Τι αλλάζει στη φορολογική νομοθεσία με το Ν.4261/5-5-2014

Με το ν. 4261/2014 "Πρόσβαση στη δραστηριότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων και προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/36/ ΕΕ), κατάργηση του ν. 3601/2007 και άλλες διατάξεις", ο οποίος δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α 107/5-5-2014, επήλθαν μεταβολές, μεταξύ άλλων, και σε φορολογικές διατάξεις άμεσου ενδιαφέροντος.

Προς ενημέρωση των συνδρομητών και χρηστών του Forin.gr, συγκεντρώσαμε και σας παρουσιάζουμε συνοπτικά τις μεταβολές που πραγματοποιήθηκαν στους σημαντικότερους φορολογικούς νόμους.

Α. Ν. 2238/1994: Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 2238/1994) που ισχύει για εισοδήματα μέχρι 31.12.2013

Στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, επήλθαν δύο μεταβολές που αφορούν τον τρόπο με τον οποίο φορολογούνται τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων για τη χρήση 2013 με τις δηλώσεις εισοδήματος που θα υποβάλουμε μέχρι 30.6.2014.

1. Φορολογία με την κλίμακα των μισθωτών σε μικρά εισοδήματα που δεν προέρχονται από επιχειρήσεις ή ενοίκια

Συγκεκριμένα, ρυθμίστηκαν οι περιπτώσεις των φορολογουμένων που κατά την χρήση 2013 είχαν μικρά εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση, όπως άνεργοι, φοιτητές κ.λπ. (συμμετοχή σε επιδοτούμενα σεμινάρια, συμπλήρωση ερωτηματολογίων, πρακτική άσκηση φοιτητών) και γενικά αμειβομένων με αποδείξεις δαπανών, ώστε να φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων, γεγονός που συνεπάγεται την εφαρμογή του αφορολογήτου ορίου που προκύπτει μέσω της μείωσης του φόρου.

Επίσης με τη νέα διάταξη και τη φορολόγηση των εισοδημάτων αυτών με την κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων, δεν προκύπτει για τα εισοδήματα αυτά προκαταβολή φόρου. 

Αναλυτικότερα, η διάταξη αυτή καταλαμβάνει φορολογούμενους για το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013):

• όταν το πραγματικό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ ή 
• το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και 

εφόσον αυτοί δεν ασκούσαν ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και δεν έχουν εισόδημα από ακίνητα. Στις περιπτώσεις αυτές, τα εισοδήματα τους  φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων.

Τονίζουμε ότι η νέα διάταξη δεν καταλαμβάνει ατομικές επιχειρήσεις ή ελεύθερους επαγγελματίες με έναρξη εργασιών στη Δ.Ο.Υ. , καθώς και εισοδήματα από ενοίκια. Αντίθετα καταλαμβάνει έκτακτα περιστασιακά απασχολούμενους που έχουν λάβει την αμοιβή τους με απόδειξη δαπάνης για αμοιβές μέχρι 5.000 €.

Η διάταξη που προστέθηκε στην παρ. 1 του άρθρου 9 του Κ.Φ.Ε. έχει ως εξής:

"Όταν το πραγματικό εισόδημα των φορολογουμένων κατά το οικονομικό έτος 2014 δεν υπερβαίνει το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ ή το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον αυτοί δεν ασκούν ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και δεν αποκτούν εισόδημα από ακίνητα, τα εισοδήματά τους αυτά φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων."

2. Δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις περί τεκμηρίων δαπανών διαβίωσης για κατοίκους εξωτερικού

Τροποποιήθηκε, επίσης, η περίπτωση η' του άρθρου 18 προκειμένου για τη χρήση 2013, να μην εφαρμοστούν στα φυσικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην αλλοδαπή τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης (άρθρο 16 του Κ.Φ.Ε.).

Με τον τρόπο αυτό, η εφαρμογή των διατάξεων των τεκμηρίων αφορά μόνο τα φυσικά πρόσωπα με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα και δεν εκτείνεται στα φυσικά πρόσωπα που κατοικούν στην αλλοδαπή.

Η διάταξη αυτή καταλαμβάνει όλους τους μη κατοίκους Ελλάδος, αλλά επί της ουσίας Έλληνες της αλλοδαπής που έχουν στην Ελλάδα ελάχιστα εισοδήματα από τόκους, αγροτικά εισοδήματα, ενοίκια κ.λπ. και λειτουργούσε το τεκμαρτό εισόδημα όταν ήταν μεγαλύτερο από το πραγματικό εισόδημα.

Η διάταξη, όπως ισχύει για τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες που πραγματοποιούνται κατά το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013), έχει ως εξής:

"Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη και η δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται:

α) ......

η) Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες του άρθρου 16 φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική του κατοικία στην αλλοδαπή."

Σημειώνουμε ότι ανάλογη διόρθωση πρέπει να γίνει και στις διατάξεις της περ. η'  του άρθρου 33 του νέου Κ.Φ.Ε. (Ν. 4172/2013), γιατί, από 1.1.2014, υπάρχει το ίδιο πρόβλημα με αυτό που διόρθωσε για τα εισοδήματα του 2013 η προαναφερόμενη διάταξη. 

Β. Ειδικό καθεστώς καταβολής του ΦΠΑ κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής. Προσθήκη στον Κώδικα ΦΠΑ Ν.2859/2000

Στον κώδικα Φ.Π.Α. προστέθηκε το άρθρο 39Β  "Ειδικό καθεστώς καταβολής του φόρου κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής" με το οποίο εισάγεται νέο ειδικό καθεστώς καταβολής του Φ.Π.Α. κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής. Παρέχεται, με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, η δυνατότητα στις επιχειρήσεις που δύναται να υπαχθούν στο καθεστώς αυτό να επιλέγουν, αντί του συστήματος των δεδουλευμένων εισπράξεων, την καταβολή του Φ.Π.Α. των πωλήσεων με την είσπραξη της αντιπαροχής. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται για συναλλαγές που πραγματοποιούνται από 1ης Οκτωβρίου 2014 και εφεξής (Άρθρο 185 §1, 2 του Ν. 4261/2014).

Το καθεστώς αυτό προκειμένου να εφαρμοστεί περιλαμβάνει μία σειρά από προϋποθέσεις:

• Στο καθεστώς αυτό μπορούν να υπαχθούν επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο που δεν υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ.
• Οι υπαγόμενοι στο καθεστώς αυτό έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν την καταβολή του Φ.Π.Α. των πωλήσεων όταν θα έχουν εισπράξει τη σχετική αντιπαροχή.
• Αναβάλλεται κατ' αντιστοιχία η δυνατότητα έκπτωσης του Φ.Π.Α. επί των αγορών από υποκείμενους στο καθεστώς αυτό μέχρι την πραγματική καταβολή του Φ.Π.Α. στον προμηθευτή (όποιος, δηλαδή, αποκτά αγαθά ή λαμβάνει υπηρεσίες από υποκείμενους στο ειδικό καθεστώς αυτού του άρθρου θα μπορεί να εκπέσει το Φ.Π.Α. μόνο μετά την καταβολή του Φ.Π.Α. στον προμηθευτή του)
• Οι υποκείμενοι στο φόρο που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς υποχρεούνται να αναγράφουν στα φορολογικά στοιχεία που εκδίδουν την ένδειξη «ειδικό καθεστώς καταβολής του φόρου κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής - άρθρο 226.7α Οδηγίας 2006/112/ΕΚ».
• Οι υποκείμενοι στο φόρο που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς υποχρεούνται να τηρούν τα λογιστικά αρχεία τους (βιβλία ή καταστάσεις) με τρόπο που να διαπιστώνονται οι εισπράξεις και οι πληρωμές της αντιπαροχής για παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιούν ή λαμβάνουν και να παρέχουν ηλεκτρονικά πληροφορίες στη Φορολογική Διοίκηση για τις εν λόγω εισπράξεις και πληρωμές. Επίσης οι υποκείμενοι στο φόρο, που λαμβάνουν παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, από υποκείμενους του ειδικού καθεστώτος, υποχρεούνται να τηρούν τα λογιστικά αρχεία τους με τρόπο που να διαπιστώνονται οι πληρωμές που πραγματοποιούν για τις εν λόγω πράξεις και να παρέχουν ηλεκτρονικά πληροφορίες στη Φορολογική Διοίκηση για τις εν λόγω πληρωμές.
• Δε μπορούν να υπαχθούν στο καθεστώς αυτό λιανικές πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών καθώς και παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών που απαλλάσσονται από το φόρο, εισαγωγές αγαθών, ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών κ.α. (άρθρο 39Β § 4) 
• Δε μπορούν να υπαχθούν στο ειδικό καθεστώς αυτό υποκείμενοι στο Φ.Π.Α. οι οποίοι αποδεδειγμένα κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων διαχειριστικών περιόδων δεν έχουν υποβάλει δηλώσεις ΦΠΑ και εισοδήματος ή καταστάσεις πελατών - προμηθευτών ή έχουν υποπέσει σε φορολογικές παραβάσεις που συνιστούν φοροδιαφυγή κατά τον ΚΦΔ.

Σημειώνουμε ότι η έκδοση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων, οι οποίες θα ρυθμίζουν τις λεπτομέρειες σχετικά με τη δήλωση ένταξης ή εξόδου από το ειδικό καθεστώς, τον τρόπο τήρησης των λογιστικών αρχείων ούτως ώστε να αποδεικνύεται η είσπραξη του Φ.Π.Α. καθώς και τον τρόπο ηλεκτρονικής ενημέρωσης της Φορολογικής Διοίκησης για τις συναλλαγές αυτές, θα οριστικοποιήσει τον τρόπο εφαρμογής των νέων αυτών διατάξεων.

Συνολικά, οι διατάξεις του άρθρου 39Β του Κώδικα Φ.Π.Α. έχουν ως εξής:

1. Κατά παρέκκλιση των γενικών διατάξεων του παρόντος Κώδικα, των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει τις πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ, μπορούν να επιλέξουν την εφαρμογή του ειδικού καθεστώτος του παρόντος άρθρου.

2. Για τα πρόσωπα που εντάσσονται στο ειδικό αυτό καθεστώς:

α) Ο φόρος καθίσταται απαιτητός κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής ή μέρους αυτής που αφορά τις πραγματοποιούμενες από τα πρόσωπα αυτά φορολογητέες πράξεις.

β) Ο φόρος εισροών εκπίπτεται κατά το χρόνο πληρωμής του τιμήματος ή μέρους αυτού που αφορά τις φορολογητέες πράξεις που λαμβάνουν από άλλους υποκείμενους στο φόρο.

3. Οι υποκείμενοι στο φόρο λήπτες παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών από τα πρόσωπα που έχουν ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς, εκπίπτουν το φόρο που αναλογεί στις πράξεις αυτές κατά το χρόνο πληρωμής του τιμήματος.

Γ.  Χρονικό περιθώριο αντικατάστασης ή ισχύος των αποφάσεων ΦΠΑ Τροποποίηση στον Ν. 4174/2013: «Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (Κ.Φ.Δ.)»​

Στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, τροποποιήθηκε η διάταξη σχετικά με τις υπουργικές αποφάσεις οι οποίες έχουν εκδοθεί κατ' εξουσιοδότηση του Κώδικα Φ.Π.Α., οι οποίες, όπως ορίζεται σχετικά,  "εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι 31.8.2014 ή μέχρι την έκδοση αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, κατά τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, εφόσον αυτές εκδοθούν σε προγενέστερο χρόνο." Σημειώνεται ότι, βάσει της διάταξης που αντικαταστάθηκε, οι αποφάσεις αυτές έπαυαν να ισχύουν στις 31.3.2014, ημερομηνία από την οποία ξεκινά η εφαρμογή της νέας διάταξης.

Δ. Μεταβίβαση ακινήτου στο Δημόσιο για εξόφληση φόρου κληρονομιάς. Τροποποίηση στον Ν. 2961/2001 «Κώδικας Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών κ.λπ.»

"Με πράξη της Φορολογικής Διοίκησης επιτρέπεται η εξόφληση του συνόλου ή μέρους οφειλόμενου φόρου κληρονομιάς από οφειλέτη που βρίσκεται σε αδυναμία να τον καταβάλει με μετρητά, μετά από αίτησή του, με μεταβίβαση στο Ελληνικό Δημόσιο της πλήρους κυριότητας ολοκλήρου αξιόλογου κληρονομιαίου ή άλλου ακινήτου, το οποίο βρίσκεται εντός σχεδίου πόλης και δεν βαρύνεται με οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα, αγωγή ή άλλο βάρος. Σε καμία περίπτωση δεν αποδίδεται στον οφειλέτη η τυχόν διαφορά μεταξύ της αξίας του ακινήτου που προσφέρεται και του φόρου κληρονομιάς που οφείλεται. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων καθορίζεται η διαδικασία εξόφλησης του φόρου και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου."

Με τη διάταξη αυτή, όπως τέθηκε σε αντικατάσταση της προηγούμενης παρ. 6 του άρθρου 82 του ν. 2961/2001, επαναλαμβάνεται η δυνατότητα μεταβίβασης ακινήτου στο Δημόσιο για την εξόφληση συνόλου ή μέρους του οφειλόμενου φόρου κληρονομιάς και αίρεται η προϋπόθεση που υπήρχε σχετικά στην καταργηθείσα διάταξη και προέβλεπε ότι τουλάχιστον το 50% του ακινήτου έπρεπε να είχε προέλθει στους κληρονόμους από την κληρονομιά.

Με τη νέα διάταξη, για την εξόφληση (συνόλου ή μέρους) του φόρου κληρονομιάς, μπορεί να μεταβιβαστεί στο Δημόσιο ακίνητο υπό τις προϋποθέσεις ότι μεταβιβάζεται κατά πλήρη κυριότητα, βρίσκεται εντός σχεδίου πόλης και δε βαρύνεται με οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα, αγωγή ή άλλο βάρος. Παρέχεται, επίσης, με τη διάταξη αυτή, η δυνατότητα στο Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων να καθορίζει με απόφαση του τη διαδικασία εξόφλησης του φόρου και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της διάταξης αυτής.

Ε.  Επιτρέπεται η δημοσίευση του ΑΦΜ, του αντικειμένου των εργασιών, της ημερομηνίας έναρξης και λήξης εργασιών και της επαγγελματικής εγκατάστασης των επιχειρήσεων. Τροποποίηση στο Ν.3842/2010

Θεσπίστηκε διάταξη στην παρ. 5 του άρθρου 20 του Ν. 3842/2010 σύμφωνα με την οποία "επιτρέπεται μέσω ηλεκτρονικής υπηρεσίας, συναρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.) και της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.), η δημοσίευση του ΑΦΜ, του αντικειμένου των εργασιών, της ημερομηνίας έναρξης και λήξης εργασιών και της επαγγελματικής εγκατάστασης των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων, καθώς και κάθε φυσικού προσώπου με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Η περαιτέρω χρήση των πληροφοριών του προηγούμενου εδαφίου γίνεται πάντοτε με την επιφύλαξη της τήρησης των διατάξεων για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (ν.2472/1997, Α' 50), όπως αυτές κάθε φορά ισχύουν."

Σε συνέχεια της θέσπισης της ανωτέρω διάταξης, η Γ.Γ.Π.Σ. προχώρησε με ανακοίνωση της στην επανέναρξη λειτουργίας διαδικτυακής Υπηρεσίας (web service) «Βασικά στοιχεία για νομικά πρόσωπα, νομικές οντότητες και φυσικά πρόσωπα, με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα(public)»

Διαβάστε σχετικά εδώ.

Λοιπές μεταβολές σε κωδικοποιημένους νόμους του Forin.gr Analysis

Μεταβολές υπήρξαν επίσης στους ακόλουθους κωδικοποιημένους νόμους της βάσης Φορολογικής Νομοθεσίας του Forin.gr Analysis:

• Ν. 2960/2001: Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας 
• Ν. 3691/2008: Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας
• Ν. 4182/2013: Εθνικά κληροδοτήματα. Κώδικας κοινωφελών περιουσιών, σχολαζουσών κληρονομιών
• Ν. 4223/2013: Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων και άλλες διατάξεις.
• Ν. 3492/2006: Οργάνωση συστήματος ελέγχου περί του Κρατικού Προϋπολογισμού κ.λπ.

Υπενθυμίζουμε ότι. εάν είστε συνδρομητής του Forin.gr Analysis, μπορείτε να δείτε αναλυτικά όλες τις αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν ανά νόμο, πατώντας στο Ν. 4261/2014, όπως φαίνεται στην εικόνα παρακάτω.

Διαφορετικά, μπορείτε να μεταβείτε σε όποιον νόμο (π.χ. 2238/1994) από τους παραπάνω που τροποποιήθηκαν ακολουθώντας τους αντίστοιχους συνδέσμους και να δείτε απευθείας τις μεταβολές στο νόμο που σας ενδιαφέρει επιλέγοντας "Μεταβολές του νόμου αυτού", όπως φαίνεται στην εικόνα παρακάτω.