ΘΕΜΑ: Ερώτημα για άρση απαλλαγής από το φ.μ.α. σε αγορά ακινήτου εντός ΒΙ.ΠΕ. λόγω πλήρωσης διαλυτικής αίρεσης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 62 ν. 3982/2011.

Σε απάντηση του από 22-7-2013 εγγράφου σας, σχετικά με το παραπάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 62 του ν. 3982/2011 (ΦΕΚ 143 Α΄/17-6-2011), κάθε σύμβαση αγοραπωλησίας και δωρεάς έκτασης εντός Επιχειρηματικού Πάρκου από την ΕΑΝΕΠ και από επιχείρηση που έχει εγκατασταθεί, πρόκειται να εγκατασταθεί ή να μετεγκατασταθεί εντός του Επιχειρηματικού Πάρκου απαλλάσσεται από το φόρο μεταβίβασης και το φόρο δωρεάς, αντιστοίχως. Η επιχείρηση που ωφελείται αυτού του κινήτρου οφείλει για 5 έτη από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης να μη μεταβιβάσει σε τρίτο την εν λόγω έκταση και να λειτουργήσει σε αυτήν δραστηριότητα του άρθρου 43 παρ. 1 για το ίδιο χρονικό διάστημα τουλάχιστον.

Με τη διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 62 του ιδίου νόμου προβλέπεται ότι η ανωτέρω απαλλαγή αφορά μόνο τα Επιχειρηματικά Πάρκα των περιπτώσεων α΄-ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 41, καθώς και τις επιχειρήσεις που εγκαθίστανται εντός ΒΙ.ΠΕ. του ν. 4458/1965 και ΒΕ.ΠΕ. του ν. 2545/1997, με την προϋπόθεση τήρησης των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί κρατικών ενισχύσεων.

Επίσης, με τη με αριθ. ΠΟΛ. 1092/29-3-2012 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1131 Β΄/10-4-2012), η οποία εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 8 του άρθρου 62 του ανωτέρω νόμου, καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία χορήγησης της απαλλαγής, οι συνέπειες παραβίασης των όρων χορήγησής της καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή της παραπάνω διάταξης.

Με την ανωτέρω ΚΥΑ ορίζεται, μεταξύ άλλων, ως προϋπόθεση της απαλλαγής η μη περαιτέρω μεταβίβαση με οποιαδήποτε αιτία σε τρίτο ή η σύσταση δικαιώματος επικαρπίας υπέρ τρίτου επί της αποκτώμενης έκτασης, για 5 έτη από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης (άρθρο 1 παρ. 3) καθώς επίσης διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση μη τήρησης της ανωτέρω προϋπόθεσης επέρχεται άρση της χορηγηθείσας απαλλαγής και ο δικαιούχος υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης και καταβολή εφάπαξ του φόρου που αναλογεί στην αξία του ακινήτου (άρθρο 1 παρ. 5).

2. Περαιτέρω, αίρεση είναι ο ρητός ή σιωπηρός όρος της δικαιοπραξίας, ο οποίος εξαρτά την επέλευση ή μη των αποτελεσμάτων της δικαιοπραξίας από τη συνδρομή ενός μελλοντικού και αβέβαιου γεγονότος. Η αίρεση είναι διαλυτική (άρθρο 202 ΑΚ), αν τα αποτελέσματα της δικαιοπραξίας επέρχονται αμέσως, αλλά ανατρέπονται μόλις συμβεί το μέλλον και αβέβαιο γεγονός, οπότε παύει η ενέργεια της δικαιοπραξίας και επανέρχεται αυτοδικαίως η προηγούμενη κατάσταση, χωρίς να απαιτείται κάποια ενέργεια.

Η σύμβαση με την οποία αναγνωρίζεται η ανατροπή της αρχικής σύμβασης λόγω πλήρωσης της διαλυτικής αίρεσης, υπό την οποία τελούσε, καθώς και η συμβολαιογραφική πράξη που βεβαιώνει την πλήρωση της διαλυτικής αίρεσης δεν υποβάλλεται σε φόρο μεταβίβασης, δεδομένου ότι με τις πράξεις αυτές γίνεται απλή βεβαίωση των γεγονότων που επέφεραν την πλήρωση της αίρεσης, χωρίς η βούληση των μερών να επηρεάζει καθ’ οιονδήποτε τρόπο δικαιώματα που πηγάζουν από το νόμο (ΣΧΕΤ. Γνωμ. ΝΣΚ 550/1984, ΠΟΛ. 140/1984).

3. Από τα αναφερόμενα στο έγγραφό σας πραγματικά περιστατικά προκύπτει ότι με το υπ’ αριθ. …../2012 πωλητήριο συμβόλαιο μεταβιβάστηκε από την ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ. Α.Ε. σε ανώνυμη εταιρεία η κυριότητα μιας έκτασης εντός της ΒΙ.ΠΕ. ……, υπό τη διαλυτική αίρεση της εμπρόθεσμης εξόφλησης του συμφωνηθέντος τιμήματος (άρθρο …..του συμβολαίου). Για την αγορά αυτή έτυχε απαλλαγής από το φ.μ.α. η αγοράστρια εταιρεία σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 62 του ν. 3982/2011. 3

Ωστόσο, την 30-4-2013 επήλθε η πλήρωση της αίρεσης λόγω της μη εμπρόθεσμης εξόφλησης της πρώτης δόσης του τιμήματος.

Ερωτάτε για τις φορολογικές υποχρεώσεις που δημιουργούνται κατά την κατάρτιση της συμβολαιογραφικής πράξης πλήρωσης της αίρεσης.

4. Ενόψει των ανωτέρω στην προκειμένη περίπτωση συνάγονται τα ακόλουθα:

α) Για τη συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία βεβαιώνεται η πλήρωση της διαλυτικής αίρεσης, δεν οφείλεται φόρος μεταβίβασης από την πωλήτρια ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ. Α.Ε., στην οποία επανέρχεται αυτοδίκαια το ακίνητο (ΠΟΛ. 140/1984). Ως εκ τούτου, στην περίπτωση αυτή, η πωλήτρια υποχρεούται σε υποβολή αρνητικής δήλωσης φ.μ.α..

β) Επίσης, η κατά τα ανωτέρω ανατροπή της αρχικής σύμβασης, πριν από την πάροδο της πενταετίας, δε συνεπάγεται την άρση της χορηγηθείσας στην αγοράστρια απαλλαγής από το φ.μ.α., σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 62 του ν. 3982/2011, καθώς η πωλήτρια εταιρεία, στην οποία επανέρχεται αυτοδίκαια το ακίνητο, εξ ορισμού δεν μπορεί να θεωρηθεί τρίτος, στον οποίο μεταβιβάζεται περαιτέρω το ακίνητο. Εξάλλου, η συμβολαιογραφική πράξη βεβαίωσης πλήρωσης της διαλυτικής αίρεσης δεν αποτελεί πράξη μεταβίβασης με την έννοια του νόμου, καθώς δε δημιουργεί ή δεν αναγνωρίζει δικαιώματα, αλλά συνιστά απλή βεβαίωση επέλευσης γεγονότων που συνεπάγονται την από το νόμο επελθούσα ανατροπή της μεταβίβασης (άρθρο 202 ΑΚ), χωρίς η βούληση των μερών να επηρεάζει καθ’ οιονδήποτε τρόπο το αποτέλεσμα αυτό.

5. Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. …… στην οποία κοινοποιείται το παρόν παρακαλείται για την εφαρμογή των ανωτέρω.