Εκσυγχρονίστε και αναβαθμίστε τη ψηφιακή υποδομή του λογιστικού σας γραφείου!

Μάθετε περισσότερα

Ο φορολογικός σας σύμβουλος! Αποκτήστε πρόσβαση στη γνώση από €8,33/ μήνα.

Μάθετε περισσότερα

Φορολογία εισοδήματος

νέα ερώτηση

Ερώτημα: Η φορολογική αντιμετώπιση της σύστασης trust του αγγλοαμερικανικού δικαίου και της εισφοράς κεφαλαίων σε αυτό.

Η σύσταση «εμπιστεύματος» (“trust”) συνιστά ένα θεσμό του αγγλικού και αμερικανικού, που δεν αναγνωρίζεται καταρχήν από την έννομη τάξη των παραδοσιακών χωρών της ηπειρωτικής Ευρώπης που ακολουθούν το Γαλλογερμανικό αστικό δίκαιο.
Ειδικότερα, το αγγλοαμερικανικό δίκαιο αναγνωρίζει τη δυνατότητα διάκρισης μεταξύ τυπικής και ουσιαστικής κυριότητας επί πράγματος ή ομάδας περιουσίας. Ο ιδρυτής του «trust» είτε δια της συστατικής πράξης του trust είτε μετέπειτα εισφέρει περιουσιακό αντικείμενο υπό τον έλεγχο του εμπιστευματοδόχου («trustee»)  που ορίζεται στη συστατική πράξη του trust. Ο εμπιστευματοδόχος διαχειρίζεται και διαθέτει το εισφερθέν περιουσιακό αντικείμενο αποκλειστικά υπέρ του δικαιούχου «beneficiary» που ορίζεται επίσης στη συστατική πράξη του trust.  Εδώ συνίσταται η ιδιοτυπία του αγγλοαμερικανικού δικαίου: Ως τυπικά κύριος και ελέγχων το εισφερθέν περιουσιακό αντικείμενο, εμφανίζεται ο εμπιστευματοδόχος-trustee υπό αυτήν του την ιδιότητα, η οποία και δηλώνεται στους τρίτους, ενώ ως ουσιαστικός δικαιούχος του περιουσιακού αντικειμένου ορίζεται ο κατονομαζόμενος στην ιδρυτική πράξη δικαιούχος-beneficiary. Εν τοις πράγμασι ο εμπιστευματοδόχος είναι διαχειριστής της εισφερθείσας περιουσίας και στις συναλλαγές με τρίτους (π.χ. άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού), το trust συναλλάσσεται υπό διακριτή επωνυμία που τυπικά περιλαμβάνει τον όρο trust και τίθεται από κοινού το όνομα του εμπιστευματοδόχου-trustee και αυτή του η ιδιότητα.
Σε ό,τι αφορά την ελληνική φορολογική αντιμετώπιση των trusts παρατηρείται ότι:
(α) ο Κώδικας Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών και Γον. Παροχών έχει ειδική ρύθμιση (Άρθρο 17 παρ. 4 Ν. 2961/2001) για τις διανομές από trust σε δικαιούχους.
(β) η έννοια του εμπιστεύματος-trust εντάσσεται στον ορισμό «νομική οντότητα» του άρθρου 2 παρ. δ’ του ΚΦΕ (Ν.4172/2013)
και
(γ) σε περίπτωση διανομής εισοδήματος του trust προς το δικαιούχο, αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί ως «μέρισμα» κατά την έννοια του άρθρου 36 παρ. 1 του ΚΦΕ και να φορολογηθεί κατ’ άρθρα 35 και 40 του ΚΦΕ.
Συναφώς ερωτώνται τα εξής:
Ελληνοαμερικανός  κάτοικος Ελλάδος με περιουσία στις ΗΠΑ προτίθεται να συστήσει trust, κατά την προσφιλή συνήθεια Αμερικανών υπηκόων και να εισφέρει σε αυτή περιουσιακά του στοιχεία στην Αμερική. Εμπιστευματοδόχο-trustee θα ορίσει κάτοικο ΗΠΑ και αποκλειστικό δικαιούχο τον εαυτό του εφ’ όρου ζωής με διαδόχους μετά το θάνατο του συγγενείς του, τους οποίους θα συμπεριλάβει και σε διάταξη τελευταίας βούλησης αμερικανικού δικαίου.
 
(Α) Η σύσταση του ως άνω trust όπου ο ιδρυτής κατονομάζει τον εαυτό του ως αποκλειστικό δικαιούχο-beneficiary εφ’ όρου ζωής πρέπει να εξομοιωθεί με τη σύσταση επιχείρησης κατά την έννοια του άρθρου 32 ΚΦΕ, εφόσον το trust θεωρείται νομική οντότητα κατά την έννοια του ΚΦΕ η διανομή εισοδήματος στο δικαιούχο φορολογείται ως μέρισμα; Σε αυτήν την περίπτωση ο ιδρυτής θα κληθεί καταρχήν να αιτιολογήσει τη δαπάνη σύστασης του και να προβεί σε συνακόλουθη δήλωση του στη σχετική Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος για το εν λόγω οικονομικό έτος
 (Β) Είναι δυνατόν να τεθεί από τις Ελληνικές φορολογικές αρχές ζήτημα δωρεάς των εισφερόμενων στο trust περιουσιακών στοιχείων στον εμπιστευματοδόχο; Κατά την άποψη μας αυτό δεν είναι δόκιμο διότι:
(α) πραγματικός δικαιούχος παραμένει ο ιδρυτής και ουδέποτε υφίσταται πρόθεση του να δωρίσει τα εισφερόμενα αντικείμενα στον εμπιστευματοδόχο αλλά να τα θέσει στη διαχείριση του προς όφελος του ιδρυτού-δικαιούχου εφ’όρου ζωής αυτού.
(β) το trust θεωρείται κατά τα ανωτέρω σύμφωνα με τον ΚΦΕ νομική οντότητα και το διανεμόμενο εισόδημα φορολογείται ως μέρισμα.
και
(γ) το trust συναλλάσσεται με διακριτή επωνυμία και ο εμπιστευματοδόχος αναφέρει την ιδιότητά του ως εμπιστευματοδόχος-trustee. Ο εμπιστευματοδόχος δε δύναται να ενσωματώσει τα περιουσιακά στοιχεία του trust στη δική του περιουσία.