείου Oικονομικών έγινε δεκτό ότι όταν με τη σύμβαση της ανταλλαγής η συγκέντρωση επιτυγχάνεται από τον ένα μόνο των συμβαλλομένων (ανταλλασσόντων) τότε απαλλάσσεται από το φόρο και ο άλλος, συμβαλλόμενος δηλ. υφίσταται αντικειμενική απαλλαγή και απαλλάσσεται του φόρου η σύμβαση.

Επίσης, από τη διοίκηση έγινε δεκτό ότι και η ανταλλαγή ιδανικών εξ αδιαιρέτου μεριδίων σε αγροτικό ακίνητο τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων με σκοπό την συγκέντρωση όλων των ιδανικών μεριδίων του ακινήτου σε ένα ιδιοκτήτη απαλλάσσεται του φόρου κ.λπ. αφού με την ανταλλαγή αυτή επιτυγχάνεται ο επιδιωκόμενος σκοπός του νόμου.

Συνεπώς ύστερα από τα πιο πάνω η διάταξη του άρθρου 37 του ν. 3194/55 εφαρμόζεται μόνο επί ανταλλαγής ίσης αξίας ακινήτων ή επί ανταλλαγής ανίσου αξίας ακινήτου μόνο ως προς το τμήμα που αντιστοιχεί σε ίσης αξίας ανταλλασσόμενο ακίνητο και όχι σε περιπτώσεις διανομής, δεδομένου ότι ο νόμος ρητά αναφέρει μόνο την ανταλλαγή. H απαλλαγή δε αυτή θα έχει εφαρμογή υπέρ αμφοτέρων των συμβαλλομένων και όχι μόνο εκείνου υπέρ του οποίου δια της ανταλλαγής επιτυγχάνεται η συγκέντρωση των ιδιοκτησιών του.

Εξυπακούεται ότι, για να υπαχθεί η σύμβαση ανταλλαγής στις απαλλακτικές αυτές διατάξεις απαραίτητη προϋπόθεση είναι όπως όλα τα ανταλλασσόμενα ακίνητα είναι αγροτικά και όχι αστικά άλλως η σύμβαση αυτή θα υπαχθεί σε φόρο μεταβίβασης (ανταλλαγής).

κάθε προηγούμενη εγκύκλιός μας η οποία έρχεται σε αντίθεση με το περιεχόμενο της εγκυκλίου μας αυτής ανακαλείται.