ΘΕΜΑ: Εντατικοποίηση διενέργειας μερικών επιτόπιων ελέγχων για τη διαπίστωση της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων (προληπτικών ελέγχων). 

Ι. ΓΕΝΙΚΑ 

Το Υπουργείο Οικονομικών παγίως δίνει πρωταρχική σημασία και προτεραιότητα στη διενέργεια φορολογικών ελέγχων, οι οποίοι αποσκοπούν τόσο στη δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών και στη βελτίωση της συμμόρφωσης, όσο και στην αύξηση των δημοσίων εσόδων. Ειδικά την θερινή περίοδο και ιδιαίτερα στις τουριστικές περιοχές η εντατικοποίηση και αποτελεσματικότητα των ελέγχων είναι ακόμα πιο επιτακτική. 

Στο πλαίσιο αυτό οι Προϊστάμενοι των Δ.Ο.Υ. εκτός των Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Αθηνών, Φ.Α.Ε. Πειραιά, Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης, Πλοίων και Κατοίκων Εξωτερικού θα πρέπει να μεριμνήσουν για τη συγκρότηση και λειτουργία συνεργείων μερικών επιτόπιων ελέγχων για τη διαπίστωση της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων που κάθε ένα θα αποτελείται από δύο τουλάχιστον υπαλλήλους. Εάν στη Δ.Ο.Υ. υπηρετεί υπάλληλος που υπηρετούσε στο Σ.Δ.Ο.Ε. και μετατέθηκε σε αυτήν με βάση την αριθ. πρωτ.Δ21167710ΕΞ2013 /31.10.2013, όπως ισχύει, Απόφαση Γενικού Γραμματέα 

Δημοσίων Εσόδων, υποχρεωτικά θα συμμετέχει σε αυτά τα Συνεργεία. Τα Συνεργεία αυτά θα διενεργούν μερικούς επιτόπιους ελέγχους τις πρωϊνές, απογευματινές και βραδινές ώρες, όλες τις ημέρες της εβδομάδας για την εξακρίβωση της ορθής εφαρμογής των διατάξεων της Υποπαραγράφου Ε1 της παραγράφου Ε του ν.4093/2012 (Κ.Φ.Α.Σ.), του ν.2859/2000, όπως ισχύει, καθώς και του ν.4172/2013, όπως ισχύει. 

ΙΙ. ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΕΙΩΝ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕΡΙΚΩΝ ΕΠΙΤΟΠΙΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ. 

Έργο των εν λόγω συνεργείων είναι η διενέργεια μερικών επιτόπιων ελέγχων για την εξακρίβωση της ορθής εφαρμογής των ανωτέρω διατάξεων. 

Ειδικότερα: 

Θα διενεργείται έλεγχος για τη διαπίστωση της ορθής εφαρμογής των διατάξεων του Κ.Φ.Α.Σ. (Υποπαράγραφος Ε1 της παραγράφου Ε του ν.4093/2012), κυρίως όσον αφορά τη διακίνηση των αγαθών, την πώληση αυτών και την παροχή υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, θα εξετάζεται αν εκδόθηκαν τα οριζόμενα φορολογικά στοιχεία (Α.Λ.Π., Α.Π.Υ. ,τιμολόγια, έγγραφα μη τιμολογηθέντων αγαθών κ.λ.π.) για τη διακίνηση και την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών μεταξύ επιτηδευματιών ή μεταξύ επιτηδευματιών και ιδιωτών-καταναλωτών . 

Για το σκοπό αυτό κάθε συνεργείο μερικού επιτόπιου ελέγχου όταν διαπιστώνει διακίνηση αγαθών στο δρόμο ή έξοδο πελατών από κάθε είδους επαγγελματική εγκατάσταση πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, ή ελέγχου σε καταστήματα εστίασης, θα ζητά το προβλεπόμενο φορολογικό στοιχείο. Εφόσον διαπιστωθεί ότι εκδόθηκε φορολογικό στοιχείο, θα σημειώνονται τα στοιχεία του εκδότη (ονοματεπώνυμο ή επωνυμία, Α.Φ.Μ., διεύθυνση, αρμόδια Δ.Ο.Υ.). Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει λόγος για την είσοδο των μελών του συνεργείου στην επαγγελματική εγκατάσταση του επιτηδευματία. Αντίθετα, εφόσον διαπιστώνεται η μη έκδοση φορολογικού στοιχείου, τα μέλη του συνεργείου θα εισέρχονται στην επαγγελματική εγκατάσταση, θα αναφέρουν την ιδιότητά τους, θα επιδεικνύουν την εντολή ελέγχου και την αστυνομική τους ταυτότητα και θα επαληθεύουν την παράβαση, θεωρώντας ταυτόχρονα τα βιβλία και τα στοιχεία της επιχείρησης (ημερομηνία ελέγχου, ονοματεπώνυμο υπαλλήλων, υπογραφές). Στη συνέχεια θα ελέγχουν αν αποδόθηκαν οι επιρριπτόμενοι και παρακρατούμενοι φόροι (Φ.Π.Α., Φ.Μ.Υ., Αμοιβές τρίτων κλπ.) θα αναζητείται η υποβληθείσα δήλωση και η σχετική ταυτότητα οφειλής. 

Σημειώνεται ότι όταν ο μερικός επιτόπιος έλεγχος διενεργείται σε επιχειρήσεις με οργανωμένα λογιστήρια (βιβλία διπλογραφικά Γ' κατηγορίας- Κ.Φ.Α.Σ.) σε ημέρες και ώρες που το λογιστήριο αποδεδειγμένα δε λειτουργεί, ο έλεγχος πρέπει να περιορίζεται στην ορθή έκδοση των πάσης φύσεως φορολογικών στοιχείων και να μη ζητά για θεώρηση τα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης, ούτε να καταλογίζονται παραβάσεις μη επίδειξης λογιστικών βιβλίων. Στην περίπτωση αυτή αν απαιτηθεί έλεγχος των τηρούμενων βιβλίων, αυτός πρέπει να γίνει σε εργάσιμη για το τμήμα του λογιστηρίου ημέρα και ώρα. 

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται η μη απόδοση ή η ανακριβής απόδοση Φ.Π.Α. και παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων. Στις περιπτώσεις αυτές θα υποδεικνύεται εγγράφως, με απλή κοινοποίηση σχετικού Σημειώματος, στον υπόχρεο να εκπληρώσει τις φορολογικές υποχρεώσεις του, υποβάλλοντας εκπρόθεσμες αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις με τις νόμιμες προσαυξήσεις. Για τα παραπάνω θα ενημερώνεται εγγράφως και η αρμόδια για τον έλεγχο Δ.Ο.Υ. (εφόσον είναι άλλης αρμοδιότητας) προκειμένου σε περίπτωση μη υποβολής των προαναφερόμενων δηλώσεων να προγραμματίσει και διενεργήσει τους σχετικούς ελέγχους. 

Οι Προϊστάμενοι των Δ.Ο.Υ. πρέπει να μεριμνούν για τη διενέργεια μερικών επιτόπιων ελέγχων σε ημερήσια βάση συμπεριλαμβανομένων και του Σαββάτου και Κυριακής. 

Σε περίπτωση που από τις υποβληθείσες δηλώσεις Φ.Π.Α. (εκκαθαριστικές ή περιοδικές) επιχειρήσεων που πωλούν αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες που υπόκεινται σε διαφορετικούς συντελεστές Φ.Π.Α. (π.χ. φαρμακεία, εστιατόρια κλπ.) προκύπτουν υπόνοιες μετακύλησης του Φ.Π.Α. στο χαμηλότερο συντελεστή, η αρμόδια για τον έλεγχο Δ.Ο.Υ. θα προβαίνει στις περαιτέρω δικές της ενέργειες (έκδοση εντολής μερικού ελέγχου). 

Ακόμη, σημειώνεται ότι η μη επιτόπια επίδειξη των δηλώσεων Φ.Π.Α. και παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων δεν αποτελεί κατ’ αρχήν παράβαση. Στις περιπτώσεις αυτές θα υποδεικνύεται επίσης εγγράφως, με απλή κοινοποίηση στον επιτηδευματία ιδιαίτερου Σημειώματος, να προσκομίσει τις δηλώσεις στην αρμόδια για τον έλεγχο Δ.Ο.Υ. σε χρόνο (ημέρα κλπ.) που θα ορίζεται σαφώς στο Σημείωμα (σχετ. και η εγκ.ΠΟΛ.1254/2001).Σε περίπτωση που δεν προσκομισθούν οι σχετικές δηλώσεις η ως άνω Δ.Ο.Υ. θα προγραμματίζει τις περαιτέρω δέουσες ελεγκτικές της ενέργειες. 

Ευνόητο είναι ότι στις περιπτώσεις επιχειρήσεων εστιάσεως και αναψυχής (π.χ. ταβέρνες, εστιατόρια, ψησταριές, πιτσαρίες, καφενεία, μπαρ κ.λ.π.), η είσοδος εντός του καταστήματος ή στους εξωτερικούς χώρους αυτού είναι απαραίτητη, προκειμένου να διαπιστωθεί η έκδοση φορολογικών στοιχείων για την επιτόπια κατανάλωση φαγητών, ποτών κλπ. 

Σημειώνεται ότι από 1.1.2014 μεταξύ άλλων καταργήθηκαν: 

α. Η υποχρέωση τήρησης ασφαλών πληροφοριών (πρόσθετα βιβλία) από ορισμένες κατηγορίες υπόχρεων π.χ. ιατροί, εκπαιδευτήρια, συνεργεία κ.λ.π.). 

β. Η έκδοση δελτίου αποστολής για τις διακινήσεις αγαθών. 

Ύστερα από τα ανωτέρω απαιτείται κατά τον έλεγχο των υπόχρεων που είχαν υποχρέωση τήρησης ασφαλών πληροφοριών να ζητούν πληροφορίες από τους εξερχόμενους πελάτες για τις υπηρεσίες που τους παρείχαν οι παραπάνω επαγγελματίες φορολογούμενοι και στη συνέχεια να ελέγχουν αν εκδόθηκαν τα προβλεπόμενα από τον Κ.Φ.Α.Σ. στοιχεία. Περαιτέρω κατά τη διακίνηση των αγαθών θα εξετάζεται αν είχαν εκδοθεί αντίστοιχα στοιχεία αξίας (τιμολόγια ή Α.Λ.Π. ή Α.Π.Υ. ) ή έγγραφα μη τιμολογηθέντων αγαθών. Η όλη διαδικασία ελέγχου σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ολοκληρώνεται στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. 

Οι Προϊστάμενοι των Δ.Ο.Υ. ή οι νόμιμοι Αναπληρωτές τους παρακαλούνται για την ορθή εφαρμογή της παρούσας, καθώς και για την παροχή εν γένει οδηγιών προς τα μέλη των συνεργείων, για την εκτέλεση των καθηκόντων τους κατά τρόπο που θα δημιουργεί κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ ελεγκτών και ελεγχόμενων. 

Τέλος με ευθύνη των Προϊσταμένων των Δ.Ο.Υ. πρέπει να αποστέλλεται κάθε Δευτέρα συμπληρωμένο ηλεκτρονικό αρχείο στη Διεύθυνση Φορολογικής Συμμόρφωσης (dfs3@qsis.qr).