Ημερ. 17.01.2014 (Τελευταία Ενημέρωση 28.3.2014)

Για τη χρήση 2013

Το θέμα που απασχόλησε έντονα κατά την ψήφιση του ν.4110/2013, με την καθιέρωση του συντελεστή φορολογίας με 26% από το πρώτο ευρώ κέρδους, ότι ο ουσιαστικός συντελεστής θα είναι μικρότερος, γιατί κατ’ επανάληψη ο Υπουργός και ο Υφυπουργός ανέφεραν ότι κατά το 2013  θα εκπεσθούν οι ασφαλιστικές εισφορές από τις ατομικές επιχειρήσεις και από τις προσωπικές εταιρείες.

Η διάταξη όμως διαμορφώθηκε ως εξής: Με την παράγραφο 45 του άρθρου 3 του ν.4110/23.01.2013 προστέθηκε νέα υποπερίπτωση εε’ στην περίπτωση α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε. και η οποία συμπεριέλαβε στις εκπιπτόμενες δαπάνες: «εε) Του ποσού της δαπάνης των εισφορών που καταβάλλονται σε ταμεία ασφάλισης, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και το ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο.»

Έτσι λοιπόν σύμφωνα με την περίπτωση αυτή, εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, ως γενικό έξοδο διαχείρισης, το ποσό της δαπάνης των εισφορών που καταβάλλονται σε ταμεία ασφάλισης, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο καθώς και το ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο. Η διάταξη όμως αυτή δεν έκανε ειδική αναφορά στις ασφαλιστικές εισφορές των μελών των εταιρειών, για τις οποίες είχε δηλωθεί κατ’ επανάληψη ότι συμπεριλαμβάνονται.

Για το λόγο αυτό εκδόθηκε η εγκ. ΠΟΛ.1095/29-4-2013 ανέφερε «ότι οι διατάξεις αυτές καταλαμβάνουν μόνο τους ασκούντες ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα. Επιπλέον ανέφερε ότι, όταν οι εισφορές αυτές καταβάλλονται από τα μέλη των νομικών προσώπων της παρ.4 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. δεν μπορούν να εκπέσουν, καθόσον τα μέλη των εταιρειών αυτών δεν τηρούν βιβλία του Κ.Φ.Α.Σ. λόγω της ιδιότητας αυτής και περαιτέρω βάσει της κείμενης νομοθεσίας, δεν προβλέπεται ανάλογος κωδικός επί του εντύπου Ε1 με ποσό δαπάνης που αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα ή από το φόρο.»

Μετά από έντονες διαμαρτυρίες περί ασυνέπειας, στη συνέχεια εκδόθηκε η εγκ. ΠΟΛ.1130/5-6-2013, ορίστηκαν τα εξής: «γίνεται δεκτό, για λόγους ίσης φορολογικής μεταχείρισης (Σ.Σ. με τις ατομικές), οι καταβαλλόμενες εισφορές από τα μέλη των νομικών προσώπων της παρ.4 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. (Ο.Ε., Ε.Ε. κλπ.) να εκπίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα των παραπάνω νομικών προσώπων.Οι προηγούμενες διατάξεις ισχύουν (ΣΣ. Οι προαναφερόμενες της περ. εε της παρ. 1 του άρθρου 31 του Ν.2238/1994) για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικον. έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά. Τέλος, από την υπογραφή της παρούσας, κάθε προηγούμενη θέση της υπηρεσίας με αντίθετο περιεχόμενο παύει να ισχύει.»

Κατόπιν όλων των προαναφερομένων, για τη χρήση 2013, αφαιρούνται οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλουν οι επιχειρηματίες που ασκούν ατομική επιχείρηση, αλλά και οι  καταβαλλόμενες εισφορές από τα μέλη των νομικών προσώπων της παρ.4 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. (Ο.Ε., Ε.Ε. κλπ.) εκπίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα των παραπάνω νομικών προσώπων.

Για να εκπεσθούν επιχειρηματικές δαπάνες πρέπει να έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία των ατομικών επιχειρήσεων ή ελεύθερων επαγγελματιών ή προσωπικών εταιρειών (ΟΕ,ΕΕ κ.λπ.), άρα πρέπει να καταχωρηθούν διαφορετικά δεν θα αναγνωριστούν. Εάν ένας επιτηδευματίας έχει και ατομική επιχείρηση ή επάγγελμα και προσωπική εταιρεία, προηγείται η ατομική. Εάν δεν έχει ατομική, αλλά συμμετέχει σε προσωπική εταιρεία, αφαιρεί τις αφαλιστικές εισφορές από την προσωπική. Εάν συμμετέχει  σε περισσότερες από μία προσωπικές (ΟΕ,ΕΕ) τότε κατ' επιλογή του αφαιρεί τις ασφαλιστικές εισφορές σε μία εξ αυτών.

Τονίζεται, εάν ένα μέλος έχει  συμμετοχή π.χ. τρεις ΟΕ, από ποια θα εκπέσει την συγκεκριμένη δαπάνη. Η απάντηση βέβαια είναι ότι αυτό είναι στην διακριτική του ευχέρεια, αφού δεν υπάρχει απαγόρευση και γίνεται δεκτό, αλλά δεν μπορεί να την μοιράσει στις εταιρείες και πολύ περισσότερο να  «διπλοκαταχωρήσει» το έξοδο αυτό, δεδομένου ότι αυτό είναι ευθέως παράνομο, αφού το ίδιο ακριβώς δικαιολογητικό θα έχει καταχωρηθεί σε δύο προσωπικές εταιρείες.

Βέβαια με την καταχώρηση τους στα βιβλία αυτονόητο είναι ότι θα ληφθούν υπόψη κατά τους υπολογισμούς του αυτοελέγχου.

Οι ασφαλιστικές εισφορές εκπίπτονται στο χρόνο καταβολής τους, εξάλλου και η Εγκ. ΠΟΛ. 1130/5.6.2013, αναφέρει ότι εκπίπτονται οι καταβαλλόμενες.

Οι ασφαλιστικές εισφορές παλαιότερων ετών που καταβάλλονται εντός του 2013 δεν αφαιρούνται ως έξοδο της επιχείρησης αφού αυτή η ρύθμιση ισχύει από 1-1-2013 (περ. εε’ παρ.1 άρθρου 31 του Ν.2238/1994). Ειδικά όμως, με την Εγκ. ΠΟΛ. 1085/20-3-2014, έγινε δεκτό να εκπεσθούν οι ασφαλιστικές εισφορές του ΟΑΕΕ Δεκεμβρίου 2012 που καταβλήθηκαν Ιανουάριο 2013 ή άλλων ταμείων (π.χ. ταμείου νομικών) που καταβάλονται εμπρόθεσμα μέχρι 29-3-2013.

 Αναλυτικότερα με την εγκ. ΠΟΛ. 1085/20-3-2014 αναφέρονται τα ακόλουθα για το θέμα αυτό: " Περαιτέρω, σε συνέχεια της ΠΟΛ. 1130/5 Ιουνίου 2013 διαταγής μας αναφορικά με τη φορολογική μεταχείριση των καταβαλλόμενων ασφαλιστικών εισφορών από μέλη νομικών προσώπων της παρ.4 του άρθρου 2 του ν.2238/1994. (προσωπικές εταιρείες κ.λπ.) σας γνωρίζουμε ότι όταν το μέλος της προσωπικής εταιρείας τηρεί βιβλία και στοιχεία του Κ.Φ.Α.Σ. λόγω άσκησης ατομικής επιχείρησης ή ελευθέριου επαγγέλματος τότε υποχρεωτικά οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν μέσα στο έτος 2013, εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ατομικής επιχείρησης ή του ελευθέριου επαγγέλματος (δεν ισχύει σε περίπτωση αδράνειας της επιχείρησης). Το ίδιο ισχύει και για τις ασφαλιστικές εισφορές που ενώ αφορούσαν την χρήση του έτους 2012, έχουν καταβληθεί εμπρόθεσμα έως και τις 29.3.2013.(Σ.Σ. Έγινε δηλαδή δεκτό, να εκπεσθούν οι ασφαλιστικές εισφορές του ΟΑΕΕ Δεκεμβρίου 2012 που καταβλήθηκανΙανουάριο 2013 ή άλλων ταμείων (π.χ. ταμείου νομικών) που καταβάλονται εμπρόθεσμα μέχρι 29-3-2013) Αν ο φορολογούμενος συμμετέχει σε περισσότερες από μία προσωπικές εταιρείες, γίνεται δεκτό, οι καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές σε ταμεία ασφάλισης να εκπίπτουν ως ανωτέρω, εξολοκλήρου από την εταιρία επιλογής του."

Για τη χρήση 2014 και στο εξής:

Σύμφωνα με το άρθρο 22 του Ν. 4172/2013 με θέμα τις επιχειρηματικές δαπάνες ορίζονται τα ακόλουθα:

Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες:

α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της,

β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,

γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

Ως αυθεντική ερμηνεία, για την χρήση 2014 και στο εξής, αναφέρουμε τις δηλώσεις των Υπουργών από τα πρακτικά της Βουλής:

Ο Υπουργός Οικονομικών  κατά τη συζήτηση στη Βουλή του Ν. 4172/2013, κατά τις επεξηγήσεις που παρείχε για το σχέδιο νόμου και για το συγκεκριμένο θέμα εν μέσω όλων των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου ότι ανέφερε ότι προβλέπεται:   

«η πλήρης αναγνώριση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, ως επαγγελματικές δαπάνες, γεγονός, που αναμένεται να απελευθερώσει την επιχειρηματικότητα»

Ο Υφυπουργός Οικονομικών  κατά τη συζήτηση στη Βουλή του ίδιου Ν. 4172/2013, κατά τις επεξηγήσεις που παρείχε για το σχέδιο νόμου και για το συγκεκριμένο θέμα τα εξής:

«Στην έννοια του άρθρου 22 θα πρέπει πλέον να καταλάβουμε ότι περιλαμβάνονται όλες οι ασφαλιστικές εισφορές, χωρίς διάκριση, περιλαμβανομένων και των εισφορών των μελών των εταιριών, διότι δεν υπάρχει πλέον κανένας περιορισμός.»

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, δεδομένου ότι οι δηλώσεις των αρμοδίων Υπουργών κατά την ψήφιση των νομοσχεδίων, θεωρούνται ως αυθεντικές ερμηνείες, η αναγνώριση των ασφαλιστικών εισφορών γίνεται δεκτή και με το καθεστώς του νέου ΚΦΕ, ως γενικό έξοδο και από 1-1-2014 και στο εξής, εννοείται βέβαια με τις προαναφερόμενες προυποθέσεις που ισχύουν από το 2013.

Σημειώνεται ότι ειδικά για τις ασφαλιστικές εισφορές που αφορούν το 2013 και καταβάλλονται  από ελεύθερους επαγγελματίες μέχρι 31-3-2014 μπορούν να εκπεσθούν στο 2013. Συγκεκριμένα,  μετά από αιτήματα των δικαστικών επιμελητών, δικηγόρων,υποθηκοφυλάκων, συμβολαιογράφων, με το έγγραφο Δ12Α 1054299 ΕΞ 26-3-2014, γίνεται δεκτό, ότι τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών που καταβλήθηκαν από ελεύθερους επαγγελματίες  έως και την 31.3.2014 και αφορούν τη χρήση 2013 μπορούν να εκπεστούν από τα ακαθάριστα έσοδα της χρήσης 2013.

Τέλος διευκρινίζεται, ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 23 του ΚΦΕ (ν.4172/2013) από την 1.1.2014 και μετά θα εκπίπτουν μόνο οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί έως το τέλος του οικείου έτους.