ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση διατάξεων του άρθρου 17 των λοιπών διατάξεων του ν. 4690/2020 (Α’ 104) σχετικά με τη δωρεάν διάθεση αιθυλικής αλκοόλης προς το Υπουργείο Υγείας.

Σας κοινοποιούμε για ενημέρωση και εφαρμογή τις διατάξεις του άρθρου 17 του ν. 4690/2020 (Α’ 104) σύμφωνα με το οποίο επιτρέπεται η δωρεάν διάθεση προς το Υπουργείο Υγείας, αιθυλικής αλκοόλης, η οποία απαλλάσσεται από τυχόν οφειλόμενες φορολογικές και λοιπές επιβαρύνσεις, από οιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο την κατέχει νομίμως, με σκοπό την χρήση αυτής, ως έχει, από δημόσια νοσοκομεία, θεραπευτήρια, κλινικές, νοσηλευτικά ιδρύματα για ιατρικούς σκοπούς ή με σκοπό τη χρήση της από βιομηχανίες/βιοτεχνίες για την παρασκευή αντισηπτικών για λογαριασμό του Υπουργείου Υγείας. Σημειώνεται ότι, όπως προβλέπεται στο κοινοποιούμενο άρθρο, οι ρυθμίσεις των εν λόγω διατάξεων ισχύουν και εφαρμόζονται, σε ορισμένες περιπτώσεις, κατά παρέκκλιση των σχετικών διατάξεων του ν. 2969/2001 (Α΄281) και του ν. 2960/2001 (Α΄265) ως και άλλων σχετικών διατάξεων.

Ειδικότερα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Αντικείμενο και φορολογική μεταχείριση της δωρεάς.

Με την παράγραφο 1 του εν λόγω άρθρου παρέχεται η δυνατότητα, για χρονικό διάστημα μέχρι τις 31-12-2020 και εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται κίνδυνος δημόσιας υγείας από τη διασπορά της νόσου COVID-19, της δωρεάν διάθεσης αιθυλικής αλκοόλης στο Υπουργείο Υγείας, με απαλλαγή από τις τυχόν οφειλόμενες φορολογικές και λοιπές επιβαρύνσεις, από όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία κατέχουν νομίμως αιθυλική αλκοόλη. Η κατά τα ανωτέρω αιθυλική αλκοόλη μπορεί να διατεθεί αφενός, ως έχει, για ιατρική χρήση σε δημόσια νοσοκομεία, θεραπευτήρια, κλινικές κλπ, και αφετέρου για την παρασκευή αντισηπτικών από τις βιομηχανίες/βιοτεχνίες που τα παράγουν, υπό την προβλεπόμενη στο ίδιο άρθρο διαδικασία, προκειμένου εν συνεχεία το Υπουργείο Υγείας να προβαίνει στην περαιτέρω δωρεάν διάθεση των παρασκευαζόμενων αντισηπτικών προς κάλυψη έκτακτων αναγκών για τη δημόσια υγεία.

Συγκεκριμένα η εν λόγω δυνατότητα δωρεάς αφορά αιθυλική αλκοόλη γεωργικής προέλευσης (ουδέτερη), συνθετική αιθυλική αλκοόλη, αιθυλική αλκοόλη μη γεωργικής προέλευσης, όπως αυτές ορίζονται, κατά περίπτωση, στις σχετικές διατάξεις του άρθρου 3 του ν.2969/2001, καθώς και τα αραιωμένα με νερό διαλύματα των προαναφερόμενων αλκοολών μέχρι αλκοολικού τίτλου κατάλληλου για τις προβλεπόμενες χρήσεις. Επίσης, με τις εν λόγω διατάξεις προβλέπεται ότι ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης και λοιποί φόροι, εισφορές ή τέλη που τυχόν έχουν καταβληθεί από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία κατέχουν νομίμως τα ανωτέρω προϊόντα, δεν επιστρέφονται. Η αιθυλική αλκοόλη, μπορεί να διατίθεται δωρεάν προς το Υπουργείο Υγείας και μετουσιωμένη, αποκλειστικά, όπως προαναφέρθηκε, για τη χρήση αυτής από βιομηχανίες/βιοτεχνίες για την παρασκευή αντισηπτικών, εφόσον έχει μετουσιωθεί αποκλειστικά και μόνο, είτε με τις μετουσιωτικές ύλες που χρησιμοποιούνται για τη μετουσίωση της αιθυλικής αλκοόλης που προορίζεται για την παρασκευή αρωμάτων και καλλυντικών, είτε με τη μετουσιωτική ύλη προπυλενογλυκόλη, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της Α.Υ.Ο. 3006682/1105/0029/2010 (Β’ 528) όπως ισχύει.

Επιπλέον, με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του κοινοποιούμενου άρθρου, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης, παρέχεται η δυνατότητα, με πράξη του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), δωρεάν διάθεσης, ελεύθερης από φορολογικές και λοιπές επιβαρύνσεις και με την επιφύλαξη της διασφάλισης των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Υπουργείο Υγείας αιθυλικής αλκοόλης η οποία έχει περιέλθει καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην κυριότητα του Δημοσίου και βρίσκεται υπό τη διαχείριση των Τελωνειακών Αρχών. Οι διατάξεις του κοινοποιούμενου άρθρου δεν εφαρμόζεται για τις περιπτώσεις που ρυθμίζονται με τις διατάξεων του άρθρου 17 του ν. 4675/2020, το οποίο έχει κοινοποιηθεί με την υπ’ αριθ. Ε.2030/16-3-2020 εγκύκλιο των Υπηρεσιών μας. Στην προκειμένη περίπτωση η διάθεση της αιθυλικής αλκοόλης πραγματοποιείται μετά την υποβολή σχετικού αιτήματος από το Υπουργείο Υγείας με σκοπό επίσης τη διάθεση αυτής είτε ως έχει σε δημόσια νοσοκομεία, θεραπευτήρια, κλινικές κ.λ.π. για ιατρική χρήση είτε σε βιομηχανίες/βιοτεχνίες για την παρασκευή αντισηπτικών που τα παράγουν. Επιπλέον και στην περίπτωση αυτή, εφόσον διατίθεται μετουσιωμένη αιθυλική αλκοόλη, αυτή πρέπει να έχει μετουσιωθεί, σύμφωνα με τα αναφερόμενα ανωτέρω.

2. Έλεγχος καταλληλότητας από το Υπουργείο Υγείας και αποδοχή της δωρεάς της αιθυλικής αλκοόλης.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1, για όλες τις, ως άνω, περιπτώσεις δωρεάς αιθυλικής αλκοόλης, η αποδοχή της από το Υπουργείο Υγείας διενεργείται μετά από προέλεγχο της καταλληλότητας της διατεθείσας αιθυλικής αλκοόλης, ενώ μετά τη δήλωση αποδοχής από πλευράς του Υπουργείου Υγείας, η δωριζόμενη ποσότητα αιθυλικής αλκοόλης παραδίδεται απευθείας στους οριζόμενους από το Υπουργείο Υγείας τελικούς αποδέκτες.

Στην περίπτωση που το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο κατέχει νομίμως την αιθυλική αλκοόλη, στη σχετική δήλωση δωρεάς κατονομάζει συγκεκριμένο δημόσιο νοσοκομείο, θεραπευτήριο, κλινική ή νοσηλευτικό ίδρυμα στο οποίο προτίθεται να δωρίσει την αιθυλική αλκοόλη, η αποδοχή της δωρεάς πραγματοποιείται επίσης με δήλωση αποδοχής από το Υπουργείο Υγείας, μετά από προέλεγχο της καταλληλότητας της δωρηθείσας αλκοόλης, και αποδίδεται απευθείας στα κατονομαζόμενα στη δήλωση δωρεάς πρόσωπα.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 η κάθε είδους, κατά τα ανωτέρω, δωρεάν διάθεση αιθυλικής αλκοόλης πραγματοποιείται μόνο εφόσον αυτή θεωρείται κατάλληλη για τη χρήση για την οποία προορίζεται, ενώ η καταλληλότητα αυτής ελέγχεται από αρμόδιο φορέα εποπτείας του Υπουργείου Υγείας ο οποίος αναλαμβάνει να ορίσει και τις ελάχιστες προδιαγραφές χρήσης της από το Υπουργείο Υγείας.

3. Διατυπώσεις για την διακίνηση και παραλαβή της αιθυλικής αλκοόλης.

Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του κοινοποιούμενου άρθρου, η δωρεάν διάθεση της αιθυλικής αλκοόλης, πραγματοποιείται υπό τον διοικητικό έλεγχο των αρμοδίων Τελωνειακών και Χημικών Υπηρεσιών της Α.Α.Δ.Ε. και με την εφαρμογή του, κατά περίπτωση, ισχύοντος νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου, ως προς τις διατυπώσεις και διαδικασίες για τη διακίνηση και την παραλαβή της αιθυλικής αλκοόλης (ν. 2969/2001, ν. 2960/2001, ΑΥΟΟ Φ.1554/811/2008, ΑΥΟ Δ.936/32/1993).

Ειδικότερα :

α) Στην περίπτωση δωρεάν διάθεσης αιθυλικής αλκοόλης από φυσικά ή νομικά πρόσωπα τα οποία την κατέχουν νομίμως σε καθεστώς αναστολής (φορολογική αποθήκη), η παράδοση της αιθυλικής αλκοόλης πραγματοποιείται με την κάλυψη της Δήλωσης Ε.Φ.Κ. και του Δελτίου Χημικής ανάλυσης. Προς τον σκοπό αυτό οι τελικοί αποδέκτες της δωρεάς, ήτοι τα δημόσια νοσοκομεία, θεραπευτήρια, κλινικές που παραλαμβάνουν την αιθυλική αλκοόλη, ως έχει, για ιατρικούς σκοπούς καθώς και οι βιομηχανίες/βιοτεχνίες που παραλαμβάνουν αιθυλική αλκοόλη, η οποία έχει μετουσιωθεί σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο, καταθέτουν στο τελωνείο, το οποίο είναι αρμόδιο για τον έλεγχο της φορολογικής αποθήκης, δήλωση Ε.Φ.Κ. η οποία, πέραν των προβλεπόμενων στο ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, κατά περίπτωση, δικαιολογητικών θα πρέπει να συνοδεύεται από αντίγραφο της Δήλωσης Αποδοχής Δωρεάς (ΔΑΔ) του Υπουργείου Υγείας, στην οποία αναγράφονται η ποσότητα της δωριζόμενης ποσότητας και οι τελικοί αποδέκτες αυτής.

β) Στην περίπτωση δωρεάν διάθεσης αιθυλικής αλκοόλης, η οποία κατέχεται νομίμως από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα εκτός καθεστώτος αναστολής (δηλ εκτός Φορολογικής Αποθήκης), η παράδοση της δωριζόμενης ποσότητας αιθυλικής αλκοόλης στον τελικό αποδέκτη της δωρεάς, πραγματοποιείται με την έκδοση άδειας μεταφοράς από την κατά τόπο αρμόδια Τελωνειακή Αρχή, καθώς και Δελτίου Χημικής Ανάλυσης από την κατά τόπο αρμόδια Χημική Υπηρεσία. Η εν λόγω άδεια μεταφοράς συνοδεύεται και με αντίγραφο της σχετικής ΔΑΔ.

Συγκεκριμένα, η τελωνειακή αρχή στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκονται οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης της αιθυλικής αλκοόλης, του προσώπου που προβαίνει στη δωρεά, εκδίδει άδεια μεταφοράς (κωδικός εντύπου Τ.601) στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία του τελικού αποδέκτη της αιθυλικής αλκοόλης δηλ. του δημοσίου νοσοκομείου, θεραπευτηρίου ή της κλινικής που παραλαμβάνει την αιθυλική αλκοόλη για ιατρικούς σκοπούς ή της βιομηχανίας/βιοτεχνίας που παραλαμβάνει αιθυλική αλκοόλη μετουσιωμένη ή μη για την παρασκευή αντισηπτικών καθώς και η μεταφερόμενη ποσότητα.

Η παραλαβή της αιθυλικής αλκοόλης από τον τελικό αποδέκτη της δωρεάς, πραγματοποιείται παρουσία τελωνειακού ή και χημικού υπαλλήλου, της Τελωνειακής και Χημικής Υπηρεσίας στη χωρική αρμοδιότητα των οποίων βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του τελικού αποδέκτη της δωρεάς και οι οποίες λειτουργούν ως Υπηρεσίες Ελέγχου. Επί της άδειας μεταφοράς πραγματοποιείται σχετική πράξη παραλαβής της, η οποία υπογράφεται από τους υπαλλήλους που παραβρίσκονται στην παραλαβή καθώς και από εκπρόσωπο του τελικού αποδέκτη της δωρεάς.

Αντίγραφο της ως άνω άδειας μεταφοράς με την πράξη παραλαβής, αποστέλλεται με ευθύνη του τελικού αποδέκτη της δωρεάς:

α) στην αρμόδια Τελωνειακή και Χημική Υπηρεσία οι οποίες εξέδωσαν την άδεια μεταφοράς και το ΔΧΑ αντίστοιχα,

β) στην αρμόδια Τελωνειακή και Χημική Υπηρεσία Ελέγχου και

γ) στον δωρητή της αιθυλικής αλκοόλης, ενώ το πρωτότυπο της άδειας μεταφοράς τηρείται από τον τελικό αποδέκτη της δωρεάς το οποίο και προσκομίζεται σε κάθε έλεγχο προς τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές.

Η ίδια ως άνω διαδικασία εφαρμόζεται αναλόγως και για την μεταφορά της αιθυλικής αλκοόλης που βρίσκεται υπό την διαχείριση των τελωνειακών αρχών και διατίθεται κατόπιν σχετικής πράξης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), δωρεάν στο Υπουργείο Υγείας. Ειδική περίπτωση παραλαβής μη μετουσιωμένης αιθυλικής αλκοόλης από βιομηχανίες/βιοτεχνίες. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του κοινοποιούμενου άρθρου, στην περίπτωση παραλαβής αιθυλικής αλκοόλης από βιομηχανίες/ βιοτεχνίες που παρασκευάζουν αντισηπτικά για λογαριασμό του Υπουργείου Υγείας, η οποία δεν είναι ήδη μετουσιωμένη, πρέπει πριν τη χρησιμοποίησή της να μετουσιώνεται, στους χώρους των εν λόγω βιομηχανιών/βιοτεχνιών, κατόπιν χορήγησης της σχετικής έγκρισης μετουσίωσης από την κατά τόπον αρμόδια Χημική Υπηρεσία Ελέγχου.

Για τον σκοπό αυτό, πριν από τη διαδικασία της μετουσίωσης, υποβάλλεται αίτηση από τη βιομηχανία/βιοτεχνία αποδέκτη της αιθυλικής αλκοόλης στη Χημική Υπηρεσία και στο Τελωνείο Ελέγχου για τη χορήγηση σχετικής έγκρισης μετουσίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 της υπ’ αριθ. Φ.1554/811/17-12-2008 ΑΥΟΟ (Β΄ 2694). Κατόπιν της αίτησης αυτής, η Χημική Υπηρεσία Ελέγχου, εφ’ όσον πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις, χορηγεί τη σχετική έγκριση μετουσίωσης, με τις προβλεπόμενες στο εν λόγω άρθρο μετουσιωτικές ύλες, διαδικασία η οποία θα διεκπεραιώνεται κατά προτεραιότητα από την Χ.Υ. Η μετουσίωση της αιθυλικής αλκοόλης πραγματοποιείται παρουσία των υπαλλήλων των εν λόγω Υπηρεσιών. Για την πιστοποίηση της μετουσίωσης συντάσσεται πρωτόκολλο μετουσίωσης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 3 της υπ’ αριθ. Φ.1554/811/17-12-2008 ΑΥΟΟ (Β΄ 2694), το οποίο συνυπογράφεται από τους παριστάμενους υπαλλήλους των Τελωνειακών και Χημικών Υπηρεσιών Ελέγχου, καθώς και από τον νόμιμο εκπρόσωπο της βιομηχανίας/βιοτεχνίας - αποδέκτη της αιθυλικής αλκοόλης.

Στην περίπτωση μεταφοράς αιθυλικής αλκοόλης από φορολογική αποθήκη εμπορίας αιθυλικής αλκοόλης προς τις προαναφερόμενες βιομηχανίες/βιοτεχνίες, η μετουσίωση διενεργείται σύμφωνα με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο (Α.Υ.Ο.Ο. Φ.1554/811/2008).

4. Έλεγχος νόμιμης χρήσης της αιθυλικής αλκοόλης.

Τέλος, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του κοινοποιούμενου άρθρου οι αρμόδιες υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε. (Τελωνειακές και Χημικές Υπηρεσίες Ελέγχου) παρακολουθούν και ελέγχουν τη νόμιμη χρησιμοποίηση της αιθυλικής αλκοόλης, μετουσιωμένης η μη, σύμφωνα με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο. Για τον σκοπό αυτό:

α) Στην περίπτωση που ο τελικός αποδέκτης είναι δημόσιο νοσοκομείο, θεραπευτήριο, κλινική ή νοσηλευτικό ίδρυμα ο έλεγχος και η παρακολούθηση της νόμιμης χρησιμοποίησης πραγματοποιείται σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην υπ’ αριθ. Δ.936/32/93 (Β΄489) Α.Υ.Ο.

β) Στην περίπτωση παραλαβής αιθυλικής αλκοόλης από τις βιομηχανίες/βιοτεχνίες για την παρασκευή αντισηπτικών, οι εν λόγω βιομηχανίες/ βιοτεχνίες οφείλουν να τηρούν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 4 της υπ’ αριθ. Φ.1554/811/17-12-2008 ΑΥΟΟ (Β΄ 2694), ενώ η παρακολούθηση και ο έλεγχος για τη διαπίστωση της νόμιμης χρησιμοποίησης πραγματοποιείται από την αρμόδια Τελωνειακή και Χημική Υπηρεσία σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 7 της ως άνω απόφασης.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ