Είκοσι πέντε ημέρες μας χωρίζουν από την ημέρα που η ευρωζώνη και οι ηγέτες της καλούνται να πάρουν αποφάσεις καθοριστικές για το μέλλον τόσο των χωρών που την απαρτίζουν, όσο και του κοινού νομίσματος. Για την Ελλάδα, η εαρινή Σύνοδος Κορυφής (24-25 Μαρτίου), αποτελεί κομβικό σημείο, καθώς, από τις αποφάσεις που θα ληφθούν, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό η δυνατότητα διαχείρισης του δημόσιου χρέους και η οικονομική πολιτική των επόμενων χρόνων. Στο «τραπέζι»,  βρίσκονται αυτή τη στιγμή, όλα τα θέματα ανοικτά, αλλά …δεν έχει υπάρξει σε κανένα συμφωνία!

Η κάθε πλευρά, προσπαθεί να ανιχνεύσει τις προθέσεις της άλλης και όλοι μαζί, προσπαθούν να ερμηνεύσουν τους γρίφους που βάζουν καθημερινά οι Γερμανοί, ως προς τις επιδιώξεις της ηγεσίας τους. Με δεδομένο μάλιστα ότι η αντιπολίτευση στη Γερμανία κερδίζει πόντους και έχει εντελώς διαφορετική αντίληψη για τις ευρωπαϊκές εξελίξεις σε σχέση με την πολιτική Μέρκελ, η κατάσταση εμπλέκεται ακόμα περισσότερο. Ένας επιπλέον παράγων στο όλο παζλ του έντονου παρασκηνίου που υπάρχει, είναι ο αμερικανικός. Στη συνάντηση Μέρκελ-Ομπάμα, φάνηκε καθαρά ότι οι ΗΠΑ πιέζουν, για δικούς τους λόγους, για την λήψη σοβαρών μέτρων στην ευρωζώνη, ώστε να λυθεί οριστικά και τελεσίδικα ο γόρδιος δεσμός των κρατικών χρεών που απειλεί την παγκόσμια οικονομία.

Ανησυχία και προβληματισμός

Πάντως, η κατάσταση, όπως παρουσιάζεται σήμερα, προκαλεί ανησυχία και προβληματισμό. Η Γερμανίδα καγκελάριος, δεν φαίνεται διατεθειμένη να κάνει υποχωρήσεις, εμμένοντας στη σκληρή στάση της για ελάχιστες αλλαγές στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Είναι αλήθεια ότι πιέζεται έντονα από τους συνεταίρους της, φιλελεύθερους, στην κυβέρνηση, αλλά και τους σκληρούς του κόμματός της, να μην ενδώσει, αλλά αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία, καθώς, μια νέα αναταραχή στην Ευρωζώνη είναι βέβαιο ότι θα πλήξει και τη γερμανική οικονομία.

Μέτωπο Μπαρόζο -  Ρεν - Τρισέ

Η νέα άνοδος των επιτοκίων των ελληνικών, ιρλανδικών και πορτογαλικών κρατικών ομολόγων, που καταγράφηκε την περασμένη εβδομάδα και η οποία οφείλεται στο γεγονός ότι οι αγορές αρχίζουν να κατεβάζουν τον πήχη των προσδοκιών εν όψει της εαρινής Συνόδου Κορυφής, ίσως υποχρεώσει το Βερολίνο σε δεύτερες σκέψεις. Το βέβαιο είναι ότι κορυφώνονται οι πιέσεις που ασκούνται στη Γερμανία από κορυφαίους κοινοτικούς αξιωματούχους. Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ο επίτροπος Ολι Ρεν και ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, έχουν βγει μπροστά, ζητώντας από την καγκελάριο, να συναινέσει σε αύξηση των πόρων του Ταμείου στα 440 δισ. ευρώ και σε μεγαλύτερη ευελιξία. Υποστηρίζουν επίσης τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας και της Ιρλανδίας, ώστε να μπορέσουν να διαχειριστούν το χρέος τους.

Μετά τον κ. Παπανδρέου, σειρά να δει την κα Μέρκελ πήρε ο Πορτογάλος πρωθυπουργός, Ζοζέ Σόκρατες, ο οποίος θα επισκεφθεί, μέσα στην εβδομάδα, το Βερολίνο, προκειμένου να επισημάνει στην καγκελάριο ότι η λήψη γενναίων αποφάσεων στήριξης των χωρών με δημοσιονομικά προβλήματα, μέσω των αλλαγών στο Ταμείο, αποτελεί μονόδρομο, εάν θέλουμε να αποφύγουμε τα χειρότερα.

Τα ευρωπαϊκά κόμματα

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι συναντήσεις κορυφής των δύο μεγαλύτερων πολιτικών σχηματισμών της ΕΕ, των κεντροδεξιών Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και των σοσιαλιστών Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα , που θα γίνουν στις 4 Μαρτίου, στο Ελσίνκι και την Αθήνα αντίστοιχα. Στόχος, η προσέγγιση των θέσεων των Ευρωπαίων ηγετών σε επίπεδο πολιτικών «οικογενειών», εν όψει των κρίσιμων επίσημων συνεδριάσεων.

Η έκτακτη συνάντηση στις 11 Μαρτίου

Στις 11 Μαρτίου, θα γίνει έκτακτη συνάντηση των ηγετών της Ευρωζώνης στις Βρυξέλλες, θα έχει τη μορφή δείπνου και βασικό θέμα συζήτησης το στενό συντονισμό της οικονομικής πολιτικής. Εκεί θα φανεί κατά πόσον είναι διατεθειμένοι οι ηγέτες της Ευρωζώνης να δεχθούν και ποιες από τις προτάσεις του γαλλογερμανικού άξονα, που παρουσιάστηκαν στις 4 Φεβρουαρίου με την ονομασία «Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας». Ήδη υπάρχουν σημαντικές αντιδράσεις για τις προτάσεις αυτές, που προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την κατάργηση της ΑΤΑ στους μισθούς, την προσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στο προσδόκιμο ζωής και τον καθορισμό ενός ελάχιστου συντελεστή φορολογίας στα κέρδη των επιχειρήσεων. Προτάσεις που αμφισβητούνται επί της ουσίας, αλλά και για πολιτικούς λόγους, δεδομένου ότι θα οδηγήσουν σε εκχώρηση εθνικών αρμοδιοτήτων (αγορά εργασίας, συντάξεις), οι οποίες αποτελούν σήμερα εθνική υπόθεση.

Ανοικτά όλα τα θέματα στο «τραπέζι»

Αναφορικά με το Ταμείο, οι διαβουλεύσεις γίνονται σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών, υπό τον πρόεδρο της Ευρωζώνης, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Στη διάρκεια της τελευταίας συνάντησης, στις 14 Φεβρουαρίου, δεν καταγράφηκε πρόοδος, καθοριστική θεωρείται η επόμενη (14 Μαρτίου), ενώ, εάν χρειαστεί, θα γίνει και μία έκτακτη στις 21 Μαρτίου. Όπως έχει πει ο κ. Γιούνκερ, στο «τραπέζι» βρίσκονται όλα τα θέματα ανοικτά, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει σε κανένα συμφωνία. Ειδικότερα, πρόκειται για την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των ελληνικών δανείων των 110 δισ. ευρώ, ώστε να ευθυγραμμιστεί με αυτόν της Ιρλανδίας και, από τα 5 χρόνια που καθορίστηκε τον περασμένο Μάιο, να αυξηθεί στα 11 χρόνια.

Τα επιτόκια δανεισμού

Το δεύτερο θέμα είναι η μείωση των επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας και της Ιρλανδίας. Στο πλαίσιο των μνημονίων που υπέγραψαν με αντάλλαγμα τη στήριξη των εταίρων, η Ελλάδα αποδέχθηκε επιτόκιο 5,80% για 5ετή περίοδο αποπληρωμής και η Ιρλανδία 5,20% για 11ετή περίοδο αποπληρωμής. Στην ουσία, τα δύο επιτόκια είναι ακριβώς τα ίδια, απλώς η διαφορά που φαίνεται οφείλεται στην περίοδο αποπληρωμής. Στόχος των δύο χωρών, η μείωση του επιτοκίου κάτω του 4%, κάτι που αποκλείει προς το παρόν η Γερμανία. Το τρίτο θέμα αφορά στο Ταμείο και έχει δύο σκέλη, το ύψος των εγγυήσεων και την ευελιξία. Αναφορικά με τις εγγυήσεις, φαίνεται ότι μπορεί να υπάρξει απόφαση για αύξηση των εγγυήσεων που θα επιτρέπει την άντληση από την αγορά χαμηλότοκων δανείων (κάτω του 3%) μέχρι και 440 δισ. ευρώ, έναντι 250 δισ. ευρώ σήμερα. Το «αγκάθι» είναι η ευελιξία, με τη Γερμανία να αρνείται κατηγορηματικά την παρέμβαση του Ταμείου στη δευτερογενή αγορά ομολόγων (να αναλάβει δηλαδή αυτό που κάνει σήμερα η ΕΚΤ, η οποία με άντληση ομολόγων 75 δισ. ευρώ έχει φτάσει στα όριά της) και να χορηγεί δάνεια σε χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα, ώστε να μπορούν να επαναγοράζουν τα ομόλογά τους. Οι Γερμανοί δεν το θέλουν για τους ίδιους λόγους που αρνούνται την έκδοση ευρωομολόγου, δηλαδή πιστεύουν πως θα αυξηθεί το κόστος δανεισμού του και επιπλέον ότι θα φορτωθούν, λόγω της μεγάλης συνεισφοράς τους στο Ταμείο, το χρέος των «αδύναμων κρίκων» της Ευρωζώνης. Πάντως, το Βερολίνο δεν έχει την πολυτέλεια να μη δεχθεί τίποτα, διότι αφενός μεν θα προκαλέσει ρήξη στις σχέσεις με πολλές χώρες και αφετέρου μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπο με μια μη διαχειρίσιμη αναστάτωση των αγορών κρατικών ομολόγων, με τον κίνδυνο ντόμινο σε άλλες χώρες εξαιρετικά αυξημένο.

Ο δρόμος μέχρι την εαρινή Σύνοδο Κορυφής

4 Μαρτίου: συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος σε επίπεδο ηγετών (Ελσίνκι).

4 Μαρτίου: συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος σε επίπεδο ηγετών (Αθήνα).

11 Μαρτίου: έκτακτη συνάντηση υπό μορφή δείπνου την ηγετών της Ευρωζώνης (Βρυξέλλες).

14-15 Μαρτίου: συνεδριάσεις υπουργών Οικονομικών Ευρωζώνης και Ecofin (Βρυξέλλες).

- 21 Μαρτίου: έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε., εάν κριθεί αναγκαίο (Βρυξέλλες).

24-25 Μαρτίου: εαρινή Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ (Βρυξέλλες).

Οι δηλώσεις Σόιμπλε

Αντίθετος στο ενδεχόμενο εξόδου, έστω και πρόσκαιρα, μεμονωμένων, προβληματικών χωρών από την Ευρωζώνη, εμφανίστηκε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. «Αυτό θα ήταν η αρχή του τέλους για το κοινό νόμισμα», λέει ο κ. Σόιμπλε σε προδημοσίευση συνέντευξής του στο εβδομαδιαίο περιοδικό «Focus», που δημοσιεύεται σήμερα. Στην ερώτηση εάν η επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή είναι ταμπού, ο κ. Σόιμπλε απαντά: «Δεν είναι ταμπού, αλλά το θεωρώ λάθος». Ο Γερμανός υπουργός αποφεύγει να απαντήσει στην ερώτηση αν υπολογίζει σε αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας και παραπέμπει στην πρόσφατη εκτίμηση του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, που διαπίστωσαν εκ νέου ότι η Ελλάδα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει το χρέος της. Ο κ. Σόιμπλε προειδοποιεί ότι το τέλος του κοινού νομίσματος θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τη γερμανική οικονομία.

Πηγή: Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης - Επικοινωνίας