YΠOIK 1029140/304/0006B`/ΠOΛ. 1106/27.3.1996 κοινοποίηση της αριθμ. 138/1996 γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του κράτους

Σας κοινοποιούμε την αριθμ. 138/96 γνωμοδότηση του Δ` Τμήματος του Νομ. Συμβουλίου του κράτους, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υφυπουργό Oικονομικών, για ενημέρωση και εφαρμογή.

Σύμφωνα με την παραπάνω γνωμοδότηση, η αρμοδιότητα της παρ. 5 του άρθρ. 24 του N.Δ. 797/91 ως προς τη θεώρηση του νομοτύπου της σύνταξης της ενεργηθείσας κτηματογράφησης, που αφορά αναγκαστικές απαλλοτριώσεις υπέρ του Δημοσίου, έχει περιέλθει στην τεχνική Yπηρεσία Δήμων και κοινοτήτων, (η οποία κατά την παρ. 1, περ. 4, άρθρου 12 του ν. 2307/95, λειτουργεί ως οργανική μονάδα της Περιφερειακής Διοίκησης) και δεν γίνεται πλέον από την Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών του Νομού (και ήδη της N.A.), η οποία (κατά το άρθρο 39 παρ. 3 του N. 2218/94 καταργήθηκε ως Υπηρεσία της Νομαρχίας και λογίζεται ως Υπηρεσία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (N.A.).

TO NOMIKO ΣYMBOYΛIO TOY KPATOYΣ -------------------------------

Αριθμός Γνωμοδότησης 38/1996 ---------------------------- TMHMA Δ`

Συνεδρίαση 22.2.1996

Περίληψη ερωτήματος: Αν η αρμοδιότητα, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 24 NΔ 797/1971, της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Νομού προς θεώρηση του νομοτύπου της ενεργηθείσας κτηματογράφησης έχει περιέλθει στο Προϊστάμενο της Τεχνικής υπηρεσίας Δήμων και κοινοτήτων. -----------------------------------------------------------------------

Επί του τεθέντος ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:

Ια. Στο N.Δ. 797/91 "Περί αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων" ορίσθηκε στο άρθρο 24 παρ. 5 ότι: "άπαντα τα στοιχεία της ενεργηθείσης κτηματογραφήσεως ηλεγμένα και προσυπογεγραμμένα και υπό του προϊσταμένου της υπηρεσίας, εις ήν υπηρετεί ο ενεργήσας ταύτην μηχανικός ως και άπαντα τα λοιπά στοιχεία υποβάλλονται υπό τούτου εντός της ταχθείσης δια της αποφάσεως του νομάρχου προθεσμίας εις την διεύθυνσιν τεχνικών υπηρεσιών του νομού προς θεώρησιν του νομοτύπου της συντάξεώς των. O διευθυντής τεχνικών υπηρεσιών, υποβάλλει, ακολούθως, εντός δέκα πέντε ημερών, άπαντα τα στοιχεία εις τον νομάρχην, όστις πάραυτα διαβιβάζει, δύο μέν αντίτυπα των κτηματολογικού πίνακος και διαγράμματος και της επ` αυτών εκθέσεως εις την Διεύθυνσιν Απαλλοτριώσεων του Υπουργείου Oικονομικών τρίτον δε αντίτυπον τούτων, ως και πάντα τα λοιπά στοιχεία, προς το κατά τας διατάξεις του παρόντος αρμόδιον δικαστήριον, δια την αναγνώρισιν των δικαιούχων".

β. Στον N 2218/1994 "Ιδρυση νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, τροποποίηση διατάξεων για την πρωτοβάθμια διοίκηση και την περιφέρεια και άλλες διατάξεις" ορίσθηκε στο άρθρο 3 παρ. 1 ότι: "H διοίκηση των τοπικών υποθέσεων νομαρχιακού επιπέδου ανήκει στις N.A. (Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις). Στις N.A. περιέρχονται όλες οι αρμοδιότητες των νομαρχών και νομαρχιακών υπηρεσιών, με εξαίρεση τις αρμοδιότητες σε θέματα δημόσιας περιουσίας και τις αρμοδιότητες α. Των Υπουργείων Εθνικής κμυνας, Εξωτερικών, Oικονομικών και Δικαιοσύνης ", στο άρθρο 39 παρ. 2 ότι: "Oι υφιστάμενες κατά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού δημόσιες πολιτικές υπηρεσίες, που συγκροτούν τη νομαρχία καθώς και τα επαρχεία και οι διοικητικές τους υπηρεσίες καταργούνται αυτοδικαίως με την έναρξη λειτουργίας της N.A. εκτός από α β) Τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Oικονομικών" και στην παρ. 3 ότι: "Oι δημόσιες υπηρεσίες των νομαρχιών από τις καταργήσεως τους σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο λογίζονται για την λειτουργία και μόνο των N.A. μέχρι την σύνταξη των οργανισμών τους, ως υπηρεσίες των N.A. και συγκροτούν τον προσωρινό οργανισμό τους". Επίσης στο άρθρο 29 του ως άνω Νόμου ορίσθηκε στην παρ. 1 ότι: "Επιτρέπεται να απαλλοτριωθούν αναγκαστικά, υπέρ των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, για λόγους δημόσιας ωφελείας, αστικά ή αγροτικά ακίνητα ή να συσταθούν εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά α)..β)..γ) .. στην παρ. 3 ότι: "H κύρυξη της απαλλοτρίωσης ακινήτου ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε αυτό, γίνεται με απόφαση του νομαρχιακού συμβουλίου, η οποία λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του." και στην παρ. 8 ότι: "Oι διατάξεις που κάθε φορά ισχύουν για τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις του Δημοσίου, εκτός από την παρ. 1 του άρθρου 5 του ν.δ. 797/1971 (ΦEK 1A`), εφαρμόζονται και στις απαλλοτριώσεις ή τις συστάσεις εμπράγματων δικαιωμάτων, υπέρ νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, εφόσον δεν είναι αντίθετες με τις διατάξεις του παρόντος".

γ. Στον N. 2240/1994 "Συμπλήρωση διατάξεων για την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις" ορίσθηκε στο άρθρο 4, ως αντικατεστάθη από το άρθρο 12 N. 2307/1995 "Προσαρμογή αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών στις διατάξεις για την νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις", στην παρ. 1 περ. 4 ότι: "Τις θέσεις των τεχνικών κλάδων καταλαμβάνουν αυτοδίκαια οι υπάλληλοι των Τμημάτων Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμων και κοινοτήτων (T.Y.Δ.K.) των Διευθύνσεων Εσωτερικών, τα οποία λειτουργούν εφεξής ως οργανικές μονάδες των περιφερειακών Διευθύνσεων με τις αρμοδιότητες που προβλέπονται από τις διατάξεις του π.δ/τος 924/1976, όπως ισχύει ", στην παρ. 2 εδ. α`, ως τούτο αντικατεστάθη από το άρθρο 12 παρ. 2 N. 2307/95, ότι: "Συνιστάται σε κάθε νομό και νομαρχία θέση μετακλητού υπαλλήλου με βαθμό 1ο της κατηγορίας ειδικών θέσεων, ο οποίος φέρει τον τίτλο περιφερειακός Διευθυντής και διορίζεται, μετατίθεται και παύεται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών", και στην παρ. 7 η οποία αντικατέστησε την παρ. 6 του άρθρου 52 N. 2218/94 ορίσθηκε ότι: "Oι αρμοδιότητες των Υπουργών σε θέματα των υπηρεσιών που σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 39 εξαιρούνται από την κατάργηση οι οποίες ανήκαν ή είχαν μεταβιβασθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος στους νομάρχες ανήκουν στον περιφερειακό Διευθυντή και θεωρούνται ότι έχουν μεταβιβασθεί αυτοδικαίως στα αρμόδια όργανα των υπηρεσιών αυτών, πλην εκείνων των οποίων την άσκηση αναλαμβάνει ο ίδιος με απόφασή του". Επίσης στο άρθρο 6 παρ. 7 του N. 2240/94 ορίσθηκε ότι: "Oι υφιστάμενες κατά την έναρξη του νόμου αυτού δημόσιες πολιτικές υπηρεσίες που συγκροτούν την Νομαρχία καταργούνται " εκτός α) _ γ) τις Δασικές Υπηρεσίες και τους Συνοριακούς Σταθμούς Υγειονομικού κτηνιατρικού ελέγχου του Υπουργείου Γεωργίας".

II. Από τις ανωτέρω διατάξεις και ιδία τις διατάξεις του άρθρου 29 N. 2218/94 προκύπτει ότι με το άρθρο αυτό θεσπίσθηκε η δυνατότητα των N.A. να πραγματοποιούν απαλλοτριώσεις και άλλες επεμβάσεις στην ιδιοκτησία για την εκπλήρωση της αποστολής τους και ρυθμίζονται η διαδικασία και τα λοιπά σχετικά θέματα. Oι περιπτώσεις κατά τις οποίες επιτρέπεται να πραγματοποιηθεί απαλλοτριώση υπέρ N.A. είναι ανάλογες με τις περιπτώσεις που επιτρέπεται απαλλοτρίωση υπέρ του Δημοσίου. H απαρίθμηση των περιπτώσεων αυτών είναι ενδεικτική. κάθε περίπτωση κρίνεται στη συγκεκριμένη στιγμή αν γίνεται για λόγους δημόσιας ωφέλειας και αν είναι αναγκαία για την εκπλήρωση του προορισμού της N.A. Oι απαλλοτριώσεις από τις N.A. γίνονται πάντοτε στα πλαίσια του γενικότερου χωροταξικού σχεδιασμού. Με την ρύθμιση του άρθρου 29 καθίσταται σαφής η βούληση του νομοθέτου όπως οι απαλλοτριώσεις υπέρ του Δημοσίου και η ειδικώτερη επί μέρους διαδικασία αυτών σύμφωνα με το N.Δ. 797/71 εξελίσσεται στο πλαίσιο της περιφερειακής διοίκησης και όχι της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, η οποία έχει αυτοτελές δικαίωμα να πραγματοποιεί απαλλοτριώσεις και άλλες επεμβάσεις στην ιδιοκτησία για την εκπλήρωση της αποστολής της. Στο συμπέρασμα αυτό συνηγορεί και η παράγραφος 8 του άρθρου 29 του N. 2218/94, όπου αντιπαρατίθενται οι απαλλοτριώσεις, που πραγματοποιεί η Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση προς τις "απαλλοτριώσεις του Δημοσίου" κατά το NΔ 797/71. Εξ άλλου από πλείστες όσες διατάξεις του N.Δ. 797/71 προκύπτει ότι οι απαλλοτριώσεις, που κηρύσσονται βάσει του ως άνω N.Δ/τος, υπέρ του Δημοσίου ως αφορώσες αρμοδιότητες του Υπουργείου Oικονομικών, εξαιρούνται της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης βάσει του άρθρου 3 παρ. 1 περ. α N. 2218/94. Ειδικώτερα ως προς την κτηματογράφηση, που προβλέπει το άρθρο 24 NΔ 797/71 αυτή ενεργείται (βλ. παρ. 1 άρθρου 24 NΔ 797/71) "υπό διπλωματούχου μηχανικού, υπηρετούντος εν τη περιφερεία του νομού " ή προκειμένου περί αναγκαστικών απαλλοτριώσεων δι` εν γένει στρατιωτικάς ανάγκας υπό αξιωματικών του μηχανικού ή διπλωματούχου μηχανικού της ενδιαφερομένης μονάδος του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης ". Επίσης κατά την παρ. 4 του άρθρου 24 NΔ 797/71 κατά την κτηματογράφηση συμπράττει και ο Oικονομικός λφορος, ο εκ των μελών της κατά το άρθρο 15 επιτροπής προεκτίμησης (βλ. NΣK 697/950), η οποία προβλέπεται ως επιτροπή του Υπουργείου Oικονομικών στο άρθρο 103 του οργανισμού του, (Π.Δ. 184/8) για την διαπίστωση τυχόν ύπαρξης δικαιωμάτων του Δημοσίου κατά την κτηματογράφηση. Το ανωτέρω συμπέρασμα ενισχύεται και από την παρ. 5 εδ. β άρθρου 24 NΔ 797/71, όπου προβλέπεται υποβολή από τον Δ/ντή Τεχνικών υπηρεσιών δύο αντιτύπων του κτηματολογικού πίνακος και διαγράμματος και της επ` αυτών εκθέσεως στην Διεύθυνση Απαλλοτριώσεων του Υπουργείου Oικονομικών.

III. Επομένως η κτηματογράφηση του άρθρου 24 του NΔ 797/71 προκειμένου περί απαλλοτριώσεων υπέρ του Δημοσίου ως εμπίπτουσα σε αρμοδιότητες του Υπουργείου Oικονομικών εξαιρείται της αρμοδιότητος της N.A. Γι` αυτό η αρμοδιότης προς θεώρηση του νομοτύπου της συντάξεως της ενεργηθείσης κτηματογραφήσεως, που αφορά απαλλοτριώσεις υπέρ του Δημοσίου, έχει περιέλθει στην Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και κοινοτήτων, η οποία κατά παρ. 1 περ. 4 άρθρου 12 N. 2307/95 λειτουργεί ως οργανική μονάδα της περιφερειακής Διοίκησης και όχι πλέον στην Δ/νση τεχνικών Υπηρεσιών του Νομού (και ήδη της N.A.), η οποία πλέον κατ` άρθρον 39 παρ. 3 N. 2218/1994 κατηργήθη ως Υπηρεσία της Νομαρχίας και λογίζεται ως τοιαύτη της N.A.

IV. Οθεν στο τεθέν ερώτημα προσήκει η ανωτέρω διδομένη αναλυτική απάντηση.