ΘΕΜΑ: Εφαρμογή διατάξεων του άρθρου 30 παρ. 4 του ν.δ.356/1974 (ΚΕΔΕ) περί περιορισμού κατασχέσεων στα χέρια τρίτων

Με την αρ. Δ6Α 1036682 ΕΞ2014 (ΦΕΚ 478/26-2-2014) απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων με θέμα «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και εξουσιοδότηση υπογραφής Με Εντολή Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων σε όργανα της Φορολογικής Διοίκησης» όπως τροποποιήθηκε με την αρ. Δ6Α 1054391ΕΞ 2014 (ΦΕΚ Β796/1.4.2014) απόφασή του, παρασχέθηκε, κατ’ εξουσιοδότηση υπογραφής, στον κατά περίπτωση αρμόδιο για την επιδίωξη είσπραξης της οφειλής Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ ή Ελεγκτικού Κέντρου ή στον Προϊστάμενο της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης, η αρμοδιότητα έκδοσης απόφασης περιορισμού κατάσχεσης στα χέρια τρίτων σε μικρότερο ποσό ή ποσοστό μετά από αίτηση του οφειλέτη, κατ’ εφαρμογή της διάταξης της παρ.4 του άρθρου 30 του ΚΕΔΕ.

Ειδικότερα, όπως ορίζεται στις ανωτέρω διατάξεις «Η κατάσχεση μπορεί να περιοριστεί σε μικρότερο ποσό ή ποσοστό, μετά από αιτιολογημένη απόφαση εκείνου που την επέβαλε»

Κατόπιν των ανωτέρω και για την ομοιόμορφη και αντικειμενική αντιμετώπιση των συναφών αιτημάτων που υποβάλλονται στις αρμόδιες για την επιδίωξη είσπραξης της οφειλής υπηρεσίες, παρέχονται οι ακόλουθες οδηγίες:

Γενικά

Η εξέταση των υποβαλλόμενων αιτημάτων για περιορισμό ποσού ή ποσοστού της κατάσχεσης επαφίεται κατ’ αρχήν στην κρίση του Προϊσταμένου της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας, ο οποίος δύναται να απορρίψει το υποβαλλόμενο αίτημα, παρά τη συνδρομή των διαλαμβανόμενων στην παρούσα κριτηρίων, καθόσον πρόκειται από το νόμο για δυνατότητα και όχι υποχρέωση της Φορολογικής Διοίκησης να κάνει αποδεκτό αντίστοιχο αίτημα. Σε κάθε περίπτωση η εξέταση των αιτημάτων πρέπει να γίνεται χωρίς διακρίσεις με κριτήρια απολύτως αντικειμενικά σχετιζόμενα με ιδιαίτερους λόγους, όπως πραγματική οικονομική αδυναμία, λόγοι υγείας, ύψος οφειλής, παλαιότητα και είδος αυτής και ποτέ επιλεκτικά χωρίς δηλαδή, να σχετίζονται με το πρόσωπο του οφειλέτη.

Ειδικά

Για την ομοιόμορφη και αντικειμενική αντιμετώπιση των αιτημάτων αυτών θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:

α) Η υποβολή από τον τρίτο της προβλεπόμενης από το άρθρο 32 ν.δ.356/1974 θετικής δήλωσης και η περιέλευση αυτής στην αρμόδια υπηρεσία, καθόσον σε κάθε περίπτωση το περιεχόμενο αυτής (ιδιαίτερα το ποσό της κατασχεθείσας απαίτησης) αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την εξέταση του υποβαλλόμενου αιτήματος

β) Η υπαγωγή του συνόλου των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και η έγκριση από τη Φορολογική Διοίκηση ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή σε αυτήν (σχετικές ΠΟΛ 1111/2013, 1112/2013, 1140/2013, 1172/2013 καθώς και ΠΟΛ 1277/2013)

γ) Η διαπίστωση ότι η κατασχεθείσα απαίτηση, εφάπαξ ή περιοδικώς καταβαλλόμενη, είναι σημαντικό για τη διαβίωση του υπόχρεου μέσο (π.χ. ενοίκιο) εφόσον πρόκειται για φυσικό πρόσωπο μη επιτηδευματία ή για τις λοιπές περιπτώσεις (φυσικό πρόσωπο επιτηδευματία, νομικό πρόσωπο ή οντότητα), να προκύπτει από επίσημα στοιχεία - έγγραφα ότι ο περιορισμός κατάσχεσης αφορά στην καταβολή μισθοδοσίας σε υπαλλήλους επιχείρησης, στη καταβολή φορολογικών υποχρεώσεων ή άλλων υποχρεώσεων που κρίνονται αναγκαίες για την βιωσιμότητα και τη συνέχιση λειτουργίας αυτής, δηλώνοντας τα ανωτέρω σε υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/86. Για τη διακρίβωση των ανωτέρω, σκόπιμη είναι και η συνδρομή του φορολογικού ελέγχου, όπου και εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Στην περίπτωση αυτή, ο αϊτών θα πρέπει να προσκομίζει στην αρμόδια υπηρεσία και σε διάστημα δέκα πέντε (15) ημερών αποδεικτικά έγγραφα ότι το ανωτέρω ποσό διατίθεται για το σκοπό αυτό.

δ) Η διαπίστωση μέσα από το πληροφοριακό σύστημα ELENXIS, ή από άλλα στοιχεία ότι δεν εκκρεμεί εντολή ελέγχου οποιασδήποτε φορολογίας για τον οφειλέτη.

Εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ανωτέρω προϋποθέσεις, το ποσοστό αποδέσμευσης επί της κατασχεθείσας απαίτησης ορίζεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας για την επιδίωξη είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας εντός των ακολούθων ορίων:

α) έως 50% της κατασχεθείσας απαίτησης επί των ευρισκόμενων και μη αποδοθέντων χρημάτων, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της δήλωσης τρίτου, με εξαίρεση τις οφειλές Φ.Π.Α. που αποδεδειγμένα έχουν εισπραχθεί και δεν έχουν αποδοθεί καθώς και παρακρατούμενου φόρου μισθωτών υπηρεσιών (Φ.Μ.Υ.), για τις οποίες ισχύει ποσοστό έως 30 %.

β) έως 70% επί των μελλοντικών απαιτήσεων με την προϋπόθεση να καλύπτονται τουλάχιστον τρεις δόσεις της ρύθμισης, εφόσον οι εναπομένουσες δόσεις αυτής είναι έως και δώδεκα (12), άλλως πέντε δόσεις, σε περίπτωση που οι εναπομένουσες δόσεις αυτής είναι περισσότερες του ανωτέρω ορίου. Σε αντίθετη περίπτωση, και εφόσον το ανωτέρω ποσοστό δεν επαρκεί για την κάλυψη των ως άνω δόσεων, το ποσοστό αποδέσμευσης αναπροσαρμόζεται ανάλογα. Ειδικά ως προς τις οφειλές Φ.Π.Α. που αποδεδειγμένα έχουν εισπραχθεί και δεν έχουν αποδοθεί καθώς και παρακρατούμενου φόρου μισθωτών υπηρεσιών (Φ.Μ.Υ), το ανωτέρω ποσοστό ισχύει έως 30%.

Στο πλαίσιο εξέτασης των ανωτέρω, ιδιαιτέρως υπενθυμίζεται η υποχρέωση προσκόμισης και ελέγχου των απαραίτητων δικαιολογητικών στοιχείων (πχ δικαιολογητικών που αποδεικνύουν την δυνατότητα καταβολής των μηνιαίων δόσεων ή την αδυναμία εξόφλησης της οφειλής καθώς και τη βιωσιμότητα του διακανονισμού) ή, πέραν των ανωτέρω, η παροχή εγγυήσεων ή εμπραγμάτων ασφαλειών για τη διασφάλιση της οφειλής ανάλογα με το ποσό βασικής οφειλής και κυριότερα ο περιορισμός των δόσεων με χορηγηθείσα κατά τα ανωτέρω ρύθμιση, εφόσον προκύπτει δυνατότητα του οφειλέτη να αποπληρώσει την οφειλή του σε λιτότερες δόσεις από τις αρχικά χορηγηθείσες.

Ανεξαρτήτως της συνδρομής των ανωτέρω προϋποθέσεων, δύναται να εξετάζονται εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου ο οφειλέτης προσκομίζει έγγραφα, που αποδεικνύουν την αναγκαιότητα του περιορισμού της κατάσχεσης λόγω ειδικών συνθηκών, όπως ενδεικτικά αναφέρονται μακροχρόνια ανεργία χωρίς άλλες πηγές εισοδημάτων του οφειλέτη ή συζύγου, σοβαρά προβλήματα υγείας αυτού ή μελών της οικογενείας του.

Τα ανωτέρω θα περιλαμβάνονται σε αιτιολογημένη κατά ρητή διατύπωση του νόμου απόφαση του αρμοδίου οργάνου, η οποία θα καταχωρείται υποχρεωτικά στο σύστημα TAXIS κατά αριθμό, ημερομηνία και ποσό ή ποσοστό περιορισμού. Η αρμόδια υπηρεσία οφείλει να τηρεί βιβλίο Αποφάσεων Περιορισμού Κατασχέσεων και να παρακολουθεί αν τηρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις και μετά την έκδοση απόφασης περιορισμού ωσότου εξοφληθεί η οφειλή για την οποία επιβλήθηκε η κατάσχεση άλλα θα αίρει τον περιορισμό.

Αντίγραφο των στοιχείων της απόφασης περιορισμού κατασχετηρίου θα κοινοποιείται αυθημερόν ηλεκτρονικά ή μέσω τηλεομοιοτυπίας (fax) στην Δ/νση Πολιτικής Εισπράξεων συμπληρώνοντας το συνημμένο σχέδιο (dl6tmimast.esoda@1989.svzefxis.gov.gr ή 210 3635077 αντίστοιχα), εφόσον ζητηθεί, προκειμένου να πραγματοποιείται δειγματοληπτικός έλεγχος για την τήρηση των ως άνω προϋποθέσεων.

Τέλος, ιδιαιτέρως επισημαίνεται κατά μείζονα λόγο ότι τυχόν άρση επιβληθείσας κατάσχεσης δεν επιτρέπεται πριν από την ολοσχερή εξόφληση της οφειλής.